«Οι προηγούμενες αποδόσεις δεν διασφαλίζουν τις μελλοντικές»

Quentin Massis ή Matsys (Λουβαίν 1466 – Αμβέρσα 1529) «Ο ενεχειροδανειστής και η σύζυγός του» (1515), Μουσείο του Λούβρου

Οι αναγκαίες επισημάνσεις: Είναι απαραίτητο να επισημανθεί εκ νέου πόσο πεπλανημένη είναι η αντίληψη που εμφανίζει τις εθνικές ομάδες ποδοσφαίρου ως φορείς στερεοτύπων σχετικών με εθνικές νοοτροπίες. Εκείνη που θέλει τους Γερμανούς τέλειους εκφραστές της πειθαρχίας και οργάνωσης (ή στην πιο εξτρήμ εκδοχή της στρατιές τεθωρακισμένων υπό τις οδηγίες του Μανστάιν και του Γκουντέριαν), τους Βραζιλιάνους ανέμελους μπαλαδόρους της Κοπακαμπάνα, τους Ολλανδούς υποδείγματα του δυτικοευρωπαϊκού ορθολογισμού (εσχάτως καθοδηγούμενους μαεστρικά από τον… Ντάισελμπλουμ), τους Αργεντίνους χορευτές τάνγκο με εκρήξεις βίας κι αφερεγγυότητας. Εκτός του ότι αγνοεί βασικά στοιχεία της ποδοσφαιρικής ιστορίας (π.χ. ο ατομισμός, η απειθαρχία και το σκληρό ποδόσφαιρο στα όρια του αντιαθλητικού αποτελούν διαχρονικά στοιχεία των ολλανδικών ομάδων όσο κι αν έρχονται σε προφανή αντίθεση με το ευρέως διαδεδομένο στερεότυπο), παραβλέπει και τη σύγχρονη ποδοσφαιρική πραγματικότητα.

Εδώ κι αρκετές δεκαετίες δεν υπάρχουν, τουλάχιστον στο ποδόσφαιρο υψηλού επιπέδου, παίκτες-προϊόντα της αλάνας οι οποίοι θα μετέφεραν άμεσα τα στοιχεία μιας λαϊκής νοοτροπίας “εθνικού” χαρακτήρα. Όλοι οι ποδοσφαιριστές είναι προϊόντα ποδοσφαιρικών ακαδημιών στις οποίες το πρόγραμμα εκπαίδευσης και κατάρτισης είναι σε μεγάλο βαθμό πανομοιότυπο, είτε βρίσκεστε στο Ρίο ή το Μπουένος Άιρες, είτε στη Βαρκελώνη, τη Λυών ή το Ντόρτμουντ. Εννοείται, βέβαια, ότι οι σοβαρές (ποδοσφαιρικά) χώρες διαθέτουν εθνικό σχέδιο ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα και στρατηγικής για την εθνική τους ομάδα. Ο βαθμός επιτυχίας του, όμως, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: συμβιβασμός με τις προτεραιότητες των συλλόγων της ημεδαπής, δυνατότητα συγκράτησης του “παιδομαζώματος” από πλουσιότερους συλλόγους άλλων χωρών, δυνατότητα (συγκυριακή ή όχι) να διαθέτει η εθνική τους βασικό κορμό από 1 ή 2 συλλόγους της ημεδαπής (όπως συμβαίνει κατά παράδοση στη Γερμανία ή κάποτε στην Ολλανδία της δεκαετίας του ’70, μέχρι σήμερα στην Ισπανία κ.ο.κ.).

 

Ένας ευρωπαϊκής καταγωγής Λατινοαμερικάνος που έμαθε το ποδόσφαιρο στην Ευρώπη: ο Μέσσι στον ημιτελικό κατά της Ολλανδίας (φωτογραφία: AFA – Selección Argentina)

Με βάση τις τρέχουσες συγκυρίες, μια ομοσπονδία όπως η γερμανική έχει απείρως μεγαλύτερες δυνατότητες κι ευκαιρίες να δουλέψει πάνω στο πρότζεκτ «εθνική ομάδα» απ’ ό,τι οποιαδήποτε άλλη χώρα. Η Αργεντινή αγωνίστηκε στους δύο τελευταίους αγώνες με ενδεκάδα της οποίας οι παίκτες αγωνίζονται σε 8 διαφορετικούς συλλόγους. Στον ημιτελικό μάλιστα δεν υπήρχε κανείς που να αγωνίζεται αν όχι στην Αργεντινή, έστω επί αμερικανικού εδάφους (στον προημιτελικό υπήρχε ο Μπασάντα που παίζει στο Μεξικό): όλοι ανήκουν σε ευρωπαϊκούς συλλόγους. Ποια δουλειά σε βάθος θα μπορούσε να γίνει με παίκτες που ενσωματώνονται στην αποστολή για λίγες μέρες εν μέσω δύο υπερατλαντικών ταξιδιών; Η περίπτωση της Βραζιλίας είναι παρεμφερής.

Η μόνη χώρα με υποδομές και ομοσπονδιακές δομές ενδεχομένως πιο ανεπτυγμένες από τη Γερμανία θα πρέπει να είναι η Γαλλία. Δυστυχώς για εκείνη έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά από εγγενή προβλήματα που την περιάγουν σε μειονεκτική θέση: λεηλασία ταλέντων εκ μέρους αλλοδαπών συλλόγων (κυρίως βρετανικών), απώλειες παικτών που προτιμούν να αγωνιστούν με τις εθνικές των χωρών καταγωγής τους, αδυναμία σχηματισμού εθνικού κορμού αγωνιζόμενου σε μικρό αριθμό ημεδαπών συλλόγων κ.λπ.

Εάν πάντως υπάρχει κάποια βεβαιότητα, αυτή έγκειται στο ότι οι ποδοσφαιρικές ικανότητες δεν αποτελούν θέμα γονιδίων, διαφορετικά πώς θα μπορούσαν να εκφράζουν τη γερμανική πειθαρχία ποδοσφαιριστές με εθνοτική καταγωγή από την Τουρκία, την Τυνησία ή την Γκάνα; Επίσης, τα πρότυπα οργάνωσης δεν αποτελούν προνόμιο των θεωρούμενων ως «οργανωμένων, πειθαρχημένων και ορθολογιστών» λαών (άλλο πεπλανημένο εξηγητικό σχήμα αυτό). Αρκεί να φέρει κάποιος στο μυαλό του το παράδειγμα του ελληνικού μπάσκετ.

Καλό θα ήταν επίσης να τελειώνουμε κάποια στιγμή με όλες αυτές τις ισοπεδωτικές θεωρίες περί αντίθεσης «ευρωπαϊκού» και «λατινοαμερικάνικου» ποδοσφαίρου, λες κι υπάρχει ένα κι ομοιογενές ευρωπαϊκό ή λατινοαμερικάνικο πρότυπο. Τι σχέση έχει ως πρότυπο το βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο με αυτό της Αργεντινής; Μήπως η δεύτερη δεν είναι τελικά σε νοοτροπία απείρως ευρωπαϊκότερη χώρα απ’ ό,τι η πατρίδα μας;

Τούτων ειπωθέντων, ας επιστρέψουμε στην επικαιρότητα. Παρακολουθήσαμε δύο εντελώς διαφορετικούς ημιτελικούς. Ο πρώτος, λόγω του πρωτοφανούς εύρους της διαφοράς σε αναμέτρηση μεταξύ μεγάλων εθνικών, θα μείνει στην Ιστορία. Ο δεύτερος θα ξεχαστεί γρήγορα, μολονότι υπήρξε εξαιρετικό μάθημα ποδοσφαιρικής τακτικής. Αυτό όμως δεν ενδιαφέρει το διψασμένο για θέαμα κοινό.

Ι.   Ο εντυπωσιακός ημιτελικός

Γερμανική επέλαση – βραζιλιάνικη συμφορά: Ο ημιτελικός του Μπέλο Οριζόντε (Βραζιλία-Γερμανία 1-7) ήταν ένα ιστορικό από κάθε άποψη παιχνίδι. Πρέπει να ανατρέξει κανείς πολλές δεκαετίες πίσω στον χρόνο για να αναζητήσει παιχνίδια με τέτοια διαφορά σκορ σε τόσο προχωρημένο στάδιο μεγάλης διοργάνωσης. Και μάλλον ακόμη κι έτσι δεν θα βρει κάτι αντίστοιχο. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα προϋποθέτει ότι θα συντρέξουν άπειρες προϋποθέσεις. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να επαναληφθεί ως συμβάν. Παρέλκει, νομίζω, η επισήμανση ότι το τελικό αποτέλεσμα δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική διαφορά δυναμικότητας μεταξύ των δύο ομάδων. Πρόκειται για την αλήθεια μιας συγκεκριμένης βραδιάς. Η νικήτρια είναι σαφώς καλύτερη ομάδα από την ηττημένη, αλλά όχι και σε τέτοιο βαθμό.

Για τη Γερμανία, η οποία έκανε το ιδανικό παιχνίδι, ο ημιτελικός αυτός επισφραγίζει μια σταθερή πορεία προόδου κι έναν σε βάθος μακροχρόνιο σχεδιασμό. Η νεανική ομάδα του 2010 που είχε ήδη δημιουργήσει προσδοκίες κατάκτησης του τροπαίου δείχνει να πλησιάζει στην ολοκλήρωση της ωρίμανσής της. Είναι αλήθεια ότι οι συγκυρίες, πρόσκαιρες και σταθερές στον χρόνο, βοήθησαν τη Γερμανία: από την κατάρρευση του αντιπάλου και την πρωτοφανή αδυναμία του να διαχειριστεί μια δυσμενή κατάσταση ως τη δυνατότητα προετοιμασίας υπό ιδεώδεις συνθήκες της οποίας χαίρει η Nationalmannschaft. Πρέπει, όμως, να τονίσουμε κι ότι τεχνικό επιτελείο και ποδοσφαιριστές έκαναν το καλύτερο δυνατό από μέρους τους. Και να αναγνωρίσουμε ότι αυτή η εθνική Γερμανίας παίζει ελκυστικό ποδόσφαιρο.

Για τη Βραζιλία πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου εθνική ποδοσφαιρική καταστροφή. Το 1950 δεν υπήρχε τηλεόραση. Και, τελικά, πόσο μεγάλη συμφορά ήταν αντικειμενικά εκείνη η απώλεια; Η συντριβή της Τρίτης αποτελεί την απόλυτη ταπείνωση και μπορεί να πυροδοτήσει στη Βραζιλία εκρηκτικές εξελίξεις που θα υπερβαίνουν κατά πολύ τον χώρο του ποδοσφαίρου. Λυπούμαι ειλικρινά για τους ποδοσφαιριστές και το τεχνικό επιτελείο της Βραζιλίας (το οποίο αριθμεί δύο θριαμβευτές παλαιότερων ΠΚ). Η ζωή τους δεν θα είναι εύκολη με τέτοιο φορτίο.

Πώς μπορεί να εξηγηθεί αυτό που συνέβη; Αρκούν οι απουσίες των δύο βασικότερων παικτών της Σελεσάο (Νεϋμάρ και Τιάγκο Σίλβα); Η απόφαση του Σκολάρι να μην αλλάξει το σύστημά του παρά τις δύο αυτές ελλείψεις που έπλητταν καίρια το δυναμικό της ομάδας τόσο επιθετικά όσα και ανασταλτικά; Η στάση της βραζιλιάνικης ποδοσφαιρικής συνομοσπονδίας (CBF) την οποία άπαντες καταγγέλλουν ως διεφθαρμένη και αδιάφορη για την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου της χώρας; Το γεγονός ότι συγκυρίες και διαιτητική εύνοια μασκάρευαν μέχρι την Τρίτη τις αδυναμίες μιας μέτριας ομάδας; Όλες αυτές οι εξηγήσεις είναι βάσιμες αλλά δεν αρκούν για να κατανοήσουμε το ναυάγιο του Μπέλο Οριζόντε και κυρίως την απόλυτη κατάρρευση εκείνου του δραματικού πενταλέπτου που είχε ως αποτέλεσμα την επίτευξη τεσσάρων γερμανικών τερμάτων.

Για τη Βραζιλία, ο ημιτελικός είναι ένα στίγμα, μια ντροπή που δεν πρόκειται να ξεπλυθεί. Τα τραύματα που προκαλεί θα πάρουν πολύ χρόνο κι αρκετές επιτυχίες για να γιατρευτούν. Όσον αφορά την εκπληκτική και πανάξια θριαμβεύτρια, αναρωτιέμαι μήπως τελικά είναι απίστευτα άτυχη, διότι επιτυγχάνει μεν την ιδανική εμφάνιση αλλά όχι στον τελικό. Η ευφορία που μοιραία γεννά ένα τέτοιο αποτέλεσμα και μια τέτοια εμφάνιση δεν είναι ευχερώς διαχειρίσιμη, ακόμη κι από Γερμανούς. Γιατί, δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό, το ποδόσφαιρο είναι άθλημα τόσο γοητευτικό όσο και ύπουλο. Είμαι βέβαιος ότι ο Λεβ θα ξανάφερε στο μυαλό του ό,τι συνέβη του Ιούλιο του 2010, στο διάστημα μεταξύ του θριάμβου του Κέηπ Τάουν επί της Αργεντινής και του άδοξου αποκλεισμού στον ημιτελικό του Ντέρμπαν από την Ισπανία.

ΙΙ.   Ο «ευρωπαϊκός» ημιτελικός

Μετά τη γερμανική επέλαση, αρκετοί ήταν εκείνοι που ονειρεύονταν έναν ευρωπαϊκό τελικό. Προς το παρόν, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν έναν αμιγώς ευρωπαϊκό, ως προς το πνεύμα του τουλάχιστον, ημιτελικό. Ένα παιχνίδι με εξαιρετικό ενδιαφέρον για όσους είναι τεχνικοί ποδοσφαίρου, δημοσιογράφοι ή αρέσκονται να αναλύουν και τις ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις με όρους σκακιστικής τακτικής. Γιατί αυτό που παρακολουθήσαμε δεν διέφερε από μια παρτίδα σκακιού. Για τον ποδοσφαιρόφιλο θεατή, φυσικά, επρόκειτο πιθανώς για το πιο βαρετό παιχνίδι της διοργάνωσης.

 

φωτογραφία: AFA – Selección Argentina

Τελικά νίκησε η ομάδα που ήταν πιο οργανωμένη, σοβαρή και υπεύθυνη στη διαχείριση του αγώνα (Αργεντινή-Ολλανδία 0-0, 4-2 πέν.). Με ελάχιστη διαφορά και χάρη σε μια διαδικασία που εμπεριέχει και το στοιχείο της τύχης. Έτσι ακριβώς, όμως, δεν συμβαίνει και στη ζωή;

Υπάρχουν πάντα κι αυτοί που δεν ξέρουν να χάνουν. Μετά τον αγώνα, ο Ρόμπεν δήλωσε ότι «η Αργεντινή δεν άξιζε την πρόκριση. Εμείς είχαμε τις καλύτερες ευκαιρίες«. Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να μας εξηγήσει ο Ολλανδός αστέρας σε ποιες ευκαιρίες αναφέρεται.Μάλλον μιλούσε για παιχνίδι που διεξήχθη σε κάποιο παράλληλο σύμπαν. Στο, φτωχό σε φάσεις, παιχνίδι του Σάο Πάολο δεν υπήρξαν περισσότερες από 4 ευκαιρίες: η προβολή του Ιγουαΐν, η διείσδυση του Ρόμπεν που καταλήγει στο σουτ το οποίο κοντράρει ο Μαστσεράνο, η στιγμή που ο Παλάσιο φεύγει μόνος με τον Ολλανδό τερματοφύλακα, αλλά μεταμορφώνεται σε Φάνη Γκέκα της Αργεντινής και τελειώνει τη φάση με κεφαλιά-πάσα στον Σίλλεσσεν, και το σουτ που δεν πιάνει καλά ο αμαρκάριστος Μάξι στο τέλος της παράτασης. Με άλλα λόγια, μία μόνον ολλανδική ευκαιρία που έρχεται να επιβεβαιώσει ένα άλλο θλιβερό στατιστικό στοιχείο: σε 120 συν 7 λεπτά παιχνιδιού η Ολλανδία έκανε ένα (1) μόνο σουτ με πορεία προς το αντίπαλο τέρμα (το μακρινό του Ρόμπεν στο 99′ που μπλοκάρει εύκολα ο Ρομέρο).

