Οι διάφορες μορφές της Δικαιοσύνης [εικονογράφηση γαλλικής έκδοσης (1643) της Εικονολογίας του Τσέζαρε Ρίπα]
Η ανάρτηση αυτή, η τελευταία πριν από τον μεγάλο τελικό, θα ήθελα να είναι πιο εκτενής και γλαφυρή. Ο (εν πολλοίς εξωποδοσφαιρικός) φανατισμός που επικράτησε τις τελευταίες ημέρες εξαφάνισε κάθε τέτοια διάθεση και φιλοδοξία…
Τι μπορούμε να πούμε λίγο πριν από την τελική αναμέτρηση; Μάλλον να επισημάνουμε ότι επικράτησε ποδοσφαιρική δικαιοσύνη. Ο τελικός φέρνει αντιμέτωπες τις δύο καλύτερες ομάδες της διοργάνωσης. Τη Γαλλία, η οποία εντυπωσίασε με την πληρότητα και την ποικιλία στο παιχνίδι της και η οποία απέκλεισε τους πιο δύσκολους αντιπάλους. Και την Κροατία, δηλαδή την ομάδα που έπαιξε το καλύτερο ποδόσφαιρο στη φάση των ομίλων και στη συνέχεια προχώρησε διά πυρός και σιδήρου, επιδεικνύοντας πνεύμα εξαιρετικής μαχητικότητας.
Θεωρητικά, κάποιος θα μπορούσε να αντιτάξει ότι αν το Βέλγιο, η Ουρουγουάη, η Βραζιλία ή η Αργεντινή (με αυτήν ακριβώς τη σειρά) βρίσκονταν στο άλλο μισό του ταμπλώ των νοκ άουτ αγώνων (αυτό που ανέδειξε την Κροατία) ίσως και να έπαιζαν σήμερα στον τελικό. Μπορεί. Αλλά η Ιστορία δεν γράφεται με υποθέσεις. Χωρίς να λησμονούμε ότι συγκυρίες και εγγενείς αδυναμίες των ομάδων αυτών δεν τους επέτρεψαν να φτάσουν ως εκεί. Διότι, ευτυχώς, αυτή η τελική φάση δεν είχε κάποιο σκάνδαλο. Καμία ομάδα δεν έκλεψε την πρόκρισή της.
Παρίσι: ο Σηκουάνας και η Κονσιερζερί, εκεί που βρισκόταν το σύμπλεγμα των ανακτόρων κατά τον Μεσαίωνα.
I. Οι ημιτελικοί: Η ανάλυση των δύο ημιτελικών είναι μάλλον απλή. Η Γαλλία επέλεξε να παραχωρήσει σκόπιμα στο Βέλγιο γήπεδο και την κατοχή της μπάλας. Έκρινε ότι με τον τρόπο αυτό θα απέτρεπε τις εξαιρετικά επικίνδυνες βελγικές αντεπιθέσεις. Πήρε το ρίσκο να δεχτεί περισσότερες επιθέσεις της αντιπάλου της, ήξερε, όμως, ότι θα τις αντιμετώπιζε με οργανωμένη άμυνα. Από εκεί και πέρα, διαθέτοντας το υλικό για να παίξει ιδανικά το παιχνίδι των αντεπιθέσεων, αλλά και να εκμεταλλευτεί τα στημένα, η Γαλλία περίμενε, γνωρίζοντας ότι θα έχει περισσότερες πιθανότητες να πετύχει το γκολ που θα έκρινε τον αγώνα. Εκ του αποτελέσματος αποδεικνύεται ότι είχε απόλυτο δίκιο.
Ο προπονητής του Βελγίου είχε να διαχειριστεί ένα πρόβλημα ως προς τη σύνθεση της ομάδας του σε σχέση με την ενδεκάδα που ανέτρεψε το 0-2 με τους Ιάπωνες και έφτασε στο επίτευγμα του αποκλεισμού της Βραζιλίας: την αναγκαστική απουσία λόγω καρτών του Μενιέ. Πώς αντικαθιστάς ένα τέτοιο πολυδύναμο εργαλείο που καλύπτει άμυνα κι επίθεση; Ο Μαρτίνες επέλεξε τον Ντεμπελέ, έναν ποδοσφαιριστή με πολύ πιο περιορισμένη γκάμα παιχνιδιού από τον Μενιέ. Η κίνηση αυτή, χωρίς να είμαι βέβαιος ότι ήταν προπονητική επιλογή ή αν την επέβαλαν οι συνθήκες του ίδιου του αγώνα, οδήγησε και σε μια επιπλέον οπισθοχώρηση του Φελλαϊνί, η οποία αποδείχθηκε επιζήμια για την ομάδα. Ο Φελλαϊνί, η συμβολή του οποίου ήταν καθοριστική για τις προηγούμενες επιτυχίες, φάνηκε λίγος και όταν αντιμετώπιζε τους γρήγορους Γάλλους επιθετικούς στην κόντρα και όταν μάρκαρε τους υψηλόσωμους αντιπάλους του σε στημένες φάσεις (στη φάση του γαλλικού γκολ είναι εκείνος που αποτυγχάνει να μαρκάρει αποτελεσματικά τον σκόρερ Ουμτιτί.
Ο δεύτερος ημιτελικός κατέδειξε τα όρια της εθνικής Αγγλίας. Ο ίδιος ο προπονητής της είχε τη διαύγεια να παραδεχτεί την αλήθεια στις δηλώσεις του μετά την ήττα από το Βέλγιο στον μικρό τελικό: «γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η ομάδα μας δεν καταλέγεται μεταξύ των τεσσάρων καλύτερων του κόσμου». Η διαπίστωση αποκτά μεγαλύτερη σημασία αν κάποιος αναλογιστεί ότι ο ημιτελικός της Τετάρτης ξεκίνησε ιδανικά για τα «λιοντάρια»: μπροστά στο σκορ με το καλημέρα, ένας αντίπαλος που δείχνει κουρασμένος, αιφνιδιασμένος από την εξέλιξη, σχεδόν πελαγωμένος. Η Αγγλία, όμως, σε κανένα σημείο δεν εκμεταλλεύθηκε αυτές τις συνθήκες. Όχι γιατί δεν ήθελε, αλλά γιατί δεν μπορούσε. Η αδυναμία της να απειλήσει με οποιονδήποτε άλλο τρόπο εκτός από τις στημένες φάσεις ήταν καταδικαστική. Καλοί και άγιοι με την ταχύτητά τους οι διάφοροι Στέρλιν, Λίνγκαρντ και Άλι, αλλά δεν μπορούσαν να κάνουν ένα συνδυασμό της προκοπής, μια τελική πάσσα ή σέντρα που θα απειλούσε πραγματικά τον αντίπαλο. Ήδη από το ημίωρο, και σαφέστατα από την έναρξη του β΄ μέρους και μετά, η Αγγλία προσπαθούσε απλώς να προστατεύσει το υπέρ της σκορ. Ήταν απλώς υπόθεση χρόνου να αποτύχει σε μια τέτοια, ως εκ της φύσεώς της μάταιη, επιχείρηση.
Η Κροατία ήταν με διαφορά η ομάδα με τις μεγαλύτερες δυνατότητες, τους καλύτερους παίκτες, την ικανότητα να βάλει τη μπάλα κάτω και να απειλήσει με οργανωμένες επιθέσεις. Ως τώρα ο Πέρισιτς δεν έδειχνε στην καλύτερη φόρμα του. Την Τετάρτη έκανε ένα μεγάλο παιχνίδι, πιθανότατα το καλύτερο της ζωής του: σκόρερ του πρώτου γκολ, βρίσκει το δοκάρι σχεδόν αμέσως μετά και, τελικά, δίνει την ασσίστ στον Μάντζουκιτς για το νικητήριο γκολ κατά τη διάρκεια της παράτασης. Ένα Μάντζουκιτς ο οποίος, βάσει της συνολικής παρουσίας του, έκανε ένα από τα μετριότερα παιχνίδια του στη διοργάνωση. Σε ολόκληρο τον κανονικό αγώνα πιστώνεται με μία μόνο θετική ενέργεια: μια ωραία κίνηση και τοποθέτηση, περίπου στο 75΄, που οδηγεί σε υποδοχή της μπάλας σε εξαιρετική θέση και ολοκληρώνεται με ένα μέτριο σουτ που εξουδετερώνει ο Πίκφορντ. Για τον σέντερ φορ, όμως, η πραγματική συμβολή μπορεί να κριθεί κι από μία φάση, στην περίπτωσή μας εκείνη του 2-1. Ακριβώς επειδή είναι μεγάλος παίκτης, ο Μάντζουκιτς θα βρεθεί στη σωστή θέση και θα τελειώσει τη φάση ιδανικά. Μία φάση, ένας τελικός… [η φάση αυτή είναι χαρακτηριστική: στο ξεκίνημά της, πριν από την τελική σέντρα και την κεφαλιά-πάσσα του Πέρισιτς, ο Μάντζουκιτς έχει μια ελαφρά σύγκρουση με τον Στόουνς μέσα στη μεγάλη περιοχή. Ο Άγγλος αμυντικός σταματά, πιάνει το κεφάλι του κι έπειτα στρέφει το βλέμμα του προς τα αριστερά, ενώ η μπάλα δεν παίζεται πλέον σε εκείνη την πλευρά του γηπέδου. Με δυο λόγια ξεχνά τον αντίπαλό του και παύει να συμμετέχει στη φάση. Ο Μάντζουκιτς, από την πλευρά του, δεν σταματά ούτε δευτερόλεπτο, έχει το βλέμμα του στραμμένο πάντα προς την μπάλα και περιμένει σκεπτόμενος την καλύτερη δυνατή επόμενη κίνησή του.]
Ζάγκρεμπ: το άγαλμα του Γιόσιπ Γέλατσιτς, στρατηγού της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας και αντιβασιλέα (μπαν) της Κροατίας [πηγή: Wikipedia, χρήστης Perun]
ΙΙ. Προγνωστικά: όπως είχαμε ήδη πει, η Γαλλία θα ξεκινήσει τον τελικό από τη θέση του φαβορί. Είναι η πληρέστερη ομάδα, έχει εξαιρετικούς παίκτες σε όλες τις θέσεις και μεγάλο βάθος πάγκου. Πρωτίστως, οι ποδοσφαιριστές της έχουν διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά, στοιχείο που και τους καθιστά συμπληρωματικούς και παρέχει στην ομάδα τη δυνατότητα να αγωνίζεται με πολλά και διάφορα στυλ παιχνιδιού. Επιπροσθέτως, η Γαλλία είχε στη διάθεσή της μια επιπλέον ημέρα ανάπαυσης από την αντίπαλό της, η οποία ούτως ή άλλως είναι πιο κουρασμένη έχοντας παίξει τρεις παρατάσεις (έναν ολόκληρο αγώνα περισσότερο). Η Γαλλία είναι ακόμη πιο νεαρή σε ηλικία και διαχειρίστηκε άψογα τις δυνάμεις της στη διάρκεια της διοργάνωσης, παίζοντας ακριβώς όσο χρειαζόταν κάθε φορά ώστε να αποκλείσει τον εκάστοτε αντίπαλό της. Θα λέγαμε πως οι πιθανότητες είναι 70-30 υπέρ των τρικολόρ.
Το 30 % , όμως, δεν είναι αμελητέο ποσοστό στο ποδόσφαιρο. Η Κροατία μπορεί να επικαλεσθεί μια σειρά αρετών που της επιτρέπουν να ελπίζει στην κατάκτηση του τροπαίου. Διαθέτει μια πλειάδα εξαιρετικών ποδοσφαιριστών που έχει φτάσει στην ωριμότητα, έχει παραστάσεις από τα καλύτερα εθνικά πρωταθλήματα και τις μεγάλες συλλογικές διοργανώσεις και μπορεί να κάνει την υπέρβαση. Η κόπωση είναι αδιαμφισβήτητη, αλλά μπορεί και να ξεπεραστεί σε έναν αγώνα, όταν αυτός έχει τέτοια σημασία. Ο τρόπος με τον οποίο η Κροατία πέτυχε τις προκρίσεις της είναι από αυτούς που σφυρηλατούν τις μεγάλες ομάδες. Κι ένας τελικός ΠΚ για μια χώρα 4 εκατομμυρίων είναι ένα σχεδόν απίστευτο επίτευγμα. Τίποτε δεν εμποδίζει τους Κροάτες ν’ ανέβουν ακόμη ένα σκαλί στο βάθρο.
