Το κοινό περί δικαίου αίσθημα

 

Παρακολουθήσαμε έναν από τους χειρότερους τελικούς Παγκοσμίου Κυπέλλου. Ευτυχώς, όχι τον χειρότερο (αυτός ο τίτλος δύσκολα διεκδικείται από τον άχρωμο και άοσμο τελικό Βραζιλίας-Ιταλίας το ’94). Ο φετινός τελικός είχε ένταση και αγωνία και, από το β΄μέρος και πέρα, κάποιες φάσεις που θα μπορούσαν να έχουν κρίνει νωρίτερα το αποτέλεσμα. Δυστυχώς παρακολουθήσαμε και τον πιο σκληρό και βρόμικο τελικό ΠΚ κι αυτό αποτελεί αποκλειστική ευθύνη των Ολλανδών και του διαιτητή. Διότι, ο ανεπαρκέστατος Γουέμπ υπήρξε καθοριστική μορφή του αγώνα.

Ευτυχώς υπάρχει και η παρηγοριά και δεν είναι διόλου αμελητέα. Τουλάχιστον στο τέλος επικράτησε η καλύτερη ομάδα. Ευτυχώς! Γιατί δεν θα ήταν καθόλου απίθανο από κάποια αντεπίθεση ή σε τίποτε πέναλτυ να κέρδιζε στο τέλος η μικτή καρατέκα και κικμπόξερ με τις πορτοκαλί φανέλες. Αυτό λοιπόν που θα προτιμήσουμε να συγκρατήσουμε από το φινάλε της διοργάνωσης είναι ότι αποδόθηκε δικαιοσύνη: τόσο με την κατάκτηση του τροπαίου από ομάδα που έπαιζε ποδόσφαιρο και μάλιστα επιθετικό και σ’  όλους τους αγώνες της έδειξε καλύτερη από τους αντιπάλους της, ακόμη κι αν συνάντησε δυσκολίες, όσο και με την ανάδειξη του Ντιέγκο Φορλάν ως καλύτερου ποδοσφαιριστή της διοργάνωσης. Δίκαιη επιβράβευση ενός παίκτη που είχε σπουδαία απόδοση σε όλους τους αγώνες και, κυρίως, έθεσε τις μεγάλες ατομικές αρετές του στην υπηρεσία του συνόλου.

Ο πιο βρόμικος τελικός; Οι ενδεκάδες και η τακτική των δύο φιναλίστ δεν έκρυβαν την παραμικρή έκπληξη. Η Ισπανία με την τριάδα Τσάβι, Ινιέστα, Αλόνσο και το επιθετικό δίδυμο Βίγια, Πέδρο μπήκε στον αγωνιστικό χώρο με τη συνηθισμένη νοοτροπία της, παίζοντας επιθετικά και προσπαθώντας να επιβάλει το στυλ παιχνιδιού της στην αντίπαλο. Όχι τυχαία, στα πρώτα 11΄ έχει κάνει ήδη τρεις ευκαιρίες. Η Ολλανδία από την άλλη μπήκε με εντελώς αμυντικούς προσανατολισμούς: έξι παίκτες με αποκλειστικά αμυντικά καθήκοντα και με στόχο την εξουδετέρωση της ισπανικής υπεροχής και επιθετικότητας με κάθε μέσο, νόμιμο και παράνομο. Σε αντίθεση π.χ. με την Παραγουάη που είχε επιλέξει να δυσκολέψει την Ισπανία πρεσάροντάς την πολύ ψηλά, στον ισπανικό χώρο άμυνας, οι Ολλανδοί του Φαν Μαρβέικ επέλεξαν να δώσουν γήπεδο στη Ρόχα και να ασκούν πίεση μόνο στον δικό τους χώρο άμυνας. Φιλοδοξία; Να τους δοθεί η ευκαιρία με κάποια αντεπίθεση κι ενώ η ισπανική άμυνα θα απουσιάζει να «κλέψουν'» το αποτέλεσμα. Ή. έστω, να πάνε τον τελικό στα πέναλτυ και να επικρατήσουν εκεί. Επισημαίνουμε ότι, ενώ οι Γερμανοί την Τετάρτη ακολούθησαν την αμυντική τακτική τους αδέξια, σχεδόν απρόθυμα, σαν να κάνουν κάτι που είναι έξω από τη φύση τους, οι Ολλανδοί ήταν απολύτως προσηλωμένοι στο κατενάτσο τους. Και πάλι: το παλιό κλασσικό ιταλικό κατενάτσο ήταν μια αμυντική τακτική πολύ πιο σύνθετη, που προϋπέθετε αμυντικούς παίκτες με υψηλή τεχνική κατάρτιση και κυρίως δεν είχε ούτε κατά διάνοια τον αντιαθλητικό χαρακτήρα του παιχνιδιού της χτεσινής Ολλανδίας. Το οποίο έχει μεγαλύτερη σχέση με πολεμικές τέχνες παρά με ποδόσφαιρο. Για να γίνει όμως αυτή η επίδειξη χρειαζόταν κι ένας σύμμαχος, τον οποίο οι Ολλανδοί βρήκαν στο πρόσωπο του Άγγλου διαιτητή Χάουαρντ Γουέμπ.

Ο χειρότερος διαιτητής τελικού: Αν Έλληνας διαιτητής είχε παίξει ένα ντέρμπυ του ελληνικού πρωταθλήματος με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που σφύριξε ο Γουέμπ τον τελικό του ΠΚ, τότε όλοι οι δημοσιογράφοι θα ζητούσαν να καεί στην πυρά. Μεταξύ αυτών θα καταλέγονταν οπωσδήποτε και οι αθλητικογράφοι-«πράκτορες της Ιντέλλιτζενς Σέρβις» που έχουν γράψει τόσους ύμνους για τον εν λόγω διαιτητίσκο (πρέπει μήπως να θυμηθούμε την αγιογραφική παρουσίαση της διαιτησίας του στον τελικό του Τσάμπιονς Ληγκ;). Ο Γουέμπ ανέχτηκε προκλητικά το βρόμικο παιχνίδι των Ολλανδών. Αν εφήρμοζε πιστά τους κανονισμούς θα έπρεπε να έχει αποβάλει τουλάχιστον τρεις από το α΄ ημίχρονο κιόλας. Βέβαια, αν είχε δείξει την πρώτη κόκκινη όταν έπρεπε ή έστω στην επόμενη φάση, τότε κατά πάσα πιθανότητα κι οι Ολλανδοί θα σταματούσαν να παίζουν κατς. Όσο όμως έβλεπαν ότι χαίρουν ασυλίας συνέχιζαν. Θέλετε την ταπεινή μου γνώμη; Η στάση του Γουέμπ καταδεικνύει ανοχή και συνενοχή προς τον πολιτισμικά συγγενή. Γιατί, δεν πρέπει να έχετε αμφιβολίες, αν στη θέση της Ολλανδίας βρισκόταν μια λατινοαμερικάνικη ομάδα ο Γουέμπ θα είχε αποβάλει τόσους παίχτες της που ο αγώνας θα είχε διακοπεί πριν από το τέλος του α΄ ημιχρόνου. Και βέβαια, η σκανδαλώδης ανοχή του στο αντιαθλητικό παιχνίδι των Ολλανδών τον οδηγεί στο τέλος σε τερατώδεις συμψηφισμούς (χαρίζει τη δεύτερη κίτρινη=κόκκινη στον Πουγιόλ, σφυρίζει υπέρ των Ισπανών σε κάποιες δευτερεύουσες φάσεις κ.λπ.) για τους οποίους στήνουμε στον τοίχο τον μέσο Έλληνα διαιτητή. Με απλά λόγια: ο Άγγλος ρέφερυ έχασε εντελώς τον έλεγχο του παιχνιδιού και είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνος για το κακό και ελάχιστα ποδοσφαιρικό θέαμα που παρακολουθήσαμε.

Το ημίχρονο του ξύλου: συνήθως σε μια ανασκόπηση παραθέτουμε τις καλύτερες ευκαιρίες που δημιούργησαν οι ομάδες. Για το χτεσινό α΄ ημίχρονο πρέπει να περιοριστούμε σε περιγραφή αντιαθλητικών μαρκαρισμάτων.

– Με το καλημέρα, ο Φαν Πέρσι μαζεύει από πίσω τα πόδια του Μπουσκέτς. Ο Γουέμπ δεν δείχνει την κίτρινη που όφειλε να έχει βγάλει. Στο 14΄ το ίδιο «λουλούδι» υποτροπιάζει κλαδεύοντας ακόμα πιο σκληρά τον Καπντεβίλα. Επιτέλους ο Άγγλος βγάζει μια κάρτα. Βάσει των κανονισμών, ο Φαν Πέρσι θα έπρεπε να έχει αποβληθεί με δύο κίτρινες. Η ανοχή του Γουέμπ, αποθρασύνει τους πλέον σεσημασμένους καρατέκα των Οράνιε.

– Στο 21΄ ο Φαν Μπόμμελ (ποιός άλλος) κάνει δολοφονικό τάκλιν με τα δύο πόδια κι από πίσω στον Ινιέστα. Πρόκειται για τον ορισμό της απευθείας κόκκινης. Για όλο τον κόσμο, εκτός από τον Γουέμπ, που αρκείται στην κίτρινη.

– Στο 28΄ ένα άλλο γνωστό καλό παιδί, ο Ντε Γιονκ δίνει εκτός διεκδίκησης κλωτσιά κικμπόξερ και σκαριά στο… στήθος του Αλόνσο. Πλέον έχουμε ξεφύγει εντελώς από το ποδόσφαιρο. Στο τεραίν του Σόκκερ Σίτυ έχουν περάσει ο Μπρους Λη, ο Βαν Νταμμ κι ο Σταλλόνε. Ο Γουέμπ το βρίσκει εντελώς φυσικό. Έ, ίσως λίγο πιο σκληρό απ`ό,τι πρέπει (εξ ου και η κίτρινη), αλλά τί τα θέλετε; Δεν λέτε ότι το ποδόσφαιρο είναι αντρικό σπορ»;  Φυσικά, υπό τις συνθήκες αυτές, οι φάσεις είναι ελάχιστες. Όσες πρόλαβαν να κάνουν οι Ισπανοί μέχρι το 11΄, πριν αρχίσει το ξύλο να πέφτει βροχή. Από την πλευρά των Οράνιε υπάρχει μόνο ένα σουτ του Ρόμπεν που αποκρούει σε κόρνερ ο Κασίγιας στις καθυστερήσεις του α΄μέρους.   

Κι αυτό της μετριότητας: Στο δεύτερο ημίχρονο παίζεται επιτέλους λίγο περισσότερο ποδόσφαιρο. Όσο τέλος πάντως αφήνει η διαιτητική ανεπάρκεια του Γουέμπ. Οι Ισπανοί χάνουν δύο μεγάλες ευκαιρίες: στο 69΄ μετά από μπάσιμο και σέντρα του Νάβας (ο οποίος είχε αντικαταστήσει στο 60΄ τον Πέδρο) και σουτ στην κίνηση του Βίγια που σώζει σε κόρνερ ο Φαντ ντερ Βιλ. Και στο 77΄, όταν μετά από κόρνερ του Τσάβι ο Ράμος πιάνει αμαρκάριστος κεφαλιά άουτ. Δύο ευκαιρίες δημιουργούν και χάνουν με τις αντεπιθέσεις τους και οι Ολλανδοί: στο 61΄, όταν ο Σνάιντερ βγάζει μόνο του τον Ρόμπεν που πλασάρει, αλλά σώζει με το πόδι ο Κασίγιας, και στο 82΄, όταν ο Ρόμπεν φεύγει ολομόναχος, αλλά ο Πουγιόλ τον συγκρατεί με φάουλ. Ο Ολλανδός συνεχίζει, πλην όμως λογω του φάουλ του Καταλανού σέντερ μπακ δεν έχει πια τις δυνάμεις και την ισορροπία που χρειάζεται κι ο Κασίγιας τον σταματά. Στη φάση αυτή ο Πουγιόλ πρέπει να πάρει κίτρινη κάρτα που θα ήταν η δεύτερη κι επομένως κόκκινη. Με τη λογική συμψηφισμού που συναντάμε στους μετριότερους των Ελλήνων διαιτητών, ο Γουέμπ θα του χαριστεί! Όταν έχεις αφήσεις ατιμώρητες τρεις εν ψυχρώ δολοφονίες διστάζεις να τιμωρήσεις τον διαρρήκτη! Μετά από όλα αυτά, το ματς οδηγείται μοιραία στην παράταση.

Παράταση και ισπανική λύτρωση: Πάντα σε παρατάσεις η κούραση των παικτών δημιουργεί περισσότερους κενούς χώρους και δυνατότητες για ευκαιρίες. Σχεδόν όλες θα είναι ισπανικές. Στο 95΄ ο Ινιέστα βγάζει μόνο τον Φάμπρεγκας (που έχει περάσει στο παιχνίδι αντί του Αλόνσο λίγο πριν τη λήξη του κανονικού αγώνα), όμως το πλασέ του παίκτη της Άρσεναλ το αποκρούει ο Στεκέλενμπυρχ με το πόδι. Στο 98΄ ο Ινιέστα μπαίνει μόνος στην ολλανδική περιοχή, καθυστερεί και κόβεται την τελευταία στιγμή από τον Φαν Μπρόνκχορστ. Δύο λεπτά αργότερα, διαγώνιο σουτ του Νάβας κοντράρει (πάλι) στον Φαν Μπρόνκχορστ και καταλήγει στην εξωτερική πλευρά των δικτύων του Στεκέλενμπυρχ. Στο 109΄, συμβαίνει επιτέλους αυτό που θα έπρεπε να έχει γίνει από το πρώτο εικοσάλεπτο: μια αποβολή Ολλανδού παίκτη. Το «θύμα» δεν ήταν κάποιος από τους βασικούς υποψήφιους. Την πληρώνει με δεύτερη κίτρινη (δικαιολογημένη) ο Χάιτινκα που κατεδαφίζει τον Ινιέστα ενώ ξέφευγε προς την ολλανδική περιοχή. Και λίγο πριν το τέλος έρχεται η λύτρωση για τους καλύτερους Ισπανούς: ο Φάμπρεγκας βγάζει τον Ινιέστα που μπάινει στην περιοχή, κοντρολάρει, αποφεύγει το τάκλιν του Φαν ντερ Φάαρτ και στέλνει τη μπάλα στα δίχτυα (116΄, 1-0). Οι Ολλανδοί διαμαρτύρονται για οφσάιντ του σκόρερ, αλλά δεν έχουν καθόλου δίκιο. Βέβαια, στο ξεκίνημα της φάσης, υπάρχει ένα φάουλ πάνω στον Ελία που, ως συνήθως, ξέφυγε από τον «γίγαντα της διαιτησίας» Χάουαρντ Γουέμπ. Τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει μέχρι το τέλος [Ισπανία-Ολλανδία 1-0 παράταση, κανονικός αγώνας 0-0, Γιοχάνεσμπουργκ]. 

Στην πρώτη συμμετοχή της σε τελικό ΠΚ, η Ισπανία κατακτά και το πρώτο της τρόπαιο. Γίνεται η πρώτη ευρωπαϊκή ομάδα που κερδίζει ΠΚ εκτός της Γηραιάς Ηπείρου και η πρώτη ομάδα που σηκώνει το κύπελλο μολονότι είχε χάσει τον εναρκτήριο αγώνα της στα τελικά. Επίσης, είναι μόλις η τρίτη ομάδα που κερδίζει στη σειρά Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα και ΠΚ, μετά τη Γερμανία (με την ίδια σειρά, ΄72 και ΄74) και τη Γαλλία (με αντίστροφη σειρά, ΄98 και 2000). Η επικράτησή της είναι σύμφωνη με το κοινό περί δικαίου αίσθημα, μια και η ομάδα ήταν καλύτερη από όλες τις αντιπάλους της, παίζοντας σαφώς επιθετικό ποδόσφαιρο. Δεν είναι τυχαίο ότι στην επιθετική της ανάπτυξη είχαν ουσιαστική συμμετοχή τουλάχιστον 8 παίκτες της ενδεκάδας (κι αν προσθέσουμε τα στημένα οι 10). Είναι μια πρωταθλήτρια κόσμου που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση κι αυτό είναι ήδη σημαντικό.