Η Ολλανδία δεν πρόκειται ποτέ να κερδίσει ΠΚ αν δεν κάνει την αυτοκριτική της και δεν αναζητήσει τα αίτια της αποτυχίας στα δικά της λάθη.Όσο βολεύεται με μύθους περί αδικίας και δικαιολογίες που καταλήγουν στο ότι «πάντα φταίνε οι άλλοι» δεν πρόκειται να αποκομίζει κάτι άλλο πέρα από ένδοξες ή άδοξες (όπως αυτή του ημιτελικού) ήττες.

Κάτι ακόμη: το πρώτο στη σειρά πέναλτυ θεωρείται εξαιρετικά σημαντικό, ιδίως όταν η ομάδα σου είναι αυτή που εκτελεί πρώτη. Η επιτυχία μεταφέρει το άγχος στον αντίπαλο που ξέρει ότι είναι υποχρεωμένος να σε κυνηγά κι ότι δεν έχει πλέον δικαίωμα στο λάθος. Για αυτό και οι προπονητές συνήθως ορίζουν ως πρώτο εκτελεστή έναν από τους καλύτερους παίκτες τους με ειδίκευση στην αποστολή αυτή. Η επιλογή του Φαν Χάαλ να αναθέσει τη συγκεκριμένη εκτέλεση σε έναν αμυντικό χωρίς καμία πείρα στα πέναλτυ προκαλεί έκπληξη [στον προημιτελικό με την Κόστα Ρίκα η αντίστοιχη εκτέλεση είχε ανατεθεί στον Φαν Πέρσι – χτες όμως ο επιθετικός των Οράνιε είχε αντικατασταθεί]. Κρίμα για τον Γιαν Φλάαρ που είχε κάνει ένα από τα καλύτερα ματς της σταδιοδρομίας του κι όμως θα μείνει στην ιστορία (παρέα με τον Σνάιντερ) ως μοιραίος για την ομάδα του παίκτης.

Όσο για τον Σέρχιο Ρομέρο, ήρωα της βραδιάς, το παράδοξο στοιχείο είναι ότι φέτος ήταν αναπληρωματικός τερματοφύλακας στην ομάδα του (Μονακό) και σε ολόκληρη την αγωνιστική περίοδο αγωνίστηκε μόλις σε 3 αγώνες της γαλλικής L1.

Λίγο πριν τους τελικούς

Ο Ντιέγκο Μαραντόνα στον τελικό του 1990 (Γερμανία-Αργεντινή 1-0)

Περιμένετε προβλέψεις για τον μικρό τελικό; Υπό άλλες συνθήκες θα σας απαντούσα ότι μάλλον αστειεύεσθε. Να όμως που (όπως ήδη επισήμαναν φίλοι, όπως το Ερυθρό Καγκουρώ) αυτός ο τελικός για την 3η θέση έχει πολλές ιδιαιτερότητες. Η Βραζιλία οφείλει να αντιδράσει. Πρέπει οπωσδήποτε να κάνει κάτι μετά τη συμφορά του Μπέλο Οριζόντε. Επομένως θα έχει αυτό που σχεδόν πάντα λείπει στις περιπτώσεις μικρού τελικού: το κίνητρο. Μπορεί, όμως; Ως προς αυτό δεν είναι δυνατό να δοθεί απάντηση. Όσο για την Ολλανδία, οι ποδοσφαιριστές και το τεχνικό επιτελείο της δηλώνουν urbi et orbi ότι αδιαφορούν για τον μικρό τελικό. Πράγματι, μια τέτοια στάση είναι απόλυτα ταιριαστή με την ολλανδική ποδοσφαιρική νοοτροπία. Θα έφτανε η αδιαφορία ακόμη και στην αποδοχή του ενδεχομένου μιας ευρείας βραζιλιάνικης επικράτησης; Κι αυτό το ερώτημα είναι δύσκολο να απαντηθεί.

 

Ο Χόρχε Βαλδάνο στον τελικό του 1986 (Αργεντινή-Γερμανία 3-2) [φωτογραφία: AFA – Selección Argentina]

Ο τελικός της Κυριακής, ανάμεσα σε δύο από τις πιο ιστορικές εθνικές ομάδες, είναι ανοιχτός σε κάθε αποτέλεσμα. Πώς το έλεγε εκείνη η προειδοποίηση για τα επενδυτικά προϊόντα; Δεν έχουν εγγυημένη απόδοση και οι προηγούμενες αποδόσεις δεν διασφαλίζουν τις μελλοντικές. Έ, αυτό ακριβώς!

Τι άλλο; Ά, ναι! Την Κυριακή το βράδυ θα παιχτεί ποδόσφαιρο. Η ταυτότητα του τελικού νικητή δεν πρόκειται να δικαιώσει ούτε τα μνημόνια, για να ζητήσουμε οικειοθελώς να υπαχθούμε σε άλλα δέκα, πιο σκληρά από τα προηγούμενα, ούτε τη μονομερή διαγραφή χρέους, για να αρχίσουμε από Δευτέρα πρωί να κόβουμε πέσος (η δραχμή είναι πασέ). Οπότε, χαλαρώστε κι απολαύστε!

[οι φίλοι του ιστολογία θα μου συγχωρήσουν το ότι η παρούσα ανάρτηση αποτελεί σε κάποιο βαθμό κολάζ προηγούμενων αναρτήσεων στο ΦΜΠ και σχολίων στο παρόν ιστολόγιο. Το κομμάτι που αφορά τον ημιτελικό Αργεντινής-Ολλανδίας δημοσιεύθηκε, μετά το ΦΜΠ, και στο Portal]

 

Βαριές φανέλες, πολλά ερωτήματα

Βραζιλία, Γερμανία, Ολλανδία, Αργεντινή. Υπό κανονικές συνθήκες θα επρόκειτο για μια ονειρεμένη τελική τετράδα Παγκοσμίου Κυπέλλου. Τρεις νικήτριες του παρελθόντος και μια ομάδα που έχει παίξει τρεις τελικούς. Καμία έκπληξη, κανένας απρόσκλητος καλεσμένος. Κι όμως η δυσπιστία των ποδοσφαιρόφιλων είναι έντονη. Για ορισμένους, όποια κι αν είναι η τελική νικήτρια θα είναι η χειρότερη τροπαιούχος όλων των εποχών.

Είναι αλήθεια ότι μέχρι τώρα καμία ομάδα δεν ξεχώρισε πραγματικά, καμία δεν έπεισε για την υπεροχή της. Το γεγονός αυτό επιδέχεται και πιο θετικές ερμηνείες: αποδεικνύει ότι δεν υπάρχουν πια μεγάλες διαφορές μεταξύ των ομάδων (σχεδόν όλοι οι αγώνες αυτής της τελικής φάσης ήταν αμφίρροποι). Είναι επίσης βέβαιο ότι, υπό το βάρος μιας εξαντλητικής αγωνιστικής περιόδου για το σύνολο των παικτών, των ταξιδίων και των κλιματικών συνθηκών, οι ομάδες διαχειρίζονται τα παιχνίδια, κρατούν δυνάμεις και επιχειρούν να τα κερδίσουν χάρη σε περιορισμένα χρονικά διαστήματα πιο έντονων προσπαθειών.

Ωστόσο, οι ομάδες δεν έχουν δώσει ακόμη τους δύο κρισιμότερες αγώνες τους. Κι έχουν ακόμη το περιθώριο για να γράψουν Ιστορία.

Το κτίριο του βραζιλιάνικου κοινοβουλίου στη Μπραζίλια

Αντίο jogo bonito, καλημέρα δύναμη!

Η Βραζιλία ξεπέρασε στη Φορταλέζα το εξαιρετικά επικίνδυνο εμπόδιο της Κολομβίας με τρόπο απολύτως ενδεικτικό της μετάλλαξης που έχει συντελεσθεί εδώ και καιρό στο στυλ παιχνιδιού της (2-1). Ποτέ η απόσταση μεταξύ των (ευρωπαϊκών) στερεοτύπων περί jogo bonito και πραγματικότητας δεν ήταν τόσο μεγάλη. Στο γήπεδο υπήρχε μία ομάδα υψηλής τεχνικής κι αυτή ήταν η Κολομβία. Το ότι έχασε τον αγώνα δεν είναι διόλου τυχαίο. Η Βραζιλία πήρε το παιχνίδι γιατί μπήκε πιο αποφασισμένη κι αγωνιστική, με περισσότερο πάθος για τη νίκη και μεγαλύτερη προσήλωση στον στόχο της. Και, βέβαια, χρησιμοποίησε δύναμη, πολλή δύναμη. Ο Ροδρίγες πρέπει να έφαγε το ξύλο της χρονιάς του. Φυσικά, η επιτυχία του βραζιλιάνικου σχεδίου προϋπέθετε και την αναγκαία διαιτητική αρωγή. Αλλά αυτή ήταν μάλλον αναμενόμενη με βάση τα όσα έχουμε δει έως τώρα. Ο (σεσημασμένα ανεπαρκής διαιτητικά, για όσους θυμούνται εκείνο το εναρκτήριο Πολωνία-Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό του 2012) Βελάσκο Καρμπάγιο άφησε το δυνατό, στα όρια του αντιαθλητικού, παιχνίδι των Βραζιλιάνων. Όταν έδειξε την πρώτη κίτρινη είχε περάσει το εξηκοστό λεπτό και οι Βραζιλιάνοι είχαν κάνει τη δουλειά τους. Και για να μην αφεθεί και τίποτε στην τύχη, ακύρωσε και το γκολ του Γέπες για ένα οφσάιντ που είδε μόνον εκείνος κι ο βοηθός του. Σχεδόν αμέσως μετά μπαίνει το γκολ με τη βολίδα του Νταβίντ Λουίζ και το παιχνίδι μοιάζει να κρίνεται οριστικά. Φιλότιμα οι Κολομβιανοί δεν θα παρατήσουν την προσπάθεια, θα μειώσουν και θα προσφέρουν στους οπαδούς της Βραζιλίας αρκετές στιγμές αγωνίας μέχρι το σφύριγμα της λήξης. Ως εκεί όμως. Γιατί στον στόχο τους δεν θα φτάσουν ποτέ.

Το παράδοξο είναι ότι εν γένει η βραζιλιάνικη επίθεση δεν προβλημάτισε ιδιαίτερα την κολομβιανή άμυνα. Ο Γέπες έπαιρνε τις ταυτότητες των αντιπάλων του με το τσουβάλι, ενώ η δράση του Νεϋμάρ περιορίστηκε με αποτελεσματικό τρόπο. Μόνο που είχε προηγηθεί η καθολική αδράνεια της άμυνας των Κολομβιανών που κατέληξε στο γκολ του Τιάγκο Σίλβα μόλις στο έβδομο λεπτό κι έβαλε νωρίς τη Σελεσάο στη θέση του οδηγού. Οι Κολομβιανοί είχαν χάσει το παιχνίδι σε επίπεδο πνευματικής και ψυχολογικής προετοιμασίας κι υπήρξαν από άποψη τακτικής αρκετά αφελείς ώστε να παρασυρθούν ακριβώς σε ό,τι είχαν σχεδιάσει οι Βραζιλιάνοι.

Δυο λόγια για την υπόθεση Νεϋμάρ. Ο σοβαρός τραυματισμός του και η απουσία του από τους επόμενους αγώνες είναι προφανώς μεγάλη ατυχία και για τον παίκτη και για τους ποδοσφαιρόφιλους. Το μαρκάρισμα του Σούνιγα είναι επικίνδυνο και πρέπει να τιμωρηθεί. Δεν δικαιολογείται όμως ο επικοινωνιακός θόρυβος που έχουν ξεσηκώσει οι Βραζιλιάνοι (και ο οποίος επισκιάζει εσκεμμένα το θέμα της διαιτητικής εύνοιας της οποίας έχει τύχει η ομάδα τους). Δεν πρόκειται για την κλασσική επέμβαση δρεπανηφόρου με άμεσο στόχο τον σοβαρό τραυματισμό του αντιπάλου. Για τον Σούνιγα υπάρχει μάλλον μόνον ενδεχόμενος δόλος: τη μεγάλη ζημιά την παθαίνει ο Νεΰμάρ λόγω της ατυχίας να πέσει στο έδαφος με την πλάτη χωρίς να προλάβει να προφυλάξει το σώμα του κατά την πρόσκρουση.

Γερμανία: η Λυβέκη περί τα μέσα του 17ου αιώνα

Σούπα άνοστη, ευρωπαϊκών προδιαγραφών

Εάν ο προημιτελικός στη Φορταλέζα είχε ένταση, ρυθμό και συγκινήσεις, ο ευρωπαϊκός προημιτελικός του Μαρακανά ήταν ένα από τα χειρότερα παιχνίδια της διοργάνωσης (Γαλλία-Γερμανία 0-1). Οι Γερμανοί διαχειρίστηκαν τον αγώνα με απολύτως επαγγελματικό τρόπο (έβαλαν νωρίς το γκολ και μετά περίμεναν τους μάλλον ακίνδυνους Γάλλους), πράγμα πολύ καλό για εκείνους (που εξοικονόμησαν πολύτιμες δυνάμεις για τη συνέχεια), τραγικό όμως για τον θεατή. Έτσι όπως έχει εξελιχθεί η υπόθεση δεν έχουμε σαφή ιδέα για το ποια είναι τα όρια δυναμικότητας των Γερμανών και κατά πόσο μπορούν να τα πάνε καλύτερα απ’ ό,τι οι (κτγμ πιο ταλαντούχες) ομάδες τους στις τέσσερις τελυταίες μεγάλες ποδοσφαιρικές διοργανώσεις. Για τους Γάλλους οι απαντήσεις δόθηκαν και δεν ήταν καθόλου διαφορετικές από εκείνες που υποψιαζόμασταν στην προηγούμενη ανάρτηση. Προφανώς ήθελαν, αλλά τελικά δεν μπορούσαν.

Αργεντινή: Κόρδοβα, η Πλατεία Σαν Μαρτίν

Βελτίωση, πλην όμως αργή κι ανεπαρκής

Η Αργεντινή έδειξε κάποια σημάδια βελτίωσης, πλην όμως όχι επαρκή. Πιθανότατα βοήθησαν κι οι τρεις αλλαγές που έκανε ο Σαμπέλλα στην αρχική ενδεκάδα (Ντεμικέλις αντί του γκαφατζή Φεδερίκο Φερνάντες στο κέντρο της άμυνας, Μπίγλια αντί Γκάγκο στα αμυντικά χαφ και η, ΟΚ αναγκαστική και μάλλον λιγότερο καθοριστική, αλλαγή του τραυματία Ρόχο με τον Μπασάντα), πάντως η Αλμπισελέστε εμφανίστηκε πιο αποφασιστική από τα προηγούμενα παιχνίδια της. Ξύπνησε κι ο Ιγουαΐν, έβαλε ένα όμορφο γκολ κι είχε συνολικά καλή εμφάνιση. Φυσικά και η Αργεντινή περιορίστηκε στη λογική της διαχείρισης: ένα γρήγορο γκολ και μετά παιχνίδι αναμονής. Ωστόσο σε όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού η εντύπωση ήταν ότι βρισκόμασταν πιο κοντά στο 2-0 παρά στο 1-1. Μόνο (αλλά σοβαρό) αρνητικό στοιχείο ο τραυματισμός του Ντι Μαρία ο οποίος είχε δείξει στα δύο τελευταία ματς ότι έβρισκε τη φόρμα του.