Χάρτης της Ευρώπης από τον Φλαμανδό χαρτογράφο Γεράρδο Μερκάτορ, πιθ. 1589
Οι παραδόσεις υπάρχουν συνήθως για να σπάνε. Έως το 2010 καμία ευρωπαϊκή ομάδα δεν είχε κατακτήσει το τρόπαιο μακριά από τη Γηραιά Ήπειρο. Στις τελευταίες δύο διοργανώσεις, ευρωπαϊκές ομάδες σήκωσαν το τρόπαιο σε άλλες ηπείρους: πρώτα η Ισπανία στην, ας πούμε, «ουδέτερη» Νότια Αφρική και έπειτα, το 2014, η Γερμανία, αυτή τη φορά, όμως, στο έδαφος της ηπείρου που μοιράστηκε με την Ευρώπη τις κατακτήσεις του Παγκοσμίου Κυπέλλου και μάλιστα στη Βραζιλία, τη χώρα με τις περισσότερες νίκες στον θεσμό.
Κάποιες παραδόσεις αποδεικνύονται ιδιαίτερα ανθεκτικές. Μετά το 1958 και τη νίκη της Βραζιλίας στη Σουηδία, οι τελικές φάσεις που διοργανώνονται στην Ευρώπη οδηγούν και στη στέψη ευρωπαϊκής ομάδας. Η παράδοση αυτή επιβεβαιώνεται και φέτος. Και επιβεβαιώνεται με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο. Όπως είχε συμβεί και το 2006 στη Γερμανία, και οι τέσσερις ομάδες των ημιτελικών είναι ευρωπαϊκές! Δεν αποτελεί το γεγονός αυτό απόδειξη της πρωτοκαθεδρίας του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου; Προφανώς, ναι! Ή, μάλλον, εκ πρώτης όψεως. Η πραγματικότητα είναι πάντα πιο σύνθετη απ’ όσο δείχνει.
Το ποδόσφαιρο στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης: Έχουμε επισημάνει πολλές φορές ότι το επαγγελματικό ποδόσφαιρο αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και προωθημένα παραδείγματα παγκοσμιοποίησης. Δεν υπάρχει κανένα ποδόσφαιρο του «δρόμου» ή της «αλάνας», αλλά μόνο ποδόσφαιρο φυτωρίων και επαγγελματικών σχολών κατάρτισης. Ο νεαρός ποδοσφαιριστής εκπαιδεύεται και μαθαίνει να σκέφτεται και να ενεργεί με τον ίδιο κατ’ ουσίαν τρόπο στο Ροσάριο, το Σάο Πάουλο, το Ντόρτμουντ και τη Λυών. Στην εποχή, λοιπόν, της παγκοσμιοποίησης, μπορούμε να κάνουμε λόγο για «ευρωπαϊκό» και άλλο ποδόσφαιρο; Ίσως να ήταν ακριβέστερο να μιλήσουμε για ποδόσφαιρο το οποίο κάπως απλουστευτικά ονομάζουμε ευρωπαϊκό. Το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο δεν είναι ούτε ενιαίο (είναι ίδιο το ποδόσφαιρο της Ισπανίας, έστω αυτής των τελευταίων δέκα χρόνων, με εκείνο της Γερμανίας, της Ιταλίας ή της Αγγλίας;) ούτε αποκλειστικά ευρωπαϊκό. Έχει διαμορφωθεί χάρη στη συμβολή ποδοσφαιριστών και τεχνικών προερχόμενων από πλείονες ηπείρους. Αν τα κύρια συστατικά του σύγχρονου ποδοσφαίρου είναι ευρωπαϊκά, αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί στο ότι τα πλουσιότερα πρωταθλήματα, αυτά που προσελκύουν τους ποδοσφαιριστές με τη μεγαλύτερη «χρηματιστηριακή» αξία, βρίσκονται στη Γηραιά Ήπειρο. Εάν θα έπρεπε να μιλήσουμε για κάποια ηγεμονία με γεωγραφικούς όρους, αυτή θα είχε χαρακτηριστικά πρωτίστως οικονομικά.
Η αποτυχία των Λατινοαμερικανών: Γιατί απέτυχαν οι εκτός Ευρώπης εθνικές ομάδες; Μήπως ακριβώς γιατί στηρίχθηκαν στα πιο γνωστά ποδοσφαιρικά αστέρια, τα οποία αποδείχθηκαν στην πράξη πολύ λίγα για να τις οδηγήσουν στη διάκριση; Είναι αλήθεια ότι το ρωσικό ΠΚ υπήρξε συνώνυμο της, κατά το μάλλον ή ήττον, παταγώδους αποτυχίας των μεγάλων αστέρων: ο Μέσσι λύγισε κάτω από το βάρος της ευθύνης, χαρίζοντας εκλάμψεις μόνο του μεγάλου ταλέντου του. Ο Νεϋμάρ αναλώθηκε σε ατομισμούς και σε προσπάθειες να εκβιάσει κάποιο πέναλτυ. Ακόμη κι ο Ευρωπαίος Κριστιάνο Ρονάλντο σίγησε εκκωφαντικά όταν φτάσαμε στη φάση των νοκ άουτ παιχνιδιών, όπως μας έχει τελικά συνηθίσει. Η εξήγηση των σταρ που απέτυχαν εξουθενωμένοι από εξαντλητικές σαιζόν σε απαιτητικά πρωταθλήματα είναι ευλογοφανής, αλλά όχι ικανοποιητική. Οι παίκτες και των τεσσάρων ντεμιφιναλίστ προέρχονται κατά πλειονότητα από εξαντλητικές αγωνιστικές χρονιές σε δύσκολα πρωταθλήματα. Γιατί διαπρέπει και δίνει τα πάντα ένας Μόντριτς; Να φταίει άραγε ότι τα μεγάλα αστέρια προτιμούν τις διακρίσεις με τους συλλόγους τους, γιατί αυτές δίνουν τις επικερδείς συμβάσεις με συλλόγους ή διαφημιστικές εταιρίες; Ναι, σε κάποιο βαθμό! Αλλά όχι επαρκή για να εξηγήσει την αποτυχία.
Ποδόσφαιρο αλάνας στην Αργεντινή. Πηγή: ιστότοπος La Règle du Jeu
Κάποιοι διατείνονται ότι οι εκτός Ευρώπης (και κυρίως οι λατινοαμερικανικές) ομάδες απέτυχαν διότι έχασαν την ιδιαίτερη ποδοσφαιρική τους ταυτότητα. Μπορεί, αλλά ομάδες όπως η Αργεντινή και η Ουρουγουάη αγωνίζοντας ανέκαθεν ευρωπαϊκά, έστω και με την προσθήκη κάποιων ποδοσφαιριστών υψηλής τεχνικής κατάρτισης. Ακόμη και η Βραζιλία είχε μεταμορφωθεί τα τελευταία είκοσι χρόνια σε μια ομάδα απολύτως ευρωπαϊκής νοοτροπίας. Ίσως, επομένως, οι λόγοι να είναι διαφορετικοί.
Εάν μπορούμε να εντοπίσουμε κάποιον «δομικό» λόγο, αυτός έγκειται στη φυσική κόπωση που συνεπάγονται τα διαρκή υπερατλαντικά ταξίδια για τους ποδοσφαιριστές των λατινοαμερικανών ομάδων και στις δυσχέρειες μονταρίσματος που ενέχει η πιο σποραδική συγκέντρωσή τους στο πλαίσιο των αντίστοιχων εθνικών τους. Ίσως, όμως, και αυτή η εξήγηση να είναι μόνο μερικής αξίας και η αποτυχία να εξηγείται από λόγους περισσότερο συγκυριακούς: ανεπαρκείς τεχνικοί και δυσλειτουργικές ομοσπονδίες (Αργεντινή), έλλειψη ποδοσφαιριστών με συγκεκριμένα τεχνικά χαρακτηριστικά σε καίριες θέσεις (Βραζιλία), κοκ.
Σε κάθε περίπτωση, μια εντελώς ευρωπαϊκή τελική τετράδα στερεί από τη διοργάνωση την οικουμενικότητά της, το ενδιαφέρον που προσδίδει η παρουσία ομάδων που σπανιότερα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε. Αλλά, φυσικά, δεν φταίνε οι Ευρωπαίοι για αυτό.
Η καλύτερη τελική τετράδα; Είναι οι τέσσερις αυτές ομάδες πραγματικά οι καλύτερες; Θα ήταν ακριβέστερο να πούμε ότι στα ημιτελικά θα αναμετρηθούν τρεις από τις ομάδες με την πιο ικανοποιητική παρουσία στη διοργάνωση, συν μία που εκμεταλλεύθηκε με απόλυτη αποτελεσματικότητα την ανισορροπία η οποία ανέκυψε όσον αφορά το πρόγραμμα των αναμετρήσεων. Η σχετική ή πλήρης αποτυχία των μεγάλων που προορίζονταν για το δεύτερο μισό του ταμπλώ των νοκ άουτ αγώνων έφερε κάποιους στο πρώτο μισό (Αργεντινή) και κάποιους άλλους εκτός διοργάνωσης (Γερμανία). Πάντως, λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, καμία ομάδα δεν έκλεψε τη θέση της στα ημιτελικά.
Αντουάν Γκριεζμάνν (Γαλλία)/ πηγή: ιστότοπος soccer.ru, Антон Зайцев.
Η Γαλλία είναι η ομάδα με το πλουσιότερο ταλέντο και το καλύτερο δυναμικό. Μετά το τρελό ματς με την Αργεντινή, απέκλεισε άνετα κι επαγγελματικά μια Ουρουγουάη που έδειξε τα όρια των δυνατοτήτων της. Η Γαλλία δεν έχει εμφανείς ελλείψεις. Έχει καλό και σταθερό τερματοφύλακα, πολυδύναμους ακραίους αμυντικούς και αμυντικούς μέσους, αξιόπιστα κεντρικά μπακ, δημιουργικό κέντρο και πλειάδα επιθετικών λύσεων με διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά. Θα ξεκινήσει από τη θέση του φαβορί τον ημιτελικό της και, αν όλα πάνε για εκείνην κατ’ ευχήν, τον τελικό.
Το Βέλγιο κατόρθωσε να περάσει σε άλλη πίστα δυσκολίας και αξίας. Αντιμετωπίζοντας στη φάση των 16 μια θεωρητικά αδύναμη ομάδα, βρέθηκε να χάνει με 0-2, αλλά μπόρεσε να ανατρέψει την κατάσταση. Στον προημιτελικό, ο προπονητής του είχε το θάρρος (και τη λογική) να ξεκινήσει με την ομάδα που τελείωσε τον αγώνα με την Ιαπωνία. Ήταν σαφές ότι αυτή, η θεωρητικά πιο επιθετική διάταξη, επιτρέπει στους Κόκκινους Διάβολους να εκμεταλλευθούν με την καλύτερο τρόπο την πλειάδα αστέρων που διαθέτουν στο κέντρο και την επίθεση, αλλά και το μεγάλο όπλο τους, δηλαδή τις ταχύτατες αντεπιθέσεις. Αυτή η πιο ορθολογική (τελικά) σύνθεση, με την επιθετική πεντάδα Ντε Μπρόυνε, Αζάρ, Φελλαϊνί, Σαντλί και Λουκακού, κατέδειξε όλες τις αδυναμίες της θεωρητικά μεγάλης Βραζιλίας και οδήγησε το Βέλγιο δίκαια στην τελική τετράδα. Μπορεί να υπερνικήσει και την πληρέστερη ομάδα της διοργάνωσης; Θα το μάθουμε αύριο.
Ρ. Λουκακού (Βέλγιο)
Όσο άνετη υπήρξε η Κροατία στη φάση των ομίλων, τόσο δυσκολεύτηκε στα νοκ άουτ παιχνίδια, επικρατώντας και στα δύο χάρη στη διαδικασία των πέναλτυ. Δυσκολία να αναλάβει τον ρόλο του φαβορί; Συγκυρίες (ο αιφνιδιασμός από τους Δανούς, ο αγώνας με τη διοργανώτρια στα προημιτελικά); Δίχως αμφιβολία το υλικό της είναι πρώτης ποιότητας, πεπειραμένο και με εξαιρετικά τεχνικά προσόντα. Ίσως να υπάρχει ένα εύλογο ζήτημα νοοτροπίας, αυτή η αίσθηση ότι ο στόχος έχει ήδη επιτευχθεί, ότι καλά είναι κι ως εδώ. Την Τετάρτη θα μας αποδείξει αν οι φιλοδοξίες της είναι πραγματικά μεγάλες. Τέτοια ευκαιρία, πάντως, δεν πρόκειται να της παρουσιαστεί ξανά.