Δεν θα μπορούσαμε να πούμε τα ίδια και για τη φιναλίστ Ολλανδία.

Η «Μαύρη Βίβλος» των Οράνιε: Η εμφάνιση της Ολλανδίας του Φαν Μαρβέικ έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον θρύλο του επιθετικού, θεαματικού και «καθαρού» ολλανδικού ποδοσφαίρου. Στην πραγματικότητα, αυτό που διαψεύστηκε ήταν απλά η εξιδανικευμένη εικόνα των Οράνιε. Άλλωστε, από την αρχή της διοργάνωσης ο Ρογήρος είχε εξηγήσει γιατί η Ολλανδία δεν καταλέγεται πλέον στις ποδοσφαιρικές συμπάθειές του. Δυστυχώς, η φετινή ομάδα ξεπέρασε κατά πολύ τα ήδη απαράδεκτα στάνταρ αντιαθλητικού παιχνιδιού στα οποία κινείται την τελευταία δεκαπενταετία. Είναι ίσως η ευκαιρία να θυμίσουμε μερικά αμφιλεγόμενα χαρακτηριστικά του ολλανδικού ποδοσφαίρου.

– η αλαζονεία: σταθερό χαρακτηριστικό του ολλανδικού ποδοσφαίρου, όσο κι αν οι ίδιοι μιλάνε για σιγουριά και αυτοπεποίθηση. Πρόκειται ίσως για παράγοντα που στάθηκε καθοριστικός στις απώλειες των τίτλων του ΄74 και του ΄78, όταν, τουλάχιστον στην πρώτη περίπτωση, η Ολλανδία ήταν η ομάδα με τις περισσότερες δυνατότητες. Ειδικά στη Γερμανία, η ομάδα του Κρόυφ και του Νέσκενς έπαιξε τον τελικό με την απόλυτη βεβαιότητα ότι θα επικρατήσει (το «τρόπαιο» το είχαν γιορτάσει ήδη από τα αποδυτήρια). Ωστόσο απέναντί τους είχαν τη διοργανώτρια χώρα, από τους παίκτες της οποίας δεν έλειπε ούτε το ταλέντο ούτε η προσωπικότητα και η νοοτροπία του νικητή.

– «φραγκοφονιάδες«: κατά παράδοση, οι Ολλανδοί διεθνείς σπαταλούν αρκετές δυνάμεις για να προστατέψουν τα ατομικά εμπορικά συμφέροντά τους. Αθέμιτο; Φυσικά και όχι, μόνο που σε ορισμένες περιπτώσεις η πρακτική αυτή καταλήγει σε απίστευτα αποτελέσματα. Όπως η μεγάλη κόντρα ομοσπονδίας και Κρόυφ λίγο πριν το ΠΚ της Γερμανίας το ΄74. Η KNVB έχει ως προμηθεύτρια αθλητικού υλικού την αντίντας, ενώ ο Κρόυφ έχει συμβόλαιο με την πούμα και αρνείται πεισματικά να φορέσει εμφάνιση όπου θα φαίνεται το σήμα ανταγωνίστριας εταιρίας. Η λύση είναι λιγάκι κωμική: μια και ο Κρόυφ θα αγωνιστεί στο ΠΚ εκείνο με… διαφορετική εμφάνιση από αυτή των συμπαικτών του (χωρίς σήμα εταιρίας και με δύο ρίγες αντί των τριών της αντίντας).

– έριδες και κακό εσωτερικό κλίμα: Τα εγώ των διεθνών Ολλανδών σπανίως συνυπάρχουν αρμονικά, με συνέπεια να δημιουργούνται συχνά κλίκες (αναλόγως όχι μόνο προσωπικής φιλίας αλλά και του συλλόγου κατάρτισης και προέλευσης – αυτοί του Άγιαξ κόντρα σ’ αυτούς της Φέγιενορντ ή της Αϊντχόφεντ – ή ακόμη και της φυλής!). Θυμίζουμε το περιστατικό του ΄96, όταν ο Ντάβιντς εκδιώχθηκε από την αποστολή του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος ύστερα από προσβλητικές δηλώσεις που είχε κάνει για τον κόουτς Χίντινκ. Αιτία της σύγκρουσης, μια ιστορία πριμ, όχι όμως τόσο μπανάλ όσο φανταζόμαστε. Στην εθνική Ολλανδίας, ακολουθώντας το παράδειγμα του Άγιαξ, το πριμ ήταν διαφορετικό ανάλογα με… το χρώμα του δέρματος του ποδοσφαιριστή!

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι φέτος ο Φαν Μαρβέικ παρουσίασε μια από τις πειθαρχημένες εθνικές Ολλανδίες όλων των εποχών. Για να το πετύχει, όμως, πέρα από τη μακροχρόνια δουλειά του για τον σκοπό αυτό, χρειάστηκε: 1. να καταστείλει την εξέγερση μερικών από τα αστέρια της ομάδας που ήθελαν να τον αναγκάσουν να βγάλει από την ενδεκάδα τον υπερπολύτιμο και ομαδικό Κέυτ προκειμένου να χωρέσει στην ενδεκάδα ο Φαν ντερ Φάαρτ, 2. να συγκρατήσει όσο ήταν δυνατό τις εκρήξεις του Φαν Πέρσι, χωρίς πάντως να τον βγάλει από τη βασική ομάδα, παρά τις μέτριες έως άθλιες εμφανίσεις του και την απαράδεκτη αντίδρασή του (α λα Ζάχοβιτς) όταν αντικαταστάθηκε στο τέλος του ματς με τη Σλοβακία, αντίδραση που συνοδεύτηκε από απίστευτες δηλώσεις («και γιατί να μη βγάλει καλύτερα τον Σνάιντερ;»). Τα περιστατικά αυτά αποδεικνύουν πόσο εύθραυστη ήταν η ισορροπία στις τάξεις των Οράνιε. 

– το τέλος του θρύλου του επιθετικού ποδοσφαίρου: αν στο μυαλό μας συνδυάζουμε την Ολλανδία με το ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο της ομάδας του Ρίνους Μίχελς στη δεκαετία του ’70, είμαστε αναγκασμένοι να διαπιστώσουμε ότι η φετινή Ολλανδία δεν έχει την παραμικρή σχέση με την ενδοξότατη πρόγονό της. Η μετάλλαξη σε ένα ακραιφνώς αμυντικό και σκληρό στυλ παιχνιδιού δεν είναι φυσικά αποκλειστικά υπόθεση της διετίας Φαν Μαρβέικ. Έχει ξεκινήσει από τη δεκαετία του ’90 και τον Άγιαξ του Φαν Χάαλ. Αρκεί να θυμηθούμε τον τελικό Άγιαξ-Μίλαν 1-0 το ’95, όταν η ολλανδική ομάδα παρατάσσεται με αμυντική διάταξη, προσπαθώντας να κλέψει το ματς με κάποια αντεπίθεση (όπως και θα συμβεί με το γκολ του Κλάυφερτ στο τέλος). Οι ουσιαστικές ευκαιρίες εκείνου του παιχνιδιού ήταν όλες μιλανέζικες. Από ολλανδικής πλευράς, απολαμβάνουμε ένα ρεσιτάλ πάσας προς τον τερματοφύλακα μεταξύ Φρανκ Ντε Μπουρ και Φαν ντερ Σαρ.

Φυσικά η Ολλανδία του 2010 είναι απείρως πιο αμυντικογενής από τον Άγιαξ του Φαν Χάαλ. Μόνο οι τρεις μεσοεπιθετικοί και ο φουνταριστός συμμετέχουν στην επιθετική ανάπτυξη. Από τους δύο αμυντικούς χαφ, ο μεν Φαν Μπόμελ έχει τη ευθύνη της σύνδεσης των γραμμών άμυνας κι επίθεσης της ομάδας, αλλά βασική του αποστολή είναι η με κάθε μέσο καταστροφή της ανάπτυξης του αντιπάλου. Ο Ντε Γιονκ έχει αμιγώς ανασταλτικά καθήκοντα. Τα πλάγια μπακ είναι περιορισμένα στον χώρο άμυνας και σχεδόν ποτέ δεν περνάνε τη γραμμή του κέντρου. Στον χτεσινό τελικό το αμυντικοστρεφές άγγιξε την ολοκλήρωση: ο Κέυτ θυσιάστηκε μαρκάροντας διαρκώς τον Σέρχιο Ράμος και προσπαθώντας να συγκρατήσει τις επελάσεις του, ο Σνάιντερ προσπαθούσε να παρενοχλεί τις μεταβιβάσεις του Πικέ προκειμένου να διακόψει τη μεταφορά της μπάλας προς τον χώρο επίθεσης των Ισπανών. Όλα αυτά είναι ωραία και καλά αν ο αποκλειστικός στόχος είναι τα αποτελέσματα, δεν αρκούν όμως για να κερδίσουν συμπάθειες, κατά μείζονα λόγο όταν ο αμυντικός προσανατολισμός συνδυάζεται με το πιο αντιαθλητικό παιχνίδι που έχω δει ποτέ σε ΠΚ. Το γεγονός ότι την πορτοκαλί φανέλα φόρεσαν ο Κρόυφ, ο Νέσκενς, ο Ρεπ ή ο Φαν Μπάστεν δεν αρκεί για να παρέχεται συνεχώς ασυλία σε ένα σύνολο που έχει ως βασικό στόχο την καταστροφή του ποδοσφαίρου του αντιπάλου.

Η ευχάριστη βραδιά του μικρού τελικού: Αν οι μεγάλοι τελικοί είναι παραδοσιακά αγώνες με ένταση, νευρικότητα και θέαμα μέτριο ή ακόμη χειρότερο, οι μικροί τελικοί είναι σχεδόν πάντα θεαματικά και ευχάριστα παιχνίδια, ακριβώς γιατί πρόκειται για ματς χωρίς σκοπιμότητες και άγχος. Ο αγώνας του Πορτ Ελίζαμπεθ επιβεβαίωσε τον κανόνα. Άλλωστε, αποφεύχθηκε ο συνήθης κίνδυνος των μικρών τελικών, δηλαδή η χρησιμοποίηση όσο περισσότερων αναπληρωματικών είναι δυνατό. Η Ουρουγουάη, έχοντας τις επιστροφές τραυματιών (Λουγκάνο) και τιμωρημένων (Φουσίλε, Σοάρες), παρατάχθηκε με την καλύτερη σύνθεσή της. Ο Ταμπάρες έφερε τον Φουσίλε στο δεξί άκρο, αφήνοντας στο αριστερό τον Μαρτίν Κάσερες που τα είχε πάει καλά στον ημιτελικό. Προώθησε στο κέντρο τον Μάξι Περέιρα (στα δεξιά), φέρνοντας τον Πέρες στον άξονα. Τέλος, με την επιστροφή του Σοάρες, ανασυστάθηκε και το επιθετικό τρίο με τους Φορλάν και Καβάνι. Η Γερμανία είχε περισσότερες αλλαγές προσώπων, δύο εκ των οποίων αναγκαστικές (ο άρρωστος Λαμ κι ο τραυματίας στη μέση Κλόζε, ο οποίος έχασε την ευκαιρία να κυνηγήσει το ρεκόρ γκολ του Ρονάλντο). Ο Λεβ τροποποίησε το σύστημά του: ένας μόνο καθαρόαιμος επιθετικός (Κακάου), υποστηριζόμενος από δύο ακραίους (Μύλλερ και Γιάνσεν). Μεταφορά του Έζιλ στον άξονα και κάλυψη των άκρων στη μεσαία γραμμή από Σβάινστάιγκερ και Χεντίρα.  

Η Γερμανία άρχισε να επιβάλλει τον ρυθμό της γύρω στο δεκάλεπτο (κεφαλιά του Φρήντριχ στο δοκάρι, 9΄) και άνοιξε το σκορ στο 19΄ μετά από φοβερό μακρινό σουτ του Σβάινστάιγκερ που απέκρουσε ο Μουσλέρα χωρίς να συγκρατήσει τη μπάλα. Ο επερχόμενος Μύλλερ τελείωσε τη φάση χωρίς δυσκολίες, φτάνοντας τους Βίγια και Σνάιντερ στην πρώτη θέση των σκόρερ με 5 γκολ (1-0). Η πάντα αγωνιστική Ουρουγουάη θα ισοφαρίσει σε λιγότερα από 10΄: εξαιρετικό κλέψιμο από τον Πέρες, πάσα στον Σουάρες ο οποίος βγάζει μόνο τον Καβάνι που πλασάρει αριστοτεχνικά (1-1, 28΄). Η μεγάλη ευκαιρία του α΄ ημιχρόνου θα είναι λατινοαμερικάνικη, αλλά ο Σουάρες σουτάρει λίγο άουτ (41΄). Το β΄ μέρος ξεκινά με τον ίδιο τρόπο (ευκαιρία των Ουρουγουανών που χάνει ο Σουάρες) και στο 51΄ η Σελέστε μπαίνει μπροστά στο σκορ. Εκπληκτική ενέργεια του Αρέβαλο (κλέψιμο, δύσκολο κοντρόλ, 1-2 κι έπειτα σέντρα στην περιοχή) που βρίσκει τον Φορλάν. Το αστέρι των Τσαρρούας πιάνει ένα υπέροχο σκαστό βολέ που στέλνει τη μπάλα στα δίχτυα του Μπουττ (1-2) και τον εαυτό του στα 5 γκολ και την πρώτη θέση των σκόρερ του ΠΚ μ’ όλη την παλιοπαρέα. Αντί, όμως, να προσπαθήσει να διαφυλάξει το σκορ, η Ουρουγουάη δεν θα κλειστεί και θα το πληρώσει γρήγορα. Σέντρα του Μπόατενγκ, τραγική έξοδος του Μουσλέρα που βρίσκει αέρα κι ο Γιάνσεν με γυριστή κεφαλιά ισοφαρίζει (2-2, 56΄). Η Σελέστε θα αντέξει ως το 65΄ περίπου. Μετά από το σημείο αυτό είναι τόσο κουρασμένη που οι Γερμανοί παίρνουν τον απόλυτο έλεγχο του παιχνιδιού και χάνουν διαρκώς ευκαιρίες. Το γκολ της νίκης θα το πετύχουν στο 81΄, μετά από κόρνερ και σύγχυση στην περιοχή των Ουρουγουανών, χάρη σε κεφαλιά του Χεντίρα (3-2). Ακόμη και με τις ελάχιστες δυνάμεις που της απέμεναν η Σελέστε θα ψάξει την ισοφάριση: στο τρίτο λεπτό των καθυστερήσεων κερδίζει ένα φάουλ σε εξαιρετικά ευνοϊκή θέση. Ο μέγας Φορλάν θα βάλει όλη τη μαεστρία του, αλλά το δοκάρι θα αρνηθεί να ικανοποιήσει το αίτημα για παράταση! Ακόμη κι έτσι, ήταν ένας θεαματικός αγώνας με δύο ομάδες που παίζουν επιθετικά και κυνηγούν το γκολ [Γερμανία-Ουρουγουάη 3-2 (1-1)]. Δύο ομάδες που δίκαια κέρδισαν τις εντυπώσεις. Και παράλληλα ένας αγώνας σύμβολο της αναγνώρισης και της καταξίωσης του ποδοσφαιριστή που θεωρούμε ότι υπήρξε πράγματι ο καλύτερος του νοτιοαφρικανικού Μουντιάλ, άσχετα αν η ομάδα του τερμάτισε τέταρτη.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο της Νότιας Αφρικής τελείωσε, όχι όμως και η ζωή του ιστολογίου. Απομένουν αρκετά πράγματα για να συζητήσουμε, όπως επίσης κι ένας απολογισμός της διοργάνωσης από διάφορες απόψεις. Κι έπειτα; Τελικά ΠΚ, καλά να είμαστε όλοι, θα ξανάχουμε σε 4 χρόνια. Πολύς καιρός. Ευρωπαϊκό σε δύο. Και πάλι ο χρόνος που μεσολαβεί δεν είναι λίγος. Ποδοσφαιρική επικαιρότητα θα συνεχίσει να υπάρχει. Και η σκέψη μετατροπής του βήματος αυτού σε «διαρκές» ποδοσφαιρικό ιστολόγιο, που θα ανανεώνεται εκ παραλλήλου με το ιστορικής θεματολογίας «Ιστολόγιο του Ρογήρου», μου φαίνεται εξαιρετικά δελεαστική. Σε κάθε περίπτωση και παρά την κούραση που συνεπαγόταν η ενημέρωση ενός δεύτερου ιστολογίου σε μια ιδιαίτερα βεβαρημένη χρονική περίοδο από άποψη φόρτου εργασίας, το εγχείρημα μου προσέφερε ιδιαίτερη χαρά. Κυρίως χάρη στη, μικρή ίσως αλλά πάντως εκλεκτή, παρέα που δημιουργήθηκε! Ένα μεγάλο ευχαριστώ λοιπόν σε όλους τους σχολιαστές και τους αναγνώστες αυτού του ιστολογίου! Η διαμόρφωση του χαρακτήρα του οφείλεται πρωτίστως σ’ αυτούς. Και τί άλλο; Συνεχίζουμε! Αρκεί να μη χρειαστεί να σπαταλήσουμε όλες μας τις δυνάμεις συζητώντας για τιτανομαχίες Μποροβήλου-Τσακίρη-Κανελλόπουλου ή για το νέο «αλβανικό έπος»…              