Για τους Βέλγους ισχύουν τα ίδια με τους Γάλλους κι ίσως ακόμη χειρότερα. Ανυπαρξία δημιουργικής μεσαίας γραμμής, δύο ευκαιρίες κι αν (η κεφαλιά του Μιραλλάς στο τέλος του α΄ ημιχρόνου, η επέλαση του Λουκακού στις καθυστερήσεις), τακτική απειρία κι αδυναμία διεκδίκησης καλού αποτελέσματος. Ο Αζάρ σχεδόν εξαφανισμένος, ο Φελλαϊνί πελαγωμένος μεταξύ κέντρου κι επίθεσης. Γενικά, μια ομάδα που έδινε την εντύπωση ότι έχει πετύχει τους στόχους της και παίζει πλέον απλώς έναν αγώνα επίδειξης στον οποίο το αποτέλεσμα δεν έχει σημασία.

Το δημαρχείο της Χάγης, περ. το 1900

Ο «σοφός» και ο Φοιρός

Πάμε τώρα και στους Οράνιε. Σύσσωμος ο διεθνής και (ακόμη περισσότερο) ο ελληνικός Τύπος αποθεώνει τον Λουίς Φαν Χάαλ ως «σοφό προπονητή» για την έμπνευσή του ν’ αλλάξει τερματοφύλακα πριν από τη διαδικασία των πέναλτυ. Μαγκιά του αφού δικαιώθηκε από το αποτέλεσμα (Ολλανδία-Κόστα Ρίκα 0-0, 4-3 πέν.), αλλά δεν ανακάλυψε και την Αμερική. Οι παλαιότεροι θυμόμαστε την ιστορική αλλαγή του Φράντισεκ Φάντρονκ (Χρηστίδης αντί Στεργιούδα) στον επαναληπτικό προημιτελικό του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ τον Μάρτιο του 1977 (ΑΕΚ-Κουήνς Παρκ Ρέηντζερς 3-0 και 7-6 πέν. – οι Αρειανοί φίλοι θυμούνται και την περίπτωση Φοιρού που είχε περάσει τον Κοέντα πριν τα πέναλτυ σε ματς με την Κατοβίτσε, πάντα για το ΟΥΕΦΑ, μόνο που στην περίπτωση εκείνη το πείραμα δεν στέφθηκε από επιτυχία, μια και ο Κοέντας δεν έπιασε κανένα πέναλτυ κι οι Πολωνοί προκρίθηκαν). Έπειτα, ο Φαν Χάαλ δεν δοκίμασε κάποια νέα τακτική που θα άλλαζε το σύγχρονο ποδόσφαιρο. Χρειάζονται λίγο περισσότερα πράγματα για να αποθεωθεί ένας προπονητής. Κι εδώ που τα λέμε ο Φαν Χάαλ δεν έκανε σχεδόν τίποτε για ν’ αλλάξει το παιχνίδι της ομάδας του κατά τη διάρκεια του αγώνα. Θα μου πείτε ότι πέρασε τον Χούντελααρ στο β΄ μέρος της παράτασης: στο μόνο που διακρίθηκε ο Χούντελααρ ήταν οι μπούφλες που μοίρασε στους αντιπάλους αμυντικούς. Τυχερός ήταν που την έβγαλε καθαρή με μια κίτρινη και δεν αποβλήθηκε κιόλας.

Οι Κοσταρικανοί ακούν τα μύρια όσα στην Ελλάδα. Να φταίει η πικρία επειδή μας απέκλεισαν; Ωστόσο έδωσαν τον αγώνα τους με τα όπλα που διέθεταν (συγκλονιστικός Νάβας, υποδειγματική χρήση του οφσάιντ), δημιούργησαν πολλές δυσκολίες στην Ολλανδία κι υπέκυψαν μόνο στα πέναλτυ. Να πούμε ότι στο β΄ μέρος της παράτασης είχαν και δύο φάσεις όπου αν ο Ουρένια είχε δυνάμεις και διαύγεια θα είχε κηδέψει τις τουλίπες. Και, τέλος πάντων, να το πούμε κι αυτό: ο «καρπουζάς από το Εστορίλ» κι η ομάδα του τα είχαν καταφέρει καλύτερα επιθετικά από τον Φαν Χάαλ και τους Οράνιε εναντίον της Κόστα Ρίκα. Η Ελλάδα ήταν η μόνη ομάδα που σκόραρε εντός παιχνιδιού (κι όχι με πέναλτυ) κατά των Κεντροαμερικανών.

Να μιλήσουμε και για την εξυπνάδα κάποιων από τα ΜΜΕ, η οποία κυκλοφόρησε ευρέως και στις διάφορες παρέες. Αυτό το «ευτυχώς που μας απέκλεισαν οι Κοσταρικανοί, γιατί η Ολλανδία θα μας έριχνε τέσσερα«. Μεγιστοβάθμια ελληνική ανοησία. Καταρχάς, προτιμώ να παίξω προημιτελικό ΠΚ κι ας τον χάσω και με 0-10 παρά να μην παίξω ποτέ. Εν συνεχεία, είχαν ανοιχτή γραμμή με τον Θεό όλοι αυτοί κι ήξεραν ότι η Ολλανδία θα μας βάλει τέσσερα ή έξι ή δεν ξέρω πόσα; Θα μου πεις, βέβαια, δικαιώθηκαν, τέσσερα βάλαν οι Οράνιε στην Κόστα Ρίκα. Στα πέναλτυ, αλλά μην τα θέλουμε κι όλα δικά μας. 🙂

Στιγμές ολλανδικής πειθαρχίας

Τελειώνω με δυο λόγια για την «υποδειγματική ολλανδική πειθαρχία» την οποία εξήραν πολλοί φίλοι. Βεβαιότατα! Αδιαμαρτύρητα, λέει, δέχθηκε την αλλαγή του από τον Κρυλ ο Ολλανδός βασικός τερματοφύλακας Γιάσπερ Σίλλεσσεν. Το ότι κλώτσαγε ό,τι έβρισκε μπροστά του ήταν μάλλον δείγμα της στάσης αυτής. Πειθαρχημένοι οι Οράνιε! Τόσο που ο Ρόμπεν έλουζε με γαλλικά για κανένα πεντάλεπτο τον άτυχο συμπαίκτη του που δεν του πάσαρε έγκαιρα τη μπάλα κι όταν το έκανε την έστειλε πλάγιο άουτ!

Αδυναμία πρόβλεψης

Προγνωστικά για τους ημιτελικούς δεν είναι δυνατό κατά τη γνώμη μου να γίνουν. Θα σας μιλήσω για λατινοαμερικάνικο τελικό, αλλά αυτό δεν είναι πρόβλεψη, είναι προσωπική επιθυμία. Στην πραγματικότητα όλα είναι δυνατά. Θα είναι αρκετή για τη Βραζιλία η δύναμη κι η αποφασιστικότητα απέναντι σε μια ομάδα με προσωπικότητα, ιστορία, πείρα και πειθαρχία; Πώς θα αντιμετωπισθεί η μεγάλη απουσία του Νεϋμάρ; Μπορούν οι Γερμανοί να υπερνικήσουν την κατάρα των ημιτελικών που τους κατατρύχει στις τελευταίες μεγάλες διοργανώσεις; Να ανταποκριθούν στις ιδιαίτερες δυσκολίες ενός παιχνιδιού κόντρα στη διοργανώτρια;

Θα γίνει αποτελεσματική επιθετικά η Ολλανδία αντιμετωπίζοντας μια σοβαρή κι οργανωμένη ομάδα με πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες από τους μέχρι τώρα αντιπάλους της; Θα καταφέρει κι η Αργεντινή το αντίστοιχο; Ή μήπως θα θυμηθεί την κακή παράδοσή της ειδικά με τη συγκεκριμένη αντίπαλο και τα τραύματα του προημιτελικού της Μασσαλίας το ’98; Και θα έχει η Ολλανδία κάποιο σχέδιο αντιμετώπισης του Μέσσι ή θα πελαγώσει ή όχι άτρωτη άμυνά της;

Ένα πράγμα είναι σίγουρο: οι δύο ημιτελικοί θα κριθούν πρωτίστως στο μυαλό των ποδοσφαιριστών (και των προπονητών). Στον τρόπο με τον οποίο προετοιμάστηκαν για τον κρίσιμο αγώνα τους. Στο πώς θα διαχειριστούν την πρόσκαιρη επιτυχία ή αποτυχία. Όλα αυτά τα σπουδαία είναι αδύνατο να τα προβλέψει κανείς.   

Χαμένες ευκαιρίες

«Οι Χαμένες Ευκαιρίες», τραγικωμωδία του Ζαν ντε Ροτρού, 1631 (εξώφυλλο της έκδοσης του 1636, φωτογραφία: Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, gallica.bnf.fr)

Το ποδόσφαιρο είναι πρωτίστως ένα παιχνίδι. Ένα παιχνίδι που, όπως και τα άλλα ομαδικά αθλήματα, έχει την ιδιότητα να αποτελεί μικρογραφία της ζωής με υπερτονισμένα και συμπιεσμένα στον χώρο και τον χρόνο τα πιο δραματικά στοιχεία της. Καθώς έχει ως εγγενή χαρακτηριστικά γνωρίσματα τόσο τη συνεργατικότητα όσο και την αντιπαράθεση αποτελεί αρκετά πιστό καθρέφτη της ανθρώπινης κοινωνίας. Κι άλλες δραστηριότητες τα έχουν όλα αυτά, αλλά, καταρχήν τουλάχιστον, το ποδόσφαιρο είναι λιγότερο επικίνδυνο από έναν πόλεμο ή μια κοινωνική σύγκρουση. Από την άποψη αυτή μοιάζει περισσότερο με όνειρο μεγάλης έντασης.

Η προσπάθεια να ερμηνευθεί με όρους αμιγώς ιδεολογικούς και πολιτικούς, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ιδιαίτερη φύση του, καταλήγει μοιραία σε παρανάγνωση που αποδίδει στο άθλημα ιδιότητες που σε καμία περίπτωση δεν έχει. Προβάλλοντας στο ποδόσφαιρο στοιχεία ξένα προς αυτό, θεωρώντας ομάδες και ποδοσφαιριστές φορείς ιδεολογιών, δεν κάνουμε κάτι διαφορετικό από το να ψάχνουμε για ανεμόμυλους τους οποίους θα αντιμετωπίσουμε σαν να ήταν θανάσιμοι εχθροί μας. Κάπως έτσι χάνουμε τόσο τη χαρά του παιχνιδιού όσο και τη δυνατότητα παρατήρησης ανθρώπινων χαρακτήρων και ατομικών και συλλογικών συμπεριφορών (την οποία μας παρέχουν ιδίως οι μεγάλες διοργανώσεις σαν το Παγκόσμιο Κύπελλο το οποίο τόσοι επιμένουν να ξορκίζουν).

Το ποδόσφαιρο, όμως, θα εξακολουθήσει να είναι το παιχνίδι του αναπάντεχου και του δραματικού. Ένα αγώνας που μετά από σχεδόν δύο ώρες μαρτυρίου για τον θεατή μπορεί να καταλήξει σε μια τρελή πεντάλεπτη κορύφωση που θα τη θυμόμαστε για χρόνια. Το παιχνίδι στο οποίο ένας προπονητής, λίγο πριν αρχίσει κάποια παράταση, θα δώσει οδηγίες σε κάθε παίκτη του ατομικά κι έπειτα σε ολόκληρη την ομάδα με τόση ένταση και σοβαρότητα μαζί που δεν θα αφήνει καμιά αμφιβολία για το αν έχει επίγνωση της σπουδαιότητας της αποστολής του.

Ι.   Η μεγάλη χαμένη ευκαιρία

Παπασταθόπουλος και Κάμπελλ (Ελλάδα-Κόστα Ρίκα 1-1. 3-5 πέν.)

Η πρόκριση στις 8 καλύτερες ομάδες μιας τελικής φάσης Παγκοσμίου Κυπέλλου αποτελεί εξαιρετική διάκριση. Από την άποψη αυτή, το γεγονός ότι η συγκεκριμένη εθνική Ελλάδας δεν κατάφερε να βρεθεί στα προημιτελικά ίσως και να είναι δίκαιο, διότι δεν επρόκειτο για «εξαιρετική ομάδα». Μόνο που τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Τις ευκαιρίες πρέπει να τις εκμεταλλεύεσαι όταν σου παρουσιάζονται. Μπορείς, άλλωστε, να δικαιολογήσεις την επιτυχία σου και εκ των υστέρων. Επιπλέον, με γνώμονα αποκλειστικά την αναμέτρηση με την Κόστα Ρίκα (1-1 καν. αγ. και παρ., 3-5 πέν.), η εθνική Ελλάδας ήταν η ομάδα που θα έπρεπε να έχει κερδίσει την πρόκριση σύμφωνα με την απόδοσή της στο συγκεκριμένο παιχνίδι. Αντίπαλος χωρίς βαριά φανέλα και ιστορία που κάνει και το χειρότερο παιχνίδι του στη διοργάνωση. Παίζει με παίκτη λιγότερο. έχει κυριολεκτικά σκάσει στην παράταση: ανά πάσα στιγμή μπορεί να δεχθεί το γκολ που θα κρίνει τον νικητή.

Η εύκολη εκ των υστέρων κριτική είναι να καταλογισθούν οι ευθύνες της ήττας αποκλειστικά στον Καρνέζη και τον Γκέκα. Όμως… δεν υπάρχει καμία υποχρέωση του τερματοφύλακα να αποκρούσει κάποιο πέναλτυ. Συνήθως, σε μια σειρά πέναλτυ υπάρχει πάντα κάποιο τόσο κακοεκτελεσμένο που κάνει ήρωα τον τερματοφύλακα καθαρά από τύχη: κάποιο πέναλτυ που φεύγει άουτ, κάποιο άλλο τόσο αδύναμο που ο γκολκήπερ μπορεί να το σταματήσει ακόμη κι αν έχει επιλέξει λάθος γωνία. Ο Καρνέζης δεν είχε αυτή την τύχη. Στην πραγματικότητα, η εθνική δεν έπρεπε να αφήσει το παιχνίδι να πάει στα πέναλτυ. Στη διαδικασία αυτή έχει σαφές ψυχολογικό προβάδισμα η ομάδα που βρέθηκε πιο κοντά στην ήττα κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, όχι αυτή που είχε τις περισσότερες ευκαιρίες νίκης. Οπότε, μπορούμε να πούμε αρκετά για την έλλειψη διαύγειας κι αποτελεσματικότητας στην τελική προσπάθεια (του Μήτρογλου ή του Χριστοδουλόπουλου λ.χ.), για την αδυναμία του Τοροσίδη να βγάλει έστω και μία στοιχειωδώς καλή σέντρα σε τόσες φάσεις επίθεσης στις οποίες η εθνική μας βρισκόταν σε πλεονεκτική θέση. Αλλά και πάλι η ατομική κριτική δεν πρόκειται να δώσει μια απολύτως δίκαιη και ακριβή εικόνα του παιχνιδιού. Θα μπορούσε, άλλωστε, να αντιταχθεί ότι ήδη υπήρχε μια δόση τύχης στο γεγονός ότι η εθνική μας κατόρθωσε να ισοφαρίσει στις καθυστερήσεις του κανονικού αγώνα, οπότε η παράταση με την εικόνα της ελληνικής υπεροχής δεν θα είχε υπάρξει ποτέ.