Από άποψη υλικού, η Αγγλία είναι η πιο αδύναμη ομάδα από τις τέσσερις. Από άποψη φιλοδοξιών και, ενδεχομένως, νοοτροπίας, ίσως και να είναι η πιο δυνατή. Κι αυτά τα στοιχεία αποτελούν σημαντικά πλεονεκτήματα στο ποδόσφαιρο και όχι μόνο. Η επικράτηση των λιονταριών στα προημιτελικά ήταν άνετη. Η Σουηδία υπήρξε το ιδανικό θύμα. Οι φάσεις που θα άλλαζαν τη ροή του αγώνα δεν της βγήκαν (δεν είναι αμέτοχος σε αυτό ο Πίκφορντ), ο διαιτητής άφησε το σκληρό παιχνίδι των Βρετανών και οι Σκανδιναβοί αποχώρησαν ήρεμα και χωρίς να διεκδικήσουν πολλά. Για την Αγγλία το ζητούμενο θα είναι να υπερβεί τις τεχνικές αδυναμίες μεγάλου μέρους του δυναμικού της. Μπορεί να το πετύχει; Ασφαλώς, διότι πιστεύει στον εαυτό της και θεωρεί ότι η διοργάνωση της χρωστάει κάτι.
Συμπεράσματα; Μας έμαθε κάτι νέο το ρωσικό ΠΚ σε επίπεδο τακτικής και τεχνικής; Αυτό είναι εξαιρετικά αμφίβολο. Άλλωστε, μια τελική φάση ΠΚ δεν αποτελεί το ιδανικό πεδίο για πειραματισμούς και νεωτερισμούς. Ούτε και οι εθνικές ομάδες, με τις δυσκολίες μονταρίσματος, τη σχετική μόνο συνοχή και την πλημμελή ομοιογένεια, προσφέρονται για κάτι τέτοιο. Τα περισσότερα τέρματα επιτεύχθησαν είτε από στημένες φάσεις είτε από αντεπιθέσεις, ό,τι κι αν σημαίνει ο όρος αυτός. Για την ακρίβεια, αποδείχθηκε η σημασία της συμπεριφοράς των ομάδων στις δύο φάσεις μετάβασης (transition), δηλαδή κατά την απώλεια και την ανάκτηση της κατοχής. Οι ομάδες που διακρίθηκαν στη διοργάνωση είχαν και πολύ καλές επιδόσεις στον τομέα αυτό.
Τα δάκρυα του Χιμένες (πηγή: Le Soir.be)
Τι να κρατήσουμε για προσωρινό επίλογο, λίγο πριν τα ημιτελικά; Ίσως τα δάκρυα του Ουρουγουανού Χιμένες, δείγμα του ψυχολογικού βάρους που προσπάθησε να σηκώσει μια εθνική με μεγάλη ιστορία, αλλά και με τόσο μικρή δεξαμενή άντλησης έμψυχου δυναμικού. Και την αρχοντιά του Γκριεζμάνν, για ακόμη μια φορά, ο οποίος σχεδόν δεν πανηγύρισε το κρίσιμο γκολ που πέτυχε κατά της Ουρουγουάης. Το δίχως άλλο σκεφτόταν τους αντιπάλους του εκείνης της ημέρας που είναι και συμπαίκτες του στη Μαδρίτη (τον Χιμένες και τον, ανάδοχο της κόρης του Γάλλου επιθετικού, Γοδίν). Ίσως και το ότι ένα γκολ που είναι σε μεγάλο βαθμό δώρο του αντίπαλου τερματοφύλακα δεν πρέπει να πανηγυριστεί όπως θα πρόσταζε η πρακτική σημασία του.
Quentin Massis ή Matsys (Λουβαίν 1466 – Αμβέρσα 1529) «Ο ενεχειροδανειστής και η σύζυγός του» (1515), Μουσείο του Λούβρου
Οι αναγκαίες επισημάνσεις: Είναι απαραίτητο να επισημανθεί εκ νέου πόσο πεπλανημένη είναι η αντίληψη που εμφανίζει τις εθνικές ομάδες ποδοσφαίρου ως φορείς στερεοτύπων σχετικών με εθνικές νοοτροπίες. Εκείνη που θέλει τους Γερμανούς τέλειους εκφραστές της πειθαρχίας και οργάνωσης (ή στην πιο εξτρήμ εκδοχή της στρατιές τεθωρακισμένων υπό τις οδηγίες του Μανστάιν και του Γκουντέριαν), τους Βραζιλιάνους ανέμελους μπαλαδόρους της Κοπακαμπάνα, τους Ολλανδούς υποδείγματα του δυτικοευρωπαϊκού ορθολογισμού (εσχάτως καθοδηγούμενους μαεστρικά από τον… Ντάισελμπλουμ), τους Αργεντίνους χορευτές τάνγκο με εκρήξεις βίας κι αφερεγγυότητας. Εκτός του ότι αγνοεί βασικά στοιχεία της ποδοσφαιρικής ιστορίας (π.χ. ο ατομισμός, η απειθαρχία και το σκληρό ποδόσφαιρο στα όρια του αντιαθλητικού αποτελούν διαχρονικά στοιχεία των ολλανδικών ομάδων όσο κι αν έρχονται σε προφανή αντίθεση με το ευρέως διαδεδομένο στερεότυπο), παραβλέπει και τη σύγχρονη ποδοσφαιρική πραγματικότητα.
Εδώ κι αρκετές δεκαετίες δεν υπάρχουν, τουλάχιστον στο ποδόσφαιρο υψηλού επιπέδου, παίκτες-προϊόντα της αλάνας οι οποίοι θα μετέφεραν άμεσα τα στοιχεία μιας λαϊκής νοοτροπίας “εθνικού” χαρακτήρα. Όλοι οι ποδοσφαιριστές είναι προϊόντα ποδοσφαιρικών ακαδημιών στις οποίες το πρόγραμμα εκπαίδευσης και κατάρτισης είναι σε μεγάλο βαθμό πανομοιότυπο, είτε βρίσκεστε στο Ρίο ή το Μπουένος Άιρες, είτε στη Βαρκελώνη, τη Λυών ή το Ντόρτμουντ. Εννοείται, βέβαια, ότι οι σοβαρές (ποδοσφαιρικά) χώρες διαθέτουν εθνικό σχέδιο ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα και στρατηγικής για την εθνική τους ομάδα. Ο βαθμός επιτυχίας του, όμως, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: συμβιβασμός με τις προτεραιότητες των συλλόγων της ημεδαπής, δυνατότητα συγκράτησης του “παιδομαζώματος” από πλουσιότερους συλλόγους άλλων χωρών, δυνατότητα (συγκυριακή ή όχι) να διαθέτει η εθνική τους βασικό κορμό από 1 ή 2 συλλόγους της ημεδαπής (όπως συμβαίνει κατά παράδοση στη Γερμανία ή κάποτε στην Ολλανδία της δεκαετίας του ’70, μέχρι σήμερα στην Ισπανία κ.ο.κ.).
Ένας ευρωπαϊκής καταγωγής Λατινοαμερικάνος που έμαθε το ποδόσφαιρο στην Ευρώπη: ο Μέσσι στον ημιτελικό κατά της Ολλανδίας (φωτογραφία: AFA – Selección Argentina)
Με βάση τις τρέχουσες συγκυρίες, μια ομοσπονδία όπως η γερμανική έχει απείρως μεγαλύτερες δυνατότητες κι ευκαιρίες να δουλέψει πάνω στο πρότζεκτ «εθνική ομάδα» απ’ ό,τι οποιαδήποτε άλλη χώρα. Η Αργεντινή αγωνίστηκε στους δύο τελευταίους αγώνες με ενδεκάδα της οποίας οι παίκτες αγωνίζονται σε 8 διαφορετικούς συλλόγους. Στον ημιτελικό μάλιστα δεν υπήρχε κανείς που να αγωνίζεται αν όχι στην Αργεντινή, έστω επί αμερικανικού εδάφους (στον προημιτελικό υπήρχε ο Μπασάντα που παίζει στο Μεξικό): όλοι ανήκουν σε ευρωπαϊκούς συλλόγους. Ποια δουλειά σε βάθος θα μπορούσε να γίνει με παίκτες που ενσωματώνονται στην αποστολή για λίγες μέρες εν μέσω δύο υπερατλαντικών ταξιδιών; Η περίπτωση της Βραζιλίας είναι παρεμφερής.
Η μόνη χώρα με υποδομές και ομοσπονδιακές δομές ενδεχομένως πιο ανεπτυγμένες από τη Γερμανία θα πρέπει να είναι η Γαλλία. Δυστυχώς για εκείνη έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά από εγγενή προβλήματα που την περιάγουν σε μειονεκτική θέση: λεηλασία ταλέντων εκ μέρους αλλοδαπών συλλόγων (κυρίως βρετανικών), απώλειες παικτών που προτιμούν να αγωνιστούν με τις εθνικές των χωρών καταγωγής τους, αδυναμία σχηματισμού εθνικού κορμού αγωνιζόμενου σε μικρό αριθμό ημεδαπών συλλόγων κ.λπ.
Εάν πάντως υπάρχει κάποια βεβαιότητα, αυτή έγκειται στο ότι οι ποδοσφαιρικές ικανότητες δεν αποτελούν θέμα γονιδίων, διαφορετικά πώς θα μπορούσαν να εκφράζουν τη γερμανική πειθαρχία ποδοσφαιριστές με εθνοτική καταγωγή από την Τουρκία, την Τυνησία ή την Γκάνα; Επίσης, τα πρότυπα οργάνωσης δεν αποτελούν προνόμιοτων θεωρούμενων ως «οργανωμένων, πειθαρχημένων και ορθολογιστών» λαών (άλλο πεπλανημένο εξηγητικό σχήμα αυτό). Αρκεί να φέρει κάποιος στο μυαλό του το παράδειγμα του ελληνικού μπάσκετ.
Καλό θα ήταν επίσης να τελειώνουμε κάποια στιγμή με όλες αυτές τις ισοπεδωτικές θεωρίες περί αντίθεσης «ευρωπαϊκού» και «λατινοαμερικάνικου» ποδοσφαίρου, λες κι υπάρχει ένα κι ομοιογενές ευρωπαϊκό ή λατινοαμερικάνικο πρότυπο. Τι σχέση έχει ως πρότυπο το βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο με αυτό της Αργεντινής; Μήπως η δεύτερη δεν είναι τελικά σε νοοτροπία απείρως ευρωπαϊκότερη χώρα απ’ ό,τι η πατρίδα μας;
Τούτων ειπωθέντων, ας επιστρέψουμε στην επικαιρότητα. Παρακολουθήσαμε δύο εντελώς διαφορετικούς ημιτελικούς. Ο πρώτος, λόγω του πρωτοφανούς εύρους της διαφοράς σε αναμέτρηση μεταξύ μεγάλων εθνικών, θα μείνει στην Ιστορία. Ο δεύτερος θα ξεχαστεί γρήγορα, μολονότι υπήρξε εξαιρετικό μάθημα ποδοσφαιρικής τακτικής. Αυτό όμως δεν ενδιαφέρει το διψασμένο για θέαμα κοινό.
Ι. Ο εντυπωσιακός ημιτελικός
Γερμανική επέλαση – βραζιλιάνικη συμφορά: Ο ημιτελικός του Μπέλο Οριζόντε (Βραζιλία-Γερμανία 1-7) ήταν ένα ιστορικό από κάθε άποψη παιχνίδι. Πρέπει να ανατρέξει κανείς πολλές δεκαετίες πίσω στον χρόνο για να αναζητήσει παιχνίδια με τέτοια διαφορά σκορ σε τόσο προχωρημένο στάδιο μεγάλης διοργάνωσης. Και μάλλον ακόμη κι έτσι δεν θα βρει κάτι αντίστοιχο. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα προϋποθέτει ότι θα συντρέξουν άπειρες προϋποθέσεις. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να επαναληφθεί ως συμβάν. Παρέλκει, νομίζω, η επισήμανση ότι το τελικό αποτέλεσμα δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική διαφορά δυναμικότητας μεταξύ των δύο ομάδων. Πρόκειται για την αλήθεια μιας συγκεκριμένης βραδιάς. Η νικήτρια είναι σαφώς καλύτερη ομάδα από την ηττημένη, αλλά όχι και σε τέτοιο βαθμό.
