Το μερτικό μου απ’ τη χαρά

Μουράτ Δ΄, ο σουλτάνος που είχε απαγορέψει σχεδόν όλες τις απολαύσεις (μικρογραφία από το μουσείο του Τοπκαπί)

Δεν το έχουν πάρει άλλοι, για τον απλούστατο λόγο ότι εκείνοι όχι μόνον έχουν αποποιηθεί το δικό τους μερίδιο, αλλά πιστεύουν ότι το ίδιο οφείλω να πράξω κι εγώ.

Πρέπει λοιπόν να χαιρόμαστε για μια νίκη της ποδοσφαιρικής ομάδας που υποστηρίζουμε ή όχι; Για ποιους λόγους πρέπει να αρνηθούμε αυτό που θα έπρεπε να είναι προφανές λαμβανομένης υπόψη της ίδιας της φύσης και της λειτουργίας του αθλήματος/ θεάματος; Δεν υπάρχει τίποτε κακό στο να αποκομίζεις θετικά συναισθήματα από το ποδόσφαιρο. Κακό είναι να νομίζεις ότι το αποτέλεσμα ενός ποδοσφαιρικού αγώνα πρόκειται να εξαφανίσει ως διά μαγείας όλα τα σοβαρά προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζεις στη ζωή σου ή τα οποία ταλαιπωρούν την κοινωνία στην οποία ανήκεις. Όμως το πρώτο (η χαρά) δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκη το δεύτερο (την πεπλανημένη ερμηνεία της πραγματικότητας). Πολύ χειρότερο είναι βέβαια να πιστεύεις ότι η επικράτηση της ομάδας σου σε εντάσσει αυτοδικαίως σε ένα «ανώτερο σύνολο». Ένα από τα κύρια επιχειρήματα των επικριτών του ενθουσιασμού για το ποδόσφαιρο είναι ακριβώς το ότι το άθλημα ενέχει τον κίνδυνο να εθίσει το άτομο σε ψυχολογία μάζας και να το καταστήσει ευπρόσβλητο σε φανατισμούς και ιδεολογίες μίσους. Το, μεταξύ άλλων και μπορχεσιανό, επιχείρημα αυτό εμπεριέχει σοβαρή δόση αλήθειας. Δεν ισχύει όμως μόνο για το ποδόσφαιρο. Ισχύει κατά μείζονα λόγο για πολιτικές και άλλες ιδεολογίες, θρησκευτικά δόγματα κ.ο.κ. Έπειτα, η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ ποδοσφαίρου και ιδεολογιών μίσους ούτε είναι αυταπόδεικτη ούτε, κυρίως, υφίσταται οπωσδήποτε σε όλες τις περιπτώσεις. Έ, ναι, υπάρχουν άνθρωποι που χαίρονται ως άτομα και με επίγνωση της πραγματικής σημασίας του ποδοσφαίρου, ικανά να διακρίνουν την αυτοτελή αξία του δεύτερου χωρίς να την υπερεκτιμήσουν και να της αποδώσουν ιδιότητες που δεν διαθέτει. Έχω επίσης την εντύπωση ότι η οξύτατη πολιτική, κοινωνική και οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα μας τα τελευταία χρόνο έχει καταστήσει πιο υπεύθυνους πολλούς από τους Έλληνες ποδοσφαιρόφιλους και τους έχει βοηθήσει να συνειδητοποιήσουν τη διαφορά μεταξύ πρόσκαιρου ή δευτερεύοντος και ουσιώδους.

Τέλος, όλοι, μηδενός εξαιρομένου, χαιρόμαστε για πράγματα με χαρακτηριστικά παρεμφερή αυτών του ποδοσφαίρου. Όλοι χαιρόμαστε για μια θεατρική παράσταση, ένα κινηματογραφικό έργο, μια συναυλία, ένα ωραίο φαγητό ή ένα ποτήρι καλό κρασί. Όλα αυτά δεν ασκούν καμία άμεση επίδραση στον αγώνα για την εξάλειψη των ουσιαστικών προβλημάτων. Κάνουν, όμως, καλύτερη τη ζωή μας με τρόπο απτό και άμεσο. Γιατί, από όλα αυτά, πρέπει μόνο η ποδοσφαιρική χαρά να μας προκαλεί τύψεις; Μήπως επειδή πίσω από τις επικρίσεις των διάφορων κηνσόρων υπάρχει συχνά ο αγνός ελιτισμός; Μήπως το πρόβλημα είναι ότι το ποδόσφαιρο θεωρείται ψυχαγωγικό προϊόν κατώτερης ποιότητας, «λαϊκό», απευθυνόμενο σε κοινό «χαμηλού μορφωτικού επιπέδου»; Δεν θα επιχειρήσω να αντικρούσω επί του παρόντος την επιχειρηματολογία αυτή. Αν θέλει κάποιος μπορεί να ξαναδιαβάσει τις πρώτες αναρτήσεις του ιστολογίου αυτού. Θα περιορισθώ μόνο στη διαπίστωση ότι ο ρόλος του αστυνόμου της χαράς του άλλου δεν μου μοιάζει και πολύ συμπαθής. Θα επισημάνω ότι η στάση αυτή δεν συνάδει προς την ιδεολογία του σεβασμού του διαφορετικού, διότι αυτή δεν νοείται επιλεκτικά, με κριτήριο του τι μας αρέσει και τι θεωρούμε άξιο σεβασμού. Ας αφήσουμε στην άκρη τις διάφορες διδασκαλίες και τα μαθήματα αγωγής και συμπεριφοράς. Είναι παράλογο να επιβάλλεις στον άλλο τους λόγους για τους οποίους πρέπει ή δεν πρέπει να χαίρεται. Η παρατήρηση ισχύει και για τα δύο στρατόπεδα, τόσο για αυτό των φίλων όσο και για εκείνο των εχθρών του ποδοσφαίρου.

Δεν χρειάζονταν και τόσο πολλά: Τελικά αρκούσε η προσθήκη δύο δημιουργικών παικτών με στοιχειώδη τεχνική κατάρτιση (Καραγκούνη και Χριστοδουλόπουλου), σε συνδυασμό με μια αναγκαστική απουσία, για να μεταμορφώσει την εθνική Ελλάδος από σύνολο που παίζει κάτι σαν ποδόσφαιρο σε κανονική ποδοσφαιρική ομάδα. Την ευνοήσε επίσης η συγκυρία να κρίνεται το μέλλον της στη διοργάνωση από ένα μόνο παιχνίδι: σε τέτοιες περιστάσεις η εθνική έχει δείξει ότι μπορεί να ξεπερνά τον εαυτό της (ας θυμηθούμε το παιχνίδι με τη Ρωσία στο Ευρωπαϊκό του 2012 ή, κατ’ αναλογία, τη διαχείριση των μπαράζ για την πρόκριση στα ΠΚ του 2010 και του 2014). Οι δύο αναγκαστικές αλλαγές λόγω τραυματισμών κατά τη διάρκεια του αγώνα δεν επηρέασαν τη θετική μεταμόρφωση: η αλλαγή τερματοφύλακα δεν έπαιξε κάποιο ουσιώδη ρόλο, λόγω και του μικρού αριθμού επικίνδυνων φάσεων που δημιούργησαν οι αντίπαλοι, ενώ η αντικατάσταση του Κονέ από τον Σάμαρη έκανε τελικά καλό, χωρίς ο δεύτερος να είναι καλύτερος ως μονάδα από τον πρώτο. Τα χαρακτηριστικά παιχνιδιού του μέσου του ΟΣΦΠ ήταν πιο κατάλληλα για το συγκεκριμένο παιχνίδι, μια και το κέντρο της ομάδας απέκτησε βάθος χωρίς να υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα στις γραμμές. Τέλος, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι βοήθησε στην επιτυχία της εθνικής και η εντελώς αποτυχημένη διαχείριση του παιχνιδιού εκ μέρους των παικτών και της τεχνικής ηγεσίας της Ακτής Ελεφαντοστού. Λογική ήσσονος προσπαθείας, υπέρμετρο άγχος και τακτική αφέλεια που δεν συγχωρείται στο επίπεδο αυτό. Η νίκη ήρθε εντελώς αγχωτικά, με το πέναλτυ του Σαμαρά στις καθυστερήσεις (2-1), αλλά τυχόν διαφορετικό αποτέλεσμα θα ήταν άδικο με βάση την εικόνα των ομάδων. Η Ελλάδα ήταν καλύτερη, επιθετικότερη και πιο ουσιαστική.

Στο άλλο παιχνίδι του Γ’ ομίλου οι όποιες φιλοδοξίες της Ιαπωνίας να διεκδικήσει πρόκριση έσβησαν γρήγορα. Η Κολομβία έδειξε τη σοβαρότητα και τον εντυπωσιακό πλούτο του έμψυχου δυναμικού της (4-1).

Πάει κι η Σκουάντρα Ατζούρρα: Πριν ξεκινήσει η διοργάνωση ποιος περίμενε ότι τελικά από τον Δ΄ όμλο θα αποκλείονταν και η Αγγλία (εντάξει αυτό το περιμέναμε ορισμένοι) και η Ιταλία; Ωστόσο, στο κρίσιμο παιχνίδι εναντίον της Ουρουγουάης (0-1) η Σκουάντρα Ατζούρρα ουσιαστικά δεν εμφανίστηκε καν στον αγωνιστικό χώρο του Εστάντιου ντας Ντούνας του Νατάλ. Εξαντλημένη από τα συνεχή κουραστικά ταξίδια, φοβισμένη, προσπάθησε να παίξει για το 0-0 που θα της χάριζε την πρόκριση και μοιραία υπέκυψε χωρίς να δώσει μάχη. Μπορεί βεβαίως να διαμαρτύρεται για την αυστηρότατη αποβολή του Μαρκίζιο και για το ότι δεν αποβλήθηκε ο Σουάρες, όμως η ίδια δεν έκανε απολύτως τίποτε για να αλλάξει τη μοίρα της. Πιο αποφασιστική και με ουσιαστικότερες ευκαιρίες, η Ουρουγουάη ήθελε περισσότερο τη νίκη και την κατέκτησε.

Δυο λόγια για την τιμωρία του Σουάρες: ο Ουρουγουανός είναι ψυχάκιας κι έπρεπε να αποβληθεί και να τιμωρηθεί. Η ίδια η ποινή όμως είνει υπέρμετρα αυστηρή (σε αυτό συμφωνεί ως κι ο Κιελλίνι, το θύμα της επίθεσης), δυσανάλογη προς το παράπτωμα κι ελαφρώς υποκριτική. Είναι αποτέλεσμα της ενορχηστρωμένης εκστρατείας των αγγλόφωνων ΜΜΕ (αυτών δηλαδή που διαμορφώνουν την παγκόσμια κοινή γνώμη) και σαφώς υπερβολική, καθόσον εξαντλεί την αυστηρότητα σε μια γραφική συμπεριφορά με ψυχοπαθολογικά αίτια, την ώρα που οι διάφοροι χασάπηδες των γηπέδων αντιμετωπίζονται με περισσότερη επιείκεια μια και η συμπεριφορά τους μοιάζει σε κάποιους πιο ταιριαστή με ένα «αντρικό και σκληρό» σπορ. Τέλος, ως καταναλωτής του προϊόντος θεάματος που λέγεται ποδόσφαιρο αισθάνομαι ότι η απόφαση με πλήττει, μια και θα λείψει από τη διοργάνωση ένας από τους παίκτες που έκαναν τη διαφορά. Ας πρόσεχε, θα μου πείτε. Δίκιο θα έχετε σε κάποιο βαθμό.