Άσμα ηρωϊκό (αλλά όχι πένθιμο) για τη Σελέστε

Ίσως είναι άδικο για τη νικήτρια του χτεσινού ημιτελικού, η οποία, όπως και να το κάνουμε, δεν έκλεψε την πρόκρισή της στον τελικό, αλλά θα προτιμήσουμε να αφιερώσουμε τη σημερινή ανάρτηση στην ηττημένη Ουρουγουάη. Αυτή τη μικρή χώρα της Νότιας Αμερικής, με τα μόλις 3,5 εκατομμύρια πληθυσμό, την πιο ευρωπαϊκή – μαζί με την «αδελφή» από άποψη σύνθεσης πληθυσμού και νοοτροπίας Αργεντινή – ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής, μια χώρα με την οποία (από σύμπτωση;) μοιραζόμαστε το ίδιο εθνικό σύνθημα (Libertad o Muerte), η οποία έχει ως Πρόεδρο έναν πρώην Τουπαμάρο  που πέρασε χρόνια στις φυλακές (Χοσέ Μούχικα), αλλά είναι φανατικός ποδοσφαιρόφιλος και φυσικά οπαδός της Σελέστε. Χώρα που είχε να επιδείξει (τουλάχιστον μέχρι να τη χτυπήσει η παγκόσμια οικονομική κρίση) ρυθμούς ανάπτυξης που πλησίαζαν το 10 %. Πρωτίστως, μια χώρα απόλυτα ποδοσφαιρική με μεγάλες στιγμές δόξας, έστω κι αν αυτές ανάγονται πια στο απώτερο παρελθόν της Ιστορίας του Ποδοσφαίρου (οι κατακτήσεις των ΠΚ του ’30 και του ’50).

Η τωρινή γενιά κατάφερε να ισοφαρίσει τουλάχιστον την τελευταία μεγάλη επιτυχία (την 4η θέση στο Μεξικό) μολονότι ξεκίνησε με τις πιο αντίξοες συνθήκες και προβλέψεις. Θυμίζουμε ότι η Ουρουγουάη τερμάτισε μόλις 5η στους προκριματικούς της Ν. Αμερικής και για να κερδίσει τη συμμετοχή της στο νοτιοαφρικανικό Μουντιάλ χρειάστηκε να δώσει αγώνες μπαράζ με την Κόστα Ρίκα, 4η στους προκριματικούς της ζώνης Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής (1-0 στο Σαν Χοσέ, 1-1 στο Μοντεβιδέο). Χωρίς συνολικά το υλικό της να είναι εξαιρετικό ευτύχησε να διαθέτει: έναν εμπειρότατο και ικανό τεχνικό (Όσκαρ Ταμπάρες), μερικούς παίκτες μεγάλης κλάσης (Λουίς Σουάρες, Ντιέγκο Λουγκάνο και φυσικά τον ηγέτη της Ντιέγκο Φορλάν), αλλά και δέσιμο συνόλου, στο πλαίσιο του οποίου όλοι οι παίκτες προσπάθησαν να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους, ομαδικότητα και πειθαρχία και, βέβαια, εξαιρετικό κλίμα στο εσωτερικό της. Κατορθώνοντας (αήττητη και δίχως να έχει δεχτεί γκολ) να εξασφαλίσει την πρώτη θέση στον όμιλό της, απέκτησε το δικαίωμα σε ένα βατό πρόγραμμα που φαινόταν να οδηγεί στα ημιτελικά. Το συμβόλαιο αυτό η Σελέστε το εκπλήρωσε, παρά τις δυσκολίες που συνάντησε στην πορεία. Ο ημιτελικός απέναντι στους Ολλανδούς ήταν κάτι διαφορετικό. Κουβαλώντας την κούραση της πρόκρισης στα πέναλτυ κατά της Γκάνας, έχοντας τιμωρημένους τον σέντερ φορ της Σουάρες και τον αριστερό της μπακ Φουσίλε, τραυματισμένο τον αρχηγό Λουγκάνο, αλλά και τον μέσο Λοντέιρο, η Ουρουγουάη δεν είχε αντικειμενικά πολλές ελπίδες κόντρα σε μια ομάδα με περισσότερους παίκτες αξίας. Παρ’ όλα αυτά, η αγωνιστικότητα και το πνεύμα αυταπάρνησης που διακρίνουν τους Τσαρρούας αποτελούσαν εγγύηση ότι οι Λατινοαμερικάνοι θα πάλευαν σκληρά ακόμα και για τις λιγοστές πιθανότητες πρόκρισης στον τελικό.  

Ο Ταμπάρες προσπάθησε να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το υλικό που είχε στη διάθεσή του. Προτίμησε να κατεβάσει τους Καβάνι και Φορλάν ως επιθετικό δίδυμο, μολονότι γνώριζε ότι προωθώντας τον Φορλάν σε θέση φορ η ομάδα στερείται μεγάλο μέρος από τις επιτελικές υπηρεσίες που μπορεί να της προσφέρει. Ήξερε, όμως, ότι η άλλη εναλλακτική λύση (η χρησιμοποίηση του Αμπρέου από την αρχή του αγώνα) ενείχε τον κίνδυνο να αλλοιώσει τον τρόπο ανάπτυξης της ομάδας, καθώς η παρουσία του υψηλόσωμου φορ θα παρωθούσε τους συμπαίκτες του σε βαθιές, ψηλές μπαλιές και σέντρες που δύσκολα θα προβλημάτιζαν τους Ολλανδούς. Επαναφέροντας τον Άλβαρο Περέιρα στη βασική ενδεκάδα ως αριστερό χαφ και μεταφέροντας τον Πέρες σε θέση δεξιού μέσου, ο Ταμπάρες επιχείρησε να γεμίσει τα άκρα, τον χώρο δηλαδή που χρησιμοποιούν τα βασικά ατού της ολλανδικής ομάδας. Με το ίδιο σκεπτικό και αντί του τιμωρημένου Φουσίλε έβαλε αριστερό μπακ τον Μαρτίν Κάσερες, παίκτη αρκετά ταχύ και με τεχνικές αρετές, ο οποίος είχε χάσει τη θέση βασικού μετά την αποβολή του στο κρίσιμο τελευταίο ματς των προκριματικών κατά της Αργεντινής (0-1) και στον οποίο ανατέθηκε εν μέρει η αποστολή φύλαξης του Ρόμπεν. Όσον αφορά, τέλος, τους αμυντικούς χαφ, πλαισίωσε τον ακούραστο και ευφυή Αρέβαλο με τον Γκάργκανο, το μηχανάκι αυτό της Νάπολι, προκειμένου να μη χάνεται ούτε μισό μέτρο στον χώρο άμυνας/ ανάκτησης κατοχής της μπάλας.

Στο στρατόπεδο των Οράνιε, ο Φαν Μαρβέικ δεν άλλαξε τίποτε στο σύστημά του (4-2-3-1), παρά μόνο τα πρόσωπα που έπρεπε να αντικαταστήσει (λόγω τιμωριών και τραυματισμών). Δηλαδή επιστροφή του Ματέισεν στο κέντρο της άμυνας, αντικατάσταση του τιμωρημένου Φαν Ντερ Βιλ στο δεξί άκρο της άμυνας από τον Μπουλαρούζ και του, επίσης τιμωρημένου, δεύτερου αμυντικού χαφ Ντε Γιονκ από τον Ντε Ζέου. Το ατού των Οράνιε παρέμενε φυσικά η τριάδα των μεσοεπιθετικών (Σνάιντερ στο κέντρο και Ρόμπεν, Κέυτ στα άκρα). Ερωτηματικό; Το πώς θα ανταποκρινόταν μια άμυνα με νέα πρόσωπα, κατά μείζονα λόγο όταν η αμυντική λειτουργία της ομάδας δεν ήταν ακριβώς υποδειγματική στα προηγούμενα παιχνίδια. 

Στο πρώτο τέταρτο του ημιτελικού του Κέηπ Τάουν τα σχέδια του Ταμπάρες φαίνεται να πετυχαίνουν. Η πίεση που ασκούν οι Ουρουγουανοί φαίνεται να έχει μπλοκάρει τους Οράνιε. Εντούτοις, το φαβορί θα ανοίξει το σκορ στο 18΄ και μάλιστα με σχετικά απροσδόκητο τρόπο: ένα φοβερό σουτ του Φαν Μπρόνκχορστ από σχεδόν 40 μέτρα, που θα καταλήξει στο παραθυράκι της εστίας του Μουσλέρα (1-0) [όσοι μιλήσαμε για προσβολή της αισθητικής αναφερόμενοι στην εικόνα της πανηγυρίζουσας Μέρκελ δεν είχαμε υπόψη μας την περίπτωση του Πρίγκιπα Γουλέλμου-Αλέξανδρου των Κάτω Χωρών και της πριγκιπικής συζύγου του – και κόρης του… Υπουργού Γεωργίας του Βιντέλα]. Πρέπει να περάσει το ημίωρο για να δούμε τη Σελέστε να ανασυντάσεται, να αποκτά τον έλεγχο του παιχνιδιού και να αρχίσει να επιδιώκει την ισοφάριση δημιουργώντας ουσιαστικούς κινδύνους (μια υποψία πέναλτυ στο 31΄, όταν ο Φαν Μπρόνκχορστ κατεβάζει τον Καβάνι ενώ περιμένουν σέντρα/ μια επέλαση του Καβάνι που δέχεται τη μπάλα μόνος προς το άκρο της ολλανδικής περιοχής, αλλά αργεί και κλείνεται στο 34΄). Τη λύση τη δίνει και πάλι η ιδοφυία του Φορλάν, ο οποίος, στο 41΄, αποφεύγει τον προσωπικό αντίπαλό του και σουτάρει εξαιρετικά πολύ έξω από την περιοχή. Ο Στεκέλενμπυρχ ίσα που αγγίζει τη μπάλα, αλλά δεν κατορθώνει να αλλάξει την πορεία της προς το βάθος της εστίας του (1-1).

Το α΄ ημίχρονο τελειώνει ισόπαλο και το β΄ ξεκινά με τον ίδιο τρόπο: η Ουρουγουάη μέχρι το 60΄ δείχνει να έχει μπλοκάρει την επιθετική ορμή των Ολλανδών και να απειλεί την όχι και τόσο σίγουρη άμυνά τους (ευκαιρία του 50΄ με τη διείσδυση του Καβάνι, όταν σώζει μπροστά στο τέρμα ο Φαν Μπρόνκχορστ). Μετά την ώρα παιχνιδιού τα πράγματα αλλάζουν: η Ολλανδία πιέζει όλο και περισσότερο, η Ουρουγουάη δείχνει σημάδια κούρασης. Στο 69΄ η ολλανδική υπεροχή φέρνει καρπούς: ο Σνάιντερ σουτάρει με φάλτσο στο ύψος της περιοχής, ενώ ο Φ. Πέρσι, από ελεγχόμενη θέση οφσάιντ, απασχολεί έναν αμυντικό, κλείνει το οπτικό πεδίο του Μουσλέρα και σχεδόν αγγίζει τη μπάλα που γλείφοντας το δικάρι καταλήγει στα δίχτυα της Σελέστε (2-1). Οι Ολλανδοί ξέρουν ότι έχουν την ευκαιρία να τελειώσουν το παιχνίδι και επιμένουν. Τρία λεπτά αργότερα σε σέντρα του Κέυτ ο Ρόμπεν με κεφαλιά κάνει το 3-1.  Οι Τσαρρούας είναι πια απογοητευμένοι. Η είσοδος του Αμπρέου στο παιχνίδι δεν φαίνεται να αλλάζει την κατάσταση. Στο 85΄ ο Ταμπάρες αποσύρει τον Φορλάν. Η κίνηση μοιάζει με παραδοχή της ήττας (αν και σήμερα θα διαβάσουμε ότι ο Φορλάν αγωνίστηκε τραυματίας). Παρά τις αντιξοότητες, η Ουρουγουάη θα παλέψει για ό,τι καλύτερο μέχρι τέλους. Μόλις έχουμε μπει στις καθυστερήσεις και μέσα από την περιοχή, αλλά μαρκαρισμένος, ο Μάξι Περέιρα με ένα διαβολεμένα φαλτσαριστό σουτ μειώνει το σκορ (3-2). Στα 3΄-4΄ που θα παιχτούν ακόμη η Σελέστε θα κυνηγήσει την ισοφάριση, χωρίς επιτυχία. Ακόμη κι έτσι έχει κερδίσει τη συμπάθεια του κοινού με την υπερπροσπάθεια που κατέβαλε. Sabremos cumplir. Πράγματι! [Ολλανδία-Ουρουγουάη 3-2 (1-1)].

Όσο για την Ολλανδία, πέτυχε τον στόχο της, έστω και με δυσκολίες και ετοιμάζεται να δώσει τον τρίτο τελικό της σε ΠΚ (και τον πρώτο στον οποίο δεν θα έχει να αντιμετωπίσει τη διοργανώτρια χώρα). Με μια ομάδα σαφώς κατώτερη της μεγάλης της δεκαετίας του ’70 ή και εκείνης της εποχής Φαν Μπάστεν, πέτυχε εκεί που προκάτοχοί της με μεγαλύτερο ταλέντο απέτυχαν. Εύσημα, συνεπώς, και στον Φαν Μαρβέικ που κατάφερε να οργανώσει σε πειθαρχημένο (για τα ολλανδικά δεδομένα εξυπακούεται) σύνολο τα εγώ των παιχτών του. Εύσημα και στα μεγάλα ονόματα της ομάδας που στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων (Ρόμπεν, Κέυτ, Σνάιντερ, Φαν Μπόμμελ και, ειδικά στο χτεσινό παιχνίδι, Φαν Μπρόνκχορστ).