Για τη Γερμανία, η οποία έκανε το ιδανικό παιχνίδι, ο ημιτελικός αυτός επισφραγίζει μια σταθερή πορεία προόδου κι έναν σε βάθος μακροχρόνιο σχεδιασμό. Η νεανική ομάδα του 2010 που είχε ήδη δημιουργήσει προσδοκίες κατάκτησης του τροπαίου δείχνει να πλησιάζει στην ολοκλήρωση της ωρίμανσής της. Είναι αλήθεια ότι οι συγκυρίες, πρόσκαιρες και σταθερές στον χρόνο, βοήθησαν τη Γερμανία: από την κατάρρευση του αντιπάλου και την πρωτοφανή αδυναμία του να διαχειριστεί μια δυσμενή κατάσταση ως τη δυνατότητα προετοιμασίας υπό ιδεώδεις συνθήκες της οποίας χαίρει η Nationalmannschaft. Πρέπει, όμως, να τονίσουμε κι ότι τεχνικό επιτελείο και ποδοσφαιριστές έκαναν το καλύτερο δυνατό από μέρους τους. Και να αναγνωρίσουμε ότι αυτή η εθνική Γερμανίας παίζει ελκυστικό ποδόσφαιρο.
Για τη Βραζιλία πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου εθνική ποδοσφαιρική καταστροφή. Το 1950 δεν υπήρχε τηλεόραση. Και, τελικά, πόσο μεγάλη συμφορά ήταν αντικειμενικά εκείνη η απώλεια; Η συντριβή της Τρίτης αποτελεί την απόλυτη ταπείνωση και μπορεί να πυροδοτήσει στη Βραζιλία εκρηκτικές εξελίξεις που θα υπερβαίνουν κατά πολύ τον χώρο του ποδοσφαίρου. Λυπούμαι ειλικρινά για τους ποδοσφαιριστές και το τεχνικό επιτελείο της Βραζιλίας (το οποίο αριθμεί δύο θριαμβευτές παλαιότερων ΠΚ). Η ζωή τους δεν θα είναι εύκολη με τέτοιο φορτίο.
Πώς μπορεί να εξηγηθεί αυτό που συνέβη; Αρκούν οι απουσίες των δύο βασικότερων παικτών της Σελεσάο (Νεϋμάρ και Τιάγκο Σίλβα); Η απόφαση του Σκολάρι να μην αλλάξει το σύστημά του παρά τις δύο αυτές ελλείψεις που έπλητταν καίρια το δυναμικό της ομάδας τόσο επιθετικά όσα και ανασταλτικά; Η στάση της βραζιλιάνικης ποδοσφαιρικής συνομοσπονδίας (CBF) την οποία άπαντες καταγγέλλουν ως διεφθαρμένη και αδιάφορη για την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου της χώρας; Το γεγονός ότι συγκυρίες και διαιτητική εύνοια μασκάρευαν μέχρι την Τρίτη τις αδυναμίες μιας μέτριας ομάδας; Όλες αυτές οι εξηγήσεις είναι βάσιμες αλλά δεν αρκούν για να κατανοήσουμε το ναυάγιο του Μπέλο Οριζόντε και κυρίως την απόλυτη κατάρρευση εκείνου του δραματικού πενταλέπτου που είχε ως αποτέλεσμα την επίτευξη τεσσάρων γερμανικών τερμάτων.
Για τη Βραζιλία, ο ημιτελικός είναι ένα στίγμα, μια ντροπή που δεν πρόκειται να ξεπλυθεί. Τα τραύματα που προκαλεί θα πάρουν πολύ χρόνο κι αρκετές επιτυχίες για να γιατρευτούν. Όσον αφορά την εκπληκτική και πανάξια θριαμβεύτρια, αναρωτιέμαι μήπως τελικά είναι απίστευτα άτυχη, διότι επιτυγχάνει μεν την ιδανική εμφάνιση αλλά όχι στον τελικό. Η ευφορία που μοιραία γεννά ένα τέτοιο αποτέλεσμα και μια τέτοια εμφάνιση δεν είναι ευχερώς διαχειρίσιμη, ακόμη κι από Γερμανούς. Γιατί, δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό, το ποδόσφαιρο είναι άθλημα τόσο γοητευτικό όσο και ύπουλο. Είμαι βέβαιος ότι ο Λεβ θα ξανάφερε στο μυαλό του ό,τι συνέβη του Ιούλιο του 2010, στο διάστημα μεταξύ του θριάμβου του Κέηπ Τάουν επί της Αργεντινής και του άδοξου αποκλεισμού στον ημιτελικό του Ντέρμπαν από την Ισπανία.
ΙΙ. Ο «ευρωπαϊκός» ημιτελικός
Μετά τη γερμανική επέλαση, αρκετοί ήταν εκείνοι που ονειρεύονταν έναν ευρωπαϊκό τελικό. Προς το παρόν, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν έναν αμιγώς ευρωπαϊκό, ως προς το πνεύμα του τουλάχιστον, ημιτελικό. Ένα παιχνίδι με εξαιρετικό ενδιαφέρον για όσους είναι τεχνικοί ποδοσφαίρου, δημοσιογράφοι ή αρέσκονται να αναλύουν και τις ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις με όρους σκακιστικής τακτικής. Γιατί αυτό που παρακολουθήσαμε δεν διέφερε από μια παρτίδα σκακιού. Για τον ποδοσφαιρόφιλο θεατή, φυσικά, επρόκειτο πιθανώς για το πιο βαρετό παιχνίδι της διοργάνωσης.
φωτογραφία: AFA – Selección Argentina
Τελικά νίκησε η ομάδα που ήταν πιο οργανωμένη, σοβαρή και υπεύθυνη στη διαχείριση του αγώνα (Αργεντινή-Ολλανδία 0-0, 4-2 πέν.). Με ελάχιστη διαφορά και χάρη σε μια διαδικασία που εμπεριέχει και το στοιχείο της τύχης. Έτσι ακριβώς, όμως, δεν συμβαίνει και στη ζωή;
Υπάρχουν πάντα κι αυτοί που δεν ξέρουν να χάνουν. Μετά τον αγώνα, ο Ρόμπεν δήλωσε ότι «η Αργεντινή δεν άξιζε την πρόκριση. Εμείς είχαμε τις καλύτερες ευκαιρίες«. Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να μας εξηγήσει ο Ολλανδός αστέρας σε ποιες ευκαιρίες αναφέρεται.Μάλλον μιλούσε για παιχνίδι που διεξήχθη σε κάποιο παράλληλο σύμπαν. Στο, φτωχό σε φάσεις, παιχνίδι του Σάο Πάολο δεν υπήρξαν περισσότερες από 4 ευκαιρίες: η προβολή του Ιγουαΐν, η διείσδυση του Ρόμπεν που καταλήγει στο σουτ το οποίο κοντράρει ο Μαστσεράνο, η στιγμή που ο Παλάσιο φεύγει μόνος με τον Ολλανδό τερματοφύλακα, αλλά μεταμορφώνεται σε Φάνη Γκέκα της Αργεντινής και τελειώνει τη φάση με κεφαλιά-πάσα στον Σίλλεσσεν, και το σουτ που δεν πιάνει καλά ο αμαρκάριστος Μάξι στο τέλος της παράτασης. Με άλλα λόγια, μία μόνον ολλανδική ευκαιρία που έρχεται να επιβεβαιώσει ένα άλλο θλιβερό στατιστικό στοιχείο: σε 120 συν 7 λεπτά παιχνιδιού η Ολλανδία έκανε ένα (1) μόνο σουτ με πορεία προς το αντίπαλο τέρμα (το μακρινό του Ρόμπεν στο 99′ που μπλοκάρει εύκολα ο Ρομέρο).
Η Ολλανδία δεν πρόκειται ποτέ να κερδίσει ΠΚαν δεν κάνει την αυτοκριτική της και δεν αναζητήσει τα αίτια της αποτυχίας στα δικά της λάθη.Όσο βολεύεται με μύθους περί αδικίας και δικαιολογίες που καταλήγουν στο ότι «πάντα φταίνε οι άλλοι» δεν πρόκειται να αποκομίζει κάτι άλλο πέρα από ένδοξες ή άδοξες (όπως αυτή του ημιτελικού) ήττες.
Κάτι ακόμη: το πρώτο στη σειρά πέναλτυ θεωρείται εξαιρετικά σημαντικό, ιδίως όταν η ομάδα σου είναι αυτή που εκτελεί πρώτη. Η επιτυχία μεταφέρει το άγχος στον αντίπαλο που ξέρει ότι είναι υποχρεωμένος να σε κυνηγά κι ότι δεν έχει πλέον δικαίωμα στο λάθος. Για αυτό και οι προπονητές συνήθως ορίζουν ως πρώτο εκτελεστή έναν από τους καλύτερους παίκτες τους με ειδίκευση στην αποστολή αυτή. Η επιλογή του Φαν Χάαλ να αναθέσει τη συγκεκριμένη εκτέλεση σε έναν αμυντικό χωρίς καμία πείρα στα πέναλτυ προκαλεί έκπληξη [στον προημιτελικό με την Κόστα Ρίκα η αντίστοιχη εκτέλεση είχε ανατεθεί στον Φαν Πέρσι – χτες όμως ο επιθετικός των Οράνιε είχε αντικατασταθεί]. Κρίμα για τον Γιαν Φλάαρ που είχε κάνει ένα από τα καλύτερα ματς της σταδιοδρομίας του κι όμως θα μείνει στην ιστορία (παρέα με τον Σνάιντερ) ως μοιραίος για την ομάδα του παίκτης.
Όσο για τον Σέρχιο Ρομέρο, ήρωα της βραδιάς, το παράδοξο στοιχείο είναι ότι φέτος ήταν αναπληρωματικός τερματοφύλακας στην ομάδα του (Μονακό) και σε ολόκληρη την αγωνιστική περίοδο αγωνίστηκε μόλις σε 3 αγώνες της γαλλικής L1.
Λίγο πριν τους τελικούς
Ο Ντιέγκο Μαραντόνα στον τελικό του 1990 (Γερμανία-Αργεντινή 1-0)
Περιμένετε προβλέψεις για τον μικρό τελικό; Υπό άλλες συνθήκες θα σας απαντούσα ότι μάλλον αστειεύεσθε. Να όμως που (όπως ήδη επισήμαναν φίλοι, όπως το Ερυθρό Καγκουρώ) αυτός ο τελικός για την 3η θέση έχει πολλές ιδιαιτερότητες. Η Βραζιλία οφείλει να αντιδράσει. Πρέπει οπωσδήποτε να κάνει κάτι μετά τη συμφορά του Μπέλο Οριζόντε. Επομένως θα έχει αυτό που σχεδόν πάντα λείπει στις περιπτώσεις μικρού τελικού: το κίνητρο. Μπορεί, όμως; Ως προς αυτό δεν είναι δυνατό να δοθεί απάντηση. Όσο για την Ολλανδία, οι ποδοσφαιριστές και το τεχνικό επιτελείο της δηλώνουν urbi et orbi ότι αδιαφορούν για τον μικρό τελικό. Πράγματι, μια τέτοια στάση είναι απόλυτα ταιριαστή με την ολλανδική ποδοσφαιρική νοοτροπία. Θα έφτανε η αδιαφορία ακόμη και στην αποδοχή του ενδεχομένου μιας ευρείας βραζιλιάνικης επικράτησης; Κι αυτό το ερώτημα είναι δύσκολο να απαντηθεί.
Ο Χόρχε Βαλδάνο στον τελικό του 1986 (Αργεντινή-Γερμανία 3-2) [φωτογραφία: AFA – Selección Argentina]
Ο τελικός της Κυριακής, ανάμεσα σε δύο από τις πιο ιστορικές εθνικές ομάδες, είναι ανοιχτός σε κάθε αποτέλεσμα. Πώς το έλεγε εκείνη η προειδοποίηση για τα επενδυτικά προϊόντα; Δεν έχουν εγγυημένη απόδοση και οι προηγούμενες αποδόσεις δεν διασφαλίζουν τις μελλοντικές. Έ, αυτό ακριβώς!