Κανείς δεν πρόκειται να θυμάται τον αγώνα Κόστα Ρίκα-Αγγλίας (0-0). Η Κόστα Ρίκα επιβεβαίωσε τη σοβαρότητά της, η Αγγλία επιστρέφει άδοξα και πολύ νωρίς στη βάση της, με τρόπο αντιστρόφως ανάλογο των ευσεβών πόθων των οπαδών της που περίμεναν διακρίσεις ή ακόμη και κατακτήσεις τροπαίων.

Παιχνίδια αδιάφορα και τυπικές διαδικασίες: Λίγοι επίσης θα θυμούνται τους αγώνες της τελευταίας αγωνιστικής στον πέμπτο όμιλο. Με πολλές αλλαγές, αδικαιολόγητα νεύρα και σχετική αδιαφορία η Γαλλία, με περιορισμένες δυνατότητες να κάνει την έκπληξη ο Ισημερινός. Καθώς στην πορεία προστέθηκε η ανάγκη επικράτησης με διαφορά κι η αποβολή του αρχηγού του Εκουαδόρ (Α. Βαλένσια), η αποστολή πρόκρισης έγινε σχεδόν αδύνατη για τους Λατινοαμερικάνους και η ισοπαλία χωρίς τέρματα ήρθε σχεδόν φυσικά. Η Ελβετία από την πλευρά της εκμεταλλεύθηκε την εκτελεστική δεινότητα του Σακίρι και την απίστευτη αδυναμία των παικτών της Ονδούρας στην τελική προσπάθεια για να σφραγίσει δίχως άγχος το εισιτήριό της για την επόμενη φάση (3-0).

Θετικά σημάδια και λόγοι ανησυχίας: Χωρίς έκπληξη τελείωσε κι ο έκτος όμιλος. Σε ένα θεαματικό παιχνίδι με γρήγορο ρυθμό, η Αργεντινή επικράτησε της Νιγηρίας 3-2. Η Αλμπισελέστε μπορεί να κρατήσει ως θετικά τη νίκη και την πρωτιά στον όμιλο, καθώς και την επιθετική αποτελεσματικότητά της που όφειλε στον Μέσσι. Σημειώνονται βήματα προόδου στο θέμα της βέλτιστης εκμετάλλευσης του μεγάλου αστεριού της ομάδας, αν κι ακόμη απέχουμε πολύ από το ιδανικό. Ωστόσο δεν είναι και λίγα τα σημάδια που πρέπει να προκαλέσουν προβληματισμό: η αργεντίνικη άμυνα έδειξε εξαιρετικά ασταθής απέναντι σε μια επίθεση αξιόλογη μεν, αλλά όχι και φόβητρο. Προβληματική αλληλοκάλυψη, όχι πάντα σωστές τοποθετήσεις κι ατομικά λάθη (όπως αυτά του Φερνάντες της Νάπολι). Επίσης, το υποτίθεται ποιοτικό τρίο Ντι Μαρία, Ιγουαΐν, Αγουέρο συνεχίζει να απογοητεύει και να μην προσφέρει τίποτε το ουσιαστικό. Όταν βγήκε ο Μέσσι η επίθεση της Αργεντινής έμοιαζε ξεδοντιασμένη. Στο άλλο ματς του ομίλου αποδείχθηκε ότι η Βοσνία έπρεπε να αποκλεισθεί για να παίξει σύμφωνα με τις δυνατότητές της. Το Ιράν έμοιαζε κατώτερο των περιστάσεων σε όλη τη διάρκεια του αγώνα κι αποχαιρέτησε τη διοργάνωση (3-1).

Οικογενειακό δίτερμα και ματς απελπισμένων: Ο αγώνας Πανιωνίου-Πλατανιά… συγγνώμη Γερμανίας-ΗΠΑ ήταν σχεδόν όπως τον περιμέναμε. Δεν τελείωσε βεβαίως ισόπαλος, αλλά το 1-0 για τους Γερμανούς ήρθε με τρόπο που έδειχνε μεγάλη προσοχή μην τυχόν και συμβεί κανένα απρόπτο στον άλλο αγώνα και μέριμνα για την πρόκριση αμφοτέρων των ομάδων. Γενικώς, ατμόσφαιρα που ταιριάζει σε οικογενειακό δίτερμα κι όχι σε παιχνίδι τελικής φάσης ΠΚ. Πώς όμως θα μπορούσε τελικά να τεθεί σε κίνδυνο η πρόκριση των Αμερικανών; Η Πορτογαλία δεν βρισκόταν σε κατάσταση ούτε καν για να προσπαθήσει να διεκδικήσει νίκη με πολύ μεγάλο σκορ. Όσο για την Γκάνα (για την οποία είναι η πρώτη φορά που αποκλείεται από τη φάση των ομίλων), δεν μπήκε καν στο κλίμα του παιχνιδιού και στη μάχη για την πρόκριση. Όταν την προηγούμενη ημέρα αποκλείεις δύο από τα βασικά στελέχη σου (Μουντάρι και Μπόατενγκ) για πειθαρχικούς λόγους, είναι σαφές ότι το κλίμα στην ομάδα δεν είναι το κατάλληλο για τέτοια πράγματα. Κρίμα για το αφρικανικό ποδόσφαιρο! Η τελική επικράτηση των Πορτογάλων έχει σημασία μόνο χάριν πληρότητας των στατιστικών στοιχείων (2-1).

Τα φεννέκ στους 16: Το Βέλγιο φαίνεται πως εμπνεύσθηκε από τη μεγάλη γείτονα Γαλλία στην προσέγγιση του τελευταίου του παιχνιδιού. Πολλές αλλαγές στην αρχική σύνθεση, πολλά κι αδικαιολόγητα νεύρα στον αγώνα. Κατάφερε να νικήσει με το γκολ που σημείωσε ο αρχηγός του (Βερτόνγκεν), έχοντας ως αντιπάλους τους Νοτιοκορεάτες που τελικά κέρδισαν τον τίτλο της πιο αδιάφορης για τον ουδέτερο θεατή ομάδας του τουρνουά. Στην κρισιμότατη σύγκρουση του ομίλου, οι Ρώσοι παρουσιάστηκαν βελτιωμένοι αλλά όχι αρκετά. Είχαν καλύτερη κυκλοφορία της μπάλας, αλλά τους έλειψε πέρα από το πάθος για τη νίκη κι ένας πραγματικός φορ περιοχής (πέραν του Κερζακόφ) που θα τελείωνε τις φάσεις και το ματς. Μαχητικοί οι Αλγερινοί, απειλούσαν μόνο στις στημένες φάσεις. Κέρδιζαν, όμως, τόσο πολλές που ήταν μαθηματικά βέβαιο ότι σε κάποια από αυτές θα ερχόταν και το γκολ (που ήρθε με τη βοήθεια του γκαφατζή Ακινφέγιεφ – ο οποίος, πάντως, είχε σαφώς επηρεαστεί κι από τα λέιζερ των οπαδών της Αλγερίας). Από την ομάδα του Χαλίλοτζιτς θα επαινέσουμε την αγωνιστικότητά της και το πνεύμα αυταπάρνησης και προσήλωσης στον στόχο το οποίο επέδειξε. Όχι και κάποιες άλλες συμπεριφορές που παρέπεμπαν σε αγώνα ελληνικού πρωταθλήματος χαμηλότερης κατηγορίας. Ας χαρεί όμως κι αυτή η χώρα που τόσο έχει υποφέρει.

Και τώρα;

Ο ερειπωμένος ναός της Άμωμης Σύλληψης (17ος αι.), Ουχαρράς, Κόστα Ρίκα

Οι αγώνες της φάσης των ομίλων έχουν τη χάρη τους. Σου επιτρέπουν να παρακολουθήσεις αρκετές φορές όλες τις ομάδες και να διαπιστώσεις πόσο έξω έχεις πέσει στα προγνωστικά σου. Τόσο αυτά που έκανες πριν τη διοργάνωση, όσο κι εκείνα μετά την πρώτη αγωνιστική. 🙂 Το πραγματικό Μουντιάλ, όμως, αρχίζει με τα νοκ άουτ παιχνίδια. Για τα παιχνίδια της φάσης των 16 μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι μόνο τρία έχουν καθαρό φαβορί: Αργεντινή-Ελβετία, Γαλλία-Νιγηρία, Γερμανία-Αλγερία. Η Βραζιλία, ως διοργανώτρια, είναι βεβαίως φαβορί στην αναμέτρηση με τη Χιλή, αλλά δεν θα περάσει κι εύκολα. Το Βέλγιο έχει σαφώς καλύτερο υλικό από τους Αμερικανούς, αλλά είναι άπειρο και με προβλήματα στο ροντάρισμα της ενδεκάδας, στοιχείο που καθιστά δυνατή την έκπληξη. Οι υπόλοιπες τρεις αναμετρήσεις είναι εντελώς αμφίρροπες. Στον αγώνα μεταξύ δύο ομάδων που εντυπωσίασαν στον πρώτο γύρο, δηλ. της Ολλανδίας και του Μεξικού, θα δώσω προβάδισμα (προς κατάπληξη των περισσότερων) στο Μεξικό, λόγω ατομικού κι ομαδικού ταλέντου του και λόγω αίσθησης ότι το σύμπλεγμα ανωτερότητας που ενδεχομένως θα έχουν οι Ολλανδοί δεν θα τους βοηθήσει καθόλου. Εκτός κι αν τελικά βγει στην επιφάνεια το σύμπλεγμα κατωτερότητας των Μεξικανών απέναντι στις πολύ καλές ευρωπαϊκές ομάδες. 😉

Με κριτήριο την απόδοση στους έως τώρα αγώνες, η Κόστα Ρίκα θα έπρεπε κι αυτή να θεωρηθεί φαβορί στην αναμέτρησή της με την εθνική Ελλάδας. Δεν μετρά μόνο αυτό. Η εθνική μας έχει μπροστά της μια τεράστια ευκαιρία: είναι πάντα προτιμότερο να αντιμετωπίζεις μια ομάδα χωρίς βαριά φανέλα, παρά κάποια που φοβάσαι το όνομα και την ιστορία της. Αρκεί φυσικά να έχει μελετηθεί επαρκώς το παιχνίδι του αντιπάλου και να μην επικρατήσουν οι ανόητες απόψεις του στυλ «αυτούς τους έχουμε».

Ίσως όμως το πιο συγκλονιστικό παιχνίδι να είναι αυτό της Κολομβίας με την Ουρουγουάη. Μια ανερχόμενη ομάδα με πολύ πλούσιο υλικό και τακτική ωριμότητα απέναντι σε μια από τις ιστορικότερες εθνικές του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, η οποία διαθέτει και ταλέντο και αγωνιστικό φρόνημα. Ο Σουάρες θα της λείψει, αλλά αυτό δεν καθιστά κι αυτόματα φαβορί την εξαιρετική ομάδα των Καφετέρος. Είθε το θέαμα να είναι αντάξιο των προσδοκιών μας! 