Όχι άλλα ύποπτα κλισέ: Πέρα από την ομολογημένη συμπαθειά μου προς τις ομάδες της Λατινικής Αμερικής, η προνομιακή παρουσίαση της ηττημένης Ουρουγουάης οφείλεται και σ’ έναν άλλο συναφή λόγο. Το γεγονός ότι έχω πια κουραστεί με ορισμένα στερεότυπα που επιβιώνουν σε πείσμα της πραγματικότητας και ειδικά του μύθου για το «σκληρό και αντιαθλητικό» παιχνίδι των Λατινοαμερικάνων, σε αντίθεση με το φαιρ-πλέυ των Ευρωπαίων (Βόρειων και Δυτικών εννοείται). Από την προσεκτική παρατήρηση του σύγχρονου ποδοσφαίρου κατά τις τελευταίες δεκαετίες συνάγεται ότι δεν υπάρχει ουσιαστική διαφοροποίηση στο θέμα αυτό μεταξύ Λατινοαμερικάνων και Ευρωπαίων ποδοσφαιριστών (που άλλωστε αγωνίζονται συνήθως στα ίδια, ευρωπαϊκά πρωταθλήματα). Τί είναι αυτό που κάνει τον μέσο Ευρωπαίο φίλαθλο να διαιωνίζει ένα μύθο (που βασίζεται στην επίκληση μεμονωμένων περιστατικών του παρελθόντος που η σημασία τους γιγαντώθηκε) και ξαφνικά να χαρακτηρίζει τους παίκτες που εξυμνεί όταν αγωνίζονται με τα χρώματα του συλλόγου του ως «δρεπανηφόρα άρματα», «σκοτώστρες» και «ζώα» όταν αυτοί φοράνε τη φανέλα της εθνικής τους; Στην πιο ευγενική εκδοχή, το στερεότυπο οφείλεται σε μια θεμελιώδη παρεξήγηση που εκφράζει μια αντιπαράθεση κουλτούρας και αντιλήψεων γύρω από τον αθλητισμό, το αγωνιστικό πνεύμα και τη διεκδίκηση της νίκης. Μια σύγκρουση πολιτισμών, έστω και κατά πολύ αμβλυμένη. Στην πιο σκοτεινή εκδοχή του, όμως, ο μύθος εδράζεται σε μια ρατσιστική (ενίοτε αποικιοκρατικού χαρακτήρα) νοοτροπία των Ευρωπαίων. Και μη νομίσετε ότι ο άξονας της αντιπαράθεσης Βορρά-Νότου λειτουργεί μόνο σ’ αυτό το πλαίσιο. Υπάρχει και η ενδοευρωπαϊκή εκδοχή του, όπου τα θύματα των στερεοτύπων είναι βέβαια οι Μεσογειακοί (και κυρίως οι πιο αξιόμαχοι και διεκδικητικοί από αυτούς, δηλαδή οι Ιταλοί).

Η προκατάληψη εκδηλώθηκε «μεγαλειωδώς» με αφορμή το χέρι του Σουάρες στο τελευταίο λεπτό της παράτασης του παιχνιδιού με τη Γκάνα. Ο αγγλικός και ο γαλλικός τύπος είναι γεμάτοι με άρθρα δημοσιογράφων και επιστολές οργισμένων αναγνωστών που στηλιτεύουν την ενέργεια του Ουρουγουανού φορ και κοκκινίζουν τάχα μου με την «ελάχιστη» κατ’ αυτούς τιμωρία που του επιβλήθηκε. Κατά τη γνώμη μου και πάλι μίλησε ο λανθάνων ρατσισμός (όταν τα χέρια είναι ευρωπαϊκά ή έστω ανήκουν σε Λατινοαμερικάνο με υψηλή εμπορική αξία και αντίστοιχη επικοινωνιακή εικόνα, τότε είναι ευστροφία και ορθολογισμός, χέρι θεού ή jogo bonito). Σε αντίθετη περίπτωση… ΟΚ, να λυπηθούμε όλοι που αποκλείστηκε η Γκάνα (εδώ παίζει το ξεκάρφωμα/ αντιρατσιστική αντίδραση του Ευρωπαίου φιλάθλου). Πώς όμως να δεχτώ ότι ο Σουάρες και η Ουρουγουάη δεν τιμωρήθηκαν αρκετά; Ο παίχτης αποβλήθηκε, η ομάδα του στερήθηκε τη βοήθειά του και στον επόμενο κρισιμότατο αγώνα, ενώ η παράβαση τιμωρήθηκε και με πέναλτυ, άρα υψηλότατη πιθανότητα μετουσίωσης της ποινής σε τέρμα. Τί ζητάνε αυτοί που λένε ότι πρέπει να… αλλάξουν οι κανονισμοί; Να τιμωρείται όποιος υποπίπτει σε τέτοια παράβαση (που στο κάτω κάτω δεν έθεσε σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα κάποιου) με 200 αγωνιστικές; Ή να μετρά γκολ σε τέτοιες περιπτώσεις; Ποιός έχει αλήθεια παρανοήσει το πνεύμα του παιχνιδιού;

Άλλωστε το είδαμε και χτες. Ο μακράν αντιαθλητικότερος ποδοσφαιριστής που αγωνίστηκε δεν ήταν φυσικά Ουρουγουανός, αλλά Ολλανδός. Ο συνήθης ύποπτος Φαν Μπόμμελ. Αυτός που όσο μεγάλο ποδοσφαιρικό ταλέντο και ευφυία διαθέτει, άλλο τόσο «βρόμικα» μέσα χρησιμοποιεί. Κλαδέματα, κατά κόρον χρήση φάουλ που δεν σφυρίζονται, λεκτικός εκφοβισμός αντιπάλων και διαιτητή. Και ταυτόχρονα είναι τόσο γοητευτικός που χαίρει απόλυτης ασυλίας. Στο 42΄ κλαδεύει τον Καβάνι που φεύγει μόνος του προς το τέρμα. Ουδεμία επιδίωξη να βρει μπάλα. Απόλυτη σκοπιμότητα στο φάουλ για να μη βρεθεί η ομάδα του σε δύσκολη θέση. Ούτε τιμωρία (καμία κίτρινη δεν βγήκε), ούτε ηθική κατακραυγή! Κάποια στιγμή προς το τέλος κλαδεύει άγαρμπα τον νεοεισελθόντα Σεμπαστιάν Φερνάντες. Και μόλις σηκώνεται τον αρχίζει στα μπινελίκια και στις χειρονομίες! Και πάλι καμία κίτρινη. Και σήμερα καμία αναφορά στον τύπο. Και δεν λέω να σταυρώσουμε τον κάθε Φαν Μπόμμελ. Απλά να μην κατευθύνουμε επιλεκτικά την «οργή» μας. Και… να εγκαταλείψουμε τις προκαταλήψεις μας, όσο αυτό είναι δυνατό.

Σε λίγη ώρα ξεκινά ο δεύτερος ημιτελικός. Η δυναμικότητα των ομάδων, η κατάστασή τους, η αξία του πλούσιο υλικού τους οδηγούν πάλι στο… κλισέ του πρόωρου τελικού. Αυτή τη φορά οι ισορροπίες έχουν αλλάξει σε σχέση με τον τελικού του Ευρωπαϊκού πριν από δύο χρόνια. Η Γερμανία έχει παίξει το πιο πειστικό, το πιο ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο στη διοργάνωση. Είναι πλήρης, γεμάτη ταλέντο, φορμαρισμένη, καλά προετοιμασμένη, με ικανό προπονητή. Το μόνο ουσιαστικό της πρόβλημα είναι η (πολύ σημαντική) απουσία του Μύλλερ (και… η «πρόβλεψη» του Πάουλ, του χταποδιού του ενυδρείου του Ομπερχάουζεν που τούτη τη φορά διάλεξε το κουτί με τα χρώματα της Ισπανίας). Η Ισπανία έχει δυσκολευτεί περισσότερο, δεν έχει πείσει και τόσο, αλλά έχει σπουδαίες μονάδες στο κέντρο και ταυτόχρονα τον πιο φορμαρισμένο επιθετικό. Το κλειδί ίσως είναι η άμυνά της: αν οι δύο ακραίοι (και κυρίως ο Ράμος) τα πάνε πολύ καλά και συμμετέχουν και στην επιθετική ανάπτυξη, το κεντρικό δίδυμο προκαλεί πολλές ανησυχίες. Ειδικά ο τόσο υπερτιμημένος και δυνάμει γκαφατζής Πουγιόλ. Αν η Ισπανία θέλει να αντέξει, οι κεντρικοί της αμυντικοί πρέπει να ανεβάσουν απόδοση. Ακόμη, η Ισπανία δεν πρέπει να πέσει στην παγίδα να βγάλει από την ενδεκάδα έναν επιθετικό (ας πούμε τον ανασφαλή ντεφορμέ Τόρρες) για να χωρέσει ένα ακόμη προικισμένο παίχτη στο κέντρο (εν προκειμένω τον Φάμπρεγκας). Αν ο Βίγια μείνει μόνος στην επίθεση, χωρίς παρτενέρ που θα του ανοίγει χώρους, θα είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικός.

Η Γερμανία είναι το φαβορί. Όχι ακλόνητο όμως…

Edit κατόπιν εορτής: την παραπάνω φράση μου για τον Πουγιόλ την αφήνω ως μνημείο της απερισκεψίας μου. Εκτός κι αν ο Καταλανός σέντερ μπακ πληροφορήθηκε τί του έσυρα και σκίστηκε για να αποδείξει την αξία του (!!!). Προς το παρόν, όμως, απλώς γελάω με τον εαυτό μου. Ο νεαντερτάλειος της Μπάρσα έκρινε τον ημιτελικό.

Δύο έργα! 1. «Ένα μόνο λάθος φτάνει» (αισθηματικό δράμα), 2. «Δια πυρός και σιδήρου» (πολεμικό, θρίλλερ)

Οι δύο πρώτοι προημιτελικοί της διοργάνωσης δεν μας απογοήτευσαν: χωρίς να είναι κατ’ ανάγκη αγώνες τεχνικής τελειότητας και μεγάλου ποδοσφαιρικού θεάματος, είχαν την ομορφιά της έντασης και της αγωνίας που χαρακτηρίζει αναμετρήσεις με έπαθλο μια θέση στην τελική τετράδα. Και στα δύο παιχνίδια το στοιχείο του δράματος ήταν παρόν. Στον πρώτο προημιτελικό παρακολουθήσαμε την απροσδόκητη πτώση του ακλόνητου φαβορί. Ο δεύτερος είχε την ομορφιά του αγώνα όπου οι δύο ομάδες κυνηγούν με πάθος επί 120΄ τη νίκη, χρησιμοποιώντας όλα τα όπλα που διαθέτουν, και ο οποίος κρίνεται τελικά στη διαδικασία των πέναλτυ. Μόνο που για να φτάσουμε σ’ αυτήν χρειάστηκε ένα απίστευτο από κάθε άποψη σενάριο. 

Ένα μόνο λάθος φτάνει ή πώς διαλύθηκε το «ακλόνητο» φαβορί: Η Βραζιλία θα πρέπει να περιμένει τουλάχιστον τέσσερα χρόνια και τα τελικά που θα διοργανώσει η ίδια για να προσπαθήσει να κατακτήσει τον έκτο τίτλο της. Μολονότι είχε χαρακτηρισθεί ως ακλόνητο φαβορί της διοργάνωσης, σκόνταψε ξανά στον προημιτελικό, όπως και το 2006, και υπό συνθήκες αρκετά όμοιες: με αντίπαλο μια «μεγαλομεσαία» ευρωπαϊκή ομάδα (τότε τη Γαλλία, χτες την Ολλανδία) που είχε ξεκινήσει στη διοργάνωση χωρίς απώλειες, αλλά και χωρίς να εντυπωσιάσει, είχε όμως το πάθος και την εξυπνάδα να μη φοβηθεί το όνομα της αντιπάλου και να κυνηγήσει κάθε ευκαιρία που θα παρουσιαζόταν. 

Ομολογώ ότι δεν είχα φανταστεί την εξέλιξη που τελικά είχε ο χτεσινός προημιτελικός. Περίμενα βέβαια ότι η Ολλανδία θα πρόβαλε τη μεγαλύτερη αντίσταση που είχε συναντήσει μέχρι τότε η Σελεσάο, αλλά το δύσκολο σενάριο για τους Βραζιλιάνους ήταν στο μυαλό μου το εξής: είτε να παρέμενε το 0-0 είτε οι Ολλανδοί να άνοιγαν το σκορ (κατά προτίμηση νωρίς). Το ζητούμενο από τους Βραζιλιάνους θα ήταν τότε να κυνηγήσουν το γκολ με σύνεση, χωρίς να ανοιχτούν υπερβολικά και χωρίς να πανικοβληθούν από το εναντίον τους αποτέλεσμα. Δεν φανταζόμουν, όμως, ότι οι Βραζιλιάνοι θα αποκλείονταν ενώ το παιχνίδι θα είχε ξεκινήσει ιδανικά για αυτούς. Και το παιχνίδι του Πορτ Ελίζαμπεθ άρχισε με τον καλύτερο τρόπο για τη Σελεσάο: γρήγορο γκολ από τον Ρομπίνιο (10΄) ΄κι ένα ολόκληρο πρώτο μέρος κατά το οποίο οι Βραζιλιάνοι έχουν την υπεροχή και, κατά τα φαινόμενα, τον απόλυτο έλεγχο του παιχνιδιού. Κι ενώ το δεύτερο μέρος ξεκίνησε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, δημιουργώντας την εντύπωση ότι η έκβαση του αγώνα θα ήταν αυτή που αναμενόταν βάσει των προγνωστικών, η μορφή του άλλαξε άρδην μέσα σ’ ένα λεπτό. Στην αρχή της φάσης υπάρχει ένα φάουλ λίγο κάτω από τη σέντρα, το οποίο κερδίζει θεατρικά ο Ρόμπεν από τον Μπάστος, πέφτοντας θεαματικά ενώ δεν υπάρχει καν επαφή μεταξύ των δύο παικτών. Πρώτα νεύρα και απώλεια συγκέντρωσης από την πλευρά των Βραζιλιάνων. Στην εξέλιξη, σέντρα του Σνάιντερ προς τη βραζιλιάνικη περιοχή και σ’ ένα σημείο όπου δεν υπάρχει κανένας Ολλανδός. Ο Φελίπε Μέλο ετοιμάζεται να διώξει με κεφαλιά. Λογαριάζει, όμως, χωρίς τον τερματοφύλακά του: ο Ζούλιο Σέζαρ επιχειρεί αψυχολόγητα έξοδο για να διώξει αυτός τη μπάλα. Το αποτέλεσμα είναι να συγκρουστεί με τον Μέλο, ο οποίος άθελά του βρίσκει τη μπάλα με το κεφάλι και τη στέλνει στο βάθος της εστίας του (53΄). Αυτό το χοντρό λάθος θα σταθεί αρκετό για να πανικοβληθεί εντελώς το μεγάλο φαβορί, με την πρώτη μόλις δυσκολία που αντιμετώπιζε στη διοργάνωση. Νεύρα και ταραγμένο μυαλό. Ειδικά οι πρωταγωνιστές της φάσης χάνουν ολότελα τα λογικά τους: οι μετέπειτα ενέργειές τους δείχνουν ανθρώπους που βρίσκονται σε κατάσταση απόλυτης ταραχής και μόνο κακό μπορούν να κάνουν στην ομάδα τους. Ο πανικός πληρώνεται τοις μετρητοίς: 68΄, κόρνερ του Ρόμπεν, κεφαλιά του Κέυτ που πασάρει προς τον Σνάιντερ κι αυτός με κεφαλιά κάνει το 2-1. Κανείς από τους Βραζιλιάνους που βρίσκονται στη μεγάλη και στη μικρή περιοχή τους δεν επιχειρεί να μαρκάρει ή να εμποδίσει κάπως είτε τον πασέρ είτε τον σκόρερ. Ο κοντούλης Σνάιντερ πιάνει την κεφαλιά χωρίς να χρειαστεί να σηκωθεί από το έδαφος. Στο 73΄ το βραζιλιάνικο δράμα κορυφώνεται: ο Φελίπε Μέλο επιχειρεί να «αποδώσει δικαιοσύνη» μόνος του και να εκδικηθεί τον Ρόμπεν πατώντας τον εκτός φάσης. Αποβολή. Αν με 11 η Βραζιλία έδειχνε ήδη ανήμπορη να αντιδράσει, με 10 τα πράγματα γίνονται πολύ χειρότερα. Οι προσπάθειες για την ισοφάριση θα γίνουν, αλλά εντελώς ανορθόδοξα: ατομικές προσπάθειες του Κακά, γεμίσματα και σέντρες, την ώρα που οι Οράνιε πιέζουν όλο και πιο ψηλά και απειλούν να τελειώσουν τον αγώνα, εκμεταλλευόμενοι κάποιο από τα πολλά λάθη της πελαγωμένης ή ανύπαρκτης αντίπαλης άμυνας. Το σκορ δεν θα αλλάξει [Ολλανδία-Βραζιλία 2-1 (0-0)]. Η Ολλανδία επιστρέφει στα ημιτελικά μετά από 12 χρόνια. 