Αρκετές επικρίσεις δέχθηκε κι ο προπονητής. Γνώμη μου είναι ότι το μεγαλύτερο σφάλμα που μπορεί να καταλογιστεί στον Σάντος δεν αφορά το κοουτσάρισμά του κατά τη διάρκεια της τελικής φάσης: και οι αρχικές ενδεκάδες του και οι αλλαγές που έκανε (από το ένα ματς στο άλλο ή κατά τη διάρκεια των αγώνων) είχαν κάποια λογική. Το μεγαλύτερο σφάλμα ήταν η χωρίς αλλαγές επιλογή των ποδοσφαιριστών που είχαν αγωνιστεί στα προκριματικά, χωρίς να ληφθεί υπόψη η μέτρια αγωνιστική κατάσταση αρκετών (λόγω έλλειψης αγώνων, τραυματισμών ή ηλικίας) και η άρνηση μετάγγισης νέου αίματος στην ομάδα.

Ακόμη κι έτσι, πρέπει να ομολογήσουμε ότι ο τελικό απολογισμός της παρουσίας μας στο ΠΚ 2014 είναι θετικός. Αν υπάρχει γλυκόπικρη γεύση οφείλεται στην αίσθηση ότι, όπως τελικά ήρθαν τα πράγματα, μπορούσαμε να πάμε ψηλότερα. Δεν μπορούμε, όμως, να τα έχουμε όλα.

Χάμες Ροδρίγες (Κολομβία)

ΙΙ.   Και οι υπόλοιποι αγώνες της φάσης των 16

Εάν υπάρχει κάποιο προγνωστικό μας που τελικά επιβεβαιώθηκε, αυτό έχει να κάνει με τον εξαιρετικά αμφίρροπο χαρακτήρα των αγώνων της β΄ φάσης. Μόλις 2 από τους 8 αγώνες κρίθηκαν στην κανονική διάρκειά τους, χωρίς να χρειαστεί παράταση ή και πέναλτυ. Και ο ένας από τους δύο αυτούς αγώνες κρίθηκε με τέρματα που σημειώθηκαν στο τελευταίο δεκάλεπτο.

Η ατυχία της Χιλής: Όπως αναμενόταν, η Χιλή έκανε τη ζωή της Βραζιλίας πάρα πολύ δύσκολη. Η Βραζιλία ίσως εμφανίστηκε λίγο βελτιωμένη στο δημιουργικό σκέλος του παιχνιδιού, αλλά και πάλι ήταν απογοητευτική στην τελική προσπάθεια (είτε στη θέση του φορ βρισκόταν ο Φρεντ είτε ο Ζο). Τα άκρα της με Ντάνι Άλβες και Μαρσέλο ήταν πηγή κινδύνων, αποτελούσαν πραγματικές λεωφόρους για τους επικίνδυνους Χιλιανούς. Η Χιλή στάθηκε καλύτερα στο γήπεδο και στα 120 λεπτά του αγώνα. Με ελάχιστη δόση τύχης θα κέρδιζε με τη βολίδα του Πινίγια στο τέλος της παράτασης. Δεν το κατάφερε και στα πέναλτυ αποδείχθηκε λιγότερη ικανή και, κυρίως, τυχερή από τη διοργανώτρια (1-1 καν. αγ. και παρ., 3-2 πέν.).

Παρόντες και απόντες:  Η μεγάλη αναμέτρηση μεταξύ της Κολομβίας και της Ουρουγουάης κρίθηκε τελικά πριν αρχίσει: η τιμωρία του Σουάρες αποσταθεροποίησε πλήρως την Ουρουγουάη τόσο ψυχολογικά όσο και αγωνιστικά. Η απουσία του καλύτερου επιθετικού της Σελέστε δεν ήταν δυνατό να αναπληρωθεί από κανέναν: ο Φορλάν δεν έχει πια καμία σχέση με τον ποδοσφαιριστή που είχε λάμψει στα γήπεδα της Νότιας Αφρικής, ο Καβάνι μοιάζει εξαντλημένος από την αγωνιστική περίοδο και χωρίς (ακόμη;) την προσωπικότητα του παίκτη που θα πάρει μια ομάδα από το χέρι για να την οδηγήσει στη νίκη. Η Κολομβία πέρα από την υπεροπλία σε έμψυχο δυναμικό (σε αρχική ενδεκάδα και πάγκο) βρήκε τον παίκτη αυτό στο πρόσωπο του Χάμες Ροδρίγες. Ο μεσοεπιθετικός της Μονακό ξεκλείδωσε το ματς με τη βολίδα του στο πρώτο μέρος και σφράγισε τη νίκη πετυχαίνοντας και το δεύτερο τέρμα της ομάδας του (2-0).

«Δεν κάνω θέατρο, βουτώντας, για να κερδίσω πέναλτυ. Απλώς το πρόβλημα είναι ότι οι αμυντικοί, ενώ περιμένεις ότι θα σε βρούν, τραβάνε το πόδι τους την τελευταία στιγμή κι έτσι δεν υπάρχει τελικά επαφή. Εσύ, όμως, δεν είναι δυνατό να μην πέσεις!» (Άριεν Ρόμπεν)

«Είναι αλήθεια ότι στο πρώτο ημίχρονο έκανα θέατρο για να εκβιάσω κάποιο πέναλτυ. Στο τέλος, όμως, ο Μάρκες με βρήκε, υπήρχε παράβαση«. (Άριεν Ρόμπεν)

Πλατούν, χειρουργεία χωρίς αναισθητικό και Πορτογάλος «πεζοναύτης»: Λέγαμε ότι το Μεξικό θα μπορούσε να πετάξει τους Ολλανδούς έξω από τη διοργάνωση. Μοναχά δύο βρομόλεπτα έλειψαν για να γίνει πραγματικότητα κάτι τέτοιο. Οι Μεξικανοί που ήταν σαφώς καλύτεροι στη μεγαλύτερη διάρκεια του αγώνα οπισθοχώρησαν αδικαιολόγητα (ή μήπως έφταιγε η εξάντληση από ένα παιχνίδι που έγινε καταμεσήμερο και κάτω από τον καυτό ήλιο, όπως διατεινόταν κι ο προπονητής τους;) και το πλήρωσαν. Η ολλανδική αντίδραση και οι μεγάλες ερμηνευτικές ικανότητες του Ρόμπεν με τη συνεργασία του γενναιόδωρου Πορτογάλου διαιτητή έφεραν την ανατροπή και τη Μάρθα Βούρτση του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου στα προημιτελικά και μάλιστα με την προοπτική του ευκολότερου αγώνα στο στάδιο αυτό της διοργάνωσης (1-2). Το Μεξικό δεν κατάφερε ούτε τώρα να σπάσει την κατάρα της φάσης των 16 (στην οποία, κατά απαρέγκλιτο  κανόνα, εγκαταλείπει τη διοργάνωση). Εκτός από την ατυχία, φέτος μπορεί να επικαλεσθεί και τη δικαιολογία των αλλεπάλληλων χειρουργείων χωρίς αναισθητικό.

Στον κόσμο των ιδεών, το πόδι του Ρόμπεν ίσως και να συνάντησε εκείνο του Μάρκες κι η κατάληξη ήταν αυτή που βλέπετε (ΟΚ, αφίσα της γνωστής κινηματογραφικής ταινίας του Όλιβερ Στόουν, 1986)

Ως τώρα, όλα καλά: Η Γαλλία είχε ελαφρά υπεροχή στην αναμέτρησή της με την εξαιρετικά αξιόμαχη Νιγηρία, αλλά χρειάστηκε να φτάσει το τελυταίο δεκάλεπτο για να τη μετουσιώσει σε γκολ (2-0). Εάν πρέπει να αναζητήσουμε την καθοριστική στιγμή του αγώνα, αυτή είναι το οριακά οφσάιντ γκολ που σημειώνει η Νιγηρία στο πρώτο ημίχρονο. Για λίγα εκατοστά, ο αγώνας θα εξελισόταν με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Δεν γνωρίζουμε πόσο θετικά θα αντιδρούσε σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο η σχετικά άπειρη γαλλική ομάδα.

Υψηλή αποστολή: Χωρίς καμία αμφιβολία ο προπονητής και η ομάδα με το υψηλότερο αίσθημα ευθύνης και την απόλυτη συνείδηση της σπουδαιότητας της αποστολής ήταν ο Βαχίντ Χαλίλοτζις και η Αλγερία. Ο Βόσνιος προπονητής άλλαξε τη μισή αρχική ενδεκάδα του σε σχέση με την ισοπαλία πρόκρισης εναντίον των Ρώσων, με το σκεπτικό της μεγαλύτερης φρεσκάδας και της επιλογής των καταλληλότερων για τη συγκεκριμένη μονομαχία με τη Γερμανία. Δικαιώθηκε. Η Αλγερία προκάλεσε τεράστιες δυσκολίες στη γερμανική μηχανή με το ψυχωμένο, αλλά και ορθολογικό παιχνίδι της. Πρεσάρισμα του αντιπάλου και αναζήτηση των κατάλληλων συνθηκών για την εκδήλωση αντεπίθεσης. Η τύχη ξεκλειδώνει το παιχνίδι για λογαριασμό των Γερμανών στο ξεκίνημα της παράτασης και τη φάση του γκολ του Σύρρλε. Όσο για τις δυνατότητες της ομάδας του Χαλίλοτζιτς, η καλύτερη απόδειξη είναι ο εξαιρετικός συνδυασμός που καταλήγει στη μείωση του σκορ (τη μοναδική στιγμή που έχει χαλαρώσει η γερμανική άμυνα, ακριβώς επειδή έχει μόλις επιτευχθεί το 2-0 κι υπάρχει η αίσθηση ότι το παιχνίδι κρίθηκε). Οπωσδήποτε και η παρουσία μερικών εξαιρετικών μονάδων όπως (πρωτίστως) ο Φεγκουλί, ο Σλιμανί ή ακόμη και ο σκόρερ Τζαμπού [Γερμανία-Αλγερία καν. αγ. 0-0, παρ. 2-1].

Ελβετική σπαζοκεφαλιά: Τα πολύ δύσκολα έβαλε κι η Ελβετία στην Αργεντινή, υποκύπτοντας στο τέλος μόλις της παράτασης, και μάλιστα όχι δίχως να φτάσει μια ανάσα από την ισοφάριση στις καθυστερήσεις (καν. αγ. 0-0, παρ. 1-0).  Η Ελβετία εξουδετέρωσε σχεδόν πλήρως το φαβορί χωρίς να παίξει άμυνα-ταμπούρι και χωρίς να παρκάρει κανένα πουλμανάκι στη μεγάλη περιοχή της. Προτίμησε (και κατάφερε) να καταπιεί κυριολεκτικά τους χώρους, προκαλώντας ασφυξία στην αντίπαλό της. Εάν αυτή η ομάδα παιδιών μεταναστών είχε κι έναν αληθινό φορ θα ήταν εξαιρετική. Στην κανονική διάρκεια του αγώνα οι σοβαρότερες ευκαιρίες είναι δικές της. Όσο για την Αργεντινή, δυστυχώς επιβεβαιώνει φόβους και προβληματισμούς. Στατική, χωρίς καλή σύνδεση μεταξύ των γραμμών, με επιθετικούς κουρασμένους και χωρίς εκρηκτικότητα, οι οποίοι αδυνατούν να προκαλέσουν μόνοι τους κινδύνους για τον αντίπαλο. Μετά τον Μέσσι, σχεδόν το χάος. Πετυχαίνουν το γκολ στη μοναδική επίθεση που βρίσκουν απροετοίμαστη την ελβετική άμυνα: το κλέψιμο του Σαμπαλέτα δημιουργεί τις προϋποθέσεις της γρήγορης αντεπίθεσης που θα εξελιχθεί υποδειγματικά και θα καταλήξει στο γκολ του Ντι Μαρία. Θετικό βεβαίως για την Αργεντινή το ότι εκμεταλλεύεται τη μοναδική στιγμή χαλάρωσης της αντιπάλου της. Αρνητικό στοιχείο ο τρόπος αντίδρασης μετά το άνοιγμα του σκορ: απλώς ας τελειώσει το παιχνίδι, ας ροκανίσουμε λίγο τον χρόνο κι όλα θα είναι εντάξει. Έμ, δεν είναι! Η φοβερή ευκαιρία με το δοκάρι του Μπλερίμ Τζεμαϊλί θα μπορούσε να στείλει το παιχνίδι στα πέναλτυ. Ο Θεός μόνο ξέρει τι σόι αντίδραση θα επιδείκνυε η Αλμπισελέστε σε τέτοια περίπτωση.

Ωραίο ματς! Ο τελευταίος αγώνας της φάσης των 16 ήταν τελικά κι ο συναρπαστικότερος, τουλάχιστον όσον αφορά την εξαιρετική παράταση που παρακολουθήσαμε. Γρήγορος ρυθμός και φάσεις σε ολόκληρη τη διάρκεια του παιχνιδιού. Ένα πρώτο ημίχρονο με σχετική υπεροχή των Βέλγων, αλλά ευκαιρίες εκατέρωθεν. Εικόνα που αλλάζει στο β΄ μέρος με την υποχώρηση των Αμερικανών. Πραγματική πολιορκία του Άλαμο. Τις ΗΠΑ τις σώζουν η έλλειψη διαύγειας των Βέλγων στην τελική προσπάθεια (βλ. Μιραλλάς), ο εξαιρετικός Χάουαρντ κι η τύχη. Κι όμως, στην εκπνοή του αγώνα είναι οι ΗΠΑ που παραλίγο να κλέψουν τη νίκη με την απίστευτη ευκαιρία του Γουωντολόφσκι (όπου ο, προφανώς ανεπαρκής, επόπτης σηκώνει σημαία σε μια πεντακάθαρη φάση). Παράταση και στο πρώτο μέρος της οι Βέλγοι δείχνουν να καθαρίζουν το παιχνίδι: δύο γκολ στα οποία το δίδυμο Ντε Μπρέυνε και Λουκακού (ξεμπούκωσε κι αυτός που είχε δεχτεί τόσες επικρίσεις) εναλλάσσονται σε ρόλους δημιουργού κι εκτελεστή. Κι ενώ είμαστε βέβαιοι ότι το παιχνίδι έχει κριθεί, οι Αμερικανοί απαντούν με την γκολάρα του Γκρην (που μόλις έχει μπει αλλαγή) στην πρώτη επίθεσή τους κατά το β΄ ημίχρονο της παράτασης. Οι Βέλγοι αντιδρούν φοβικά και σπασμωδικά, να διώξουμε τη μπάλα όπως να είναι… Οι ΗΠΑ πολιορκούν, χάνουν ευκαιρίες, αλλά τελικά το αποτέλεσμα δεν αλλάζει: 2-1 και οι Βέλγοι ξανά στα προημιτελικά 28 χρόνια μετά.

ΙΙΙ.   Και οι προημιτελικοί;

Μπογοτά, Κολομβία

Εάν οι αγώνες της φάσης των 16 ήταν εξαιρετικά αμφίρροποι, δεν υπάρχει κανένας λόγος για να μη συμβεί το ίδιο και στους προημιτελικούς.

Για τον πρώτο από αυτούς ούτε προγνωστικό μπορώ να κάνω ούτε κάποιο προαίσθημα για τον τελικό νικητή έχω. Οι Γάλλοι ξέρουν μπάλα, η ομάδα τους είναι καλή, αλλά μου φαίνεται κάπως χαμηλών λιπαρών, άπειρη και τρυφερή για σύγκρουση σε αυτό το επίπεδο. Ίσως ψυχολογικά να έχουν την εντύπωση ότι η αποστολή τους εξετελέσθη, μια και ο πραγματικός στόχος είναι το Ευρωπαϊκό του 2016. Και δεν έχουν ακόμη αντιμετωπίσει μεγάλη ομάδα για να δούμε ποιες είναι πραγματικά οι δυνατότητές τους. Οι Γερμανοί εντυπωσίασαν μόνο στο πρώτο παιχνίδι, με τους καμένους Πορτογάλους. Δείγμα ανεπαρκές. Κι εξακολουθώ να αναρωτιέμαι αν αυτή η ομάδα τους είναι καλύτερη εκείνων του 2010 ή του 2012. Δεν το νομίζω.