Η ώρα της κρίσης έφτασε!

Ναός του αβαείου της Αγίας Πίστεως της Κονκ (11ος-12ος αι.), αναπαράσταση της Ημέρας της Κρίσεως

Όχι της τελικής, βέβαια, αλλά μέσα στις προσεχείς ημέρες οι μισές ομάδες θα μας αποχαιρετήσουν. Κάποιες στάθηκαν άτυχες, οι περισσότερες δεν άξιζαν να συνεχίσουν. Ήδη οι δύο πρώτοι όμιλοι ολοκληρώθηκαν κι από αυτούς που εγκαταλείπουν τη διοργάνωση μόνο οι Κροάτες θα μας λείψουν κάπως. Θα ήταν, όμως, άδικο να πάρουν την πρόκριση από αυτό το Μεξικό. Δίκαια αποκλείστηκε κι η κάτοχος του τίτλου Ισπανία. Ίσως σε κάποιον άλλο όμιλο να τα κατάφερνε, μόνο που η Ιστορία δεν γράφεται με υποθέσεις.

Οι όμιλοι που ολοκληρώθηκαν

Αναπαράσταση του μύθου της ίδρυσης της Τενοχτιτλάν (από τον κώδικα Μεντόσα)

Μέχικο! Μέχικο! Ρα-Ρα-Ρα! Τυπικά τερμάτισε δεύτερο, στην πραγματικότητα ήταν η καλύτερη ομάδα του ομίλου. Το Μεξικό είναι διαφορετική ομάδα από την ώρα που το ανέλαβε ο Μιγέλ Ερρέρα, λίγο πριν τα μπαράζ με τη Νέα Ζηλανδία. Στο παιχνίδι ζωής και θανάτου με τους Κροάτες, οι Μεξικανοί επικράτησαν πανάξια (3-1). Ξεπέρασαν το δυναμικό πρώτο δεκάλεπτο της Κροατίας απαντώντας με το φοβερό δοκάρι του Έκτορ Ερρέρα και την ευκαιρία του Ορίμπε Περάλτα. Ξεπέρασαν το διπλό πέναλτυ που ξέχασε να σφυρίξει ο Ουζμπέκος διαιτητής Ραφσάν Ιρμάτοφ (για τον οποίο θα πούμε και καλά λόγια πιο κάτω) και πέτυχαν τρία γκολ με την εξαιρετική τους γραμμή κρούσης (όπου ξεχωρίζει ο Χαβιέρ Ερνάντες, ο οποίος κι απόψε πέρασε ως αλλαγή περίπου μετά από μια ώρα αγώνα).

Η Βραζιλία νίκησε άνετα το Καμερούν στη Μπραζίλια (4-1) παρά το σχετικό άγχος που προκάλεσε η πρόσκαιρη ισοφάριση των Αφρικανών.Εάν πιστέψει, πάντως, ότι με τη νίκη αυτή ξεπέρασε τα προβλήματά της, θα έχει κάνει λάθος. Ομάδα με την τακτική αφέλεια του Καμερούν (χαρακτηριστικό παράδειγμα το τέταρτο βραζιλιάνικο γκολ) δεν πρόκειται να ξαναβρεί στον δρόμο της.

Στον δεύτερο όμιλο, η Ολλανδία, παίζοντας πιο ώριμα από την αντίπαλό της, νίκησε τη Χιλή 2-0 και κατέκτησε την πρώτη θέση. Μετριότατο παιχνίδι, με τη Χιλή να παίρνει την υπόθεση στα σοβαρά μόνο όταν έμεινε πίσω στο σκορ. Η Νοτιοαμερικάνοι πρέπει να ζήτησαν πέναλτυ σε καμιά δεκαριά φάσεις: κάποιες μπορεί και να ήταν, καμία όμως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «πέναλτυ-μαρς». Η Ισπανία εκτέλεσε ευσυνείδητα το άχαρο καθήκον της και καθάρισε 3-0 την Αυστραλία, ολοκληρώνοντας με αξιοπρέπεια, αλλά κι άδοξα την παρουσία της στο βραζιλιάνικο ΠΚ.

Το αποτέλεσμα που προέκυψε από την ολοκλήρωση των δύο πρώτων ομίλων είναι δύο νοκ άουτ αγώνες που αναμένονται με εξαιρετικό ενδιαφέρον. Στο Μπέλο Οριζόντε η Βραζιλία θα αντιμετωπίσει τη φιλόδοξη Χιλή με κύρια όπλα το ειδικό βάρος της φανέλας και τον ρόλο της διοργανώτριας. Πιθανώς αρκούν, κι ίσως αυτό να είναι κρίμα. Στη Φορταλέζα, η Ολλανδία ξεκινά θεωρητικά από τη θέση του φαβορί με αντίπαλο το εκπληκτικό Μεξικό. Ο αγώνας θα είναι αμφίρροπος και, σύμφωνα με όλα τα δεδομένα, θεαματικός. Είναι έτοιμο το Μεξικό για την υπέρβαση; Είναι η Ολλανδία ικανή για τα πολύ σπουδαία; Θα το μάθουμε στις 29 του μηνός.

Οι όμιλοι Ε΄ έως Η΄

Καρίμ Μπενζεμά

Γοητευτική, αλλά για πόσο ψηλά προορίζεται; Η Γαλλία καταλέγεται στις ομάδες που έχουν (σχεδόν) εντυπωσιάσει μέχρι τώρα. Οχτώ γκολ σε δύο παιχνίδια δεν είναι κι απλή υπόθεση. Φυσικά, στην αναμέτρηση με τη μάλλον αδύναμη Ονδούρα (3-0) το παιχνίδι κρίνεται στο πέναλτυ-αποβολή. Στο δεύτερο ματς οι Ελβετοί αποσταθεροποιούνται με τον τραυματισμό του κεντρικού αμυντικού τους (φον Μπέργκεν) πριν συμπληρωθούν δέκα λεπτά παιχνιδιού. Και πάλι, όμως, οι νίκες της Γαλλίας υπήρξαν άνετες, με συντριπτική υπεροχή κι επιθετικό ποδόσφαιρο. Τι μπορούμε να προσάψουμε στην αρκετά νεανική Γαλλία που έχει ως επίσημο στόχο το χτίσιμο ομάδας που θα διακριθεί στο «δικό της» Ευρωπαϊκό του 2016; Ως τώρα τίποτε. Μπορούμε μόνο να επισημάνουμε μια αμυντική χαλάρωση μετά το 5-0 με τους Ελβετούς (και ποιος δεν θα χαλάρωνε, όμως, σε τέτοια περίπτωση;). Και, πρωτίστως, την όχι ιδιαιτέρως υψηλή δυναμικότητα των αντιπάλων της. Θέλουμε να δούμε τους Τρικολόρ κι εναντίον ισχυρότερων, πιο φιλόδοξων ομάδων.

Πριν τη γαλλική συντριβή της, η Ελβετία είχε ήδη βγάλει τη βασική της υποχρέωση κερδίζοντας τον κυριότερο αντίπαλό της για τη διεκδίκηση της πρόκρισης, δηλαδή τον Ισημερινό. Το συγκεκριμένο παιχνίδι ήταν αμφίρροπο, γρήγορο σε ρυθμό και θεαματικό. Αν λέγαμε ότι η Ελβετία στάθηκε πιο έμπειρη στη διαχείριση του αγώνα σκοράροντας στο τέλος των καθυστερήσεων δεν θα ήμαστε απολύτως ακριβείς. Η έκβαση του παιχνιδιού κρεμόταν από μια κλωστή. Πιθανότατα ο παράγοντας που τον έκρινε ήταν ο διαιτητής Ιρμάτοφ: αφήνοντας ορθότατα το πλεονέκτημα στην τελευταία φάση, παρά το σκληρό φάουλ παίκτη του Ισημερινού, καθιστά δυνατή την επίτευξη του ελβετικού νικητήριου τέρματος. Μια απόδειξη (σπάνια φυσικά) για το ότι η διαιτησία μπορεί να καθορίζει αποτελέσματα και με θετικό τρόπο.

Στο μεταξύ, ο Ισημερινός διατήρησε τις όποιες ελπίδες του πρόκρισης κερδίζοντας τη φιλότιμη Ονδούρα (του, γνωστού μας από το πέρασμά του από τη Βέροια, Κόστλυ) με 2-1. Λαμβανομένου υπόψη του ότι το πρωταρχικό κριτήριο σε περίπτωση ισοβαθμίας είναι η γενική διαφορά τερμάτων, η κατάστασή του δεν είναι απελπιστική.

Υπερόπλο και μετριότητα: Η Αργεντινή έχει στη σύνθεσή της ένα υπερόπλο που δεν έχει κατορθώσει ακόμη να εκμεταλλευτεί. Για να είναι αποτελεσματικός ο Μέσσι πρέπει να δέχεται τη μπάλα κοντά στη μεγάλη περιοχή του αντιπάλου, ώστε να έχει τη δυνατότητα για την εξαιρετική ατομική ενέργεια που θα τον φέρει μπροστά στο τέρμα. Όλα αυτά βεβαίως στο πλαίσιο γρήγορης ανάπτυξης της ομάδας του για να μην οδηγηθεί σε ασφυξία από το πολυπρόσωπο μαρκάρισμα.

Στο προηγούμενο ΠΚ, ο Μέσσι αγωνιζόταν περισσότερο σαν κλασσικό δεκάρι: ήταν υποχρεωμένος να παίζει συχνά πίσω από τη γραμμή του κέντρου και να κατεβάζει τη μπάλα, με αποτέλεσμα να φτάνει (όποτε έφτανε) κοντά στην αντίπαλη περιοχή εξαντλημένος και δίχως την απαραίτητη εκρηκτικότητα. Φέτος παίζει πράγματι κοντά στη μεγάλη περιοχή του αντιπάλου, πλην όμως δεν παίρνει σχεδόν ποτέ τη μπάλα σε καλές συνθήκες. Η ανάπτυξη της Αργεντινής είναι και αρκετά αργή και χωρίς μεγάλη φαντασία. Πραγματικοί επιτελικοί-δημιουργικοί μέσοι δεν υπάρχουν. Ταυτόχρονα, τα επιθετικά όπλα της Αργεντινής (Ιγουαΐν και Αγουέρο) είναι μάλλον σε κακή κατάσταση (ο Λαβέτσι ίσως αξίζει περισσότερο χρόνο παιχνιδιού, ο Παλάσιο δεν νομίζω ότι είναι παίκτης του επιπέδου τελικών ΠΚ) και δεν βοηθούν όταν ο Μέσσι έχει τρεις παίχτες να τον μαρκάρουν (όπως συνέβη στο παιχνίδι με το Ιράν). Κάποιοι λένε ότι στο πρώτο παιχνίδι η Αργεντινή βελτιώθηκε όταν άλλαξε το αρχικό 4-4-2 σε 4-3-3. Προσωπικά δεν είδα κάποια σοβαρή βελτίωση: η Αργεντινή νίκησε τους (αξιόμαχους και με μερικές εξαιρετικές μονάδες) Βόσνιους με ένα τυχερό αυτογκόλ που ήρθε πολύ νωρίς και μια ατομική ενέργεια του Μέσσι, ενώ δεχόμενη γκολ προς το τέλος κινδύνεψε με ισοφάριση (2-1). Υπέρ της απαισιόδοξης ερμηνείας συνηγορεί και η εξέλιξη του δεύτερου αγώνα, με το Ιράν, στο οποίο η Αργεντινή αγωνίστηκε και πάλι με το, υποτίθεται σωτήριο, 4-3-3 δείχνοντας σχεδόν απελπιστική εικόνα. Το ηρωϊκά αμυνόμενο Ιράν έδειξε και επιθετικές αρετές και θα μπορούσε να ανοίξει το σκορ – η επικράτηση της Αργεντινής στις καθυστερήσεις οφείλεται και πάλι σε ατομική ενέργεια του Μέσσι (1-0). Μπορούμε να πούμε κάτι παρήγορο για την ομάδα του Αλεχάνδρο Σαμπέλλα; Ναι, ότι μερικές φορές ο τελικός νικητής της διοργάνωσης ξεκινά με μέτριες εμφανίσεις. 😉 Μόνο που η Αργεντινή πρέπει να αλλάξει πολλά στο παιχνίδι της για να διεκδικήσει με αξιώσεις τον ρόλο του πρωταγωνιστή.