Τι άλλο; Ά, ναι! Την Κυριακή το βράδυ θα παιχτεί ποδόσφαιρο. Η ταυτότητα του τελικού νικητή δεν πρόκειται να δικαιώσει ούτε τα μνημόνια, για να ζητήσουμε οικειοθελώς να υπαχθούμε σε άλλα δέκα, πιο σκληρά από τα προηγούμενα, ούτε τη μονομερή διαγραφή χρέους, για να αρχίσουμε από Δευτέρα πρωί να κόβουμε πέσος (η δραχμή είναι πασέ). Οπότε, χαλαρώστε κι απολαύστε!
[οι φίλοι του ιστολογία θα μου συγχωρήσουν το ότι η παρούσα ανάρτηση αποτελεί σε κάποιο βαθμό κολάζ προηγούμενων αναρτήσεων στο ΦΜΠ και σχολίων στο παρόν ιστολόγιο. Το κομμάτι που αφορά τον ημιτελικό Αργεντινής-Ολλανδίας δημοσιεύθηκε, μετά το ΦΜΠ, και στο Portal]
Βραζιλία, Γερμανία, Ολλανδία, Αργεντινή. Υπό κανονικές συνθήκες θα επρόκειτο για μια ονειρεμένη τελική τετράδα Παγκοσμίου Κυπέλλου. Τρεις νικήτριες του παρελθόντος και μια ομάδα που έχει παίξει τρεις τελικούς. Καμία έκπληξη, κανένας απρόσκλητος καλεσμένος. Κι όμως η δυσπιστία των ποδοσφαιρόφιλων είναι έντονη. Για ορισμένους, όποια κι αν είναι η τελική νικήτρια θα είναι η χειρότερη τροπαιούχος όλων των εποχών.
Είναι αλήθεια ότι μέχρι τώρα καμία ομάδα δεν ξεχώρισε πραγματικά, καμία δεν έπεισε για την υπεροχή της. Το γεγονός αυτό επιδέχεται και πιο θετικές ερμηνείες: αποδεικνύει ότι δεν υπάρχουν πια μεγάλες διαφορές μεταξύ των ομάδων (σχεδόν όλοι οι αγώνες αυτής της τελικής φάσης ήταν αμφίρροποι). Είναι επίσης βέβαιο ότι, υπό το βάρος μιας εξαντλητικής αγωνιστικής περιόδου για το σύνολο των παικτών, των ταξιδίων και των κλιματικών συνθηκών, οι ομάδες διαχειρίζονται τα παιχνίδια, κρατούν δυνάμεις και επιχειρούν να τα κερδίσουν χάρη σε περιορισμένα χρονικά διαστήματα πιο έντονων προσπαθειών.
Ωστόσο, οι ομάδες δεν έχουν δώσει ακόμη τους δύο κρισιμότερες αγώνες τους. Κι έχουν ακόμη το περιθώριο για να γράψουν Ιστορία.
Το κτίριο του βραζιλιάνικου κοινοβουλίου στη Μπραζίλια
Αντίο jogo bonito, καλημέρα δύναμη!
Η Βραζιλία ξεπέρασε στη Φορταλέζα το εξαιρετικά επικίνδυνο εμπόδιο της Κολομβίας με τρόπο απολύτως ενδεικτικό της μετάλλαξης που έχει συντελεσθεί εδώ και καιρό στο στυλ παιχνιδιού της (2-1). Ποτέ η απόσταση μεταξύ των (ευρωπαϊκών) στερεοτύπων περί jogo bonito και πραγματικότητας δεν ήταν τόσο μεγάλη. Στο γήπεδο υπήρχε μία ομάδα υψηλής τεχνικής κι αυτή ήταν η Κολομβία. Το ότι έχασε τον αγώνα δεν είναι διόλου τυχαίο. Η Βραζιλία πήρε το παιχνίδι γιατί μπήκε πιο αποφασισμένη κι αγωνιστική, με περισσότερο πάθος για τη νίκη και μεγαλύτερη προσήλωση στον στόχο της. Και, βέβαια, χρησιμοποίησε δύναμη, πολλή δύναμη. Ο Ροδρίγες πρέπει να έφαγε το ξύλο της χρονιάς του. Φυσικά, η επιτυχία του βραζιλιάνικου σχεδίου προϋπέθετε και την αναγκαία διαιτητική αρωγή. Αλλά αυτή ήταν μάλλον αναμενόμενη με βάση τα όσα έχουμε δει έως τώρα. Ο (σεσημασμένα ανεπαρκής διαιτητικά, για όσους θυμούνται εκείνο το εναρκτήριο Πολωνία-Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό του 2012) Βελάσκο Καρμπάγιο άφησε το δυνατό, στα όρια του αντιαθλητικού, παιχνίδι των Βραζιλιάνων. Όταν έδειξε την πρώτη κίτρινη είχε περάσει το εξηκοστό λεπτό και οι Βραζιλιάνοι είχαν κάνει τη δουλειά τους. Και για να μην αφεθεί και τίποτε στην τύχη, ακύρωσε και το γκολ του Γέπες για ένα οφσάιντ που είδε μόνον εκείνος κι ο βοηθός του. Σχεδόν αμέσως μετά μπαίνει το γκολ με τη βολίδα του Νταβίντ Λουίζ και το παιχνίδι μοιάζει να κρίνεται οριστικά. Φιλότιμα οι Κολομβιανοί δεν θα παρατήσουν την προσπάθεια, θα μειώσουν και θα προσφέρουν στους οπαδούς της Βραζιλίας αρκετές στιγμές αγωνίας μέχρι το σφύριγμα της λήξης. Ως εκεί όμως. Γιατί στον στόχο τους δεν θα φτάσουν ποτέ.
Το παράδοξο είναι ότι εν γένει η βραζιλιάνικη επίθεση δεν προβλημάτισε ιδιαίτερα την κολομβιανή άμυνα. Ο Γέπες έπαιρνε τις ταυτότητες των αντιπάλων του με το τσουβάλι, ενώ η δράση του Νεϋμάρ περιορίστηκε με αποτελεσματικό τρόπο. Μόνο που είχε προηγηθεί η καθολική αδράνεια της άμυνας των Κολομβιανών που κατέληξε στο γκολ του Τιάγκο Σίλβα μόλις στο έβδομο λεπτό κι έβαλε νωρίς τη Σελεσάο στη θέση του οδηγού. Οι Κολομβιανοί είχαν χάσει το παιχνίδι σε επίπεδο πνευματικής και ψυχολογικής προετοιμασίας κι υπήρξαν από άποψη τακτικής αρκετά αφελείς ώστε να παρασυρθούν ακριβώς σε ό,τι είχαν σχεδιάσει οι Βραζιλιάνοι.
Δυο λόγια για την υπόθεση Νεϋμάρ. Ο σοβαρός τραυματισμός του και η απουσία του από τους επόμενους αγώνες είναι προφανώς μεγάλη ατυχία και για τον παίκτη και για τους ποδοσφαιρόφιλους. Το μαρκάρισμα του Σούνιγα είναι επικίνδυνο και πρέπει να τιμωρηθεί. Δεν δικαιολογείται όμως ο επικοινωνιακός θόρυβος που έχουν ξεσηκώσει οι Βραζιλιάνοι (και ο οποίος επισκιάζει εσκεμμένα το θέμα της διαιτητικής εύνοιας της οποίας έχει τύχει η ομάδα τους). Δεν πρόκειται για την κλασσική επέμβαση δρεπανηφόρου με άμεσο στόχο τον σοβαρό τραυματισμό του αντιπάλου. Για τον Σούνιγα υπάρχει μάλλον μόνον ενδεχόμενος δόλος: τη μεγάλη ζημιά την παθαίνει ο Νεΰμάρ λόγω της ατυχίας να πέσει στο έδαφος με την πλάτη χωρίς να προλάβει να προφυλάξει το σώμα του κατά την πρόσκρουση.
Γερμανία: η Λυβέκη περί τα μέσα του 17ου αιώνα
Σούπα άνοστη, ευρωπαϊκών προδιαγραφών
Εάν ο προημιτελικός στη Φορταλέζα είχε ένταση, ρυθμό και συγκινήσεις, ο ευρωπαϊκός προημιτελικός του Μαρακανά ήταν ένα από τα χειρότερα παιχνίδια της διοργάνωσης (Γαλλία-Γερμανία 0-1). Οι Γερμανοί διαχειρίστηκαν τον αγώνα με απολύτως επαγγελματικό τρόπο (έβαλαν νωρίς το γκολ και μετά περίμεναν τους μάλλον ακίνδυνους Γάλλους), πράγμα πολύ καλό για εκείνους (που εξοικονόμησαν πολύτιμες δυνάμεις για τη συνέχεια), τραγικό όμως για τον θεατή. Έτσι όπως έχει εξελιχθεί η υπόθεση δεν έχουμε σαφή ιδέα για το ποια είναι τα όρια δυναμικότητας των Γερμανών και κατά πόσο μπορούν να τα πάνε καλύτερα απ’ ό,τι οι (κτγμ πιο ταλαντούχες) ομάδες τους στις τέσσερις τελυταίες μεγάλες ποδοσφαιρικές διοργανώσεις. Για τους Γάλλους οι απαντήσεις δόθηκαν και δεν ήταν καθόλου διαφορετικές από εκείνες που υποψιαζόμασταν στην προηγούμενη ανάρτηση. Προφανώς ήθελαν, αλλά τελικά δεν μπορούσαν.
Αργεντινή: Κόρδοβα, η Πλατεία Σαν Μαρτίν
Βελτίωση, πλην όμως αργή κι ανεπαρκής
Η Αργεντινή έδειξε κάποια σημάδια βελτίωσης, πλην όμως όχι επαρκή. Πιθανότατα βοήθησαν κι οι τρεις αλλαγές που έκανε ο Σαμπέλλα στην αρχική ενδεκάδα (Ντεμικέλις αντί του γκαφατζή Φεδερίκο Φερνάντες στο κέντρο της άμυνας, Μπίγλια αντί Γκάγκο στα αμυντικά χαφ και η, ΟΚ αναγκαστική και μάλλον λιγότερο καθοριστική, αλλαγή του τραυματία Ρόχο με τον Μπασάντα), πάντως η Αλμπισελέστε εμφανίστηκε πιο αποφασιστική από τα προηγούμενα παιχνίδια της. Ξύπνησε κι ο Ιγουαΐν, έβαλε ένα όμορφο γκολ κι είχε συνολικά καλή εμφάνιση. Φυσικά και η Αργεντινή περιορίστηκε στη λογική της διαχείρισης: ένα γρήγορο γκολ και μετά παιχνίδι αναμονής. Ωστόσο σε όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού η εντύπωση ήταν ότι βρισκόμασταν πιο κοντά στο 2-0 παρά στο 1-1. Μόνο (αλλά σοβαρό) αρνητικό στοιχείο ο τραυματισμός του Ντι Μαρία ο οποίος είχε δείξει στα δύο τελευταία ματς ότι έβρισκε τη φόρμα του.
Για τους Βέλγους ισχύουν τα ίδια με τους Γάλλους κι ίσως ακόμη χειρότερα. Ανυπαρξία δημιουργικής μεσαίας γραμμής, δύο ευκαιρίες κι αν (η κεφαλιά του Μιραλλάς στο τέλος του α΄ ημιχρόνου, η επέλαση του Λουκακού στις καθυστερήσεις), τακτική απειρία κι αδυναμία διεκδίκησης καλού αποτελέσματος. Ο Αζάρ σχεδόν εξαφανισμένος, ο Φελλαϊνί πελαγωμένος μεταξύ κέντρου κι επίθεσης. Γενικά, μια ομάδα που έδινε την εντύπωση ότι έχει πετύχει τους στόχους της και παίζει πλέον απλώς έναν αγώνα επίδειξης στον οποίο το αποτέλεσμα δεν έχει σημασία.