Πώς μπορεί να εξηγηθεί το ξαφνικό βραζιλιάνικο ναυάγιο; Από πολλούς και διάφορους λόγους. 

– Η ποιότητα του αντιπάλου. Η, τελικά επιτυχής, προσπάθεια των Ολλανδών να πρεσάρουν ψηλά και (τουλάχιστον στο β΄ μέρος) διαρκώς τη Σελέστε, δεν επέτρεψε στη δεύτερη να αναπτυχθεί όπως συνηθίζει. Ταυτόχρονα, η νοοτροπία των Ολλανδών που δεν φοβήθηκαν το όνομα του αντιπάλου και προσπάθησαν να πάρουν ό,τι μπορούσαν από ένα παιχνίδι στο οποίο δεν ήταν φαβορί και δεν είχαν να χάσουν τίποτε, ενώ μπορούσαν να κερδίσουν πολλά. Αντιθέτως, η ταμπέλα του φαβορί έκανε κακό στη Βραζιλία: όχι μόνο επαναπαύθηκε σ’ αυτήν (βλ. και επιχείρημα Κώστα Ζαφείρη σε σχόλιο του προηγούμενου ποστ), υποτιμώντας σε ορισμένο βαθμό την αντίπαλό της, αλλά τελικά αποδείχθηκε ότι δεν είχε και σχέδιο αντίδρασης σε περίπτωση που η εξέλιξη του αγώνα διέψευδε τις βεβαιότητές της. Η εικόνα της καθολικής βραζιλιάνικης υπεροχής στο α΄ μέρος επέτεινε την αίσθηση αυτή και τελικά κατέστησε ακόμη δυσκολότερη την αντίδραση στην ώρα των δυσκολιών (βλ. σχόλιο π2 στο προηγούμενο ποστ). 

–  Η υποχρέωση όχι απλώς νίκης, αλλά κατάκτησης του τροπαίου αποδείχθηκε ότι είχε συσσωρεύσει τεράστιο άγχος στους Βραζιλιάνους, άγχος που εκδηλώθηκε στην πρώτη δυσκολία που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν και τελικά τους παρέλυσε. 

– Εδώ και περίπου 15 χρόνια οι Ολλανδοί έχουν γίνει δεξιοτέχνες του “βρόμικου” παιχνιδιού. Όχι βέβαια με την έννοια του επικίνδυνου για τη σωματική ακεραιότητα του αντιπάλου, αλλά μ’ αυτήν της χρήσης κάθε μέσου ικανού να τον εκνευρίσει (θέατρο για να κερδηθούν φάουλ – βλ. Ρόμπεν στη φάση που προηγήθηκε της ισοφάρισης -, τραβήγματα φανέλας και σορτ σε κάθε μονομαχία – βλ. Φαν Μπόμμελ, Όιγιερ, Ντε Γιονκ -, και γενικά όλα αυτά τα φάουλ, εντός και εκτός φάσης, που συνήθως δεν σφυρίζονται). 

Σε τελική ανάλυση, κι ας μη μου κρατήσουν κακία οι φίλοι των Οράνιε, νομίζω ότι τον χτεσινό προημιτελικό περισσότερο τον έχασε η Βραζιλία παρά τον κέρδισε η Ολλανδία. Σε κάθε περίπτωση όμως για να έχεις ευκαιρίες σε έναν αγώνα και για να κλονίσεις την αυτοπεποίθηση του αντιπάλου σου, πρέπει να το επιδιώξεις ο ίδιος. Η Ολλανδία το προσπάθησε και ανταμείφθηκε για αυτό. Άλλωστε χτες τα περισσότερα ατού της βρέθηκαν σε σπουδαία μέρα: ο Σνάιντερ έκανε το μεγάλο παιχνίδι που χρωστούσε. Ο Φαν Πέρσι ήταν σαφώς βελτιωμένος. Ρόμπεν και Κέυτ ήταν και πάλι οι σταθερές αξίες. Η άμυνα κράτησε στις δύσκολες στιγμές. Πάνω από όλους, όμως, νομίζω ότι στάθηκε ο Φαν Μπόμμελ, αποδιοργανώνοντας πλήρως τη βραζιλιάνικη ανάπτυξη με τις τοποθετήσεις και τη διορατικότητα στο παιχνίδι του, αλλά και με τα σκόπιμα φάουλ. Η Ολλανδία έχει πλέον την ευκαιρία να παίξει έναν ημιτελικό ως φαβορί, απέναντι σε μια αντίπαλο πιο κουρασμένη και με σημαντικές απώλεις. Πόσο της πάει, όμως, το ένδυμα του φαβορί; Η απάντηση την Τρίτη στο Κέηπ Τάουν. 

Δια πυρός και σιδήρου – Η Ουρουγουάη επιστρέφει στα ημιτελικά: Η τελευταία φορά ήταν πριν 40 χρόνια, σ’ ένα μάλλον φιλικό περιβάλλον (Πόλη του Μεξικού). Τότε αντίπαλος ήταν η υπερδύναμη του υπαρκτού σοσιαλισμού, η οποία μάλλον είχε και την υπεροχή στο παιχνίδι. Και τότε χρειάστηκε παράταση, η Σελέστε όμως πρόλαβε να χτυπήσει λίγο πριν το τέλος με την κεφαλιά του αναπληρωματικού φορ Εσπάρραγκο (Ουρουγουάη-ΕΣΣΔ 1-0). Χτες το περιβάλλον ήταν εχθρικό, μια και όλο το στάδιο υποστήριζε την προσπάθεια της Γκάνας να γίνει η πρώτη αφρικανική ομάδα που θα παίξει σε ημιτελικό ΠΚ. Χρειάστηκε όχι μόνο παράταση, αλλά και πέναλτυ. Ένας συνεχής αγώνας τεράστιας έντασης και με απίστευτη εξέλιξη. Χορταστικό θέαμα από δύο ομάδες που θα χάσουν πολλές ευκαιρίες επιδιώκοντας τη νίκη. 

Στα πρώτα 25΄, μία μόνο ομάδα υπάρχει στον αγωνιστικό χώρο. Παρά την απόφαση του Ταμπάρες να γυρίσει τον Καβάνι σε θέση μέσου, η Ουρουγουάη έχει καθολική υπεροχή και χάνει πέντε τουλάχιστον ευκαιρίες με σπουδαιότερη την τελευταία, όταν ο Σουάρες ξεφεύγει από τους αντιπάλους του και σουτάρει για να διώξει σε κόρνερ ο Κίνγκσον την τελευταία στιγμή. Έπειτα η Γκάνα ισορροπεί το παιχνίδι και στη συνέχει παίρνει τον έλεγχό του. Δύο μεγάλες ευκαιρίες στο 29΄ και 30΄ (κεφαλιά του Βόρσα και σουτ του Τζυαν ελάχιστα άουτ). Η Ουρουγουάη χάνει στο 37΄ τον αρχηγό και στυλοβάτη της άμυνάς της, τον Ντιέγκο Λογκάνο. Η Γκάνα επιμένει και ανοίγει το σκορ σε καθοριστική στιγμή, ενώ παίζονται οι καθυστερήσεις του α΄ ημιχρόνου, με απίστευτο σουτ του Μουντάρι (σχεδόν από τη σέντρα και με τη μπάλα να αναπηδά μπροστά από τον Μουσλέρα, ο οποίος δεν έχει και οπτικό πεδίο). Η Ουρουγουάη μπαίνει στην επανάληψη αποφασισμένη να ισοφαρίσει και το πετυχαίνει στο 55΄ με το εξαιρετικό φάουλ του Φορλάν. Μετά την ισοφάριση ο αγώνας ισορροπεί ξανά, ενώ χάνονται ευκαιρίες εκατέρωθεν. Παράταση. Στο πρώτο μέρος της είναι η Γκάνα που ξεκινά πιο δυνατά κι η Ουρουγουάη που χάνει τις ευκαιρίες προς το τέλος του. Στο δεύτερο, μετά το 110΄, η Ουρουγουάη φαίνεται πιο κουρασμένη, η Γκάνα διαπιστώνει ότι μπορεί να κερδίσει τον αγώνα πριν από τα πέναλτυ, πιέζει και δημιουργεί φάσεις, τις οποίες χάνει στην τελική προσπάθεια. Κι ενώ είμαστε πια βέβαιοι ότι η αναμέτρηση θα κριθεί στα πέναλτυ, έρχεται η ώρα του δράματος του 120΄. 

Ο Πορτογάλος διαιτητής, που έχει παίξει πολύ διακριτικά τη «γηπεδούχο» Γκάνα (δίνοντας ευκολότερα φάουλ στους επιθετικούς της σε επικίνδυνες θέσεις) σφυρίζει ακόμη ένα φάουλ κοντά στη μεγάλη περιοχή των Ουρουγουανών. Ακολουθεί ένα απίστευτο μελέ όπου οι Γκανέζοι επιθετικοί έχουν 4 ή 5 τεράστιες ευκαιρίες να πετύχουν το γκολ της νίκης, αλλά η μπάλα αποκρούεται στη γραμμή από τον Μουσλέρα ή τους αμυνόμενους. Η μία από αυτές τις αποκρούσεις οφείλεται στο χέρι του Σουάρες. Πέναλτυ και αποβολή του αστεριού της επίθεσης της Σελέστε, αλλά αυτό είναι το λογικό τίμημα για τη σωτηρία από ένα βέβαιο γκολ. Ο Τζυαν ετοιμάζεται να εκτελέσει το πέναλτυ και να στείλει την αφρικανική ομάδα στον τελικό. Μόνο που το σουτ του χτυπά με δύναμη στο οριζόντιο δοκάρι του Μουσλέρα. Ενώ αγκάλιασαν σφιχτά τον παράδεισο του ημιτελικού, οι Γκανέζοι διαπιστώνουν με απογοήτευση ότι ο δρόμος προς την κόλαση είναι πιο ανοιχτός. 

Αρχίζουν τα πέναλτυ. Φορλάν 1-0. Ο Τζυαν νικά την απογοήτευση και πηγαίνει να επιτελέσει το καθήκον του: τέλεια εκτέλεση στο παραθυράκι του Μουσλέρα και 1-1. Αν είχε κάνει το ίδιο λίγα λεπτά πιο πριν… Βικτορίνο και Άπια εκτελούν υποδειγματικά και 2-2. Ο βετεράνος κεντρικός μπακ Σκόττι που αντικατέστησε τον τραυματία Λουγκάνο εκτελεί με ελάχιστη φόρα και ξεγελά για λίγο τον Κίνγκσον. Το αποτέλεσμα είναι, όμως, αυτό που μετράει και 3-2 για την Ουρουγουάη. Ο Τζων Μένσα παίρνει σειρά. Σουτάρει χωρίς καθόλου φόρα και ο Μουσλέρα αποκρούει σχεδόν άνετα. Ο Μάξι Περέιρα πάει να σκοτώσει τον αντίπαλο. Σουτάρει δυνατά και άουτ. Οι αφρικάνικες ελπίδες παίρνουν παράταση ζωής. Για ελάχιστο χρόνο. Ο νεαρός επιθετικός Αντίγια εκτελεί άτολμα κι ο Μουσλέρα αποκρούει στην αριστερή γωνία. Τώρα ο γνώριμός μας Αμπρέου έχει την πρόκριση στα πόδια του. Εκτελεί δεξιοτεχνικά το πέναλτυ (α λα Πανένκα) και στέλνει τη Σελέστε στα ημιτελικά [Ουρουγουάη-Γκάνα 1-1 παράτ. (1-1 καν. αγ., 0-1 ημίχρ.), 4-2 πέναλτυ, Γιοχάνεσμπουργκ]. Σαράντα χρόνια μετά. Και με τρελά όνειρα για έναν ημιτελικό στον οποίο η Ουρουγουάη θα ξεκινήσει από σαφή θέση αουτσάιντερ. Κουρασμένη. Δίχως το μεγάλο της επιθετικό αστέρι, τον Λουίς Σουάρες, που χτες έκανε ένα μεγάλο παιχνίδι, τόσο επιθετικά όσο και αμυντικά. Απλώς δεν σκόραρε, απέτρεψε όμως την ήττα. Χωρίς τον αριστερό ακραίο της, τον Χόρχε Φουσίλε, που κι αυτός έκανε σπουδαίο παιχνίδι στον προημιτελικό. Κόντρα σε μια αντίπαλο που οι ειδήμονες θεωρούν σαφώς καλύτερή της σε ποδοσφαιρική αξία. Με την πεποίθηση, όμως, ότι από το παιχνίδι αυτό δεν έχει τίποτε να χάσει, μόνο να κερδίσει δόξα που όμοιά της γνώρισαν μόνον οι θριαμβευτές του Μαρακανά πριν από 60 χρόνια.

Απόψε μας περιμένουν δύο σπουδαία, αν και διαφορετικών προδιαγραφών παιχνίδια. Μετά το χτεσινό παιχνίδι της Βραζιλίας, η σύγκρουση Αργεντινής και Γερμανίας προβάλλει ακόμη πιο έντονα ως πρόωρος τελικός της διοργάνωσης. Κανένα αποτέλεσμα δεν θα αποτελέσει έκπληξη σ’ αυτήν την αναμέτρηση μεταξύ των δύο πιο φορμαρισμένων ομάδων του ΠΚ. Ίσως η πληρότητα και η μεγαλύτερη εμπερία των μονάδων της Αργεντινής να της δίνουν ένα ελάχιστο προβάδισμα. Όταν, όμως, απέναντι βρίσκεται η πιο ταλαντούχα και επικίνδυνη μεσαία γραμμή, το όποιο προβάδισμα τείνει να εξαλειφθεί. Ας ελπίσουμε μόνο να παρακολουθήσουμε έναν αγώνα υψηλής ποιότητας, όπως αρμόζει στην μεγάλη ποδοσφαιρική αξία των μονομάχων.