Μετά το νερόβραστο 0-0 μεταξύ Νιγηρίας και Ιράν, όπου οι μεν Νιγηριανοί έδωσαν ρεσιτάλ φλύαρης επιθετικής ανάπτυξης οι δε Ιρανοί φοβούνταν να περάσουν τη σέντρα, είχα τη βεβαιότητα ότι, εύκολα ή δύσκολα, οι Βόσνιοι θα επικρατούσαν των Αφρικανών. Πλανήθηκα πλάνη οικτρά. Καθοδηγούμενοι από το δίδυμο του αφιονισμένου αυτή τη φορά Εμενίκε και του πολύτιμου Ρωσονιγηριανού βετεράνου Οντεμουίνγκι, οι Νιγηριανοί πέτυχαν το γκολ που ζητούσαν κι έπειτα διαχειρίστηκαν το προβάδισμά τους στο σκορ ήρεμα κι «ευρωπαϊκά» (1-0). Οι Βόσνιοι, ενώ είχαν στα χαρτιά το δεύτερο καλύτερο υλικό του ομίλου, κατάφεραν να αποκλειστούν. Έδειξαν ανωριμότητα κι ανσφάλεια, ήταν κι άτυχοι (δοκάρι στο τέλος), αδικήθηκαν και διαιτητικά (το γκολ του Τζέκο στο 0-0 που ακυρώνεται κακώς ως οφσάιντ). Ας πρόσεχαν όμως!

Χρυσή μάσκα από τον θησαυρό του Κόφι Καρικάρι, ένατου βασιλιά του Βασιλείου Ασάντι (Γκάνα, 19ος αι.)

Ακόμη ένας όμιλος-φωτιά: Η Γερμανία ξεκίνησε πυραυλοκίνητα τη διοργάνωση, συντρίβοντας τους αξιοθρήνητους Πορτογάλους. Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι τους βοήθησαν οι συγκυρίες (αποβολή Πέπε), το 4-0 είναι σκορ που δεν σηκώνει συζήτηση. Το ίδιο βράδυ, οι Γκανέζοι χάριζαν πραγματικά τη νίκη στους Αμερικανούς. Δέχτηκαν το γκολ με το ξεκίνημα του παιχνιδιού κι αναγκάστηκαν να φορτσάρουν σε ολόκληρη τη διάρκεια του αγώνα, χωρίς αποτελεσματικότητα. Όταν κατάφεραν να ισοφαρίσουν χαλάρωσαν, με αποτέλεσμα να δεχτούν το δεύτερο (και μοιραίο) τέρμα στην επόμενη ουσιαστικά αμερικανική επίθεση. Ο τρόπος είναι ενδεικτικός: κόρνερ που παραχωρείται αναίτια κι ανόητα και φέρνει το γκολ εξαιτίας των άθλιων τοποθετήσεων των αμυνόμενων. Τόση τακτική ανωριμότητα σε ομάδα με τόσο ταλέντο και μονάδες με εξαιρετική τεχνική κατάρτιση είναι ασυγχώρητη (1-2). Οι τύψεις γιγαντώνουν μετά το εκπληκτικό ματς της Γκάνας εναντίον της Γερμανίας: το β΄ ημίχρονο του αγώνα αυτού προσέφερε στους θεατές τη μεγαλύτερη, σχεδόν εξωπραγματική, ένταση από κάθε άλλο στη διοργάνωση. Τέσσερα γκολ, καταγιστικός ρυθμός, συνεχείς ευκαιρίες εκατέρωθεν και πάθος για τη νίκη μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο (2-2). Έδειξε η Γερμανία τις αδυναμίες της, ιδίως τις αμυντικές; Έχει δίκιο ο Μπέκενμπάουερ όταν ισχυρίζεται ότι «όσο η Γερμανία προτιμά το θέαμα από την ουσία δεν πρόκειται να κερδίσει καμία μεγάλη διοργάνωση«; Πού θα μπορούσε να φτάσει η Γκάνα αν διαχειριζόταν με στοιχειώδη ορθολογισμό την αναμέτρηση με τις ΗΠΑ;

Με όλα αυτά, ίσως και να αδικούμε τους πολύ καλούς Αμερικανούς που παραλίγο να προκριθούν ήδη από το δεύτερο παιχνίδι τους. Η Πορτογαλία, βέβαια, έχει το ιδανικό προφίλ ομάδας σε παρακμή που κατευθύνεται με μαθηματική ακρίβεια στον αποκλεισμό. Διόλου δεν τη βοηθά η μετριότατη κατάσταση στην οποία βρίσκεται λόγω τραυματισμών το μεγάλο αστέρι της. Τη νύχτα της Κυριακής προς τη Δευτέρα είχε την τύχη να προηγηθεί νωρίς στο σκορ χάρη σε ένα παιδαριώδες σφάλμα της αμερικανικής άμυνας. Οι ΗΠΑ, όμως, ανέλαβαν την πρωτοβουλία, έχασαν ευκαιρίες και τελικά ανέτρεψαν το σκορ. Λίγη προσοχή και θα πανηγύριζαν την πρόκριση. Μόνο που ο συνδυασμός Κριστιάνο Ρονάλντο και Βαρέλα έφερε την πορτογαλική ισοφάριση στο πέμπτο λεπτό των καθυστερήσεων (2-2). Τώρα, οι μεν Αμερικανοί θα πρέπει να επιδιώξουν την επικύρωση του εισιτηρίου για την επόμενη φάση εναντίον των Γερμανών (ιστορία όχι απλή, ό,τι κι αν πουν οι διάφοροι πονηροί), οι δε Πορτογάλοι θα κυνηγήσουν ένα θαύμα απέναντι σε ομάδα που εμφανίζεται πολύ ανώτερή τους, χωρίς να έχουν καν τον έλεγχο της μοίρας τους (πρέπει και να συντρίψουν τη Γκάνα και παράλληλα να νικήσει η Γερμανία τις ΗΠΑ).

Κι ένας ακόμη της μετριότητας: Μαζί με (ή μάλλον μετά) τον όμιλο της εθνικής μας, ο όγδοος όμιλος πρέπει να είναι ο πιο αδύναμος της διοργάνωσης. Το Βέλγιο είναι η καλύτερη ομάδα του ομίλου, αλλά δεν πείθει κι απόλυτα. Είναι άπειρη σε επίπεδο τέτοιας διοργάνωσης, ενώ ο προπονητής προσπαθεί να χωρέσει στην ενδεκάδα όλα τα αστέρια του που αγωνίζονται στην Πρέμιερ Ληγκ χωρίς να κατορθώνει να φτιάξει πραγματικό σύνολο. Εναντίον των μαχητικών Αλγερινών του Βαχίντ Χαλίλοτζιτς χρειάστηκε πολλή προσπάθεια, επιτυχημένες αλλαγές κι η κούραση του αντιπάλου για να μπορέσει το Βέλγιο να ανατρέψει το σκορ και να φτάσει αγχωτικά στη νίκη (2-1). Εναντίον της (ξανά απογοητευτικής) Ρωσίας και σε ένα από τα ποιοτικώς χειρότερα παιχνίδια της διοργάνωσης, τη νίκη την έφερε ένα φοτσάρισμα κατά το τελευταίο δεκάλεπτο. Είχαν προηγηθεί και πάλι επιτυχημένες αλλαγές (Ορίτζι και Μιραλλάς). Μάλλον είναι βέβαιο ότι η βελγική ενδεκάδα που ξεκινά τους αγώνες δεν είναι η σωστή.

Για τη Ρωσία, αναρωτιέμαι τι δουλειά ακριβώς έχει κάνει όλο αυτό το διάστημα ο Φάμπιο Καπέλλο. Ομάδα άψυχη, ηττοπαθής, στείρα στην ανάπτυξή της, με εξαφανισμένα ατού, γενικώς μια ποδοσφαιρική τραγωδία. Με τους Νοτιοκορεάτες παραλίγο να χάσουν το παιχνίδι μετά την απίστευτη για τέτοιο επίπεδο γκάφα του Ακινφέγιεφ (τελικό σκορ 1-1). Με τους Βέλγους προσπάθησαν δειλά μπας και κλέψουν τη νίκη με κάποια αντεπίθεση. Η πλάκα μετά από όλα αυτά είναι ότι οι Ρώσοι μπορούν ακόμη να προκριθούν και μάλιστα είναι ουσιαστικά κύριοι της μοίρας τους: αρκεί να νικήσουν τους Αλγερινούς. Δεν θα στοιχημάτιζα ρούβλι στην ομάδα του Καπέλλο. Οι Αλγερινοί δεν είναι ομάδα που ξεχειλίζει από ταλέντο, αλλά είναι δεμένοι, επαρκείς τεχνικά και με μπόλικο πάθος και φιλοδοξίες. Τις κορεατικές «τίγρεις», για παράδειγμα, τα φεννέκ τις καταβρόχθισαν για πρωινό (4-2).

Οι επόμενες ημέρες θα κρίνουν πολλά: μία από τις Ουρουγουάη και Ιταλία θα υποχρεωθεί, δυστυχώς, να αποχωρήσει, την ίδια ώρα που σε ομίλους σαν τον τρίτο και τον όγδοο θα αναζητούνται οι λιγότερο κακοί για να πάρουν τη δεύτερη θέση πρόκρισης. Για να δούμε αν η εθνική μας θα τα καταφέρει έστω και για αυτόν τον ρόλο.

 

Κάποιοι πέφτουν μα σηκώνονται, κάποιοι άλλοι μένουν για πάντα ασάλευτοι στη νοτισμένη γη

 

Αλικσάντρ Ντεϊνέκα «Η Άμυνα της Σεβαστούπολής», 1942

Κι ανάμεσά τους βρίσκονται γενναίοι και δειλοί, άτυχοι κι απερίσκεπτοι. Γιατί σ’ αυτήν την προσομοίωση πολέμου που ονομάζεται ποδόσφαιρο πρέπει να συνδυάζεται το ακόρεστο πάθος για τη νίκη με την ψυχραιμία, τη διορατικότητα και την ευφυΐα που θα οδηγήσουν στη σωστή επιλογή την κρίσιμη στιγμή. Διαφορετικά ο νόμος είναι πολύ σκληρός. Κατά μείζονα λόγο στη διοργάνωση αυτή που δεν συχωρεί σχεδόν τίποτε.