Το δημαρχείο της Χάγης, περ. το 1900
Ο «σοφός» και ο Φοιρός
Πάμε τώρα και στους Οράνιε. Σύσσωμος ο διεθνής και (ακόμη περισσότερο) ο ελληνικός Τύπος αποθεώνει τον Λουίς Φαν Χάαλ ως «σοφό προπονητή» για την έμπνευσή του ν’ αλλάξει τερματοφύλακα πριν από τη διαδικασία των πέναλτυ. Μαγκιά του αφού δικαιώθηκε από το αποτέλεσμα (Ολλανδία-Κόστα Ρίκα 0-0, 4-3 πέν.), αλλά δεν ανακάλυψε και την Αμερική. Οι παλαιότεροι θυμόμαστε την ιστορική αλλαγή του Φράντισεκ Φάντρονκ (Χρηστίδης αντί Στεργιούδα) στον επαναληπτικό προημιτελικό του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ τον Μάρτιο του 1977 (ΑΕΚ-Κουήνς Παρκ Ρέηντζερς 3-0 και 7-6 πέν. – οι Αρειανοί φίλοι θυμούνται και την περίπτωση Φοιρού που είχε περάσει τον Κοέντα πριν τα πέναλτυ σε ματς με την Κατοβίτσε, πάντα για το ΟΥΕΦΑ, μόνο που στην περίπτωση εκείνη το πείραμα δεν στέφθηκε από επιτυχία, μια και ο Κοέντας δεν έπιασε κανένα πέναλτυ κι οι Πολωνοί προκρίθηκαν). Έπειτα, ο Φαν Χάαλ δεν δοκίμασε κάποια νέα τακτική που θα άλλαζε το σύγχρονο ποδόσφαιρο. Χρειάζονται λίγο περισσότερα πράγματα για να αποθεωθεί ένας προπονητής. Κι εδώ που τα λέμε ο Φαν Χάαλ δεν έκανε σχεδόν τίποτε για ν’ αλλάξει το παιχνίδι της ομάδας του κατά τη διάρκεια του αγώνα. Θα μου πείτε ότι πέρασε τον Χούντελααρ στο β΄ μέρος της παράτασης: στο μόνο που διακρίθηκε ο Χούντελααρ ήταν οι μπούφλες που μοίρασε στους αντιπάλους αμυντικούς. Τυχερός ήταν που την έβγαλε καθαρή με μια κίτρινη και δεν αποβλήθηκε κιόλας.
Οι Κοσταρικανοί ακούν τα μύρια όσα στην Ελλάδα. Να φταίει η πικρία επειδή μας απέκλεισαν; Ωστόσο έδωσαν τον αγώνα τους με τα όπλα που διέθεταν (συγκλονιστικός Νάβας, υποδειγματική χρήση του οφσάιντ), δημιούργησαν πολλές δυσκολίες στην Ολλανδία κι υπέκυψαν μόνο στα πέναλτυ. Να πούμε ότι στο β΄ μέρος της παράτασης είχαν και δύο φάσεις όπου αν ο Ουρένια είχε δυνάμεις και διαύγεια θα είχε κηδέψει τις τουλίπες. Και, τέλος πάντων, να το πούμε κι αυτό: ο «καρπουζάς από το Εστορίλ» κι η ομάδα του τα είχαν καταφέρει καλύτερα επιθετικά από τον Φαν Χάαλ και τους Οράνιε εναντίον της Κόστα Ρίκα. Η Ελλάδα ήταν η μόνη ομάδα που σκόραρε εντός παιχνιδιού (κι όχι με πέναλτυ) κατά των Κεντροαμερικανών.
Να μιλήσουμε και για την εξυπνάδα κάποιων από τα ΜΜΕ, η οποία κυκλοφόρησε ευρέως και στις διάφορες παρέες. Αυτό το «ευτυχώς που μας απέκλεισαν οι Κοσταρικανοί, γιατί η Ολλανδία θα μας έριχνε τέσσερα«. Μεγιστοβάθμια ελληνική ανοησία. Καταρχάς, προτιμώ να παίξω προημιτελικό ΠΚ κι ας τον χάσω και με 0-10 παρά να μην παίξω ποτέ. Εν συνεχεία, είχαν ανοιχτή γραμμή με τον Θεό όλοι αυτοί κι ήξεραν ότι η Ολλανδία θα μας βάλει τέσσερα ή έξι ή δεν ξέρω πόσα; Θα μου πεις, βέβαια, δικαιώθηκαν, τέσσερα βάλαν οι Οράνιε στην Κόστα Ρίκα. Στα πέναλτυ, αλλά μην τα θέλουμε κι όλα δικά μας. 🙂
Στιγμές ολλανδικής πειθαρχίας
Τελειώνω με δυο λόγια για την «υποδειγματική ολλανδική πειθαρχία» την οποία εξήραν πολλοί φίλοι. Βεβαιότατα! Αδιαμαρτύρητα, λέει, δέχθηκε την αλλαγή του από τον Κρυλ ο Ολλανδός βασικός τερματοφύλακας Γιάσπερ Σίλλεσσεν. Το ότι κλώτσαγε ό,τι έβρισκε μπροστά του ήταν μάλλον δείγμα της στάσης αυτής. Πειθαρχημένοι οι Οράνιε! Τόσο που ο Ρόμπεν έλουζε με γαλλικά για κανένα πεντάλεπτο τον άτυχο συμπαίκτη του που δεν του πάσαρε έγκαιρα τη μπάλα κι όταν το έκανε την έστειλε πλάγιο άουτ!
Αδυναμία πρόβλεψης
Προγνωστικά για τους ημιτελικούς δεν είναι δυνατό κατά τη γνώμη μου να γίνουν. Θα σας μιλήσω για λατινοαμερικάνικο τελικό, αλλά αυτό δεν είναι πρόβλεψη, είναι προσωπική επιθυμία. Στην πραγματικότητα όλα είναι δυνατά. Θα είναι αρκετή για τη Βραζιλία η δύναμη κι η αποφασιστικότητα απέναντι σε μια ομάδα με προσωπικότητα, ιστορία, πείρα και πειθαρχία; Πώς θα αντιμετωπισθεί η μεγάλη απουσία του Νεϋμάρ; Μπορούν οι Γερμανοί να υπερνικήσουν την κατάρα των ημιτελικών που τους κατατρύχει στις τελευταίες μεγάλες διοργανώσεις; Να ανταποκριθούν στις ιδιαίτερες δυσκολίες ενός παιχνιδιού κόντρα στη διοργανώτρια;
Θα γίνει αποτελεσματική επιθετικά η Ολλανδία αντιμετωπίζοντας μια σοβαρή κι οργανωμένη ομάδα με πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες από τους μέχρι τώρα αντιπάλους της; Θα καταφέρει κι η Αργεντινή το αντίστοιχο; Ή μήπως θα θυμηθεί την κακή παράδοσή της ειδικά με τη συγκεκριμένη αντίπαλο και τα τραύματα του προημιτελικού της Μασσαλίας το ’98; Και θα έχει η Ολλανδία κάποιο σχέδιο αντιμετώπισης του Μέσσι ή θα πελαγώσει ή όχι άτρωτη άμυνά της;
Ένα πράγμα είναι σίγουρο: οι δύο ημιτελικοί θα κριθούν πρωτίστως στο μυαλό των ποδοσφαιριστών (και των προπονητών). Στον τρόπο με τον οποίο προετοιμάστηκαν για τον κρίσιμο αγώνα τους. Στο πώς θα διαχειριστούν την πρόσκαιρη επιτυχία ή αποτυχία. Όλα αυτά τα σπουδαία είναι αδύνατο να τα προβλέψει κανείς.
Δέκα παρά τέταρτο η ώρα που βραδιάζει. Κι από τις μελαγχολικές ακτές της Βαλτικής ως τη στέπα την ουκρανική, από τις όχθες του Βιστούλα ως αυτές του Δον, ένα ερώτημα αιωρείται. Ποιος; Ποιος πρόκειται να παίξει τον ρόλο του ταυρομάχου και ποιος αυτόν του ταύρου; Κι έπειτα, στη μάχη αυτή, την άνιση κατά πως λένε, ποιος μέλλει να νικήσει; Γιατί κάποιες φορές, αναπάντεχα θαρρείς, του ταύρου η καρδιά μονάχα ολόρθη ακούγεται. Ποιος; Οι περήφανοι ιδάλγος που έφιπποι προχωρούν και στον εχθρό ανάσα δεν αφήνουνε να πάρει; Ή μήπως αυτοί οι Λουσιτανοί θαλασσοπόροι που δρόμους ανοίγουν εκεί που δεν το περίμενε κανείς; Οι Τεύτονες Ιππότες που γύρισαν σε μέρη γνώριμα κι ακάθεκτοι εφορμούν, βέβαιοι για την επικράτησή τους; Ή μήπως οι άλλοι, που έμπορους δόλιους τους λένε, μα αυτοί είναι φιλόσοφοι και ποιητές και καλλιτέχνες, και τη ζωή ξέρουνε να τη ζουν; Ποιος άραγε; Θολά τα βλέπω όλα. Κι οι τέσσερις μου φαίνονται ισχυροί. Παλεύει η περιστέρα με το αγρίμι… Δέκα παρά τέταρτο η ώρα που βραδιάζει. Κι η σάρκα μ’ ένα κέρατο θλιμμένο… Δέκα παρά τέταρτο η ώρα που βραδιάζει… Χορδή τυμπάνου αρχίζει να χτυπά… δέκα παρά τέταρτο η ώρα που βραδιάζει.
Οι δύο ουκρανικοί προημιτελικοί επιβεβαίωσαν την εντύπωση που είχαμε ήδη αποκομίσει. Οι ομάδες του δεύτερου και του τρίτου ομίλου ήταν πολύ ισχυρότερες αυτών του πρώτου και του δεύτερου. Πέρα από αυτό, κι ύστερα από τον εξαντλητικό σχολιασμό των παιχνιδιών από τους φίλους του ιστολογίου, θα ήταν δύσκολο να προσθέσουμε κάτι ουσιαστικό για τους δύο τελευταίους προημιτελικούς. Ωστόσο, η ανάρτηση αυτή θα είχε λόγο ύπαρξης και μόνο ως ωδή στην αξία αυτού του αριστοκράτη του ποδοσφαίρου που ακούει στο όνομα Αντρέα Πίρλο (κάτι που ήδη έκανε με εξαιρετικό τρόπο ο ολντ μπόυ). Επειδή η αξία των αληθινά μεγάλων στο είδος τους πρέπει να αναγνωρίζεται. Κι ακόμη, μπορούμε να προσθέσουμε με κάποια ικανοποίηση (κι όσο κι αν κάπου η διαπίστωση μας πληγώνει) ότι σ’ αυτό το Ευρωπαϊκό προκρίθηκαν στα ημιτελικά οι τέσσερις καλύτερες ομάδες της διοργάνωσης. Δεν είναι κι άσχημα, τελικά…
Ι. Οι ουκρανικοί προημιτελικοί
Α. Οι Φούριας Ρόχας είναι εδώ: Παραδόξως (;), η αναμέτρηση Ισπανίας-Γαλλίας υπήρξε με διαφορά η λιγότερο ενδιαφέρουσα από τους τέσσερις προημιτελικούς. Αντιμέτωποι με ένα βολικό αντίπαλο, οι Ισπανοί άνοιξαν νωρίς το σκορ και επέλεξαν αυτό που προτιμούν και ξέρουν να κάνουν καλά: να διαχειριστούν το προβάδισμά τους [Ντονιέτσκ: Ισπανία-Γαλλία 2-0, 19′ και 90′ + 1′ πέν. Τσάμπι Αλόνσο)].