Με την εικόνα που δείχνει και το υλικό που διαθέτει, η φετινή Βραζιλία δεν είναι δυνατό, λογικά, να φτάσει μέχρι το τέρμα του δρόμου. Εκτός κι αν εμφανιστεί ριζικά μεταμορφωμένη. Η Κολομβία έχει το ιδανικό προφίλ για να γίνει δήμιος της διοργανώτριας. Εκτός από μια λεπτομέρεια (και ξέρουμε ότι ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες): δεν έχει τη βαριά φανέλα, ούτε την απαραίτητη εμπερία για το επίπεδο αυτό, καθώς είναι πρωτάρα στους προημιτελικούς.

Το Βέλγιο έχει πλούσιο υλικό και μεγάλες δυνατότητες. Στην πορεία έλυσε κάποια από τα προβλήματα μονταρίσματος, αλλά όχι κι όλα (πόσο χρήσιμος είναι ο Φελλαϊνί σε αυτή την υβριδική θέση λίμπερο μεσοεπιθετικού;). Εξακολουθεί να είναι άπειρο και να μην μπορεί να διαχειριστεί ιδανικά τα παιχνίδια του (το είδαμε και στον αγώνα με τις ΗΠΑ). Όταν κάτι πηγαίνει στραβά πανικοβάλλεται. Όλα αυτά θα καθιστούσαν φαβορί τον αντίπαλο, αν δεν επρόκειτο για τη φετινή Αργεντινή με τα τόσα προβλήματα. Ζητείται επειγόντως μεταμόρφωση ομάδας με φορμάρισμα όσων έχουν ως τώρα υστερήσει. Γίνεται; Να βρεθούν πάντως τώρα οι αναγκαίοι δημιουργικοί μέσοι που θα ανυψώσουν το επίπεδο παιχνιδιού των Νοτοοαμερικανών δεν γίνεται, φοβούμαι.

Ο τέταρτος προημιτελικός είναι κι ο μόνος με ακλόνητο φαβορί. Εξαντλημένη και με απουσίες λόγω τιμωριών, η Κόστα Ρίκα θα δυσκολευτεί πολύ για να αποφύγει τη σκληρή μοίρα της ηττημένης απέναντι στους Ολλανδούς.

Το Μουντιάλ αυτό δεν είχε ως τώρα την ομάδα που θα εντυπωσιάσει, δημιουργώντας την πεποίθηση ότι θα είναι κι η τελική νικήτρια. Ούτε και προσέφερε νέα συστήματα και τακτικές. Υπήρξε, όμως, θεαματικό, με παιχνίδια γρήγορου ρυθμού, αρκετά συναρπαστικά ή, έστω, ενδιαφέροντα. Οι πιο πολλές ομάδες είχαν επιθετικό προσανατολισμό και διάθεση να παίξουν καλό ποδόσφαιρο. Θα ήταν πραγματικά άδικο να παραπονεθεί ο τηλεθεατής.    

Το κοινό περί δικαίου αίσθημα

 

Παρακολουθήσαμε έναν από τους χειρότερους τελικούς Παγκοσμίου Κυπέλλου. Ευτυχώς, όχι τον χειρότερο (αυτός ο τίτλος δύσκολα διεκδικείται από τον άχρωμο και άοσμο τελικό Βραζιλίας-Ιταλίας το ’94). Ο φετινός τελικός είχε ένταση και αγωνία και, από το β΄μέρος και πέρα, κάποιες φάσεις που θα μπορούσαν να έχουν κρίνει νωρίτερα το αποτέλεσμα. Δυστυχώς παρακολουθήσαμε και τον πιο σκληρό και βρόμικο τελικό ΠΚ κι αυτό αποτελεί αποκλειστική ευθύνη των Ολλανδών και του διαιτητή. Διότι, ο ανεπαρκέστατος Γουέμπ υπήρξε καθοριστική μορφή του αγώνα.

Ευτυχώς υπάρχει και η παρηγοριά και δεν είναι διόλου αμελητέα. Τουλάχιστον στο τέλος επικράτησε η καλύτερη ομάδα. Ευτυχώς! Γιατί δεν θα ήταν καθόλου απίθανο από κάποια αντεπίθεση ή σε τίποτε πέναλτυ να κέρδιζε στο τέλος η μικτή καρατέκα και κικμπόξερ με τις πορτοκαλί φανέλες. Αυτό λοιπόν που θα προτιμήσουμε να συγκρατήσουμε από το φινάλε της διοργάνωσης είναι ότι αποδόθηκε δικαιοσύνη: τόσο με την κατάκτηση του τροπαίου από ομάδα που έπαιζε ποδόσφαιρο και μάλιστα επιθετικό και σ’  όλους τους αγώνες της έδειξε καλύτερη από τους αντιπάλους της, ακόμη κι αν συνάντησε δυσκολίες, όσο και με την ανάδειξη του Ντιέγκο Φορλάν ως καλύτερου ποδοσφαιριστή της διοργάνωσης. Δίκαιη επιβράβευση ενός παίκτη που είχε σπουδαία απόδοση σε όλους τους αγώνες και, κυρίως, έθεσε τις μεγάλες ατομικές αρετές του στην υπηρεσία του συνόλου.

Ο πιο βρόμικος τελικός; Οι ενδεκάδες και η τακτική των δύο φιναλίστ δεν έκρυβαν την παραμικρή έκπληξη. Η Ισπανία με την τριάδα Τσάβι, Ινιέστα, Αλόνσο και το επιθετικό δίδυμο Βίγια, Πέδρο μπήκε στον αγωνιστικό χώρο με τη συνηθισμένη νοοτροπία της, παίζοντας επιθετικά και προσπαθώντας να επιβάλει το στυλ παιχνιδιού της στην αντίπαλο. Όχι τυχαία, στα πρώτα 11΄ έχει κάνει ήδη τρεις ευκαιρίες. Η Ολλανδία από την άλλη μπήκε με εντελώς αμυντικούς προσανατολισμούς: έξι παίκτες με αποκλειστικά αμυντικά καθήκοντα και με στόχο την εξουδετέρωση της ισπανικής υπεροχής και επιθετικότητας με κάθε μέσο, νόμιμο και παράνομο. Σε αντίθεση π.χ. με την Παραγουάη που είχε επιλέξει να δυσκολέψει την Ισπανία πρεσάροντάς την πολύ ψηλά, στον ισπανικό χώρο άμυνας, οι Ολλανδοί του Φαν Μαρβέικ επέλεξαν να δώσουν γήπεδο στη Ρόχα και να ασκούν πίεση μόνο στον δικό τους χώρο άμυνας. Φιλοδοξία; Να τους δοθεί η ευκαιρία με κάποια αντεπίθεση κι ενώ η ισπανική άμυνα θα απουσιάζει να «κλέψουν'» το αποτέλεσμα. Ή. έστω, να πάνε τον τελικό στα πέναλτυ και να επικρατήσουν εκεί. Επισημαίνουμε ότι, ενώ οι Γερμανοί την Τετάρτη ακολούθησαν την αμυντική τακτική τους αδέξια, σχεδόν απρόθυμα, σαν να κάνουν κάτι που είναι έξω από τη φύση τους, οι Ολλανδοί ήταν απολύτως προσηλωμένοι στο κατενάτσο τους. Και πάλι: το παλιό κλασσικό ιταλικό κατενάτσο ήταν μια αμυντική τακτική πολύ πιο σύνθετη, που προϋπέθετε αμυντικούς παίκτες με υψηλή τεχνική κατάρτιση και κυρίως δεν είχε ούτε κατά διάνοια τον αντιαθλητικό χαρακτήρα του παιχνιδιού της χτεσινής Ολλανδίας. Το οποίο έχει μεγαλύτερη σχέση με πολεμικές τέχνες παρά με ποδόσφαιρο. Για να γίνει όμως αυτή η επίδειξη χρειαζόταν κι ένας σύμμαχος, τον οποίο οι Ολλανδοί βρήκαν στο πρόσωπο του Άγγλου διαιτητή Χάουαρντ Γουέμπ.

Ο χειρότερος διαιτητής τελικού: Αν Έλληνας διαιτητής είχε παίξει ένα ντέρμπυ του ελληνικού πρωταθλήματος με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που σφύριξε ο Γουέμπ τον τελικό του ΠΚ, τότε όλοι οι δημοσιογράφοι θα ζητούσαν να καεί στην πυρά. Μεταξύ αυτών θα καταλέγονταν οπωσδήποτε και οι αθλητικογράφοι-«πράκτορες της Ιντέλλιτζενς Σέρβις» που έχουν γράψει τόσους ύμνους για τον εν λόγω διαιτητίσκο (πρέπει μήπως να θυμηθούμε την αγιογραφική παρουσίαση της διαιτησίας του στον τελικό του Τσάμπιονς Ληγκ;). Ο Γουέμπ ανέχτηκε προκλητικά το βρόμικο παιχνίδι των Ολλανδών. Αν εφήρμοζε πιστά τους κανονισμούς θα έπρεπε να έχει αποβάλει τουλάχιστον τρεις από το α΄ ημίχρονο κιόλας. Βέβαια, αν είχε δείξει την πρώτη κόκκινη όταν έπρεπε ή έστω στην επόμενη φάση, τότε κατά πάσα πιθανότητα κι οι Ολλανδοί θα σταματούσαν να παίζουν κατς. Όσο όμως έβλεπαν ότι χαίρουν ασυλίας συνέχιζαν. Θέλετε την ταπεινή μου γνώμη; Η στάση του Γουέμπ καταδεικνύει ανοχή και συνενοχή προς τον πολιτισμικά συγγενή. Γιατί, δεν πρέπει να έχετε αμφιβολίες, αν στη θέση της Ολλανδίας βρισκόταν μια λατινοαμερικάνικη ομάδα ο Γουέμπ θα είχε αποβάλει τόσους παίχτες της που ο αγώνας θα είχε διακοπεί πριν από το τέλος του α΄ ημιχρόνου. Και βέβαια, η σκανδαλώδης ανοχή του στο αντιαθλητικό παιχνίδι των Ολλανδών τον οδηγεί στο τέλος σε τερατώδεις συμψηφισμούς (χαρίζει τη δεύτερη κίτρινη=κόκκινη στον Πουγιόλ, σφυρίζει υπέρ των Ισπανών σε κάποιες δευτερεύουσες φάσεις κ.λπ.) για τους οποίους στήνουμε στον τοίχο τον μέσο Έλληνα διαιτητή. Με απλά λόγια: ο Άγγλος ρέφερυ έχασε εντελώς τον έλεγχο του παιχνιδιού και είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνος για το κακό και ελάχιστα ποδοσφαιρικό θέαμα που παρακολουθήσαμε.

Το ημίχρονο του ξύλου: συνήθως σε μια ανασκόπηση παραθέτουμε τις καλύτερες ευκαιρίες που δημιούργησαν οι ομάδες. Για το χτεσινό α΄ ημίχρονο πρέπει να περιοριστούμε σε περιγραφή αντιαθλητικών μαρκαρισμάτων.

– Με το καλημέρα, ο Φαν Πέρσι μαζεύει από πίσω τα πόδια του Μπουσκέτς. Ο Γουέμπ δεν δείχνει την κίτρινη που όφειλε να έχει βγάλει. Στο 14΄ το ίδιο «λουλούδι» υποτροπιάζει κλαδεύοντας ακόμα πιο σκληρά τον Καπντεβίλα. Επιτέλους ο Άγγλος βγάζει μια κάρτα. Βάσει των κανονισμών, ο Φαν Πέρσι θα έπρεπε να έχει αποβληθεί με δύο κίτρινες. Η ανοχή του Γουέμπ, αποθρασύνει τους πλέον σεσημασμένους καρατέκα των Οράνιε.

– Στο 21΄ ο Φαν Μπόμμελ (ποιός άλλος) κάνει δολοφονικό τάκλιν με τα δύο πόδια κι από πίσω στον Ινιέστα. Πρόκειται για τον ορισμό της απευθείας κόκκινης. Για όλο τον κόσμο, εκτός από τον Γουέμπ, που αρκείται στην κίτρινη.

– Στο 28΄ ένα άλλο γνωστό καλό παιδί, ο Ντε Γιονκ δίνει εκτός διεκδίκησης κλωτσιά κικμπόξερ και σκαριά στο… στήθος του Αλόνσο. Πλέον έχουμε ξεφύγει εντελώς από το ποδόσφαιρο. Στο τεραίν του Σόκκερ Σίτυ έχουν περάσει ο Μπρους Λη, ο Βαν Νταμμ κι ο Σταλλόνε. Ο Γουέμπ το βρίσκει εντελώς φυσικό. Έ, ίσως λίγο πιο σκληρό απ`ό,τι πρέπει (εξ ου και η κίτρινη), αλλά τί τα θέλετε; Δεν λέτε ότι το ποδόσφαιρο είναι αντρικό σπορ»;  Φυσικά, υπό τις συνθήκες αυτές, οι φάσεις είναι ελάχιστες. Όσες πρόλαβαν να κάνουν οι Ισπανοί μέχρι το 11΄, πριν αρχίσει το ξύλο να πέφτει βροχή. Από την πλευρά των Οράνιε υπάρχει μόνο ένα σουτ του Ρόμπεν που αποκρούει σε κόρνερ ο Κασίγιας στις καθυστερήσεις του α΄μέρους.   

Κι αυτό της μετριότητας: Στο δεύτερο ημίχρονο παίζεται επιτέλους λίγο περισσότερο ποδόσφαιρο. Όσο τέλος πάντως αφήνει η διαιτητική ανεπάρκεια του Γουέμπ. Οι Ισπανοί χάνουν δύο μεγάλες ευκαιρίες: στο 69΄ μετά από μπάσιμο και σέντρα του Νάβας (ο οποίος είχε αντικαταστήσει στο 60΄ τον Πέδρο) και σουτ στην κίνηση του Βίγια που σώζει σε κόρνερ ο Φαντ ντερ Βιλ. Και στο 77΄, όταν μετά από κόρνερ του Τσάβι ο Ράμος πιάνει αμαρκάριστος κεφαλιά άουτ. Δύο ευκαιρίες δημιουργούν και χάνουν με τις αντεπιθέσεις τους και οι Ολλανδοί: στο 61΄, όταν ο Σνάιντερ βγάζει μόνο του τον Ρόμπεν που πλασάρει, αλλά σώζει με το πόδι ο Κασίγιας, και στο 82΄, όταν ο Ρόμπεν φεύγει ολομόναχος, αλλά ο Πουγιόλ τον συγκρατεί με φάουλ. Ο Ολλανδός συνεχίζει, πλην όμως λογω του φάουλ του Καταλανού σέντερ μπακ δεν έχει πια τις δυνάμεις και την ισορροπία που χρειάζεται κι ο Κασίγιας τον σταματά. Στη φάση αυτή ο Πουγιόλ πρέπει να πάρει κίτρινη κάρτα που θα ήταν η δεύτερη κι επομένως κόκκινη. Με τη λογική συμψηφισμού που συναντάμε στους μετριότερους των Ελλήνων διαιτητών, ο Γουέμπ θα του χαριστεί! Όταν έχεις αφήσεις ατιμώρητες τρεις εν ψυχρώ δολοφονίες διστάζεις να τιμωρήσεις τον διαρρήκτη! Μετά από όλα αυτά, το ματς οδηγείται μοιραία στην παράταση.