Άλβαρο Περέιρα

Βρισκόμαστε στο Σάο Πάουλο, στο 60ό λεπτό της αναμέτρησης Ουρουγουάης-Αγγλίας. Ο Άλβαρο Περέιρα επιχειρεί με αυτοθυσία να ανακόψει τον επιτιθέμενο Στέρλινγκ. Ο Άγγλος ποδοσφαιριστής βρίσκει τον αντίπαλό του στο πρόσωπο, πρώτα με το παπούτσι, έπειτα με το γόνατο. Ο Περέιρα βρίσκεται αναίσθητος στο έδαφος. Για κάποιες στιγμές δεν κινείται καθόλου. Τον μεταφέρουν εκτός αγωνιστικού χώρου ώστε να του παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες. Συνέρχεται. Ο γιατρός της νοτιοαμερικάνικης ομάδας ζητεί αλλαγή. Τότε ο Περέιρα αρχίζει να ουρλιάζει σαν αγρίμι. «Είμαι εντάξει! Είμαι έτοιμος! Μπορώ να παίξω!» Η απόλυτη αυταπάρνηση. Το απόλυτο πάθος για τη νίκη.

Ο όμιλος των γενναίων: Η Ουρουγουάη ξεκίνησε τη διοργάνωση με το αριστερό. Μπήκε στο γήπεδο απροετοίμαστη κι έχοντας φανερά υποτιμήσει τον αντίπαλό της. Μέχρι να καταλάβει τι συμβαίνει κι ότι έχει απέναντί της μια ομάδα γρήγορη, τεχνική και φιλόδοξη, το πλεονέκτημά της στο σκορ έχει εξανεμιστεί.  Για την ακρίβεια προσπαθεί πλέον, ζαλισμένη και λαβωμένη, να ισοφαρίσει την Κόστα Ρίκα του Κάμπελλ. Μόνο που όταν έχεις πλανηθεί σε όλα δεν πρέπει να περιμένεις να σ’ ευνοήσει η τύχη. Το αντίθετο! Η ομάδα από την Κεντρική Αμερική πετυχαίνει και τρίτο γκολ με τον αναπληρωματικό της Μάρκο Ουρένια ο οποίος μόλις έχει περάσει στο παιχνίδι: εξαιρετική κίνηση στον κενό χώρο και τέλειο πλασέ για το 3-1. Η Ουρουγουάη, μια από τις ομάδες που πολλοί περιμένουν να πετύχει κάτι σπουδαίο σε τούτο το ΠΚ, έχει τελειώσει το πρώτο παιχνίδι της χάνοντας με διαφορά δύο γκολ από τη θεωρητικά ασθενέστερη ομάδα του ομίλου και με επιπλέον απώλεια την αποβολή του Μάξι Περέιρα. Χειρότερα ίσως και να μη γίνεται.

Πέντε ημέρες αργότερα, η Ουρουγουάη είναι μια άλλη ομάδα. Έχει πλέον θυμηθεί την ιστορία και την αξία

Λουίς Σουάρες

της. Έχει ξανά στις τάξεις της τον τραυματία Λουίς Σουάρες. Σε ένα ματς μεγάλης ποδοσφαιρικής έντασης και ομορφιάς, από αυτά που μόνο το Παγκόσμιο Κύπελλο προσφέρει, κατορθώνει να επικρατήσει της Αγγλίας με 2-1 και να ανακτήσει τις ελπίδες της για πρόκριση. Ένα σύνολο ενωμένο που αγωνίζεται με ξεχωριστό πάθος κι έχει ως επιπλέον πλεονέκτημα την ύπαρξη ποδοσφαιριστών μεγάλης αξίας σαν τον Καβάνι ή τον σκόρερ και των δύο τερμάτων Σουάρες.

Κι αν η Ουρουγουάη νίκησε δίκαια, οφείλω να ομολογήσω ότι αυτή τη φορά η Αγγλία άξιζε κάτι καλύτερο στο Μουντιάλ από ένα διαφαινόμενο αποκλεισμό. Μετά από πολλά χρόνια έπαιξε καλό ποδόσφαιρο, είχε στη σύνθεσή της παίκτες με πολύ ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά (σαν τον Στάρριτζ λ.χ.), αλλά στάθηκε άτυχη πέφτοντας στον δυσκολότερο δυνατό όμιλο. Γιατί πριν από τους Ουρουγουανούς, είχαν περάσει κι οι συνήθεις ύποπτοι Ιταλοί. Με ένα υλικό που στα χαρτιά μάλλον δεν εντυπωσιάζει, πλην όμως με όλες τις παραδοσιακές αρετές των ιταλικών ομάδων: υψηλή τεχνική κατάρτιση, τακτική κουλτούρα επιπέδου καθηγητή πανεπιστημίου, ομαδικό πνεύμα. Η νίκη τους στο Μανάους επί των αξιόμαχων Άγγλων έρχεται αβίαστα και φυσικά, με απόλυτο έλεγχο της εξέλιξης του παιχνιδιού. Με τον Μπαλοτέλλι να δείχνει πιο ώριμος και καθοριστικός από ποτέ και με κάποιους νέους στην ομάδα να αποδεικνύουν ότι αξίζουν τη θέση τους στη Σκουάντρα Ατζούρρα (σαν τον Καντρέβα της Λάτσιο για παράδειγμα).

Μόνο που αυτή η εθνική Ιταλίας έχει ένα πρόβλημα που η καλή ημέρα κάποιων παικτών της και οι αμυντικές αδυναμίες της Αγγλίας δεν άφησαν να φανεί στο πρώτο παιχνίδι. Αν δούμε την ιταλική αποστολή, ποιοι διαπιστώνουμε ότι είναι οι επιθετικοί της, εκτός του Μπαλοτέλλι; Ο Κασσάνο (παίζει ακόμη ποδόσφαιρο αυτός;), και οι… Ινσίνιε, Ιμμόμπιλε και Τσέρτσι. Δεν εντυπωσιάζουν τα ονόματα. Άλλους ήθελε να πάρει μαζί του ο Πραντέλλι, μα κάποιοι έμειναν πίσω από τραυματισμούς (ο «φαραώ» Ελ Σαρααουύ, ο «Αμερικάνος» Τζουζέππε Ρόσσι) ή έκαναν εσφαλμένες επιλογές για τη συνέχιση της ποδοσφαιρικής σταδιοδρομίας τους (ο Ιταλοαργεντίνος Οσβάλντο που πήγε και θάφτηκε στο Σαουθάμπτον). Η ιταλική επίθεση δεν είναι επομένως παντός καιρού. Κι αυτό μπορεί να στοιχίσει. Για την ακρίβεια, ήδη στοίχισε.

Σε συνδυασμό με το περίπλοκο ταξίδι από το Μανάους στο Ρεσίφε και ένα παιχνίδι στο τροπικό καταμεσήμερο, η επιθετική φτώχεια των Ατζούρρι οδήγησε σε μια κατά τα φαινόμενη απροσδόκητη ήττα. Η Ιταλία βραχυκύκλωσε κι εκείνη με τη σειρά της μπροστά στο παιχνίδι των Κοσταρικανών που πήραν από την αρχή τον έλεγχο του αγώνα. Μετά ο Πραντέλλι πανικοβλήθηκε κι άρχισε τις αλλαγές που κάνει ένας προπονητής για να σώσει την ομάδα του, πλην όμως καταλήγει να την αποδιοργανώσει εντελώς: η Ιταλία κατέληξε να παίζει με τέσσερις επιθετικούς, μόνο που δεν μπορούσε να κάνει ούτε ευκαιρία. Οι Τίκος (που θα έπρεπε να έχουν πάρει κι ένα πέναλτυ που έγινε στον Κάμπελλ) κατακτούσαν δίκαια τη νίκη. Τελικά αυτοί είναι μάλλον η πιο άξια ομάδα του ομίλου (κι οπωσδήποτε η πιο συνηθισμένη να αγωνίζεται στις συγκεκριμένες κλιματικές συνθήκες).

Μετά κι από τον αγώνα του Ρεσίφε η Κόστα Ρίκα είναι ήδη στον επόμενο γύρο. Ουρουγουάη κι Ιταλία θα παίξουν για μια θέση σε έναν ακόμη αγώνα ζωής και θανάτου. Όσο για τη βαριά λαβωμένη Αγγλία που από χτες βρισκόταν πεσμένη στο πεδίο της μάχης χωρίς καν δυνατότητα ιατρικής βοήθειας, καταλέγεται πλέον στους ηρωικά πεσόντες. Κρίμα που δύο από αυτές τις ομάδες θα γυρίσουν στη βάση τους.

Οι αφόρητα πληκτικοί: Και κρίμα, θα τολμούσα να πω, που θα προκριθούν δύο ομάδες από τον Γ΄ Όμιλο. Η Κολομβία του Πέκερμαν πήρε αυτό που ήθελε, αν και τελικά με την ψυχή στο στόμα. Ενώ φάνηκε να καθαρίζει το παιχνίδι με τα γκολ των Κιντέρο και Τζέιμς Ροδρίγες, γύρισε πίσω κι επέτρεψε στην Ακτή να ξαναμπεί στο παιχνίδι και παραλίγο να ισοφαρίσει με την ευκαιρία του Ντρογκμπά, τον οποίο σταμάτησε με έξοδο ο Οσπίνα. Η Κολομβία προκρίθηκε, η Ακτή ελπίζει βάσιμα, αλλά η κατάστασή της είναι πιο περίπλοκη απ’ ό,τι φαίνεται με πρώτη ματιά. Η ομάδα της βασίζεται σε μια γενιά ιδιαίτερα ταλαντούχων παικτών που δεν κατάφερε όλα όσα θα μπορούσε να επιτύχει βάσει του ταλέντου της, αλλά βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση του κύκλου της. Αυτή είναι η τελευταία της ευκαιρία: στοιχείο που μπορεί να συνιστά κίνητρο, μπορεί όμως και να βραχυκυκλώσει αυτούς που συνειδητοποιούν ότι ο χρόνος τους τελειώνει. Επιπλέον, αν απέδειξε ότι μπορεί να ανατρέψει τη σε βάρος της κατάσταση αντιμετωπίζοντας μια μέτρια ομάδα όπως είναι η Ιαπωνία, με δυσκολότερους αντιπάλους η τακτική της προσέγγιση εξακολουθεί να είναι αρκετά αφελής. Προσθέτουμε και το πρόσφατο δράμα της οικογένειας Τουρέ και συνειδητοποιούμε ότι το συγκριτικό της πλεονέκτημα περιορίζεται στο ότι της αρκεί και η ισοπαλία στον τρίτο αγώνα και στο ταλέντο κάποιων μονάδων της. Μπορεί να αποδειχθεί αρκετό, μπορεί και όχι.