α. Οι αποτελεσματικοί: Μπορεί να εστιάζουμε την προσοχή μας στην προσπάθεια να ακολουθηθεί το εκρηκτικό επιθετικό παιχνίδι της Μπαρσελόνα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε μερικές βασικές αλήθειες: όταν στις μεγάλες διοργανώσεις φτάνει η ώρα των κρίσιμων παιχνιδιών (των νοκ άουτ αναμετρήσεων, δηλαδή), η Ισπανία δεν είναι μια ιδιαίτερα παραγωγική ομάδα. Είναι όμως αποτελεσματική, μια και στηρίζεται σε μια εξαιρετική άμυνα. Το 1-0 είναι το αγαπημένο της σκορ (και, για να βρούμε την τελευταία φορά που η Ισπανία δεχόταν γκολ σε νοκ άουτ αναμέτρηση μεγάλης διοργάνωσης, πρέπει να ανατρέξουμε στο Μουντιάλ του 2006 και στο γκολ με το οποίο ο Ζινεντίν Ζιντάν σφράγιζε την επικράτηση της Γαλλίας με 3-1 στον αγώνα του γύρου των 16 στο Ανόβερο). Φυσικά, η διαφύλαξη της άμυνας δεν επιτυγχάνεται με παθητικό παιχνίδι. Η Ισπανία στραγγαλίζει τον αντίπαλό της, οικειοποιούμενη σχεδόν απόλυτα την κατοχή της μπάλας. Αυτός είναι άλλωστε ο ασφαλέστερος τρόπος αποφυγής των κινδύνων. Κι αν κάποια στιγμή ο αντίπαλος ξεφύγει, υπάρχει η άμυνα, στην οποία (απόντος του Πουγιόλ) δεσπόζει η ιδιοφυία του Σέρχιο Ράμος, και το τελευταίο οχυρό της, ο Ίκερ Κασίγιας. Δεν χρειάζεται να επαναλάβουμε πόσο σημαντικό είναι για μια ομάδα να έχει στις τάξεις της έναν αληθινά μεγάλο τερματοφύλακα, όπως ο Κασίγιας (μεγάλο, όχι απλώς ταλαντούχο και πολύ καλό σαν τον Νώυερ της Γερμανίας). Άλλωστε, πόσες ευκαιρίες έκανε το Σάββατο η Γαλλία; Ουσιαστικά, μία: το καλοχτυπημένο φάουλ του Καμπάυ. Έ, ο Κασίγιας ήταν εκεί για να διώξει τη μπάλα. Πέραν αυτού, ουδείς κίνδυνος. Έπειτα, όσον αφορά το παραγωγικό μέρος του ισπανικού παιχνιδιού, έχουμε εξηγήσει ότι πολλά εξαρτώνται από την απόδοση της κεντρικής γραμμής Τσάβι-Αλόνσο-Μπουσκέτς. Αν ο Τσάβι δεν έπιασε σπουδαία απόδοση στον προημιτελικό, ο Μπουσκέτς ήταν αυτή τη φορά πολύ καλός κι ο Αλόνσο εξαιρετικός, επισφραγίζοντας την απόδοσή του με τα δύο τέρματα της συνάντησης. Και όταν το τρίο αυτό λειτουργεί ικανοποιητικά, η Ισπανία κερδίζει, είτε παίζει με έναν καθαρόαιμο επιθετικό σαν τον Τόρρες (επιλογή που δίνει βάθος στην ανάπτυξη του παιχνιδιού της) είτε με κανέναν (λύση Φάμπρεγας ως κρυφού επιθετικού, επιλογή που καθιστά το ισπανικό παιχνίδι πιο απρόβλεπτο). Όχι ιδιαιτέρως παραγωγική, λοιπόν, αλλά επαρκώς αποτελεσματική.
β. Και οι απογοητευτικοί: Τη θέση του Λωράν Μπλαν πριν από τον προημιτελικό δεν πρέπει να τη ζήλευαν και πολλοί. Έπρεπε να βρει τρόπους για να αντιμετωπίσει τους πρωταθλητές Ευρώπης και Κόσμου με μια ιδιαίτερα ασταθή ομάδα που δεν διαθέτει μεγάλη αυτοπεποίθηση. Επιπλέον, όφειλε να βρει λύσεις για την αναγκαστική απουσία του τιμωρημένου βασικού του στόπερ, του Φιλίπ Μεξές. Όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, ο Μπλαν οδηγήθηκε σε ιδιαιτέρως συντηρητικές επιλογές οι οποίες αποδείχθηκαν εκ των πραγμάτων τουλάχιστον ανεπαρκείς, αν όχι ατυχείς: είσοδος στην ενδεκάδα του Ρεβεγιέρ ως δεξιού μπακ και προώθηση του κατόχου της θέσης Ντεμπυσύ ως δεξιού χαφ. Τρεις μέσοι με καθαρά ανασταλτικό ρόλο (Εμ’ Βιλά στον άξονα, Μαλουντά και Καμπάυ στα άκρα). Μόνο δύο παίκτες με καθαρά επιθετικό προσανατολισμό (Ριμπερύ και Μπενζεμά). Αποκλεισμός από την ενδεκάδα δύο βασικών όπλων της επιθετικής ανάπτυξης της ομάδας (Νασρί και Μενέζ). Το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο: μια Γαλλία ξεδοντιασμένη, χωρίς καμία επιθετική δυνατότητα. Ο Ριμπερύ προσπαθούσε, αλλά σε ολόκληρο το τουρνουά δεν υπήρξε ποτέ καθοριστικός. Ο πολυδιαφημισμένος Μπενζεμά βάλθηκε να δικαιώσει την εκτίμησή μου ότι εξελίσσεται σε Κωνσταντίνου της Γαλλίας. Όποτε ακούς για παίχτη που κάνει αφανή δουλειά, για φορ που δίνει πάσες κι απασχολεί αμυντικούς, μπορείς να είσαι σίγουρος: ο επιθετικός δεν έχει σχέση με τα δίχτυα κι επομένως αδυνατεί να εκπληρώσει την αποστολή του. Ίσως σε ένα σχήμα με δύο επιθετικούς ο Μπενζεμά να αποδειχτεί χρήσιμος. Μόνος του δεν καταφέρνει τίποτε καλύτερο από το να γυρίζει στο κέντρο, σε θέση που γίνεται εντελώς ακίνδυνος για τον αντίπαλο. Όσο για το μπετονάρισμα της δεξιάς πτέρυγας, με Ρεβεγιέρ και Ντεμπυσύ, δεν χρειάζεται να πούμε κάτι περισσότερο απ’ ότι και τα δύο ισπανικά τέρματα προήλθαν ακριβώς από αυτόν τον χώρο! Σε καθαρά ποδοσφαιρικό επίπεδο, η Γαλλία εγκαταλείπει αυτό το ευρωπαϊκό με σχεδόν όσες αμφιβολίες είχε για την αξία της και πριν από αυτό. Κι όσο για τα υπόλοιπα, δεν φαίνεται να έχει ξορκίσει τους δαίμονες της Νότιας Αφρικής.
Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι για την επιτυχία μιας ποδοσφαιρικής ομάδας τεράστιο ρόλο παίζει πάντα και το κλίμα που επικρατεί σ’ αυτήν όσον αφορά τις σχέσεις προπονητή-ποδοσφαιριστών και ποδοσφαιριστών μεταξύ τους. Μετά το ναδίρ της Κνύσνα, η εθνική Γαλλίας φαίνεται να έχει κάνει μικρές μόνον προόδους στον τομέα αυτό.
Μικρό φλας μπακ. Δευτέρα, 11 Ιουνίου. Ντονιέτσκ, στάδιο Ντονμπάς. Τριακοστό ένατο λεπτό της αναμέτρησης μεταξύ Γαλλίας και Αγγλίας. Ο Σαμίρ Νασρί μόλις έχει ισοφαρίσει το σκορ κι επιλέγει να πανηγυρίσει με τη γνωστή χειρονομία που υποδεικνύει στους άλλους να σωπάσουν. Ακόμη κι ένας μέτριος γνώστης της γαλλικής μπορεί να διαβάσει στα χείλη του παίχτη ή ακόμη και να ακούσει τα λόγια που αυτός προφέρει: «Ferme ta gueule» («Βούλωστο»). Και πού απευθύνεται η «ευγενής» χειρονομία του ποδοσφαιριστή; Στους οπαδούς της αντιπάλου, όπως θα υποδείκνυε η πιο θεμιτή εκδοχή; Όχι βέβαια! Όπως ο ίδιος ο Νασρί έσπευσε να διευκρινίσει, στη συνέντευξη τύπου, αποδέκτης ήταν δημοσιογράφος της Εκίπ που τόλμησε να ασκήσει κριτική στον παίκτη για την απόδοσή του με την εθνική Γαλλίας. Ωραίο ξεκίνημα! Bonjour l’ambiance, που θα έλεγαν κι οι ίδιοι οι ενδιαφερόμενοι. Κι αν η νίκη επί της Ουκρανίας έδωσε κάποια ανάσα ελπίδας (την οποία πάντως σκίασε η αντίδραση του Μπενζεμά όταν έγινε αλλαγή), η απελπιστική εμφάνιση με τη Σουηδία έφερε πάλι στην επιφάνεια τα γνωστά προβλήματα. Απ’ ό,τι φαίνεται, μια ωραία ατμόσφαιρα επικράτησε στα αποδυτήρια της εθνικής Γαλλίας μετά τον συγκεκριμένο αγώνα: «τρυφερές» κουβέντες αντάλλαξαν ο προπονητής με τον Μπεν Αρφά, ο Ντιαρρά με τον Νασρί και (πάλι) ο Νασρί με τον Ριμπερύ και τον Μπενζεμά. Ανάλογες σκηνές διαδραματίστηκαν και μετά τον χαμένο προημιτελικό με τους Ισπανούς (με αποκορύφωμα τον έντονο διαπληκτισμό του Νασρί – ποιου άλλου – με δημοσιογράφο). Όλα καλά κι όλα ωραία. Και πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν την αποπομπή από την εθνική Γαλλίας των προκλητικών, των αδιάφορων και των αναποτελεσματικών. Έ, δεν πρόκειται να μείνουν και πολλοί για να διεκδικήσουν την πρόκριση για το Μουντιάλ της Βραζιλίας.
Β. Η χαμηλής αποτελεσματικότητας υψηλή τέχνη κι η χοντροκοπιά που προσποιείται ότι είναι μεγαλείο: Επίσης παραδόξως, ο τελευταίος προημιτελικός επιφύλαξε πολύ εντονότερες συγκινήσεις, μολονότι δεν είχε γκολ. Στη σύγκρουση των αντιθέτων, η Ιταλία κυριάρχησε στο παιχνίδι από το πρώτο μέχρι το εκατοστό εικοστό λεπτό. Κατοχή μπάλας 64-36, 35 προς 9 τελικές, στατιστικά που δηλώνουν την απόλυτη ανωτερότητα των Ιταλών. Και παρόλα αυτά, παρά τη συντριπτική επικράτηση σε επίπεδο τεχνικής και τακτικής, την τεράστια διαφορά σε επίπεδο αξίας παικτών, το γκολ δεν ήρθε ποτέ. Η ατυχία (των δύο δοκαριών) συνδυάστηκε με μια παροιμιώδη αναποτελεσματικότητα των επιθετικών των Ατζούρι (Μπαλοτέλλι, ακούς;) για να οδηγήσει το ματς στην παράταση και στα πέναλτυ. Σε εντελώς παθητικό ρόλο, μια Αγγλία απίστευτα ατάλαντη ποδοσφαιρικά (ακόμη και για τα χαμηλά της στάνταρ) πόνταρε στην άμυνα, με ελπίδα να κλέψει τη νίκη σε κάποια αντεπίθεση (και υπήρξαν δυο-τρεις στιγμές που κάτι θα μπορούσε να συμβεί) ή στα πέναλτυ. Αν στη θέση της Αγγλίας ήταν η εθνική μας, θα διαβάζαμε ακόμη για αντιποδόσφαιρο και για δυσφήμιση του αθλήματος. Μερικοί έχουν, όμως, ασυλία.
Όταν φτάνεις στα πέναλτυ έχοντας χάσει μύριες ευκαιρίες πρέπει να νιώθεις τύψεις και φόβο που κατέληξες να διακινδυνεύεις στη λοταρία μια βέβαιη επικράτησή σου. Έπειτα από το χαμένο πέναλτυ του Μοντολίβο και την επιτυχή εκτέλεση από τον Ρούνευ, το σενάριο της τιμωρίας άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά. Μόνο που όλοι αυτοί λογάριαζαν χωρίς τον Αντρέα Πίρλο. Που με μια εκτέλεση α λα Πανένκα ισοφάριζε το σκορ, σπάζοντας τα νεύρα (και την υπεροψία) των διαφόρων Άγγλων. Η συνέχεια ήταν πιο λογική: δοκάρι του Γιανγκ, 3-2 από τον Νοτσερίνο, απόκρουση του Μπουφφόν στο ξεψυχισμένο σουτ του Άσλεϋ Κόουλ, 4-2 από τον Ντιαμάντι και… τέλος. Αποδόθηκε δικαιοσύνη. Χρειάστηκε πολύς χρόνος και παραλίγο να γίνει η στραβή, αλλά έστω κι έτσι ο καταφανώς ανώτερος προκρίθηκε. Δόξα και τιμή στον Πίρλο για το θάρρος, τη ψυχραιμία και την τεχνική του που έκριναν προς τη σωστή κατεύθυνση ένα τόσο παράξενο παιχνίδι (Κίεβο: Αγγλία-Ιταλία 0-0, 2-4 πέναλτυ)!