Στο δεύτερο ματς, η Ισπανία ξεκινά ως το μεγάλο φαβορί. Βεβαίως, οι δυνατότητές της (ως ομάδας και ατομικά των ποδοσφαιριστών της) υπερβαίνουν κατά πολύ αυτές της Παραγουάης. Δεν αρκούν όμως για να της εξασφαλίζουν την πρόκριση σε ένα ματς που έχει τα χαρακτηριστικά της παγίδας: μια αντίπαλος αποφασισμένη, καλά οργανωμένη και ικανή για να διεκδικήσει το καλύτερο. Αν προσθέσουμε το γεγονός ότι η Ισπανία δεν έχει βρει ακόμη το επίπεδο παιχνιδιού που είχε στο τελευταίο Ευρωπαϊκό, καθώς και το βάρος που συνιστά για τους παίχτες της ο τίτλος του φαβορί και η υποχρέωση επικράτησης και τελικής νίκης στη διοργάνωση, τότε ίσως συνειδητοποιήσουμε ότι δεν βρισκόμαστε και τόσο μακριά από την έκπληξη…

Η ώρα των δυνατών

Οι αγώνες του γύρου των 16 δεν επεφύλασσαν τελικά ιδιαίτερες εκπλήξεις. Στους 7 από τους 8 αγώνες επικράτησαν, εύκολα ή δύσκολα, τα φαβορί. Μόνο σε έναν προκρίθηκε το αουτσάιντερ (Γκάνα), αν και στην ουσία επρόκειτο για αγώνα μεταξύ σχεδόν ισοδύναμων ομάδων, όπου είχαμε θεωρήσει ως σχετικό φαβορί την ομάδα που τελικά αποκλείστηκε (ΗΠΑ), με κριτήριο ότι έπαιζε ως τότε σαφώς ωραιότερο ποδόσφαιρο από την αντίπαλό της. Η ποιότητα των παιχνιδιών κυμάνθηκε από το πολύ καλό ως το σαφώς κάτω του μετρίου. Οι αγώνες των «μικρών» το Σάββατο έδωσαν υποσχέσεις, ενώ την Κυριακή παρακολουθήσαμε δύο αναμετρήσεις υψηλού επιπέδου και μεγάλης έντασης. Δυστυχώς η συνέχεια δεν ήταν ανάλογη: τη Δευτέρα είχαμε ένα μέτριο παιχνίδι κι ένα στο οποίο η διαφορά δυναμικότητας αφαίρεσε γρήγορα  σχεδόν κάθε ενδιαφέρον, ενώ την Τρίτη παρακολουθήσαμε τις δύο χειρότερες σε ποιότητα αναμετρήσεις.

 Η Ουρουγουάη επιβεβαίωσε τις μεγάλες προσδοκίες που έχει δημιουργήσει. Ξεκίνησε δυνατά τον σαββατιάτικο αγώνα της κόντρα στη Ν. Κορέα [Ουρουγουάη.Ν. Κορέα 2-1 (1-0), Πορτ Ελίζαμπεθ] και άνοιξε γρήγορα το σκορ με τον Λουίς Σουάρες (8΄). Στη συνέχεια έκανε το λάθος να προτιμήσει να διαχειριστεί το σκορ αντί να το διευρύνει, με αποτέλεσμα, ιδίως στα πρώτα 23΄ του β΄ μέρους, να παραχωρήσει την πρωτοβουλία στην αντίπαλό της. Το αποτέλεσμα αυτής της υποχώρησης ήταν να δεχτεί την ισοφάριση από τους πάντα μαχητικούς Κορεάτες (Λη Τσουνγκ Γιονγκ, 68΄). Η ισοφάριση αφύπνησε τη Σελέστε, η οποία συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να προσπαθήσει για να κατακτήσει ξανά την πρόκριση σε προημιτελικό μετά από 40 χρόνια. Αφού χάθηκαν κάποιες ευκαιρίες, το μεγάλο ταλέντο του Σουάρες έδωσε τη λύση: αφού ντρίμπλαρε τον προσωπικό αντίπαλό του, ο φορ του Άγιαξ έπιασε ένα εξαιρετικό σουτ από τη γωνία της μεγάλης περιοχής, το οποίο κατέληξε στα αντίπαλα δίχτυα. Η περιπέτεια τελείωνε για τη φιλότιμη Κορέα. Συμπαθής, αλλά όχι για πολύ μεγάλα πράγματα, μπορεί να επιστρέψει στη χώρα της με ψηλά το κεφάλι (και να μας κάνει να σκεφτούμε ότι στη θέση της θα μπορούσε, με λίγη σοβαρότητα στο εναρκτήριο ματς, να είναι η εθνική μας). Όσο για την Ουρουγουάη, έδειξε ξανά τις αρετές της: άψογη οργάνωση, εξαιρετική αμυντική λειτουργία υπό την καθοδήγηση του Λουγκάνο (το Σάββατο δέχτηκε το πρώτο μόλις γκολ στη διοργάνωση) και μια υπέροχη επιθετική τριάδα με τους Φορλάν, Σουάρες και Καβάνι. Θα μπει στα προημιτελικά ως μεγάλο φαβορί για πρόκριση.

Οι ΗΠΑ, αντιθέτως, δεν κατόρθωσαν να δικαιώσουν τις προτιμήσεις μας. Με λιγότερη φρεσκάδα, αναγκασμένες να κυνηγούν από νωρίς το σκορ και χωρίς τη νοοτροπία της αληθινά μεγάλης ομάδας που της επιτρέπει να κερδίζει ακόμη κι όταν δεν βρίσκεται στην καλύτερη μέρα της, έπεσαν στην παγίδα της Γκάνας, μιας ομάδας που δεν παίζει ελκυστικό ποδόσφαιρο, αλλά έχει την αποφασιστικότητα να πάρει το αποτέλεσμα που θέλει απέναντι σε αντίπαλο που είναι κοντά στα κυβικά της [Γκάνα-ΗΠΑ 2-1 παράτ., 1-1 καν. αγ. (1-0), Ράστενμπεργκ/ Ρύστενμπυρχ]. Τρεις λόγοι εξηγούν κυρίως την αμερικανική αποτυχία: 1. οι αμυντικές ολιγωρίες (ή και αδυναμίες) σε πολύ κρίσιμα σημεία (αρχή του αγώνα και αρχή της παράτασης), τις οποίες δεν συγχώρεσε το μεγάλο ατομικό ταλέντο των δύο σκόρερ της αντιπάλου. 2. Τα ατυχή πειράματα του Μπράντλεϋ από τα οποία δεν βγήκε κανένα (η out of the blue χρησιμοποίηση στη βασική ενδεκάδα του Κλαρκ, την οποία ο κόουτς αναγκάστηκε να διορθώσει με αλλαγή α λα Αλέφαντος/ η, ανεξήγητη αν δεν ανέκυψε πρόβλημα τραυματισμού, έξοδος του Άλτιντορ πριν την έναρξη της παράτασης). 3. Η σωματική και ψυχική κούραση που συνεπάγονταν οι προσπάθειες που κατέβαλε η ομάδα κυνηγώντας το σκορ και στα τρία ματς των προκριματικών (επιστροφή από το 0-1 με τους Άγγλους, το 0-2 με τους Σλοβένους, αναζήτηση του γκολ της νίκης με τους Αλγερινούς) και στο χτεσινό. Όταν ήρθε το 1-2 στο χειρότερο σημείο, οι ΗΠΑ δεν είχαν πια δυνάμεις και μυαλό για να επιδιώξουν ορθολογικά την ισοφάριση, όπως είχαν κάνει στα προηγούμενα ματς. Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ εγκατέλειψαν το ΠΚ αφήνοντας καλές εντυπώσεις και υποσχέσεις για το μέλλον.

Η Γκάνα έφερε σε πέρας την αποστολή της, παίζοντας το τόσο προσφιλές σ’ αυτήν ποδόσφαιρο αναμονής. Ευτύχησε να πετύχουν γκολ σε καθοριστικά σημεία δύο από τις πιο ταλαντούχες μονάδες της, όπως είναι ο Κέβιν Πρινς Μπόατενγκ και, κυρίως, ο Τζυαν Ασαμόα (υπόδειγμα τελειώματος φάσης το 2ο γκολ), οπότε μπόρεσε να διαχειριστεί τον αγώνα από θέση ισχύος. Έδειξε τον σκληρό χαρακτήρα της, καθώς δεν κάμθηκε από την ισοφάριση με πέναλτυ του Ντόνοβαν που έστειλε τον αγώνα στην παράταση. Μεγάλο παιχνίδι από τον αριστερό μέσο Αντρέ Αγιού (κρατώ την προφορά των Γάλλων, μια και ο γιος του Αμπεντί Πελέ είναι προϊόν του γαλλικού ποδοσφαιρικού συστήματος: ανήκει στη Μαρσέιγ και την περασμένη χρονιά έπαιζε – και μάλλον θα παίζει και την επόμενη – στην Αρλ-Αβινιόν που κέρδισε την άνοδό της στη Λιγκ 1). Λογικά οι δυνατότητες της Γκάνας είναι για μέχρι εδώ. Ωστόσο φαντάζομαι ότι θα κυνηγήσει την πρόκριση στα ημιτελικά με όλες τις δυνάμεις της και με όπλα την υποστήριξη του κοινού και των διοργανωτών (ο εκπρόσωπος της οργανωτικής επιτροπής έδωσε συγχαρητήρια για την «πρόκριση στο ημιτελικό»! Το λάθος το διόρθωσε γρήγορα, αλλά η λανθάνουσα γλώσσα αν μη τι άλλο εκφράζει ειλικρινώς κάποιες επιθυμίες).

Τα ματς της Κυριακής ήταν με διαφορά τα καλύτερα από άποψη ποιότητας και έντασης, καθώς αφορούσαν τέσσερις μεγάλες σε όνομα και/ ή ποδοσφαιρικό ταλέντο εθνικές ομάδες. Δυστυχώς και τα δύο σημαδεύτηκαν από σοβαρά διαιτητικά σφάλματα (για την ακρίβεια σφάλματα των εποπτών) που τελικά αδικούν όχι μόνο τους ζημιωθέντες και ηττημένους, αλλά και τους ευνοηθέντες και τελικά νικητές, καθώς αφήνουν μια σοβαρή σκιά στην επικράτησή τους. Βάσει αξίας και αυτών που έδειξαν στο γήπεδο, Γερμανία και Αργεντινή θα πρέπει να προχωρούσαν και χωρίς τη διαιτητική εύνοια. Ωστόσο, τα λάθη επιτρέπουν (ίσως ακόμη περισσότερο στη χώρα μας) την ανάπτυξη μιας ολόκληρης φιλολογίας για το τί θα συνέβαινε αν είχε μετρήσει το γκολ του Λαμπάρντ, που δεν είδε ο επόπτης του Ουρουγουανού διαιτητή Χόρχε Λαρριόνδα, ή αν ακυρωνόταν όπως έπρεπε το οφσάιντ πρώτο γκολ του Τέβες.

Το εντονότερο σε συγκινήσεις, μέχρι τώρα, ματς του Μουντιάλ επρόκειτο να είναι ένας αγώνας στον οποίο συμμετείχε η εθνική Αγγλίας (έτσι για να δοκιμαστούν οι πεποιθήσεις ή οι ιδεοληψίες μου). Μετά από ένα αναγνωριστικό εικοσάλεπτο, ακολούθησε ένα καταιγιστικό τέταρτο γερμανικής κυριαρχίας που ξεγύμνωσε τις αδυναμίες της αγγλικής άμυνας. Στο 20΄ ο Κλόζε κερδίζει το σπρηντ από τον Άπσον, την ώρα που ο Τέρρυ έχει χάσει εντελώς τη φάση. Ο Ντέιβιντ «Καλάμιτυ» Τζέημς δεν επιχειρεί καμία έξοδο και ο πρώτος εκ των Πολωνών της γερμανικής επίθεσης τελειώνει τη φάση. Στο 32΄, έξοχος συνδυασμός Κλόζε, Μύλλερ, Ποντόλσκι, και ο έτερος Πολωνός σκοράρει με ωραίο διαγώνιο πλασέ. Στο σημείο εκείνο είμαι απολύτως βέβαιος ότι το ματς έχει τελειώσει και ότι το μόνο ζητούμενο είναι το εύρος του τελικού σκορ. Λογαριάζω χωρίς την παροιμιώδη αγωνιστικότητα των Άγγλων (και τις εμφανείς αμυντικές αδυναμίες των Γερμανών). Μετά από γέμισμα του Τζέρραρντ στην καρδιά της γερμανικής περιοχής και απελπιστική έξοδο του Νώυερ, ο Άπσον μειώνει με κεφαλιά (34΄). Ένα λεπτό αργότερα, ο Λαμπάρντ εξαπολύει έναν κεραυνό που βρίσκει το οριζόντιο δοκάρι και σκάει μισό τουλάχιστον μέτρο μέσα από τη γραμμή του τέρματος του Νώυερ. Επόπτης και διαιτητής δεν βλέπουν τίποτε και ιδού πεδίο δόξης λαμπρό για όσους αρέσκονται στην κατασκευή υποθετικών σεναρίων. Οι Άγγλοι μπαίνουν φουριόζοι και στο β΄, ο Λαμπάρντ, πάλι, έχει ένα εξαιρετικό φάουλ που χτυπά στο οριζόντιο δοκάρι των Γερμανών. Σιγά-σιγά οι Γερμανοί ανακτούν τον έλεγχο του αγώνα και στο πιο κρίσιμο σημείο χτυπούν δύο φορές, εκμεταλλευόμενοι όχι μόνο την υποδειγματική ανάπτυξή τους, αλλά και τις παιδικές επιστροφές της αγγλικής ομάδας στον χώρο άμυνάς της. Οι δύο αντεπιθέσεις με δημιουργούς, αντίστοιχα, τον Σβάινστάιγκερ και τον Έζιλ και εκτελεστή και τις δύο φορές τον Μύλλερ (66΄, 69΄) τελειώνουν το ματς [Γερμανία-Αγγλία 4-1 (2-1), Μπλουμφοντέιν]. Και στις δύο περιπτώσεις όλη η Αγγλία έχει ξεμείνει κοντά στη γερμανική περιοχή από την εκτέλεση προηγούμενου φάουλ και ύστερα από πούλημα της μπάλλας: η επιδίωξη της ισοφάρισης με κατέβασμα ολόκληρης της ομάδας στην αντίπαλη περιοχή και η πλήρης αδυναμία επιστροφών μετά την απώλεια της κατοχής της μπάλας είναι συμπτώματα τακτικής αδυναμίας που δεν συναντά κανείς ούτε σε ερασιτεχνικές ομάδες. 

Οι Γερμανοί μπορούν να προετοιμαστούν με ηρεμία και αυτοπεποίθηση για τον πρόωρο «τελικό» του Σαββάτου. Το κέντρο τους μοιάζει να είναι το πληρέστερο και το πιο δημιουργικό της διοργάνωσης: με τέσσερις ποδοσφαιριστές που συμμετέχουν όλοι στην επιθετική ανάπτυξη της ομάδας, με την πάντα γοητευτική ιδέα των δύο ακραίων επιτελικών μέσων (έναν πιο χαφ και δημιουργικό, όπως είναι ο Έζιλ, κι έναν πιο εξτρέμ, όπως ο Μύλλερ) να υλοποιείται τέλεια, η Γερμανία υπόσχεται πολλά, δίνοντας την εικόνα ενός μελλοντικού φιναλίστ ή, ακόμη και, τροπαιούχου. Αν πρέπει να ανησυχεί για κάτι, αυτό είναι η άμυνα, περιλαμβανομένου και του τερματοφύλακά της. Η τρικυμία μετά το 2-0 (δηλαδή σε ένα ευνοϊκότατο σημείο του αγώνα) προκαλεί ανησυχίες και καταδεικνύει την αχίλλειο πτέρνα μιας ομάδας που παίζει επιθετικό ποδόσφαιρο.