Κατσουράνης

Κάποιος φίλος έγραψε ότι, ακόμη κι αν δεχθούμε ότι η εθνική μας αμύνθηκε ηρωικά εναντίον των Ιαπώνων, οι πραγματικοί ήρωες ήμασταν όσοι παρακολουθήσαμε σε προχωρημένη ώρα ολόκληρο το παιχνίδι. Θα προσέθετα ότι η εθνική μας παίζει ποδόσφαιρο ακριβώς όπως η χώρα «ξεπερνά την κρίση και βγαίνει στις αγορές». Με τα ψέμματα, θα διευκρίνιζε κάποιος κακεντρεχής. Η πικρή αλήθεια είναι ότι η ομάδα αυτή δεν δίνει κανένα λόγο σ’ έναν ουδέτερο φίλαθλο για να τη συμπαθήσει. Δεν παίζει θεαματικό ποδόσφαιρο, δεν διακρίνεται για το αθλητικό πνεύμα της, δεν είναι καν αουτσάιντερ για να προκαλέσει τη συμπάθεια που δείχνει κανείς στους Δαυίδ που τολμούν να αναμετρηθούν με τους Γολιάθ. Είναι μια βαρετή, κακομαθημένη ομάδα. Τόσο βαρετή που δεν μπορεί να κατακτήσει ούτε τον τίτλο της χειρότερης ομάδας της διοργάνωσης. 😉 Ο συντηρητισμός του Σάντος περιόρισε τις αλλαγές μετά το κολομβιανό στραπάτσο στις ελάχιστες «αναγκαίες». Η ομάδα έπαιξε ποδόσφαιρο νεολιθικής εποχής μέχρι την ανόητη κι αντιεπαγγελματική αποβολή του Κατσουράνη κι έπειτα δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να το γυρίσει σε σύστημα παλαιολιθικής: όλη η ομάδα πίσω για να συγκρατηθεί η υπερδύναμη του παγκοσμίου ποδοσφαίρου Ιαπωνία και γιόμες ή μοναχικές τρεχάλες χωρίς καμία απολύτως ελπίδα για δημιουργία επικίνδυνης για τον αντίπαλο φάσης.

Η τύχη βέβαια τα έφερε έτσι που αυτή η ομάδα μπορεί ακόμη να προκριθεί. Με απόλυτη ειλικρίνεια θα έλεγα ότι αυτό δεν θα είναι καλό ούτε για το παγκόσμιο ποδόσφαιρο ούτε για το ελληνικό.

Και το jogo bonito; Πάει αυτό, πέθανε. Εδώ και 25 χρόνια οι Βραζιλιάνοι παίζουν με ευρωπαϊκό ρεαλισμό. Απλώς είχαν 3-4 μέσους κι επιθετικούς οι οποίοι, με τις τεχνικές αρετές και τη φαντασία τους, ικανοποιούσαν τις ψευδαισθήσεις του Ευρωπαίου οπαδού τους. Τώρα πια χάθηκε κι αυτό. Μια ομάδα με αμυντικούς, αμυντικούς μέσους και τον Νεϋμάρ που όσο καλός κι αν είναι δεν αρκεί από μόνος του. Η λευκή ισοπαλία με το Μεξικό στη Φορταλέζα επιβεβαίωσε όλες τις (άσχημες) υποψίες που προκάλεσε ο αγώνας με την Κροατία. Τρομακτική επιθετική στειρότητα που εύλογα δημιουργεί την εντύπωση ότι χωρίς τη διαιτητική βοήθεια στο πρώτο παιχνίδι η Βραζιλία θα αντιμετώπιζε πολλές δυσκολίες για να προκριθεί. Εάν δεν ήταν η διοργανώτρια δεν θα της έδινα ούτε μισή πιθανότητα να κατακτήσει τρόπαιο.

Θα ήταν πολύ άδικο για το Μεξικό να συνοψίσουμε την πολύ καλή του εμφάνιση στην εξαιρετική βραδιά του Οτσόα. Το Μεξικό έδειξε καλύτερο της Βραζιλίας σε όλους τους τομείς. Θα διεκδικήσει την πρόκριση με το αβαντάζ ότι μπορεί να αρκεστεί και στην ισοπαλία. Οι προσεχείς αντίπαλοί του, πάντως, δεν αστειεύονται. Το κακορίζικο Καμερούν οι Κροάτες το έκαναν μια χαψιά (4-0). Οι επιστροφές του Πράνιτς (ναι, μη γελάτε) και, κυρίως, του Μάντζουκιτς έκαναν το παιχνίδι της Κροατίας πιο συγκροτημένο και πιο αποτελεσματικό. Το ντέρμπυ για τη δεύτερη θέση αναμένεται εξαιρετικά ενδιαφέρον.

Το Καμερούν κερδίζει με το σπαθί του τον τίτλο της χειρότερης ομάδας του τουρνουά. Ξεκινά τον κρίσιμο αγώνα εναντίον των Κροατών με υποσχέσεις, αλλά δέχεται γκολ στην πρώτη οργανωμένη επίθεση των αντιπάλων του. Χάνει κάθε ελπίδα από μόνο του, με την εγκληματική βλακεία του Σονγκ (βραβείο ψυχάκια της διοργάνωσης, συν βραβείο για την πιο αντιεπαγγελματική συμπεριφορά) που οδηγεί στην αποβολή του. Καταρρέει, με αποθέωση το ξύλο που παίζουν ο Ασσού-Εκοτό (βραβείο καλύτερης κόμμωσης στο Μουντιάλ) με τον Μουκαντζό ενώ παίζεται ακόμη παιχνίδι. Ντροπιαστική εμφάνιση για τη χώρα που πρώτη από την Αφρική έφτασε μέχρι και να χτυπά την πόρτα των ημιτελικών του ΠΚ.

«Εμείς δεν παίζουμε ξύλο μοναχά στις προπονήσεις, γατάκια!»

Η αποκαθήλωση: Η παγκόσμια πρωταθλήτρια παρέδωσε το στέμμα της μετά από δύο μόνο παιχνίδια, ανήμπορη να αντιδράσει μπροστά στο ομαδικό κι ατομικό ταλέντο των Χιλιανών, την τακτική ωριμότητα και τον ρεαλισμό τους. Η Ισπανία δεν έπαιξε κακό ποδόσφαιρο: της έλειψε όμως εντελώς η αποτελεσματικότητα, η τύχη και, πρωτίστως, το κίνητρο, η επιθυμία υπέρβασης με στόχο ένα ακόμη τρόπαιο. Ήταν κουρασμένη και κορεσμένη. Η δήλωση του Κασίγιας (πριν αρχίσει το Μουντιάλ) ότι «η γενιά αυτή έχει κερδίσει το δικαίωμα στην αποτυχία» είναι απολύτως ενδεικτική της άτυχης ψυχολογικής προσέγγισης των Ισπανών. Η μεγάλη διοργάνωση δεν συγχωρεί όσους δεν έχουν πάθος, όσο ταλέντο κι αν διαθέτουν. Κι όλα αυτά σε μια χρονιά που ισπανικοί σύλλογοι κατέκτησαν και τα δύο ευρωπαϊκά τρόπαια και στον τελικό του Τσάμπιονς Ληγκ αναμετρήθηκαν δύο ισπανικές ομάδες. Ίσως αυτή η παταγώδης αποτυχία να ήταν αναπότρεπτη αν λάβουμε υπόψη την κούραση των παικτών της, την ηλικία τους, τη μέτρια κατάσταση κάποιων. Ο κύκλος της πιο ένδοξης ισπανικής γενιάς έφτασε στο τέλος. Μπροστά στο πεπρωμένο η όποια συζήτηση για επιμέρους επιλογές (ο Ντιέγκο Κόστα ως ξένο σώμα στην ομάδα) μάλλον παρέλκει.

Αφιερώνοντας τόσο χρόνο στον ηττημένο, αδικούμε τη θριαμβεύτρια. Η Χιλή αυτή είναι εντυπωσιακή από κάθε άποψη, οι παίκτες της εξαιρετική. Αν η φανέλα της ήταν πιο βαριά δεν θα διστάζαμε ούτε στιγμή να τη χρίσουμε φαβορί για το τρόπαιο. Αλλά…

Ο καθεδρικός του Σαντιάγο της Χιλής

Η Ολλανδία δυσκολεύτηκε πολύ για να καταβάλει τους Αυστραλούς (3-2) σε ένα θεαματικό ματς το οποίο κατέδειξε τα όρια και τις (σοβαρές) αμυντικές αδυναμίες των Οράνιε. Καλοί μεν οι Ολλανδοί, αλλά θα τους χρειαστούν πολλά ακόμη για να φτάσουν ψηλά. Η Αυστραλία ήταν μια ομάδα μέτριων δυνατοτήτων με μια μεγάλη αρετή: ομαδικό πνεύμα κι αγωνιστικότητα. Ακριβώς ό,τι λείπει από ομάδες σαν τη δική μας.

Ο αγώνας μεταξύ των δύο που εξασφάλισαν την πρόκριση δεν θα είναι καθόλου αδιάφορος. Ο ηττημένος (ή, σε περίπτωση ισοπαλίας, η Χιλή) θα πρέπει να παίξει στο Μπέλο Οριζόντε με αντίπαλο τη διοργανώτρια Βραζιλία. Κι όσο κι αν αυτή η ομάδα δεν πείθει κανέναν για τις ικανότητές της, λίγοι μπορούν να φανταστούν ότι είναι δυνατό ν’ αποκλειστεί από τον γύρο των 16.

Εάν τα διδάγματα του πρώτου αγώνα δεν απέχουν πολύ από το τίποτε, αυτά του δεύτερου δεν είναι κατ’ ανάγκη πολύ πιο χρήσιμα. Κάποιες φορές μάλιστα ούτε και το τέλος της πρώτης φάσης βοηθά. Ποιος περίμενε τους Ιταλούς το ’82 μετά τη μετριότητα των τριών ισοπαλιών. Ίσως λοιπόν η τελική νικήτρια να κρύβεται ανάμεσα στις ομάδες που ξεκίνησαν μέτρια. Αλλά ας μη βιαζόμαστε, μπορούμε να απολαύσουμε τα παιχνίδια ένα προς ένα και να περιμένουμε. Όσο για την τάχα μου «ηρωική» εθνική μας, αυτη βρίσκεται πάντα πεσμένη στο πεδίο της μάχης. Διατηρεί βεβαίως τις αισθήσεις της και φωνάζει στους τραυματιοφορείς να τη σώσουν, αλλά η κατάστασή της δεν εμπνέει και μεγάλη αισιοδοξία για τη συνέχεια.

Μαύρη Ρώμη (και μαύρα μαντάτα)

«Πελοουρίνιο», το ιστορικό κέντρο του Σαλβαντόρ

Στο Σαλβαντόρ της Μπαΐα, που όχι άδικα τ’ ονομάζουνε και Μαύρη Ρώμη, συναντήθηκαν κάποτε ο καθολικισμός των λευκών αποίκων με τις παραδοσιακές δοξασίες των σκλάβων που έφερναν με τα καράβια τους οι δουλέμποροι από τον Κόλπο της Γουϊνέας κι από τα νότια της Αφρικής. Κάπως έτσι γεννήθηκαν οι αφροβραζιλιάνικες θρησκείες, μορφές πίστης με εξωτικά για μας ονόματα: μακούμπα, καντομπλέ, ουμπάντα. Πνεύματα ή θεότητες (μη με βάλετε ν’ αποφανθώ για το αν οι αφροβραζιλιάνικες θρησκείες είναι κατά βάθος μονοθεϊστικές), οι Ορισά καθορίζουν το πεπρωμένο του κόσμου και των ανθρώπων. Κάπως έτσι θα πρέπει χτες ν’ αποφάσισαν να ρίξουν από τον θρόνο της την αδιαμφισβήτητη βασίλισσα του ποδοσφαίρου των τελευταίων χρόνων.