Παράταση και ισπανική λύτρωση: Πάντα σε παρατάσεις η κούραση των παικτών δημιουργεί περισσότερους κενούς χώρους και δυνατότητες για ευκαιρίες. Σχεδόν όλες θα είναι ισπανικές. Στο 95΄ ο Ινιέστα βγάζει μόνο τον Φάμπρεγκας (που έχει περάσει στο παιχνίδι αντί του Αλόνσο λίγο πριν τη λήξη του κανονικού αγώνα), όμως το πλασέ του παίκτη της Άρσεναλ το αποκρούει ο Στεκέλενμπυρχ με το πόδι. Στο 98΄ ο Ινιέστα μπαίνει μόνος στην ολλανδική περιοχή, καθυστερεί και κόβεται την τελευταία στιγμή από τον Φαν Μπρόνκχορστ. Δύο λεπτά αργότερα, διαγώνιο σουτ του Νάβας κοντράρει (πάλι) στον Φαν Μπρόνκχορστ και καταλήγει στην εξωτερική πλευρά των δικτύων του Στεκέλενμπυρχ. Στο 109΄, συμβαίνει επιτέλους αυτό που θα έπρεπε να έχει γίνει από το πρώτο εικοσάλεπτο: μια αποβολή Ολλανδού παίκτη. Το «θύμα» δεν ήταν κάποιος από τους βασικούς υποψήφιους. Την πληρώνει με δεύτερη κίτρινη (δικαιολογημένη) ο Χάιτινκα που κατεδαφίζει τον Ινιέστα ενώ ξέφευγε προς την ολλανδική περιοχή. Και λίγο πριν το τέλος έρχεται η λύτρωση για τους καλύτερους Ισπανούς: ο Φάμπρεγκας βγάζει τον Ινιέστα που μπάινει στην περιοχή, κοντρολάρει, αποφεύγει το τάκλιν του Φαν ντερ Φάαρτ και στέλνει τη μπάλα στα δίχτυα (116΄, 1-0). Οι Ολλανδοί διαμαρτύρονται για οφσάιντ του σκόρερ, αλλά δεν έχουν καθόλου δίκιο. Βέβαια, στο ξεκίνημα της φάσης, υπάρχει ένα φάουλ πάνω στον Ελία που, ως συνήθως, ξέφυγε από τον «γίγαντα της διαιτησίας» Χάουαρντ Γουέμπ. Τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει μέχρι το τέλος [Ισπανία-Ολλανδία 1-0 παράταση, κανονικός αγώνας 0-0, Γιοχάνεσμπουργκ]. 

Στην πρώτη συμμετοχή της σε τελικό ΠΚ, η Ισπανία κατακτά και το πρώτο της τρόπαιο. Γίνεται η πρώτη ευρωπαϊκή ομάδα που κερδίζει ΠΚ εκτός της Γηραιάς Ηπείρου και η πρώτη ομάδα που σηκώνει το κύπελλο μολονότι είχε χάσει τον εναρκτήριο αγώνα της στα τελικά. Επίσης, είναι μόλις η τρίτη ομάδα που κερδίζει στη σειρά Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα και ΠΚ, μετά τη Γερμανία (με την ίδια σειρά, ΄72 και ΄74) και τη Γαλλία (με αντίστροφη σειρά, ΄98 και 2000). Η επικράτησή της είναι σύμφωνη με το κοινό περί δικαίου αίσθημα, μια και η ομάδα ήταν καλύτερη από όλες τις αντιπάλους της, παίζοντας σαφώς επιθετικό ποδόσφαιρο. Δεν είναι τυχαίο ότι στην επιθετική της ανάπτυξη είχαν ουσιαστική συμμετοχή τουλάχιστον 8 παίκτες της ενδεκάδας (κι αν προσθέσουμε τα στημένα οι 10). Είναι μια πρωταθλήτρια κόσμου που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση κι αυτό είναι ήδη σημαντικό.

Δεν θα μπορούσαμε να πούμε τα ίδια και για τη φιναλίστ Ολλανδία.

Η «Μαύρη Βίβλος» των Οράνιε: Η εμφάνιση της Ολλανδίας του Φαν Μαρβέικ έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον θρύλο του επιθετικού, θεαματικού και «καθαρού» ολλανδικού ποδοσφαίρου. Στην πραγματικότητα, αυτό που διαψεύστηκε ήταν απλά η εξιδανικευμένη εικόνα των Οράνιε. Άλλωστε, από την αρχή της διοργάνωσης ο Ρογήρος είχε εξηγήσει γιατί η Ολλανδία δεν καταλέγεται πλέον στις ποδοσφαιρικές συμπάθειές του. Δυστυχώς, η φετινή ομάδα ξεπέρασε κατά πολύ τα ήδη απαράδεκτα στάνταρ αντιαθλητικού παιχνιδιού στα οποία κινείται την τελευταία δεκαπενταετία. Είναι ίσως η ευκαιρία να θυμίσουμε μερικά αμφιλεγόμενα χαρακτηριστικά του ολλανδικού ποδοσφαίρου.

– η αλαζονεία: σταθερό χαρακτηριστικό του ολλανδικού ποδοσφαίρου, όσο κι αν οι ίδιοι μιλάνε για σιγουριά και αυτοπεποίθηση. Πρόκειται ίσως για παράγοντα που στάθηκε καθοριστικός στις απώλειες των τίτλων του ΄74 και του ΄78, όταν, τουλάχιστον στην πρώτη περίπτωση, η Ολλανδία ήταν η ομάδα με τις περισσότερες δυνατότητες. Ειδικά στη Γερμανία, η ομάδα του Κρόυφ και του Νέσκενς έπαιξε τον τελικό με την απόλυτη βεβαιότητα ότι θα επικρατήσει (το «τρόπαιο» το είχαν γιορτάσει ήδη από τα αποδυτήρια). Ωστόσο απέναντί τους είχαν τη διοργανώτρια χώρα, από τους παίκτες της οποίας δεν έλειπε ούτε το ταλέντο ούτε η προσωπικότητα και η νοοτροπία του νικητή.

– «φραγκοφονιάδες«: κατά παράδοση, οι Ολλανδοί διεθνείς σπαταλούν αρκετές δυνάμεις για να προστατέψουν τα ατομικά εμπορικά συμφέροντά τους. Αθέμιτο; Φυσικά και όχι, μόνο που σε ορισμένες περιπτώσεις η πρακτική αυτή καταλήγει σε απίστευτα αποτελέσματα. Όπως η μεγάλη κόντρα ομοσπονδίας και Κρόυφ λίγο πριν το ΠΚ της Γερμανίας το ΄74. Η KNVB έχει ως προμηθεύτρια αθλητικού υλικού την αντίντας, ενώ ο Κρόυφ έχει συμβόλαιο με την πούμα και αρνείται πεισματικά να φορέσει εμφάνιση όπου θα φαίνεται το σήμα ανταγωνίστριας εταιρίας. Η λύση είναι λιγάκι κωμική: μια και ο Κρόυφ θα αγωνιστεί στο ΠΚ εκείνο με… διαφορετική εμφάνιση από αυτή των συμπαικτών του (χωρίς σήμα εταιρίας και με δύο ρίγες αντί των τριών της αντίντας).

– έριδες και κακό εσωτερικό κλίμα: Τα εγώ των διεθνών Ολλανδών σπανίως συνυπάρχουν αρμονικά, με συνέπεια να δημιουργούνται συχνά κλίκες (αναλόγως όχι μόνο προσωπικής φιλίας αλλά και του συλλόγου κατάρτισης και προέλευσης – αυτοί του Άγιαξ κόντρα σ’ αυτούς της Φέγιενορντ ή της Αϊντχόφεντ – ή ακόμη και της φυλής!). Θυμίζουμε το περιστατικό του ΄96, όταν ο Ντάβιντς εκδιώχθηκε από την αποστολή του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος ύστερα από προσβλητικές δηλώσεις που είχε κάνει για τον κόουτς Χίντινκ. Αιτία της σύγκρουσης, μια ιστορία πριμ, όχι όμως τόσο μπανάλ όσο φανταζόμαστε. Στην εθνική Ολλανδίας, ακολουθώντας το παράδειγμα του Άγιαξ, το πριμ ήταν διαφορετικό ανάλογα με… το χρώμα του δέρματος του ποδοσφαιριστή!

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι φέτος ο Φαν Μαρβέικ παρουσίασε μια από τις πειθαρχημένες εθνικές Ολλανδίες όλων των εποχών. Για να το πετύχει, όμως, πέρα από τη μακροχρόνια δουλειά του για τον σκοπό αυτό, χρειάστηκε: 1. να καταστείλει την εξέγερση μερικών από τα αστέρια της ομάδας που ήθελαν να τον αναγκάσουν να βγάλει από την ενδεκάδα τον υπερπολύτιμο και ομαδικό Κέυτ προκειμένου να χωρέσει στην ενδεκάδα ο Φαν ντερ Φάαρτ, 2. να συγκρατήσει όσο ήταν δυνατό τις εκρήξεις του Φαν Πέρσι, χωρίς πάντως να τον βγάλει από τη βασική ομάδα, παρά τις μέτριες έως άθλιες εμφανίσεις του και την απαράδεκτη αντίδρασή του (α λα Ζάχοβιτς) όταν αντικαταστάθηκε στο τέλος του ματς με τη Σλοβακία, αντίδραση που συνοδεύτηκε από απίστευτες δηλώσεις («και γιατί να μη βγάλει καλύτερα τον Σνάιντερ;»). Τα περιστατικά αυτά αποδεικνύουν πόσο εύθραυστη ήταν η ισορροπία στις τάξεις των Οράνιε. 

– το τέλος του θρύλου του επιθετικού ποδοσφαίρου: αν στο μυαλό μας συνδυάζουμε την Ολλανδία με το ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο της ομάδας του Ρίνους Μίχελς στη δεκαετία του ’70, είμαστε αναγκασμένοι να διαπιστώσουμε ότι η φετινή Ολλανδία δεν έχει την παραμικρή σχέση με την ενδοξότατη πρόγονό της. Η μετάλλαξη σε ένα ακραιφνώς αμυντικό και σκληρό στυλ παιχνιδιού δεν είναι φυσικά αποκλειστικά υπόθεση της διετίας Φαν Μαρβέικ. Έχει ξεκινήσει από τη δεκαετία του ’90 και τον Άγιαξ του Φαν Χάαλ. Αρκεί να θυμηθούμε τον τελικό Άγιαξ-Μίλαν 1-0 το ’95, όταν η ολλανδική ομάδα παρατάσσεται με αμυντική διάταξη, προσπαθώντας να κλέψει το ματς με κάποια αντεπίθεση (όπως και θα συμβεί με το γκολ του Κλάυφερτ στο τέλος). Οι ουσιαστικές ευκαιρίες εκείνου του παιχνιδιού ήταν όλες μιλανέζικες. Από ολλανδικής πλευράς, απολαμβάνουμε ένα ρεσιτάλ πάσας προς τον τερματοφύλακα μεταξύ Φρανκ Ντε Μπουρ και Φαν ντερ Σαρ.

Φυσικά η Ολλανδία του 2010 είναι απείρως πιο αμυντικογενής από τον Άγιαξ του Φαν Χάαλ. Μόνο οι τρεις μεσοεπιθετικοί και ο φουνταριστός συμμετέχουν στην επιθετική ανάπτυξη. Από τους δύο αμυντικούς χαφ, ο μεν Φαν Μπόμελ έχει τη ευθύνη της σύνδεσης των γραμμών άμυνας κι επίθεσης της ομάδας, αλλά βασική του αποστολή είναι η με κάθε μέσο καταστροφή της ανάπτυξης του αντιπάλου. Ο Ντε Γιονκ έχει αμιγώς ανασταλτικά καθήκοντα. Τα πλάγια μπακ είναι περιορισμένα στον χώρο άμυνας και σχεδόν ποτέ δεν περνάνε τη γραμμή του κέντρου. Στον χτεσινό τελικό το αμυντικοστρεφές άγγιξε την ολοκλήρωση: ο Κέυτ θυσιάστηκε μαρκάροντας διαρκώς τον Σέρχιο Ράμος και προσπαθώντας να συγκρατήσει τις επελάσεις του, ο Σνάιντερ προσπαθούσε να παρενοχλεί τις μεταβιβάσεις του Πικέ προκειμένου να διακόψει τη μεταφορά της μπάλας προς τον χώρο επίθεσης των Ισπανών. Όλα αυτά είναι ωραία και καλά αν ο αποκλειστικός στόχος είναι τα αποτελέσματα, δεν αρκούν όμως για να κερδίσουν συμπάθειες, κατά μείζονα λόγο όταν ο αμυντικός προσανατολισμός συνδυάζεται με το πιο αντιαθλητικό παιχνίδι που έχω δει ποτέ σε ΠΚ. Το γεγονός ότι την πορτοκαλί φανέλα φόρεσαν ο Κρόυφ, ο Νέσκενς, ο Ρεπ ή ο Φαν Μπάστεν δεν αρκεί για να παρέχεται συνεχώς ασυλία σε ένα σύνολο που έχει ως βασικό στόχο την καταστροφή του ποδοσφαίρου του αντιπάλου.

Η ευχάριστη βραδιά του μικρού τελικού: Αν οι μεγάλοι τελικοί είναι παραδοσιακά αγώνες με ένταση, νευρικότητα και θέαμα μέτριο ή ακόμη χειρότερο, οι μικροί τελικοί είναι σχεδόν πάντα θεαματικά και ευχάριστα παιχνίδια, ακριβώς γιατί πρόκειται για ματς χωρίς σκοπιμότητες και άγχος. Ο αγώνας του Πορτ Ελίζαμπεθ επιβεβαίωσε τον κανόνα. Άλλωστε, αποφεύχθηκε ο συνήθης κίνδυνος των μικρών τελικών, δηλαδή η χρησιμοποίηση όσο περισσότερων αναπληρωματικών είναι δυνατό. Η Ουρουγουάη, έχοντας τις επιστροφές τραυματιών (Λουγκάνο) και τιμωρημένων (Φουσίλε, Σοάρες), παρατάχθηκε με την καλύτερη σύνθεσή της. Ο Ταμπάρες έφερε τον Φουσίλε στο δεξί άκρο, αφήνοντας στο αριστερό τον Μαρτίν Κάσερες που τα είχε πάει καλά στον ημιτελικό. Προώθησε στο κέντρο τον Μάξι Περέιρα (στα δεξιά), φέρνοντας τον Πέρες στον άξονα. Τέλος, με την επιστροφή του Σοάρες, ανασυστάθηκε και το επιθετικό τρίο με τους Φορλάν και Καβάνι. Η Γερμανία είχε περισσότερες αλλαγές προσώπων, δύο εκ των οποίων αναγκαστικές (ο άρρωστος Λαμ κι ο τραυματίας στη μέση Κλόζε, ο οποίος έχασε την ευκαιρία να κυνηγήσει το ρεκόρ γκολ του Ρονάλντο). Ο Λεβ τροποποίησε το σύστημά του: ένας μόνο καθαρόαιμος επιθετικός (Κακάου), υποστηριζόμενος από δύο ακραίους (Μύλλερ και Γιάνσεν). Μεταφορά του Έζιλ στον άξονα και κάλυψη των άκρων στη μεσαία γραμμή από Σβάινστάιγκερ και Χεντίρα.  