Οι Άγγλοι εγκατέλειψαν και πάλι νωρίς τη διοργάνωση (όπως είχαμε προβλέψει και όπως δεν πίστευαν κάποιοι ειδήμονες). Εντούτοις, η τελευταία εικόνα της ήταν και η πιο συμπαθητική. Άλλες ομάδες θα είχαν διαλυθεί μετά το 0-2. Η Αγγλία ουσιαστικά ισοφάρισε το σκορ. Θα μπορούσε να επικαλείται το μεγάλο διαιτητικό σφάλμα και να υποστηρίζει ότι δεν της δόθηκε η ευκαιρία να κερδίσει το παιχνίδι. Δεν αρκούν, όμως, το πάθος και η εξαιρετική απόδοση κάποιων εκλεκτών μονάδων (Λαμπάρντ, Τζέρραρντ) για να γίνει μια ομάδα μεγάλη και να αποκλείσει τους Γερμανούς. Το υλικό της εθνικής Αγγλίας ήταν (και δεν είναι η πρώτη φορά) άνισης ποιότητας. Από τους σπουδαίους παίκτες της, ο μεν Ρούνευ εμφανίστηκε πραγματικά «καμένος» και δεν υπήρξε σε καμία στιγμή καθοριστικός. Ο Τέρρυ ήταν ξεχασμένος στις περιπέτειές του. Από τους υπόλοιπους, πολλοί είναι τόσο μέτριοι που δεν θα έβρισκαν θέση στην ενδεκάδα των περισσότερων από τις εθνικές που συμμετείχαν σ’ αυτό το Μουντιάλ. Ειδικά όσον αφορά την άμυνα και τους τερματοφύλακες η κατάσταση είναι απελπιστική. Προσθέστε τα ατυχή πειράματα του Καπέλλο (ο Ρούνεϋ δεύτερος επιθετικός, ο Τζέρραρντ στο αριστερό άκρο και όχι στον άξονα όπου αποδίδει καλύτερα) και τη χρόνια αφέλεια σε θέματα τακτικής κι έχετε τις εξηγήσεις του αποκλεισμού των Άγγλων χωρίς να μπείτε σε συζητήσεις περί διαιτησίας.

Κατά τη γνώμη μου, το ματς με το υψηλότερο επίπεδο τεχνικής ήταν η σύγκρουση Αργεντινής-Μεξικού στο Γιοχάνεσμπουργκ [3-1 (2-0)]. Το Μεξικό έδωσε ένα μάθημα για το πώς μπορείς να κοντράρεις στα ίσα μια ποδοσφαιρική υπερδύναμη, με την προϋπόθεση βέβαια να διαθέτεις και κάμποσο ταλέντο. Μολονότι δεν βγήκε το τρυκ του Αγκίρρε (χρησιμοποίηση, για πρώτη φορά, του Αδόλφο Μπαουτίστα στο αριστερό άκρο της επίθεσης – ο Μπαρρρέρα, με την απόδοσή του στο β΄μέρος που πέρασε σαν αλλαγή και με τα τεχνικά του χαρακτηριστικά, απέδειξε ότι ήταν καταλληλότερη λύση από τον βαρύ επιθετικό της Τσίβας της Γουαδαλαχάρα), στο πρώτο τέταρτο το Μεξικό είχε δημιουργήσει πολλά προβλήματα στην άμυνα της Αλμπισελέστε κι είχε ήδη χάσει τρεις μεγάλες ευκαιρίες (δοκάρι στο φοβερό σουτ του Σαλσίδο, σουτ του Γουαρδάδο που γλείφει το δοκάρι του Ρομέρο, σουτ του Ερνάντες λίγο άουτ). Μετά από ένα εικοσάλεπτο στο οποίο είναι επιθετικά μπλοκαρισμένη, η Αργεντινή θα αντιδράσει και θα σκοράρει στο 26΄ με τον Τέβες, χάρη στην αβλεψία επόπτη και διαιτητή που δεν προσέχουν ότι ο Αργεντίνος επιθετικός βρίσκεται σε καθαρή θέση οφσάιντ όταν δέχεται τη μπαλιά του Μέσσι. Το αντικανονικό γκολ που μέτρησε θα αποδιοργανώσει εντελώς το Μεξικό που γρήγορα θα βρεθεί και με δεύτερο γκολ στην καμπούρα του, ύστερα από το τραγικό γύρισμα του Οσόριο που θα εκμεταλλεύεται ψύχραιμα ο Ιγουαΐν. Στις αρχές του β΄μέρους ο Τέβες θα πετύχει και τρίτο γκολ με ένα εξαιρετικής ομορφιάς μακρινό σουτ. Προς τιμήν του, το Μεξικό δεν θα καταθέσει τα όπλα, θα παίξει όμορφο επιθετικό ποδόσφαιρο και θα πετύχει το γκολ της τιμής με μια φοβερή προσπάθεια του Ερνάντες (που ξεφεύγει από δύο αμυντικούς και σουτάρει από δύσκολη θέση).

Η Αργεντινή δείχνει να αποκτά αυτοπεποίθηση και να ανεβάζει σταδιακά την απόδοσή της σ’ αυτό το ΠΚ. Έχει βελτιωθεί σημαντικά στους τομείς αδυναμίας της. Δεν έχει, πάντως, λύσει όλα τα προβλήματά της: ο Μέσσι δεν έχει κάνει ακόμη το παιχνίδι που όλοι περιμένουν απ’ αυτόν, βάζοντας ως μέτρο σύγκρισης τις εμφανίσεις του με τη Μπαρσελόνα. Ίσως και να είναι δύσκολο να το κάνει παίζοντας με την εθνική πολύ πιο πίσω απ’ ό,τι με την ομάδα της Καταλωνίας. Και η άμυνα δεν εμπνέει και τόση σιγουριά, ώστε να τη θεωρεί κάποιος εγγύηση όταν επόμενος αντίπαλος είναι η επιθετικά καλύτερη ομάδα της διοργάνωσης. 

Όσο για το Μεξικό, νομίζω ότι ο Αγκίρρε και οι παίχτες του διέπραξαν μεγάλο σφάλμα που δεν κυνήγησαν με περισσότερο πάθος και αποφασιστικότητα τη νίκη στο τελευταίο παιχνίδι του ομίλου κατά της Ουρουγουάης. Η πρωτιά θα τους εξασφάλιζε μια σχετικά άνετη πορεία μέχρι τα ημιτελικά, διάκριση που ποτέ δεν έχει πετύχει το Μεξικό. Είναι κρίμα που μια τόσο ταλαντούχα κι επιθετική ομάδα εγκαταλείπει τη διοργάνωση, αποτυγχάνοντας μάλιστα για πέμπτη συνεχή φορά να προκριθεί από τους 16 στα προημιτελικά. Επειδή, όμως, αρκετοί από τους παίκτες του είναι ακόμη νέοι, μπορεί να διατηρήσει την αισιοδοξία του και να κάνει σχέδια για το μέλλον. 

Απέναντι στη Σλοβακία, δηλαδή μια ομάδα με σαφώς μικρότερες δυνατότητες και ταλέντο, πιο κουρασμένη και με παίκτες που σε κάποιο βαθμό ένιωθαν ότι είχαν εκπληρώσει την αποστολή τους αποκλείοντας την Ιταλία, η Ολλανδία συνέχισε να συλλέγει νίκες χωρίς να πείθει με την απόδοσή της [Ολλανδία-Σλοβακία 2-1 (1-0), Ντέρμπαν]. Φυσικά, η παρουσία στην ενδεκάδα του Ρόμπεν (σκόρερ του πρώτου γκολ) δίνει στην ομάδα άλλον αέρα, ο Κέϋτ είναι πολύ πειστικός σε ρόλο χαφ εξτρέμ που μοιράζει ασίστ (εν προκειμένω στον Σνάϊντερ για το δεύτερο γκολ), δικαιολογημένα αναμένεται ότι ο Σνάϊντερ μπορεί να ανεβάσει απόδοση, αλλά αυτό είναι όλο. Ο Φαν Πέρσι συνεχίζει να απογοητεύει, ενώ στον αγώνα της Δευτέρας έδειξε και πολύ κακή συμπεριφορά, δυσανασχετώντας με πολύ προφανή τρόπο όταν (επιτέλους) έγινε αλλαγή με τον Χούντελααρ. Επίσης, η άμυνά της δείχνει να παίζει με τη φωτιά όσον αφορά το οφσάιντ. Οι αργές κινήσεις των Ολλανδών αμυντικών πρόσφεραν στη Σλοβακία δύο τουλάχιστον κλασσικές ευκαιρίες (και μάλιστα κολλητές, μέσα σ’ ένα δίλεπτο), τις οποίες σταμάτησε ο Στεκέλενμπυρχ. Σε παιχνίδι με πιο δύσκολο αντίπαλο τέτοιες ολιγωρίες πληρώνονται τοις μετρητοίς. Με δεδομένο ότι επόμενος είναι η Βραζιλία, γρήγορα θα μάθουμε τα όρια των δυνατοτήτων των Οράνιε. Δεν μπορώ να αποκλείσω εντελώς το ενδεχόμενο οι Ολλανδοί να κάνουν την υπέρβαση. Πιστεύω όμως ότι οι πιθανότητές τους είναι πολύ μικρές.

Σε θέματα επιλογών τακτικής, ο Μαρσέλο Μπιέλσα βρίσκεται στους αντίποδες του Ρεχάγκελ. Έχοντας να αντιμετωπίσει το υπ’ αριθμόν ένα φαβορί για τον τίτλο, ο Αργεντίνος προπονητής παρέταξε τη Χιλή με το αγαπημένο του 3-3-1-3 (Σουάσο φορ, Αλέξις Σάντσες και Μπωσεζούρ στα άκρα της επίθεσης, Μαρκ Γκονσάλες πίσω τους ως επιθετικός μέσος). Κι όταν το ματς στράβωσε, δεν δίστασε να βγάλει δύο αμυντικούς και ένα μέσο για να περάσει δύο επθετικούς μέσους (Τέλλο, Βαλντίβια) κι έναν καθαρόαιμο επιθετικό (Μίλλαρ). Φυσικά όλες αυτές οι παρακινδυνευμένες κινήσεις δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα, εκτός της συμπάθειας που προκαλεί ο μέχρι τρέλας επιθετικός προσανατολισμός της εθνικής Χιλής. Δύο γκολ μετά το ημίωρο (κεφαλιά του Ζουάν, 34΄, πάσα Ρομπίνιο και ατομική προσπάθεια του Λουίς Φαμπιάνο, 37΄) κι ένα τρίτο με πολύ ωραίο φαλτσαριστό σουτ του Ρομπίνιο, έδωσαν ακόμη μία άνετη νίκη στη Σελεσάο [Βραζιλία-Χιλή 3-0 (2-0), Γιοχάνεσμπουργκ]. Ας επισημανθεί το εξαιρετικό παιχνίδι (αμυντικά και επιθετικά) του Ζιλμπέρτο Σίλβα. Με απόλυτη αυτοπεποίθηση και εντυπωσιάζοντας με τον τρόπο που αποκτά τον πλήρη έλεγχο των παιχνιδιών της, η Βραζιλία του Ντούνγκα αποτελεί ένα καθ’ όλα πειστικό φαβορί. Νομίζω ότι έχει με διαφορά την καλύτερη αμυντική λειτουργία από κάθε άλλη ομάδα αυτής της διοργάνωσης (έτσι για να καταρρίπτονται τα στερεότυπα).

Το τέλος των αγώνων της φάσης των 16 μας επιφύλαξε δύο άνοστα και μάλλον απογοητευτικά ματς. Στο ματς μεταξύ Παραγουανών και Ιαπώνων και οι δύο ομάδες είχαν παραλύσει από το δέος της πρόκρισης στους προημιτελικούς. Ο Μαρτίνο παρέταξε την ομάδα του, που ως πιο έμπειρη και δεμένη ήταν και το λογικό φαβορί, με αμυντικούς προσανατολισμούς: η βασική έγνοια ήταν να εξουδετερώσει τα επιθετικά ατού της αντιπάλου και ειδικά τον Χόντα. Ο σκοπός αυτός επιτεύχθηκε, αλλά ευκαιρίες στο παιχνίδι αυτό ουσιαστικά δεν είδαμε. Τελικά, χρειάστηκαν τα πέναλτυ για να προκριθεί το φαβορί [Παραγουάη-Ιαπωνία 0-0, 5-3 πέναλτυ, Πρετόρια]. Περιμένουμε πολύ περισσότερα πράγματα από την Παραγουάη: ο δύσκολος προημιτελικός της κόντρα σε μια ομάδα που επιδιώκει να επιβάλει το παιχνίδι της θα δείξει τί ακριβώς αξίζουν οι «Γκουαρανί». Με όπλο μια από τις καλύτερες άμυνες και ορισμένους εξαιρετικούς μέσους, η Παραγουάη θα παλέψει με ουσιαστικές πιθανότητες για να κάνει την έκπληξη. Άλλωστε ο ρόλος του αουτσάιντερ της πάει πιο πολύ. 

Το ιβηρικό ντέρμπυ ίσως είχε ένταση και σκληρότητα, θέαμα πάντως όχι [Ισπανία-Πορτογαλία 1-0 (0-0), Κέηπ Τάουν]. Ναι μεν η Ισπανία επιδίωκε να επιβάλει τον ρυθμό της, αλλά ήταν πιο επιφυλακτική από άλλες φορές, μια και φοβόταν μήπως οι γείτονες της κάνουν τη ζημιά. Η δε Πορτογαλία, στημένη καρααμυντικά από τον Κεϊρός, δεν είχε παρά πρωτόγονο σχέδιο επιθετικής ανάπτυξης: είτε περίμενε από τον (και πάλι ανύπαρκτο) Κριστιάνο Ρονάλντο να περάσει 25 αντιπάλους και να κάνει το θαύμα, είτε έστελνε καμινάδες προς την ισπανική περιοχή με την ελπίδα να πάρει την κεφαλιά ο Αλμέιντα και να συμβεί κάτι. Στο εικοστό λεπτό του παιχνιδιού είχα ήδη παραδοθεί στην αγκαλιά του Μορφέα. Ξύπνησα γύρω στο 40΄ και έντρομος προσπάθησα να δω αν είχε ανοίξει το σκορ. Τίποτε, φυσικά. Περίμενα έπειτα τη σύνοψη του πρώτου μέρους για να διαπιστώσω αν είχα χάσει κάποια καλή φάση. Και πάλι τίποτε. Τελικά, το παιχνίδι κρίθηκε από το ισπανικό επιθετικό ξέσπασμα του δεκαλέπτου 60΄-70΄, το οποίο συνέπεσε (όχι τυχαία) με την είσοδο στην ενδεκάδα του Γιορέντε, ενός παίκτη με πιο κλασσικές τοποθετήσεις σέντερ φορ, ο οποίος δεν κατατρύχεται από τις ανασφάλειες του Τόρρες. Και πάλι το γκολ το πέτυχε ο Βίγια (62΄, από θέση οφσάιντ πάντως). Μένει να διαπιστώσουμε αν οι Ισπανοί θα μπορέσουν να απελευθερωθούν από την πίεση που δημιουργεί ο τίτλος του φαβορί και οι προσδοκίες του κόσμου στην πατρίδα τους (προσδοκίες που δεν έχουν κανένα έρεισμα στην ιστορία του ΠΚ: η Ισπανία έχει να βρεθεί σε τετράδα από το 1950!). Όσο για τους Πορτογάλους, επιβεβαίωσαν την εντύπωση ότι η εποχή της δόξας έχει περάσει για τη συγκεκριμένη ομάδα. Και, λυπάμαι που το λέω, αυτή η Πορτογαλία δεν πρόκειται να μας λείψει ιδιαίτερα. Πώς να μας λείψει μια ομάδα που σε τέσσερα παιχνίδια σκόραρε (ασύστολα μεν, αλλά…) μόνο σε ένα, αυτό που έδωσε με τα βορειοκορεατικά πτώματα.

Οι προημιτελικοί αρχίζουν την Παρασκευή και το μενού έχει παιχνίδια για όλα τα γούστα, από πρόωρο τελικό, μέχρι ντέρμπυ ανάμεσα σε αουτσάιντερ. Βραζιλία, Ισπανία και Ουρουγουάη ξεκινούν σαν φαβορί, αλλά δεν έχουν και την πρόκριση εξασφαλισμένη. Στο τέταρτο ματς πιστεύω ότι η Αργεντινή έχει ένα μικρό (πολύ μικρό) προβάδισμα, λόγω μεγαλύτερης εμπειρίας των μονάδων της και πληρότητας στη σύνθεσή της. Αλλά δεν είμαι καθόλου βέβαιος για το αν αυτά θα σταθούν αρκετά για να συγκρατήσουν την πιο ταλαντούχα και νεανική Νατσιονάλμάνσαφτ της τελευταίας εικοσαετίας.