Η Ολλανδία έκανε στο Σαλβαντόρ το ιδανικό παιχνίδι αντεπιθέσεων. Προσέφερε στους θεατές ορισμένα εξαιρετικά θεαματικά γκολ. Μπορεί η εντυπωσιακή σε εύρος επικράτησή της να είναι προάγγελος της τελικής νίκης της στη διοργάνωση; Κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου βέβαιο: σπάνια ομάδα που πραγματοποιεί τόσο εντυπωσιακή εμφάνιση, τόσο νωρίς και με τόσο ισχυρό αντίπαλο κατορθώνει να φτάσει μέχρι το τέλος της διαδρομής. Παράδοξο, αλλά αληθινό. Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, το αποτέλεσμα σηματοδοτεί την πτώση της Ισπανίας από την κορυφή της παγκόσμιας ποδοσφαιρικής ιεραρχίας. Πολύ δύσκολο να συνέλθει ομάδα από τέτοια συντριβή. Το περίεργο είναι ότι το πρώτο ημίχρονο του παιχνιδιού δεν προμήνυε αυτό που θα ακολουθούσε στο δεύτερο. Οι Ολλανδοί, βέβαια, είχαν την πρώτη μεγάλη ευκαιρία και έδειξαν χαρακτήρα ισοφαρίζοντας πριν την ανάπαυλα, παρά το σοκ του γενναιόδωρου πέναλτυ που δόθηκε στους Ισπανούς. Ωστόσο οι δεύτεροι είχαν την υπεροχή. Πώς να φανταστεί κάποιος την ολοκληρωτική κατάρρευσή της στη συνέχεια: η απόλυτη αδυναμία των Ισπανών να προσπαθήσουν έστω να λύσουν τα προβλήματα που τους δημιουργούσαν οι Οράνιε, η παντελής έλλειψη εναλλακτικών τρόπων παιχνιδιού, η μοιρολατρική παράδοση στις ορέξεις του αντιπάλου αποτελούν ενδείξεις παρακμής που το αποτέλεσμα της Παρασκευής ενδεχομένως θα επιταχύνει.

άγαλμα του Οσαλά (ή Ομπαταλά) στην Κόστα ντο Σαουίπε της Μπαΐα

Πιο νότια, στο Μπέλο Οριζόντε, η εθνική μας πραγματοποιούσε το τρίτο κατά σειρά τραγικό ντεμπούτο της σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου. Στην προηγούμενη ανάρτηση διατυπώναμε μια σειρά από ερωτήματα σχετικά με την αγωνιστική κατάσταση της εθνικής μας. Όλα τα ερωτήματα πήραν την πιο δυσάρεστη απάντηση στον αγωνιστικό χώρο του Μινεϊράο. Ασταθής αμυντική λειτουργία (με παίκτες επιρρεπείς στο ατομικό λάθος: βλ. την ατυχέστατη έμπνευση του Μανωλά στο πρώτο γκολ ή την παρουσία-απουσία του Χολέμπας στο δεύτερο), εντελώς προβληματική και προβλέψιμη μεσαία γραμμή ως προς τη δημιουργία παιχνιδιού, επίθεση χωρίς ουσιαστική δύναμη πυρός. Γενικά, παίκτες σε κακή φόρμα, χωρίς συγκέντρωση, χωρίς σχέδιο αντιμετώπισης του αντιπάλου. Μπορεί με λίγη τύχη το αποτέλεσμα να ήταν διαφορετικό: αν γινόταν γκολ η ευκαιρία του Κονέ αμέσως μετά το 0-1, αν η υπεροχή στα είκοσι τελευταία λεπτά του α΄ μέρους μετουσιωνόταν σε κάτι καλύτερο, αν η κεφαλιά του Γκέκα μετά το 0-2 κατέληγε στα δίχτυα, όπως και θα έπρεπε. Αλλά, φυσικά, ούτε η ποδοσφαιρική Ιστορία γράφεται με υποθέσεις. Κατά τα λοιπά, αναρωτιέμαι σχετικά με την προετοιμασία του παιχνιδιού εκ μέρους του τεχνικού επιτελείου της εθνικής. Εκτός από τις χαρές και τα πανηγύρια που «δεν θα παίξει ο Φαλκάο» ποιος και πώς μελέτησε το παιχνίδι της Κολομβίας; Αναζητήθηκαν προτερήματα κι αδυναμίες της; Εκπονήθηκαν σχέδια προσαρμοσμένα στον αντίπαλο, βάσει πλειόνων πιθανών σεναρίων εξέλιξης του αγώνα; Προσωπικά είδα μια ομάδα εντελώς αδιάβαστη κι ελλιπώς προετοιμασμένη. Εκτός κι αν οι δυνατότητές της είναι ακριβώς αυτές οι φτωχές που διαπιστώσαμε.

Το Νέο Μινεϊράο

Για την πρεμιέρα τα πλέον ουσιώδη έχουν ήδη ειπωθεί στα σχόλια της προηγούμενης ανάρτησης. Αγώνας που ουσιαστικά κρίθηκε από τα σφυρίγματα του διαιτητή και ειδικά από το απίστευτο πέναλτυ υπέρ της Βραζιλίας. Ας μην επιμείνουν κάποιοι, επικαλούμενοι το γράμμα του κανονισμού: αν το ακολουθούσαμε θα καταλήγαμε με 85 πέναλτυ ανά αγώνα, μόνο από τα σπρωξίματα στις στημένες φάσεις. Κατά τα λοιπά, πρέπει να παραδεχτούμε ότι το πρώτο παιχνίδι της διοργανώτριας είναι κατά παράδοση εξαιρετικά δυσχερές στη διαχείρισή του, για πολλούς και διάφορους λόγους. Αυτό το στοιχείο δεν επιτρέπει να συναχθούν οριστικά συμπεράσματα για την αξία της Βραζιλίας. Διαφορετικά, αν έπρεπε να κρίνουμε με γνώμονα αποκλειστικά το ματς της Πέμπτης, θα κάναμε λόγο για ομάδα με πολύ σοβαρό πρόβλημα στο δημιουργικό σκέλος του παιχνιδιού. Το κέντρο της Βραζιλίας μοιάζει να αποτελείται από πολλούς αμυντικούς μέσους, χρήσιμους πιθανώς για το παιχνίδι της Τσέλση του Μουρίνιο, πλην όμως ανεπαρκείς επιθετικά. Κι όσο για την επίθεση, ο Φρεντ ως βασικός φορ της Βραζιλίας στα γεράματά του συνιστά παράδοξο. Ο Χουλκ ως εξτρέμ, όμως, αποτελεί ανέκδοτο. Η άμυνα, τέλος, δεν διέπρεψε λόγω της σταθερότητάς της: στο πρώτο ημίχρονο κάθε κάθοδος των Κροατών στον χώρο άμυνας των Βραζιλιάνων ήταν επικίνδυνη. Ενώ ο πολυδιαφημισμένος Ντάνι Άλβες εκτέθηκε ανεπανόρθωτα από τον γερο-Όλιτς.

Στο άλλο παιχνίδι του πρώτου ομίλου, το Μεξικό επικράτησε δίκαιο του Καμερούν. Εάν το διαιτητικό τρίο δεν είχε ακυρώσει ως οφσάιντ δύο καθαρά μεξικάνικα γκολ, το σκορ θα ήταν κατά πολύ ευρύτερο. Το Μεξικό (ίσως και λόγω του σχετικού «απομονωτισμού» του, με τους περισσότερους ποδοσφαιριστές να αγωνίζονται στο, οικονομικά ισχυρό, εθνικό πρωτάθλημά του) είναι από τις λίγες ομάδες που εξακολουθούν να έχουν το δικό τους στυλ (εν προκειμένω επιθετικό και θεαματικό). Μπορεί και να έχει συνέλθει από την τραυματική εμπειρία των προκριματικών (τελευταία αγωνιστική απέφυγε ντροπιαστικό αποκλεισμό από τον Παναμά κι έπειτα αναγκάστηκε να παίξει μπαράζ με τη Νέα Ζηλανδία) κι αυτή η διοργάνωση να αποτελέσει την ευκαιρία για να δείξει όλα αυτά για τα οποία είναι ικανό. Ο βασικός πάντως λόγος για να είμαστε επιφυλακτικοί ως προς τις πραγματικές δυνατότητες του Μεξικού είναι οι περιορισμένες δυνατότητες του αντιπαλου του: χωρίς ιδιαίτερο ποδοσφαιρικό ταλέντο και μ’ ένα σταρ στο τελείωμα της σταδιοδρομίας του, το Καμερούν δεν έκανε στην ουσία προετοιμασία. Οι παίχτες ήταν απασχολημένοι ζητώντας από την ομοσπονδία τα πριμ που θεωρούσαν ότι αξίζουν. Αν συνεχίσουν με τον ίδιο τρόπο θα επιλύσουν τη διαφορά οι ίδιοι: πριμ για ήττες δεν υπάρχει λογικά.

Κουιαμπά, Μάτο Γκρόσσο

Με αρκετά συμπαθητικό ρυθμό κι όχι λίγες φάσεις, η αναμέτρηση στην Κουιαμπά μεταξύ της Χιλής του Σαμπάολι και της Αυστραλίας του Ποστέκογλου έληξε δίκαια με την επικράτηση της πρώτης. Το γρήγορο παιχνίδι, με συνεχείς μεταβιβάσεις ή/ και κίνηση στον χώρο, και η υψηλή τεχνική κατάρτιση που είχαμε διαπιστώσει στην εποχή Μπιέλσα εξακολουθούν να χαρακτηρίζουν την εθνική της Χιλής. Το αναμενόμενο μαχητικό πνεύμα των Αυστραλών τους έσωσε από μια γρήγορη παράδοση άνευ όρων (μετά τα δύο γκολ σε ένα λεπτό): με λίγη τύχη μπορεί και να γύριζαν το ματς.

Βρισκόμαστε στην αρχή της αρχής. Πολλές ισχυρές ομάδες δεν έχουν μπει ακόμη στη μάχη. Και δεν πρέπει να λησμονούμε ότι, όσον αφορά τις ομάδες που είχαμε ήδη την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε, μπορεί αυτό που είδαμε να ήταν το καλύτερο ή το χειρότερο παιχνίδι τους στη διοργάνωση. Δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε. Όποια κι αν είναι τα μέχρι τώρα συμπεράσματά μας, είναι κατ’ ανάγκη επισφαλή ως προς την ορθότητά τους. 

Οπότε… υπάρχει ελπίδα ακόμη και για την εθνική Ελλάδας.