Η Γερμανία άρχισε να επιβάλλει τον ρυθμό της γύρω στο δεκάλεπτο (κεφαλιά του Φρήντριχ στο δοκάρι, 9΄) και άνοιξε το σκορ στο 19΄ μετά από φοβερό μακρινό σουτ του Σβάινστάιγκερ που απέκρουσε ο Μουσλέρα χωρίς να συγκρατήσει τη μπάλα. Ο επερχόμενος Μύλλερ τελείωσε τη φάση χωρίς δυσκολίες, φτάνοντας τους Βίγια και Σνάιντερ στην πρώτη θέση των σκόρερ με 5 γκολ (1-0). Η πάντα αγωνιστική Ουρουγουάη θα ισοφαρίσει σε λιγότερα από 10΄: εξαιρετικό κλέψιμο από τον Πέρες, πάσα στον Σουάρες ο οποίος βγάζει μόνο τον Καβάνι που πλασάρει αριστοτεχνικά (1-1, 28΄). Η μεγάλη ευκαιρία του α΄ ημιχρόνου θα είναι λατινοαμερικάνικη, αλλά ο Σουάρες σουτάρει λίγο άουτ (41΄). Το β΄ μέρος ξεκινά με τον ίδιο τρόπο (ευκαιρία των Ουρουγουανών που χάνει ο Σουάρες) και στο 51΄ η Σελέστε μπαίνει μπροστά στο σκορ. Εκπληκτική ενέργεια του Αρέβαλο (κλέψιμο, δύσκολο κοντρόλ, 1-2 κι έπειτα σέντρα στην περιοχή) που βρίσκει τον Φορλάν. Το αστέρι των Τσαρρούας πιάνει ένα υπέροχο σκαστό βολέ που στέλνει τη μπάλα στα δίχτυα του Μπουττ (1-2) και τον εαυτό του στα 5 γκολ και την πρώτη θέση των σκόρερ του ΠΚ μ’ όλη την παλιοπαρέα. Αντί, όμως, να προσπαθήσει να διαφυλάξει το σκορ, η Ουρουγουάη δεν θα κλειστεί και θα το πληρώσει γρήγορα. Σέντρα του Μπόατενγκ, τραγική έξοδος του Μουσλέρα που βρίσκει αέρα κι ο Γιάνσεν με γυριστή κεφαλιά ισοφαρίζει (2-2, 56΄). Η Σελέστε θα αντέξει ως το 65΄ περίπου. Μετά από το σημείο αυτό είναι τόσο κουρασμένη που οι Γερμανοί παίρνουν τον απόλυτο έλεγχο του παιχνιδιού και χάνουν διαρκώς ευκαιρίες. Το γκολ της νίκης θα το πετύχουν στο 81΄, μετά από κόρνερ και σύγχυση στην περιοχή των Ουρουγουανών, χάρη σε κεφαλιά του Χεντίρα (3-2). Ακόμη και με τις ελάχιστες δυνάμεις που της απέμεναν η Σελέστε θα ψάξει την ισοφάριση: στο τρίτο λεπτό των καθυστερήσεων κερδίζει ένα φάουλ σε εξαιρετικά ευνοϊκή θέση. Ο μέγας Φορλάν θα βάλει όλη τη μαεστρία του, αλλά το δοκάρι θα αρνηθεί να ικανοποιήσει το αίτημα για παράταση! Ακόμη κι έτσι, ήταν ένας θεαματικός αγώνας με δύο ομάδες που παίζουν επιθετικά και κυνηγούν το γκολ [Γερμανία-Ουρουγουάη 3-2 (1-1)]. Δύο ομάδες που δίκαια κέρδισαν τις εντυπώσεις. Και παράλληλα ένας αγώνας σύμβολο της αναγνώρισης και της καταξίωσης του ποδοσφαιριστή που θεωρούμε ότι υπήρξε πράγματι ο καλύτερος του νοτιοαφρικανικού Μουντιάλ, άσχετα αν η ομάδα του τερμάτισε τέταρτη.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο της Νότιας Αφρικής τελείωσε, όχι όμως και η ζωή του ιστολογίου. Απομένουν αρκετά πράγματα για να συζητήσουμε, όπως επίσης κι ένας απολογισμός της διοργάνωσης από διάφορες απόψεις. Κι έπειτα; Τελικά ΠΚ, καλά να είμαστε όλοι, θα ξανάχουμε σε 4 χρόνια. Πολύς καιρός. Ευρωπαϊκό σε δύο. Και πάλι ο χρόνος που μεσολαβεί δεν είναι λίγος. Ποδοσφαιρική επικαιρότητα θα συνεχίσει να υπάρχει. Και η σκέψη μετατροπής του βήματος αυτού σε «διαρκές» ποδοσφαιρικό ιστολόγιο, που θα ανανεώνεται εκ παραλλήλου με το ιστορικής θεματολογίας «Ιστολόγιο του Ρογήρου», μου φαίνεται εξαιρετικά δελεαστική. Σε κάθε περίπτωση και παρά την κούραση που συνεπαγόταν η ενημέρωση ενός δεύτερου ιστολογίου σε μια ιδιαίτερα βεβαρημένη χρονική περίοδο από άποψη φόρτου εργασίας, το εγχείρημα μου προσέφερε ιδιαίτερη χαρά. Κυρίως χάρη στη, μικρή ίσως αλλά πάντως εκλεκτή, παρέα που δημιουργήθηκε! Ένα μεγάλο ευχαριστώ λοιπόν σε όλους τους σχολιαστές και τους αναγνώστες αυτού του ιστολογίου! Η διαμόρφωση του χαρακτήρα του οφείλεται πρωτίστως σ’ αυτούς. Και τί άλλο; Συνεχίζουμε! Αρκεί να μη χρειαστεί να σπαταλήσουμε όλες μας τις δυνάμεις συζητώντας για τιτανομαχίες Μποροβήλου-Τσακίρη-Κανελλόπουλου ή για το νέο «αλβανικό έπος»…              

Άσμα ηρωϊκό (αλλά όχι πένθιμο) για τη Σελέστε

Ίσως είναι άδικο για τη νικήτρια του χτεσινού ημιτελικού, η οποία, όπως και να το κάνουμε, δεν έκλεψε την πρόκρισή της στον τελικό, αλλά θα προτιμήσουμε να αφιερώσουμε τη σημερινή ανάρτηση στην ηττημένη Ουρουγουάη. Αυτή τη μικρή χώρα της Νότιας Αμερικής, με τα μόλις 3,5 εκατομμύρια πληθυσμό, την πιο ευρωπαϊκή – μαζί με την «αδελφή» από άποψη σύνθεσης πληθυσμού και νοοτροπίας Αργεντινή – ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής, μια χώρα με την οποία (από σύμπτωση;) μοιραζόμαστε το ίδιο εθνικό σύνθημα (Libertad o Muerte), η οποία έχει ως Πρόεδρο έναν πρώην Τουπαμάρο  που πέρασε χρόνια στις φυλακές (Χοσέ Μούχικα), αλλά είναι φανατικός ποδοσφαιρόφιλος και φυσικά οπαδός της Σελέστε. Χώρα που είχε να επιδείξει (τουλάχιστον μέχρι να τη χτυπήσει η παγκόσμια οικονομική κρίση) ρυθμούς ανάπτυξης που πλησίαζαν το 10 %. Πρωτίστως, μια χώρα απόλυτα ποδοσφαιρική με μεγάλες στιγμές δόξας, έστω κι αν αυτές ανάγονται πια στο απώτερο παρελθόν της Ιστορίας του Ποδοσφαίρου (οι κατακτήσεις των ΠΚ του ’30 και του ’50).

Η τωρινή γενιά κατάφερε να ισοφαρίσει τουλάχιστον την τελευταία μεγάλη επιτυχία (την 4η θέση στο Μεξικό) μολονότι ξεκίνησε με τις πιο αντίξοες συνθήκες και προβλέψεις. Θυμίζουμε ότι η Ουρουγουάη τερμάτισε μόλις 5η στους προκριματικούς της Ν. Αμερικής και για να κερδίσει τη συμμετοχή της στο νοτιοαφρικανικό Μουντιάλ χρειάστηκε να δώσει αγώνες μπαράζ με την Κόστα Ρίκα, 4η στους προκριματικούς της ζώνης Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής (1-0 στο Σαν Χοσέ, 1-1 στο Μοντεβιδέο). Χωρίς συνολικά το υλικό της να είναι εξαιρετικό ευτύχησε να διαθέτει: έναν εμπειρότατο και ικανό τεχνικό (Όσκαρ Ταμπάρες), μερικούς παίκτες μεγάλης κλάσης (Λουίς Σουάρες, Ντιέγκο Λουγκάνο και φυσικά τον ηγέτη της Ντιέγκο Φορλάν), αλλά και δέσιμο συνόλου, στο πλαίσιο του οποίου όλοι οι παίκτες προσπάθησαν να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους, ομαδικότητα και πειθαρχία και, βέβαια, εξαιρετικό κλίμα στο εσωτερικό της. Κατορθώνοντας (αήττητη και δίχως να έχει δεχτεί γκολ) να εξασφαλίσει την πρώτη θέση στον όμιλό της, απέκτησε το δικαίωμα σε ένα βατό πρόγραμμα που φαινόταν να οδηγεί στα ημιτελικά. Το συμβόλαιο αυτό η Σελέστε το εκπλήρωσε, παρά τις δυσκολίες που συνάντησε στην πορεία. Ο ημιτελικός απέναντι στους Ολλανδούς ήταν κάτι διαφορετικό. Κουβαλώντας την κούραση της πρόκρισης στα πέναλτυ κατά της Γκάνας, έχοντας τιμωρημένους τον σέντερ φορ της Σουάρες και τον αριστερό της μπακ Φουσίλε, τραυματισμένο τον αρχηγό Λουγκάνο, αλλά και τον μέσο Λοντέιρο, η Ουρουγουάη δεν είχε αντικειμενικά πολλές ελπίδες κόντρα σε μια ομάδα με περισσότερους παίκτες αξίας. Παρ’ όλα αυτά, η αγωνιστικότητα και το πνεύμα αυταπάρνησης που διακρίνουν τους Τσαρρούας αποτελούσαν εγγύηση ότι οι Λατινοαμερικάνοι θα πάλευαν σκληρά ακόμα και για τις λιγοστές πιθανότητες πρόκρισης στον τελικό.  

Ο Ταμπάρες προσπάθησε να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το υλικό που είχε στη διάθεσή του. Προτίμησε να κατεβάσει τους Καβάνι και Φορλάν ως επιθετικό δίδυμο, μολονότι γνώριζε ότι προωθώντας τον Φορλάν σε θέση φορ η ομάδα στερείται μεγάλο μέρος από τις επιτελικές υπηρεσίες που μπορεί να της προσφέρει. Ήξερε, όμως, ότι η άλλη εναλλακτική λύση (η χρησιμοποίηση του Αμπρέου από την αρχή του αγώνα) ενείχε τον κίνδυνο να αλλοιώσει τον τρόπο ανάπτυξης της ομάδας, καθώς η παρουσία του υψηλόσωμου φορ θα παρωθούσε τους συμπαίκτες του σε βαθιές, ψηλές μπαλιές και σέντρες που δύσκολα θα προβλημάτιζαν τους Ολλανδούς. Επαναφέροντας τον Άλβαρο Περέιρα στη βασική ενδεκάδα ως αριστερό χαφ και μεταφέροντας τον Πέρες σε θέση δεξιού μέσου, ο Ταμπάρες επιχείρησε να γεμίσει τα άκρα, τον χώρο δηλαδή που χρησιμοποιούν τα βασικά ατού της ολλανδικής ομάδας. Με το ίδιο σκεπτικό και αντί του τιμωρημένου Φουσίλε έβαλε αριστερό μπακ τον Μαρτίν Κάσερες, παίκτη αρκετά ταχύ και με τεχνικές αρετές, ο οποίος είχε χάσει τη θέση βασικού μετά την αποβολή του στο κρίσιμο τελευταίο ματς των προκριματικών κατά της Αργεντινής (0-1) και στον οποίο ανατέθηκε εν μέρει η αποστολή φύλαξης του Ρόμπεν. Όσον αφορά, τέλος, τους αμυντικούς χαφ, πλαισίωσε τον ακούραστο και ευφυή Αρέβαλο με τον Γκάργκανο, το μηχανάκι αυτό της Νάπολι, προκειμένου να μη χάνεται ούτε μισό μέτρο στον χώρο άμυνας/ ανάκτησης κατοχής της μπάλας.

Στο στρατόπεδο των Οράνιε, ο Φαν Μαρβέικ δεν άλλαξε τίποτε στο σύστημά του (4-2-3-1), παρά μόνο τα πρόσωπα που έπρεπε να αντικαταστήσει (λόγω τιμωριών και τραυματισμών). Δηλαδή επιστροφή του Ματέισεν στο κέντρο της άμυνας, αντικατάσταση του τιμωρημένου Φαν Ντερ Βιλ στο δεξί άκρο της άμυνας από τον Μπουλαρούζ και του, επίσης τιμωρημένου, δεύτερου αμυντικού χαφ Ντε Γιονκ από τον Ντε Ζέου. Το ατού των Οράνιε παρέμενε φυσικά η τριάδα των μεσοεπιθετικών (Σνάιντερ στο κέντρο και Ρόμπεν, Κέυτ στα άκρα). Ερωτηματικό; Το πώς θα ανταποκρινόταν μια άμυνα με νέα πρόσωπα, κατά μείζονα λόγο όταν η αμυντική λειτουργία της ομάδας δεν ήταν ακριβώς υποδειγματική στα προηγούμενα παιχνίδια. 

Στο πρώτο τέταρτο του ημιτελικού του Κέηπ Τάουν τα σχέδια του Ταμπάρες φαίνεται να πετυχαίνουν. Η πίεση που ασκούν οι Ουρουγουανοί φαίνεται να έχει μπλοκάρει τους Οράνιε. Εντούτοις, το φαβορί θα ανοίξει το σκορ στο 18΄ και μάλιστα με σχετικά απροσδόκητο τρόπο: ένα φοβερό σουτ του Φαν Μπρόνκχορστ από σχεδόν 40 μέτρα, που θα καταλήξει στο παραθυράκι της εστίας του Μουσλέρα (1-0) [όσοι μιλήσαμε για προσβολή της αισθητικής αναφερόμενοι στην εικόνα της πανηγυρίζουσας Μέρκελ δεν είχαμε υπόψη μας την περίπτωση του Πρίγκιπα Γουλέλμου-Αλέξανδρου των Κάτω Χωρών και της πριγκιπικής συζύγου του – και κόρης του… Υπουργού Γεωργίας του Βιντέλα]. Πρέπει να περάσει το ημίωρο για να δούμε τη Σελέστε να ανασυντάσεται, να αποκτά τον έλεγχο του παιχνιδιού και να αρχίσει να επιδιώκει την ισοφάριση δημιουργώντας ουσιαστικούς κινδύνους (μια υποψία πέναλτυ στο 31΄, όταν ο Φαν Μπρόνκχορστ κατεβάζει τον Καβάνι ενώ περιμένουν σέντρα/ μια επέλαση του Καβάνι που δέχεται τη μπάλα μόνος προς το άκρο της ολλανδικής περιοχής, αλλά αργεί και κλείνεται στο 34΄). Τη λύση τη δίνει και πάλι η ιδοφυία του Φορλάν, ο οποίος, στο 41΄, αποφεύγει τον προσωπικό αντίπαλό του και σουτάρει εξαιρετικά πολύ έξω από την περιοχή. Ο Στεκέλενμπυρχ ίσα που αγγίζει τη μπάλα, αλλά δεν κατορθώνει να αλλάξει την πορεία της προς το βάθος της εστίας του (1-1).