Fratelli d’Italia.. και τουλίπες

 

Από μικρός επιδίωκα να παρακολουθώ από νωρίς τις μεταδόσεις των παιχνιδιών εθνικών ομάδων. Ο λόγος ήταν ότι ήθελα να προλάβω την ανάκρουση των εθνικών ύμνων. Εθνικοί ύμνοι; Αυτά τα άθλια κατάλοιπα της ιδεολογίας του εθνικού κράτους; Ό,τι και να πείτε, πολλοί από τους ύμνους είναι μουσικά πολύ ωραίοι. Κυρίως, όμως, η στάση κι η εικόνα των ποδοσφαιριστών την ώρα που ακούγεται ο εθνικός τους ύμνος είναι πολύ συχνά απολύτως ενδεικτική της ψυχολογίας τους, του état d’ esprit τους, του κλίματος που επικρατεί στο εσωτερικό της ομάδας, της επιθυμίας των παικτών για τη νίκη. Εντάξει, εξυπακούεται ότι πρέπει η ομάδα να είναι καλή με ποδοσφαιρικούς όρους, αλλιώς τα ΠΚ θα τα κατακτούσε η Ονδούρα ή η Γουατεμάλα. Και, για ένα «αντιπαράδειγμα», ρωτήστε με για το «χυμείο» των Σέρβων την ώρα ανάκρουσης του «εθνικού» τους ύμνου πριν από τα παιχνίδια του ΠΚ της Γερμανίας το 2006 (και ιδίως το πρώτο, με τους Ολλανδούς). 

Ιταλία: Πιστεύω, λοιπόν, ότι δεν υπάρχει μουσικά ωραιότερος εθνικός ύμνος από το Φρατέλλι ντ’ Ιτάλια , το τραγούδι σύμβολο του Ρισορτζιμέντο (που πάντως έγινε εθνικός ύμνος της γειτονικής χώρας μόλις το 1948, μια και ο οίκος της Σαβοΐας είχε δικό του ύμνο). Βεβαίως, οι στίχοι του Μαμέλι (για την Ιταλία που φορά την περικεφαλαία του Σκιπίωνα και καλεί τους πατριώτες, οι οποίοι πυκνώνουν τις κοόρτεις, έτοιμοι να δώσουν τη ζωή τους για τη χώρα) εντάσσονται στο γνωστό πλαίσιο του εθνικισμού του προπερασμένου αιώνα (πώς θα μπορούσε, άλλωστε, να είναι διαφορετικά;), τουλάχιστον όμως δεν είναι αιμοβόρικοι όπως αυτοί της Μασσαλιώτιδας. Παραδοσιακά οι Ιταλοί ποδοσφαιριστές είναι οι πιο παθιασμένοι ερμηνευτές εθνικού ύμνου. Φέτος κιόλας που δεν ξεκινά στην ενδεκάδα ο (Αργεντίνος) Καμορανέζι έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε 11 παίχτες να τραγουδούν με την ψυχή τους αγκαλιασμένοι. Και φέτος το κλίμα της εθνικής Ιταλίας μοιάζει πολύ καλό: το πάθος για τη νίκη υπάρχει σε επαρκέστατο βαθμό. Αρκεί; 

Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα, γιατί, μολονότι στον πάγκο έχει επιστρέψει ο παμμέγιστος Μαρτσέλο Λίππι, από τους ήρωες της επικής κατάκτησης του γερμανικού μουντιάλ πολλοί δεν βρίσκονται πια στην αποστολή, λόγω ηλικίας ή φόρμας (Γκρόσσο, Τόνι, Τόττι, Ματεράτσι) ή είναι στον πάγκο (Πίρλο, Γκαττούζο, Καμορανέζι). Υπάρχουν βέβαια οι Τζαμπρόττα, Ντε Ρόσσι, Γιακουίντα και Τζιλαρντίνο (μόνο ο πρώτος ήταν όμως βασικός το 2006) και φυσικά ο ηγέτης Φάμπιο Κανναβάρο που και χτες ακόμη έδειξε σε κάποιες στιγμές το γιατί είναι ο μεγαλύτερος αμυντικός που ανέδειξε το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο τα τελευταία 20 χρόνια. Στα 37 του, πάντως, δεν μπορεί να είναι αυτός που ήταν σε ολόκληρο ενενηντάλεπτο. Η νέα φουρνιά των Ατζούρι δεν είναι κακή, αλλά δείχνει να της λείπουν οι προσωπικότητες που θα κάνουν την ομάδα πραγματικά σπουδαία και θα της επιτρέψουν να υπερασπιστεί τον τίτλο της. 

Τα προτερήματα και τα μειονεκτήματα της φετινής Σκουάντρα Ατζούρα φάνηκαν και στο πρώτο παιχνίδι της [Ιταλία-Παραγουάη 1-1 (0-0), Κέηπ Τάουν], όπου η συνεχής βροχή μας θύμισε ότι εκεί στο νότιο ημισφαίριο έχουν μπει στον χειμώνα. Η Ιταλία είχε ως συνήθως την υπεροχή, αλλά αυτή ήταν άκαρπη. Είχε την ατυχία να ξεκινήσει τους αγώνες της με την πιο δυνατή από τις αντιπάλους της στον όμιλο. Δέχτηκε πρώτη γκολ σε πολύ δυσάρεστο για αυτήν χρονικό σημείο (λίγο πριν το τέλος του α΄ ημιχρόνου), αλλά αντέδρασε, μπόρεσε να ισοφαρίσει και συνέχισε να πιέζει για τη νίκη μέχρι τέλους, χωρίς πάντως να δημιουργήσει φάσεις. Η ισοπαλία ήταν φυσική και δίκαιη κατάληξη αυτού του ματς τακτικής και έντασης που παρακολουθήσαμε. Εννοείται ότι η πρόκριση της Ιταλίας στην επόμενη φάση δεν τίθεται εν αμφιβόλω. Άλλωστε οι άλλες δύο ομάδες του ομίλου είναι πολύ αδύναμες. Η κατάκτηση της πρώτης θέσης, όμως, δεν είναι πια σίγουρη για τους Ιταλούς, κι οι δεύτεροι έχουν πάντα μεγάλες πιθανότητες να πέσουν πάνω σε ομάδα φόβητρο ή πολύ φορμαρισμένη (εδώ το μενού για τον δεύτερο του Στ΄ ομίλου προβλέπει λογικά Ολλανδία) και τη βεβαιότητα δυσμενέστερης μεταχείρισης όσον αφορά τις μετακινήσεις και τις ημέρες ξεκούρασης. Απομένει να διαπιστώσουμε πόσο μακριά μπορούν να πάνε μια Ιταλία που δεν είναι η πιο προικισμένη σε ταλέντο και προσωπικότητες το πάθος, οι παραδοσιακές αρετές της νοοτροπίας και τακτικής και η προπονητική επάρκεια του Λίππι.  

Παραγουάη, υποψήφια για μεγάλα πράγματα: Για τη χτεσινή αντίπαλο της Ιταλίας αξίζουν περισσότερα από δυο λόγια. Η Παραγουάη προκρίθηκε πολύ άνετα από το μίνι πρωτάθλημα της Ν. Αμερικής (τερμάτισε τελικά τρίτη πίσω από Βραζιλία, Χιλή, αλλά αφού είχε ήδη εξασφαλίσει από νωρίς την πρόκρισή της). Θα θυμάστε ότι από την πρώτη στιγμή θεωρήσαμε την Παραγουάη την πιο σοβαρή υποψήφια για να κάνει την έκπληξη σ’ αυτό το ΠΚ. Η ομάδα του άγνωστου στην Ευρώπη Αργεντινού τεχνικού Χεράρδο Μαρτίνο έδειξε τις αρετές της στο παιχνίδι με τους Ιταλούς: πραγματικό σύνολο, απίστευτα οργανωμένη, πρεσάρει και αμύνεται έξυπνα, ενώ ξέρει να κρατά τη μπάλα πολύ καλά, ανεξαρτήτως αντιπάλου. Έχει όλες τις δυνατότητες να πάει ψηλά, αλλά πρέπει να κατακτήσει τη νοοτροπία μεγάλης ομάδας, πράγμα δύσκολο. Το υλικό της είναι πολύ ενδιαφέρον: χτες ξεκίνησε αφήνοντας στον πάγκο τα δύο επιθετικά αστέρια της (Καρντόσο και Σάντα Κρους), αγωνιζόμενη με δύο παίκτες της Μπουντεσλίγκα, και συγκεκριμένα της Ντόρτμουντ (τον Βαλντές και τον Αργεντίνο Μπάρριος, ο οποίος πολιτογραφήθηκε πριν ένα μήνα για να καλυφθεί η μεγάλη απώλεια του πρώτου σκόρερ των προκριματικών: του Σαλβαδόρ Καμπάνιας, ο οποίος τραυματίστηκε σοβαρότατα τον Ιανουάριο από πυροβολισμό στο κεφάλι σ’ ένα μπαρ της Πόλης του Μεξικού). Και μια απορία, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι οι Παραγουανοί δεν είναι κι οι πιο ακριβοί της αγοράς. Τα τζιμάνια οι σκάουτερ των μεγάλων ελληνικών ομάδων δεν μπορούσαν να ανακαλύψουν αυτό το «χάμμερ» της παραγουανής άμυνας, τον στόππερ (και σκόρερ χτες) Αλκάρας (έπαιζε στη Μπρυζ και μεταγράφηκε εσχάτως στη Γουίγκαν) ή αυτή την παιχτούρα, τον δεξί χαφ Βέρα, που χτες πρέπει να έκανε ίσα με 100 χλμ (αυτός παίζει στον Ισημερινό, στην LDU του Κίτο);    

Το άλλο ματς  του Στ΄ ομίλου [Σλοβακία-Νέα Ζηλανδία 1-1 (0-0), Ράστενμπεργκ/ Ρύστενμπυρχ] δεν θα μας απασχολήσει και πολύ. Η σύγκρουση ανάμεσα σε μια μέτρια ευρωπαϊκή ομάδα που δεν έχει ξαναπαίξει σε τελικά ΠΚ και την ασθενέστερη σε δυναμικότητα ομάδα του Μουντιάλ, δεν είχε να δείξει κάτι το ιδιαίτερο. Εκτός από τη νευρικότητα των Κεντροευρωπαίων που φάνηκαν να νιώθουν πολύ άβολα στο κοστούμι του φαβορί και τη φιλοτιμία και αγωνιστικότητα (βρετανικού τύπου φυσικά) των Νεοζηλανδών που ανταμείφθηκαν με την ισοφάριση στις καθυστερήσεις. Καμία από τις δύο ομάδες δεν έχει ουσιαστικές πιθανότητες πρόκρισης, οπότε πάμε παρακάτω.    

Τουλίπες με γερές ρίζες: Αν η Αργεντινή και η Αγγλία αποτελούν, αντίστοιχα, τον Αχούρα Μάζδα και τον Αχριμάν της προσωπικής ποδοσφαιρικής μου θρησκείας, τα συναισθήματά μου για τους Οράνιε έχουν περάσει από πολλές διακυμάνσεις. Πρόλαβα πολύ μικρός να θαυμάσω την τεράστια ομάδα της δεκαετίας του ’70 (την καλύτερη έκθεσή μου έβερ την έγραψα στην Ε΄ Δημοτικού για τον Γιόχαν Κρόϊφ, τον οποίο επέλεξα αντί πολιτικών και ανθρώπων του πνεύματος στο κλασσικό θέμα «ποιά προσωπικότητα θαυμάζετε»), γοητεύτηκα από την πρωταθλήτρια Ευρώπης του ’88, εκτίμησα τον Άγιαξ του φαν Χάαλ και την Αϊντχόφεν του Χίντινκ. Ωστόσο, γύρω στα μέσα της δεκαετίας του ’90 άρχισα να «κρυώνω» με τους Οράνιε. Η κοινώς αποδεκτή άποψη θέλει τους Ολλανδούς να παίζουν πάντα γρήγορα, τεχνικά και καθαρά. Στην πραγματικότητα παίζουν εδώ και κάποια χρόνια πάντα δυνατά και συχνά στα όρια του αντιαθλητικού. Δεν μπορώ, πάντως, να αμφισβητήσω ότι στην καλή μέρα τους και με μια καλή φουρνιά παιχτών έχουν τις δυνατότητες για πολλά πράγματα. 

Οι Ολλανδοί ξεκίνησαν φέτος με το δυσκολότερο παιχνίδι που είχαν να δώσουν στην πρώτη φάση [Ολλανδία-Δανία 2-0 (0-0), Γιοχάνεσμπουργκ]. Οι Δανοί είναι μια καλή ομάδα με μερικές σπουδαίες μονάδες (Κρίστιαν Πόουλσεν, Γιόργκενσεν, Κάλενμπεργκ), αλλά χωρίς τη νοοτροπία μεγάλης ομάδας. Για ένα ημίχρονο προβλημάτισαν ιδιαίτερα το φαβορί, μέχρι που ξεμπλόκαραν το παιχνίδι για χάρη των αντιπάλων τους με το αυτογκόλ στο 46΄. Οι Ολλανδοί άργησαν, αλλά κλείδωσαν τη νίκη με τον εξαιρετικό αυτό παίχτη που ανέδειξε το Κάτβαϊκ και ο οποίος διαθέτει ένα όνομα που αψηφά κάθε προσπάθεια μεταγραφής του στα ελληνικά (ας το πούμε συμβατικά Κέυτ). Ο δρόμος για την Ολλανδία φαίνεται πια ανοιχτός μέχρι τον προημιτελικό όπου κατά τα φαινόμενα θα τους περιμένει η Βραζιλία (όπως και το ’94). 

Το δεύτερο ματς  του πέμπτου ομίλου δεν πρόκειται να μείνει χαραγμένο στη μνήμη μας [Ιαπωνία-Καμερούν 1-0 (1-0), Μπλουμφοντέιν]. Θα κρατήσουμε τη μεθοδική και πειθαρχημένη προσπάθεια της ιαπωνικής ομάδας, που επιβεβαιώνει την πρόοδο του ποδοσφαίρου της Άπω Ανατολής. Αντιθέτως, η απογοητευτική εμφάνιση του Καμερούν καταδεικνύει την οπισθοχώρηση του αφρικάνικου ποδοσφαίρου. Θα θυμάστε ότι εκεί γύρω στο ’90, μετά τη φοβερή πορεία των Αδάμαστων Λιονταριών του Καμερούν στην Ιταλία (και τον άδοξα χαμένο προημιτελικό με τους Άγγλους) όλοι πλειοδοτούσαν σχετικά με το πόσο γρήγορα μια αφρικανική ομάδα θα διεκδικήσει ΠΚ. Είκοσι χρόνια μετά, και, με την εξαίρεση της πολύ καλής Σενεγάλης του Μπρυνό Μετσύ στο ασιατικό Μουντιάλ του 2002, οι αφρικανικές εθνικές δεν έχουν σπουδαία επιτεύγματα να επιδείξουν. Οι εξηγήσεις είναι πολλές και σύνθετες για να παρατεθούν εδώ και τώρα. Ίσως βέβαια οι κριτικές να ήταν λιγότερο αυστηρές αν το σουτ του ΕμΜπία στο δοκάρι είχε δώσει την ισοφάριση στους Καμερουνέζους. Όπως έχουν, όμως, τα πράγματα, το Μουντιάλ του Καμερούν μάλλον έχει ήδη τελειώσει. 

Αύριο, θα έχουμε την ευκαιρία να πούμε κάτι και για τη σούπα Ακτής Ελεφαντοστού και Πορτογάλων, καθώς και την, όχι και τόσο άνετη, είσοδο στη διοργάνωση του μεγάλου φαβορί.