Μα, συμβιβάζονται Μουντιάλ και αδιαφορία;

Αμφιβολίες: Είναι η πρώτη φορά που πλησιάζει τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου κι εγώ εξακολουθώ να αισθάνομαι κάτι που μοιάζει με αδιαφορία. Να φταίνε τα χρόνια που έχουν περάσει κι οι υποχρεώσεις που έχουν πολλαπλασιαστεί, στοιχεία που εξοντώνουν κάθε παιδικό ή νεανικό πάθος; Η ελληνική κρίση που δεν είναι πια στις αρχές της όπως τότε με το νοτιοαφρικάνικο Μουντιάλ; Η σκληρή βεβαιότητα που φέρνει μαζί της πείθοντας και τον τελευταίο ποδοσφαιρόφιλο ότι μια νίκη σε ποδοσφαιρικό παιχνίδι δεν πρόκειται να εξαφανίσει κανένα από τα σκληρά προβλήματα της καθημερινότητας; Μήπως φταίει η ελάχιστα ελκυστική εικόνα που εμφανίζει η εθνική μας, αντιστρόφως ανάλογη της αποτελεσματικότητάς της; Ή, τελικά, η αδιαφορία μου δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια στάση αδράνειας, αδυναμίας να επιλέξω τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσω για ένα παγκόσμιο κύπελλο που θα διοργανωθεί σε χώρα με τόσες κοικωνικές ανισότητες, αδικία και αναταραχή;

Πρέπει, λοιπόν, να μποϊκοτάρουμε το βραζιλιάνικο μουντιάλ σε ένδειξη συμπαράστασης στον εξεγερμένο βραζιλιάνικο λαό, διαμαρτυρίας ενάντια στην αστυνομική βία και την κοινωνική αδικία, αλλά κι ενάντια στην ακραία εμπορευματοποίηση της διοργάνωσης εκ μέρους της FIFA; Στο ερώτημα αυτό δεν έχω κάποια εύκολη απάντηση… Σέβομαι απεριόριστα αυτούς που ενσυνείδητα δεν πρόκειται να παρακολουθήσουν κανέναν αγώνα, μολονότι είναι φίλοι του ποδοσφαίρου. Αλλά φοβούμαι ότι δεν θα τους ακολουθήσω. Ίσως γιατί δεν έχω την αναγκαία τόλμη και αυτοπειθαρχία για να μιμηθώ το παράδειγμά τους. Ίσως και γιατί δεν θεωρώ την αντίδραση πρόσφορη για τον επιδιωκόμενο σκοπό (ειδικά όσον αφορά την εμπορευματοποίηση, το μποϊκοτάρισμα των προϊόντων των χορηγών της διοργάνωσης μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό). Κι επειδή πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, για δύο πράγματα σαφώς διακριτά: η αγάπη για το άθλημα, το θέαμα, όπως θέλετε πείτε το, είναι άλλο πράγμα από την επιδοκιμασία της κοινωνικής αδικίας και της χυδαίας εμπορευματοποίησης. Κι αυτό το άθλημα έχει την αυτοτελή αξία και γοητεία του, τα είχαμε πει και στις πρώτες αναρτήσεις αυτού του ιστολογίου ώστε να μην υπάρχει ανάγκη να επανέλθουμε σε αυτά.

Στην πραγματικότητα, παρά τις αμφιβολίες και τη χλιαρή διάθεση, δεν έχω άλλη επιλογή παρά να ανοίξω τις πόρτες αυτού του ιδόμορφου καφενείου των φιλάθλων και να περιμένω τους αγαπημένους φίλους να γεμίσουν τα τραπεζάκια του. Για να αρχίσουμε τις προβλέψεις και τις κριτικές, για να προσθέσουμε κάθε πιθανή κι απίθανη πληροφορία για ομάδες και χώρες, όπως κάναμε και στο νοτιοαφρικάνικο ΠΚ. Το είχα άλλωστε υποσχεθεί και τις υποσχέσεις πρέπει να τις τηρούμε.

Σαλβαντόρ της Μπαΐα

Φαβορί; Ό,τι λέγαμε και προ τετραετίας. 1. Παγκόσμιο Κύπελλο κερδίζει ομάδα που το έχει ξανασηκώσει στο παρελθόν. 2. Ευρωπαϊκή ομάδα δεν κερδίζει κύπελλο εκτός της Γηραιάς Ηπείρου. Θα επισημάνετε ότι η Ισπανία έσπασε και τους δύο κανόνες πριν από τέσσερα χρόνια. Ήταν, όμως, μια πρωτιά καθόλα προβλέψιμη, τέτοια που ήταν η αγωνιστική αξία της ομάδας από την Ιβηρική. Κι έπειτα άλλο μια διοργανώτρια χώρα δίχως ποδοσφαιρική παράδοση κι άλλο μια τελική φάση στη Νότιο Αμερική και μάλιστα σε μια από τις μεγαλύτερες χώρες του ποδοσφαίρου (για πολλούς την πραγματική πατρίδα του).

Άρα, Βραζιλία, Αργεντινή κι Ουρουγουάη (μη σας εκπλήσσει η επιλογή κι ας κολλάει ο Φορλάν τα τελευταία ένσημα για τη συνταξιοδότηση). Κι αν είναι να σπάσει η παράδοση, Ισπανία (λόγω ποδοσφαιρικής αξίας), Ιταλία (λόγω προσωπικότητας και λατινικού χαρακτήρα) και Γερμανία (ως σταθερή αξία). Δύσκολα θα προσθέσω τη Γαλλία σ’ αυτόν τον κατάλογο, όσο κι αν τη θεωρώ ικανή για μια αξιοπρεπή εμφάνιση. Οπωσδήποτε δεν θα περιλάβω την Αγγλία, άλλωστε η ύπαρξη του ονόματός της στον κατάλογο των τροπαιούχων αποτελεί, για να το διατυπώσω με εύσχημο τρόπο, συγκυριακό γεγονός.

Εκπλήξεις: Είναι εξαιρετικά πιθανό στην τελική τετράδα να υπάρχουν μία ή δύο εκπλήξεις. Προτεραιότητα θα έδινα σε κάποια ομάδα της Λατινικής Αμερικής. Κι επειδή η Ουρουγουάη έχει ξεφύγει από την κατηγορία των αουτσάϊντερ, θα έλεγα ότι τον ρόλο αυτό θα μπορούσε να τον παίξει η Κολομβία. Θα ήθελα να δω κάποτε ψηλά το Μεξικό, αλλά οι άθλιες εμφανίσεις του στα προκριματικά δεν μου επιτρέπουν να δηλώσω ρητά και κατηγορηματικά ότι μπορεί να πετύχει την έκπληξη. Κι από την Ευρώπη; Μπορούν οι εντυπωσιακοί στα προκριματικά Βέλγοι να δείξουν την απαραίτητη ωριμότητα; Διατηρώ επιφυλάξεις. Οι Πορτογάλοι μπορούν να αποδείξουν ότι δεν είναι απλώς η ομάδα του Κριστιάνο Ρονάλντο; Θα αποκτήσουν ποτέ οι Ρώσοι προσωπικότητα μεγάλης ομάδας, όπως θα έπρεπε με βάση την αξία του υλικού τους και το μέγεθος της χώρας τους; Ή μήπως θα έπρεπε να αναζητήσουμε τη βαλκανική έκπληξη με τους πάντα ταλαντούχους Κροάτες ή τους ανερχόμενους Βόσνιους;

Κι από τον υπόλοιπο κόσμο; Θα καταφέρει μια αφρικανική ομάδα να ξαναβρεθεί στην οχτάδα όπως κάποτε το Καμερούν ή η Σενεγάλη; Η παρούσα κατάσταση των ομάδων που μετέχουν στην τελική φάση δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας. Κι από τις άλλες ηπείρους; Οι Αμερικανοί; οι Αυστραλοί; Ή να περιμένουμε τους Ιρανούς; Κανείς δεν ξέρει κι αυτή ακριβώς είναι η γοητεία των παγκοσμίων κυπέλλων.

Μπέλο Οριζόντε

Κι η Ελλάδα, κύριε; Μερικά πράγματα δεν είναι αντικειμενικώς αμφισβητήσιμα. Η Ελλάδα άλλαξε θέση στην παγκόσμια ποδοσφαιρική ιεραρχία μετά το θαύμα του 2004. Είναι παρούσα στην τελική φάση όλων των μεγάλων ποδοσφαιρικών διοργανώσεων, με την εξαίρεση του γερμανικού μουντιάλ. Έχει αποκτήσει το δικό της στυλ παιχνιδιού: αμυντικογενές, όχι ιδιαίτερα ελκυστικό, αλλά εξαιρετικά αποτελεσματικό, με ιδιαίτερη ικανότητα στην εκμετάλλευση των αντεπιθέσεων. Δεν πρόκειται να εξευτελιστεί, όσο κι αν προσπαθήσαμε να ανασύρουμε μνήμες από το αμερικάνικο ΠΚ, με τα φιλικά στις ΗΠΑ, την Καλομοίρα, τα κοψίδια και τα κλαρίνα.

Ωστόσο… υπάρχουν αρκετά ερωτήματα όσον αφορά την αγωνιστική κατάστασή της.

– Οι παίκτες του Ολυμπιακού, που αποτελούν τον κορμό της ομάδας, δεν τελείωσαν την αγωνιστική περίοδο καθόλου καλά.

– Βασικοί παίκτες βρίσκονται σε ηλικία συνταξιοδότησης.

– Από τους ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται στο εξωτερικό, αρκετοί αγωνίσθηκαν ελάχιστα: Ο Καρνέζης έπαιξε μόνο τα τελευταία ματς του ισπανικού πρωταθλήματος, ο Μήτρογλου είναι δύσκολο να βρεθεί σε καλή αγωνιστική φόρμα μετά τον τραυματισμό του.

– Ο Σάντος δεν προσέθεσε καθόλου νέο αίμα στην ομάδα. Κι όμως τρεις ή τέσσερις ποδοσφαιριστές του φορμαρισμένου και νεανικού Παναθηναϊκού θα είχαν θέση στην αποστολή.

– Η αποτελεσματικότητα της ομάδας με Ευρωπαίους αντιπάλους δεν είναι δεδομένη εναντίον ομάδων από άλλη ήπειρο. Και στη Βραζιλία θα αντιμετωπίσουμε ομάδες από τρεις διαφορετικές ηπείρους.

Ρεσίφε

Προγνωστικά: χαλαρά κι εντελώς τηλεγραφικά κι αφήνοντας τις αναλύσεις για τη συνέχεια,

Όμιλος Α΄: Βραζίλία και Κροατία ή Μεξικό/ Όμιλος Β΄: Ισπανία και Ολλανδία ή Χιλή/ Όμιλος Γ΄: Κολομβία κι Ελλάδα ή Ακτή Ελεφαντοστού/ Όμιλος Δ΄: Ιταλία και Ουρουγουάη/ Όμιλος Ε΄: Γαλλία κι Ελβετία ή Ισημερινός/ Όμιλος Στ΄: Αργεντινή και Βοσνία-Ερζεγοβίνη ή Ιράν/ Όμιλος Ζ΄: Γερμανία και Πορτογαλία/ Όμιλος Η΄: Ρωσία και Βέλγιο.

Εσείς, όμως, τι προβλέπετε; Δώστε, παρακαλώ, τα προγνωστικά σας στη δημοσκόπηση που, για «εμπορικούς» βεβαίως λόγους, προσθέσαμε στην ανάρτηση! [ειδοποίηση: η δημοσκόπηση μεταφέρθηκε στο πλάι της σελίδας του ιστολογίου (sidebar) για να αυτονομηθεί από την ανάρτηση]