II. Και οι ημιτελικοί;
Μπορεί τελικά ν’ αποδειχτούν άνοστες σούπες, αν τυχόν οι ομάδες παραλύσουν από την πίεση που προκαλεί η σημασία των αναμετρήσεων, ωστόσο οι δύο ημιτελικοί πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για να είναι συγκλονιστικοί. Είπαμε ότι έμειναν οι καλύτεροι κι όχι οι διάφοροι θιασώτες του αντιποδοσφαίρου. Οι αγώνες έχουν σαφώς φαβορί (την Ισπανία και τη Γερμανία), αλλά τα δύο αουτσάιντερ διαθέτουν όπλα που δεν είναι ευκαταφρόνητα για να διεκδικήσουν την πρόκριση στον τελικό και μάλιστα όχι αόριστα κι αφηρημένα, αλλά ειδικά σε σχέση με τους συγκεκριμένους αντιπάλους τους. Οι Ισπανοί εξακολουθούν να παίζουν με επιτυχία το παιχνίδι της ασφυκτικής για τον αντίπαλο κατοχής της μπάλας και να είναι αποτελεσματικοί, αλλά δείχνουν κάπως πιο κορεσμένοι σε σχέση με τις δύο προηγούμενες μεγάλες διοργανώσεις, στις οποίες και κατέκτησαν το τρόπαιο. Ο Ντελ Μπόσκε αμφιταλαντεύεται ακόμη μεταξύ του πιο ορθολογικού σχήματος με καθαρόαιμο επιθετικό και του πιο παράδοξου δίχως κανέναν. Θα πρέπει ακόμη να βρεί αντίδοτο στο επικίνδυνο παιχνίδι των Πορτογάλων από τα άκρα και στην ορμή του Κριστιάνο Ρονάλντο. Από την άλλη, μπορεί να αντέξει η άμυνα των Πορτογάλων στην πίεση που θα ασκήσουν οι γείτονες; Μπορούν οι Λουσιτανοί να τα βγάλουν πέρα χωρίς μεγάλο σέντερ φορ και τερματοφύλακα;
Στην άλλη αναμέτρηση, αν οι Γερμανοί βαδίζουν με σιγουριά προς ένα τρόπαιο που μοιάζει να προορίζεται για αυτούς, δεν είναι δυνατό να μη σκέφτονται ότι τους έλαχε να αντιμετωπίσουν την ομάδα που παραδοσιακά τους ταιριάζει λιγότερο. Από τον μυθικό ημιτελικό του Μεξικού ως αυτόν του Ντόρτμουντ το 2006, οι Ιταλοί έχουν αποδείξει ότι ξέρουν να βρίσκουν τους τρόπους για να εξουδετερώνουν τους Γερμανούς, ακόμη και στις περιπτώσεις που η λογική υποδεικνύει τους δεύτερους ως ανώτερη ομάδα. Μπορεί, όμως, να αντέξει η σχετικά νέα κι άπειρη Σκουάντρα Ατζούρα στην ορμή αυτής της Γερμανίας; Μπορεί να τα βγάλει πέρα με δεδομένη τη επιθετική αναποτελεσματικότητά της και την έλλειψη μεγάλου φορ; Μπορεί ο τριανταπεντάχρονος Ντι Νατάλε να δώσει απάντηση στο ερώτημα αυτό; Θα είναι καθοριστικός ο στρατηγός Πίρλο; Πόσο μπορεί να επηρεάσει την έκβαση την αγώνα η παρουσία ενός μεγάλου τερματοφύλακα-ηγέτη,όπως είναι ο Μπουφφόν; Είναι ικανή να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις ενός τέτοιου αγώνα η γερμανική άμυνα; Μπορεί ο Λεβ να κοουτσάρει αποτελεσματικά την ομάδα του αν τυχόν αυτή βρεθεί πίσω στο σκορ, όπως δεν συνέβη σε κανέναν από τους μέχρι τώρα αγώνες της;
Πολλά ερωτήματα. Οι απαντήσεις θα δοθούν αύριο και μεθαύριο. Γιατί, μετά από ενενήντα ή και περισσότερα λεπτά αγώνα, για κάποιους θα είναι «θάνατος τ’ άλλα, θάνατος μονάχα«, ενώ για κάποιους άλλους ζωή και θρίαμβος. Δέκα παρά τέταρτο η ώρα που βραδιάζει.
Μόλις συνειδητοποιώ ότι οι τίτλοι των ποστ μου έχουν αρχίσει να θυμίζουν τίτλους ταινιών του Γκρήναγουέυ που αποφασίστηκαν κατόπιν διαβούλευσης με τον Γιώργο Γεωργίου. Παραβλέποντας το ανησυχητικό σύμπτωμα αυτό, παίρνω θέση μάχης μαζί σας μπροστά στην τηλεόραση, μια και αρχίζουν επιτέλους τα νοκ άουτ παιχνίδια του Μουντιάλ. Έχοντας παρακολουθήσει ολόκληρη τη φάση των ομίλων και μελετώντας λίγο πιο προσεχτικά το πρόγραμμα των αγώνων, μπορούμε πια να διακινδυνεύσουμε πιο μακροπρόθεσμα προγνωστικά για το ΠΚ της Νότιας Αφρικής.
Μερικές βασικές διαπιστώσεις:
1. Υπάρχει η δυνατότητα για να παρακολουθήσουμε τον τελικό που όλοι μας ονειρευόμαστε και ποτέ δεν έχουμε αξιωθεί να δούμε σε ΠΚ, δηλαδή μια τιτανομαχία Αργεντινής-Βραζιλίας. Θα μου πείτε ότι αυτό θα μπορούσε να έχει συμβεί και το 2006, όμως μια τελική φάση που διοργανώνεται σε ευρωπαϊκό έδαφος δεν μπορεί ως εκ της φύσεώς της να αποτελέσει το πεδίο μάχης των δύο υπερδυνάμεων της Λατινικής Αμερικής.
2. Είναι πολύ πιθανό να παρακολουθήσουμε εντελώς «λατινικούς» ημιτελικούς, δηλαδή κατά τα 3/4 νοτιοαμερικάνικους και με μοναδική εκπρόσωπο της Γηραιάς Ηπείρου την πρωταθλήτρια Ισπανία. Βάσει προγράμματος, η αξιόπιστη φετινή Ουρουγουάη συγκεντρώνει σοβαρές πιθανότητες να είναι η προσκεκλημένη-έκπληξη των ημιτελικών.
3. Το πρόγραμμα των νοκ άουτ παιχνιδιών μοιάζει να έχει φτιαχτεί (ή μήπως πράγματι έχει καταρτιστεί επί τούτου) για να εξασφαλίσει μια άνετη πορεία στη Βραζιλία (πρωτίστως) και στην Αγγλία (δευτερευόντως). Είναι τόσο τυχαίο αυτό; Όχι απαραίτητα αν υπολογιστεί ότι οι δύο αυτές ομάδες θεωρούνται ότι έχουν τη μεγαλύτερη εμπορική αξία: η μεν Βραζιλία γιατί με τον θρύλο του jogo bonito έχει καταχωριστεί στη συλλογική συνείδηση ως η ομάδα που παίζει το πιο θεαματικό ποδόσφαιρο, η δε Αγγλία διότι φίλοι μου ζούμε σ’ ένα κόσμο που ελέγχεται επικοινωνιακά από τον αγγλοσαξονικό παράγοντα, οπότε ακόμα κι η εμφάνιση έντεκα ξυλοκόπων με φανέλες τις εθνικής Αγγλίας θα αναμενόταν με δέος από τη μισή Υφήλιο. Φυσικά, οι Άγγλοι φρόντισαν να χάσουν το πλεονέκτημα που τους παρείχε το πρόγραμμα χάνοντας την πρωτιά στον όμιλό τους και πέφτοντας στο εφιαλτικό κάτω ταμπλώ της διοργάνωσης. Το προνόμιο θα το καρπωθούν οι Αμερικανοί με τις όποιες δυνατότητές τους.
Οι σοβαροί Βραζιλιάνοι, όμως, δεν πέταξαν την πρωτιά του ομίλου στα σκουπίδια κι έτσι ο δρόμος τους προς τον τελικό φαίνεται ο ευκολότερος δυνατός για Μουντιάλ. Στο δικό τους ταμπλώ δεν υπάρχει καμία μεγάλη ομάδα, μόνο μια μεγαλομεσαία (η Ολλανδία) την οποία θα συναντήσουν λογικά, αφού αποκλείσουν τους Χιλιανούς, στα προημιτελικά (όπως και το ’94, χρονιά της τέταρτης βραζιλιάνικης κατάκτησης). Αν περάσουν τους Οράνιε, οι Βραζιλιάνοι θα αντιμετωπίσουν στα ημιτελικά κατά πάσα πιθανότητα την Ουρουγουάη (εναλλακτικά τις ΗΠΑ), δηλαδή έναν θεωρητικά εύκολο για τα δόντια τους αντίπαλο. Μπορεί η παρέα του Φορλάν να μας εντυπωσίασε με την τακτική της ωριμότητα μέχρι τώρα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η τελευταία στιγμή δόξας της Ουρουγουάης σε τελικά ΠΚ ήταν το 1970, δηλαδή στα χρόνια του Μαζούρκιεβιτς και του παλιόφιλου Χούλιο Λοσάδα.
Προς επίρρωση των ανωτέρω δείτε πώς έχει ακριβώς το πρόγραμμα για το ταμπλώ της Βραζιλίας:
Ουρουγουάη-Ν. Κορέα και ΗΠΑ-Γκάνα (οι νικητές παίζουν μεταξύ τους προημιτελικό) και
Ολλανδία-Σλοβακία και Βραζιλία-Χιλή (ομοίως, οι νικητές θα κοντραριστούν μεταξύ τους στα προημιτελικά).
Αντιθέτως ο δρόμος του άλλου φιναλίστ (κατά τη δική μου πρόβλεψη, της Αργεντινής) είναι γεμάτος ιδρώτα κι αίμα, μια και στο κάτω ταμπλώ συνωστίζονται τρεις πρώην τροπαιούχοι (Αργεντινή, Γερμανία, Αγγλία), η πρωταθλήτρια Ευρώπης (Ισπανία), συν η επικίνδυνη Πορτογαλία, το πολύ ταλαντούχο Μεξικό και δύο από τις υποψήφιες για να κάνουν την έκπληξη (Παραγουάη και Ιαπωνία), Δηλαδή, η Αργεντινή, για παράδειγμα, για να φτάσει στον τελικό θα πρέπει: να κάμψει την αντίσταση του τεχνικού και γρήγορου Μεξικού το οποίο τόσο την είχε δυσκολέψει το 2006, να παίξει προημιτελικό με την πολύ ισχυρή Γερμανία, την οποία δεν κατάφερε να περάσει το 2006 (ή, έστω, εναλλακτικά την Αγγλία) και να φτάσει να παίξει ημιτελικά πιθανότατα με τους πεινασμένους για διάκριση και σαφώς ισχυρούς Ισπανούς!
Όπως αντιλαμβάνεστε ο δρόμος της Αλμπισελέστε και αυτός της Σελεσάο δεν έχουν τον ίδιο βαθμό δυσκολίας. Κι αν ακόμα ξεπεράσει όλα τα εμπόδια, η Αργεντινή (ή η Γερμανία ή η Ισπανία) θα φτάσει στον τελικό έχοντας απωλέσει πολλές δυνάμεις και πιθανώς παίκτες λόγω τιμωριών (αν και με την αλλαγή του συστήματος ο κίνδυνος απώλειας παίκτη λόγω κιτρίνων καρτών ελαττώνεται σημαντικά: τα κοντέρ θα μηδενισθούν μετά τους προημιτελικούς).
Δείτε το πρόγραμμα και για το ταμπλώ της Αργεντινής:
Αργεντινή-Μεξικό και Γερμανία-Αγγλία (οι νικητές σε μεταξύ τους προημιτελικό) και
Παραγουάη-Ιαπωνία/ Ισπανία-Πορτογαλία
Κι αφού τα είπαμε όλα αυτά και βγάλαμε από τώρα ως και τους φιναλίστ, θυμηθείτε ότι σχεδόν ποτέ τα προγνωστικά δεν επιβεβαιώνονται 100% στην πράξη. Κάποιο μεγάλο φαβορί θα πάθει τη ζημιά στην πορεία, κάποια ομάδα έκπληξη θα βρεθεί στα ημιτελικά ενώ δεν την περίμενε κανείς. Οπότε η αγωνία μας παραμένει αμείωτη. Ας περάσουν τώρα στη σκηνή οι αληθινοί πρωταγωνιστές!
![Ο Χόρχε Βαλδάνο στον τελικό του 1986 (Αργεντινή-Γερμανία 3-2) [φωτογραφία: AFA - Selección Argentina]](https://rogerioscoupedumonde.files.wordpress.com/2014/07/valdano-1986.jpg)
Ο Ρογήρος πάει Μουντιάλ 
Πρόσφατα σχόλια