Το α΄ ημίχρονο τελειώνει ισόπαλο και το β΄ ξεκινά με τον ίδιο τρόπο: η Ουρουγουάη μέχρι το 60΄ δείχνει να έχει μπλοκάρει την επιθετική ορμή των Ολλανδών και να απειλεί την όχι και τόσο σίγουρη άμυνά τους (ευκαιρία του 50΄ με τη διείσδυση του Καβάνι, όταν σώζει μπροστά στο τέρμα ο Φαν Μπρόνκχορστ). Μετά την ώρα παιχνιδιού τα πράγματα αλλάζουν: η Ολλανδία πιέζει όλο και περισσότερο, η Ουρουγουάη δείχνει σημάδια κούρασης. Στο 69΄ η ολλανδική υπεροχή φέρνει καρπούς: ο Σνάιντερ σουτάρει με φάλτσο στο ύψος της περιοχής, ενώ ο Φ. Πέρσι, από ελεγχόμενη θέση οφσάιντ, απασχολεί έναν αμυντικό, κλείνει το οπτικό πεδίο του Μουσλέρα και σχεδόν αγγίζει τη μπάλα που γλείφοντας το δικάρι καταλήγει στα δίχτυα της Σελέστε (2-1). Οι Ολλανδοί ξέρουν ότι έχουν την ευκαιρία να τελειώσουν το παιχνίδι και επιμένουν. Τρία λεπτά αργότερα σε σέντρα του Κέυτ ο Ρόμπεν με κεφαλιά κάνει το 3-1.  Οι Τσαρρούας είναι πια απογοητευμένοι. Η είσοδος του Αμπρέου στο παιχνίδι δεν φαίνεται να αλλάζει την κατάσταση. Στο 85΄ ο Ταμπάρες αποσύρει τον Φορλάν. Η κίνηση μοιάζει με παραδοχή της ήττας (αν και σήμερα θα διαβάσουμε ότι ο Φορλάν αγωνίστηκε τραυματίας). Παρά τις αντιξοότητες, η Ουρουγουάη θα παλέψει για ό,τι καλύτερο μέχρι τέλους. Μόλις έχουμε μπει στις καθυστερήσεις και μέσα από την περιοχή, αλλά μαρκαρισμένος, ο Μάξι Περέιρα με ένα διαβολεμένα φαλτσαριστό σουτ μειώνει το σκορ (3-2). Στα 3΄-4΄ που θα παιχτούν ακόμη η Σελέστε θα κυνηγήσει την ισοφάριση, χωρίς επιτυχία. Ακόμη κι έτσι έχει κερδίσει τη συμπάθεια του κοινού με την υπερπροσπάθεια που κατέβαλε. Sabremos cumplir. Πράγματι! [Ολλανδία-Ουρουγουάη 3-2 (1-1)].

Όσο για την Ολλανδία, πέτυχε τον στόχο της, έστω και με δυσκολίες και ετοιμάζεται να δώσει τον τρίτο τελικό της σε ΠΚ (και τον πρώτο στον οποίο δεν θα έχει να αντιμετωπίσει τη διοργανώτρια χώρα). Με μια ομάδα σαφώς κατώτερη της μεγάλης της δεκαετίας του ’70 ή και εκείνης της εποχής Φαν Μπάστεν, πέτυχε εκεί που προκάτοχοί της με μεγαλύτερο ταλέντο απέτυχαν. Εύσημα, συνεπώς, και στον Φαν Μαρβέικ που κατάφερε να οργανώσει σε πειθαρχημένο (για τα ολλανδικά δεδομένα εξυπακούεται) σύνολο τα εγώ των παιχτών του. Εύσημα και στα μεγάλα ονόματα της ομάδας που στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων (Ρόμπεν, Κέυτ, Σνάιντερ, Φαν Μπόμμελ και, ειδικά στο χτεσινό παιχνίδι, Φαν Μπρόνκχορστ).

Όχι άλλα ύποπτα κλισέ: Πέρα από την ομολογημένη συμπαθειά μου προς τις ομάδες της Λατινικής Αμερικής, η προνομιακή παρουσίαση της ηττημένης Ουρουγουάης οφείλεται και σ’ έναν άλλο συναφή λόγο. Το γεγονός ότι έχω πια κουραστεί με ορισμένα στερεότυπα που επιβιώνουν σε πείσμα της πραγματικότητας και ειδικά του μύθου για το «σκληρό και αντιαθλητικό» παιχνίδι των Λατινοαμερικάνων, σε αντίθεση με το φαιρ-πλέυ των Ευρωπαίων (Βόρειων και Δυτικών εννοείται). Από την προσεκτική παρατήρηση του σύγχρονου ποδοσφαίρου κατά τις τελευταίες δεκαετίες συνάγεται ότι δεν υπάρχει ουσιαστική διαφοροποίηση στο θέμα αυτό μεταξύ Λατινοαμερικάνων και Ευρωπαίων ποδοσφαιριστών (που άλλωστε αγωνίζονται συνήθως στα ίδια, ευρωπαϊκά πρωταθλήματα). Τί είναι αυτό που κάνει τον μέσο Ευρωπαίο φίλαθλο να διαιωνίζει ένα μύθο (που βασίζεται στην επίκληση μεμονωμένων περιστατικών του παρελθόντος που η σημασία τους γιγαντώθηκε) και ξαφνικά να χαρακτηρίζει τους παίκτες που εξυμνεί όταν αγωνίζονται με τα χρώματα του συλλόγου του ως «δρεπανηφόρα άρματα», «σκοτώστρες» και «ζώα» όταν αυτοί φοράνε τη φανέλα της εθνικής τους; Στην πιο ευγενική εκδοχή, το στερεότυπο οφείλεται σε μια θεμελιώδη παρεξήγηση που εκφράζει μια αντιπαράθεση κουλτούρας και αντιλήψεων γύρω από τον αθλητισμό, το αγωνιστικό πνεύμα και τη διεκδίκηση της νίκης. Μια σύγκρουση πολιτισμών, έστω και κατά πολύ αμβλυμένη. Στην πιο σκοτεινή εκδοχή του, όμως, ο μύθος εδράζεται σε μια ρατσιστική (ενίοτε αποικιοκρατικού χαρακτήρα) νοοτροπία των Ευρωπαίων. Και μη νομίσετε ότι ο άξονας της αντιπαράθεσης Βορρά-Νότου λειτουργεί μόνο σ’ αυτό το πλαίσιο. Υπάρχει και η ενδοευρωπαϊκή εκδοχή του, όπου τα θύματα των στερεοτύπων είναι βέβαια οι Μεσογειακοί (και κυρίως οι πιο αξιόμαχοι και διεκδικητικοί από αυτούς, δηλαδή οι Ιταλοί).

Η προκατάληψη εκδηλώθηκε «μεγαλειωδώς» με αφορμή το χέρι του Σουάρες στο τελευταίο λεπτό της παράτασης του παιχνιδιού με τη Γκάνα. Ο αγγλικός και ο γαλλικός τύπος είναι γεμάτοι με άρθρα δημοσιογράφων και επιστολές οργισμένων αναγνωστών που στηλιτεύουν την ενέργεια του Ουρουγουανού φορ και κοκκινίζουν τάχα μου με την «ελάχιστη» κατ’ αυτούς τιμωρία που του επιβλήθηκε. Κατά τη γνώμη μου και πάλι μίλησε ο λανθάνων ρατσισμός (όταν τα χέρια είναι ευρωπαϊκά ή έστω ανήκουν σε Λατινοαμερικάνο με υψηλή εμπορική αξία και αντίστοιχη επικοινωνιακή εικόνα, τότε είναι ευστροφία και ορθολογισμός, χέρι θεού ή jogo bonito). Σε αντίθετη περίπτωση… ΟΚ, να λυπηθούμε όλοι που αποκλείστηκε η Γκάνα (εδώ παίζει το ξεκάρφωμα/ αντιρατσιστική αντίδραση του Ευρωπαίου φιλάθλου). Πώς όμως να δεχτώ ότι ο Σουάρες και η Ουρουγουάη δεν τιμωρήθηκαν αρκετά; Ο παίχτης αποβλήθηκε, η ομάδα του στερήθηκε τη βοήθειά του και στον επόμενο κρισιμότατο αγώνα, ενώ η παράβαση τιμωρήθηκε και με πέναλτυ, άρα υψηλότατη πιθανότητα μετουσίωσης της ποινής σε τέρμα. Τί ζητάνε αυτοί που λένε ότι πρέπει να… αλλάξουν οι κανονισμοί; Να τιμωρείται όποιος υποπίπτει σε τέτοια παράβαση (που στο κάτω κάτω δεν έθεσε σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα κάποιου) με 200 αγωνιστικές; Ή να μετρά γκολ σε τέτοιες περιπτώσεις; Ποιός έχει αλήθεια παρανοήσει το πνεύμα του παιχνιδιού;

Άλλωστε το είδαμε και χτες. Ο μακράν αντιαθλητικότερος ποδοσφαιριστής που αγωνίστηκε δεν ήταν φυσικά Ουρουγουανός, αλλά Ολλανδός. Ο συνήθης ύποπτος Φαν Μπόμμελ. Αυτός που όσο μεγάλο ποδοσφαιρικό ταλέντο και ευφυία διαθέτει, άλλο τόσο «βρόμικα» μέσα χρησιμοποιεί. Κλαδέματα, κατά κόρον χρήση φάουλ που δεν σφυρίζονται, λεκτικός εκφοβισμός αντιπάλων και διαιτητή. Και ταυτόχρονα είναι τόσο γοητευτικός που χαίρει απόλυτης ασυλίας. Στο 42΄ κλαδεύει τον Καβάνι που φεύγει μόνος του προς το τέρμα. Ουδεμία επιδίωξη να βρει μπάλα. Απόλυτη σκοπιμότητα στο φάουλ για να μη βρεθεί η ομάδα του σε δύσκολη θέση. Ούτε τιμωρία (καμία κίτρινη δεν βγήκε), ούτε ηθική κατακραυγή! Κάποια στιγμή προς το τέλος κλαδεύει άγαρμπα τον νεοεισελθόντα Σεμπαστιάν Φερνάντες. Και μόλις σηκώνεται τον αρχίζει στα μπινελίκια και στις χειρονομίες! Και πάλι καμία κίτρινη. Και σήμερα καμία αναφορά στον τύπο. Και δεν λέω να σταυρώσουμε τον κάθε Φαν Μπόμμελ. Απλά να μην κατευθύνουμε επιλεκτικά την «οργή» μας. Και… να εγκαταλείψουμε τις προκαταλήψεις μας, όσο αυτό είναι δυνατό.

Σε λίγη ώρα ξεκινά ο δεύτερος ημιτελικός. Η δυναμικότητα των ομάδων, η κατάστασή τους, η αξία του πλούσιο υλικού τους οδηγούν πάλι στο… κλισέ του πρόωρου τελικού. Αυτή τη φορά οι ισορροπίες έχουν αλλάξει σε σχέση με τον τελικού του Ευρωπαϊκού πριν από δύο χρόνια. Η Γερμανία έχει παίξει το πιο πειστικό, το πιο ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο στη διοργάνωση. Είναι πλήρης, γεμάτη ταλέντο, φορμαρισμένη, καλά προετοιμασμένη, με ικανό προπονητή. Το μόνο ουσιαστικό της πρόβλημα είναι η (πολύ σημαντική) απουσία του Μύλλερ (και… η «πρόβλεψη» του Πάουλ, του χταποδιού του ενυδρείου του Ομπερχάουζεν που τούτη τη φορά διάλεξε το κουτί με τα χρώματα της Ισπανίας). Η Ισπανία έχει δυσκολευτεί περισσότερο, δεν έχει πείσει και τόσο, αλλά έχει σπουδαίες μονάδες στο κέντρο και ταυτόχρονα τον πιο φορμαρισμένο επιθετικό. Το κλειδί ίσως είναι η άμυνά της: αν οι δύο ακραίοι (και κυρίως ο Ράμος) τα πάνε πολύ καλά και συμμετέχουν και στην επιθετική ανάπτυξη, το κεντρικό δίδυμο προκαλεί πολλές ανησυχίες. Ειδικά ο τόσο υπερτιμημένος και δυνάμει γκαφατζής Πουγιόλ. Αν η Ισπανία θέλει να αντέξει, οι κεντρικοί της αμυντικοί πρέπει να ανεβάσουν απόδοση. Ακόμη, η Ισπανία δεν πρέπει να πέσει στην παγίδα να βγάλει από την ενδεκάδα έναν επιθετικό (ας πούμε τον ανασφαλή ντεφορμέ Τόρρες) για να χωρέσει ένα ακόμη προικισμένο παίχτη στο κέντρο (εν προκειμένω τον Φάμπρεγκας). Αν ο Βίγια μείνει μόνος στην επίθεση, χωρίς παρτενέρ που θα του ανοίγει χώρους, θα είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικός.

Η Γερμανία είναι το φαβορί. Όχι ακλόνητο όμως…

Edit κατόπιν εορτής: την παραπάνω φράση μου για τον Πουγιόλ την αφήνω ως μνημείο της απερισκεψίας μου. Εκτός κι αν ο Καταλανός σέντερ μπακ πληροφορήθηκε τί του έσυρα και σκίστηκε για να αποδείξει την αξία του (!!!). Προς το παρόν, όμως, απλώς γελάω με τον εαυτό μου. Ο νεαντερτάλειος της Μπάρσα έκρινε τον ημιτελικό.

Δύο έργα! 1. «Ένα μόνο λάθος φτάνει» (αισθηματικό δράμα), 2. «Δια πυρός και σιδήρου» (πολεμικό, θρίλλερ)

Οι δύο πρώτοι προημιτελικοί της διοργάνωσης δεν μας απογοήτευσαν: χωρίς να είναι κατ’ ανάγκη αγώνες τεχνικής τελειότητας και μεγάλου ποδοσφαιρικού θεάματος, είχαν την ομορφιά της έντασης και της αγωνίας που χαρακτηρίζει αναμετρήσεις με έπαθλο μια θέση στην τελική τετράδα. Και στα δύο παιχνίδια το στοιχείο του δράματος ήταν παρόν. Στον πρώτο προημιτελικό παρακολουθήσαμε την απροσδόκητη πτώση του ακλόνητου φαβορί. Ο δεύτερος είχε την ομορφιά του αγώνα όπου οι δύο ομάδες κυνηγούν με πάθος επί 120΄ τη νίκη, χρησιμοποιώντας όλα τα όπλα που διαθέτουν, και ο οποίος κρίνεται τελικά στη διαδικασία των πέναλτυ. Μόνο που για να φτάσουμε σ’ αυτήν χρειάστηκε ένα απίστευτο από κάθε άποψη σενάριο. 

Ένα μόνο λάθος φτάνει ή πώς διαλύθηκε το «ακλόνητο» φαβορί: Η Βραζιλία θα πρέπει να περιμένει τουλάχιστον τέσσερα χρόνια και τα τελικά που θα διοργανώσει η ίδια για να προσπαθήσει να κατακτήσει τον έκτο τίτλο της. Μολονότι είχε χαρακτηρισθεί ως ακλόνητο φαβορί της διοργάνωσης, σκόνταψε ξανά στον προημιτελικό, όπως και το 2006, και υπό συνθήκες αρκετά όμοιες: με αντίπαλο μια «μεγαλομεσαία» ευρωπαϊκή ομάδα (τότε τη Γαλλία, χτες την Ολλανδία) που είχε ξεκινήσει στη διοργάνωση χωρίς απώλειες, αλλά και χωρίς να εντυπωσιάσει, είχε όμως το πάθος και την εξυπνάδα να μη φοβηθεί το όνομα της αντιπάλου και να κυνηγήσει κάθε ευκαιρία που θα παρουσιαζόταν. 

Ομολογώ ότι δεν είχα φανταστεί την εξέλιξη που τελικά είχε ο χτεσινός προημιτελικός. Περίμενα βέβαια ότι η Ολλανδία θα πρόβαλε τη μεγαλύτερη αντίσταση που είχε συναντήσει μέχρι τότε η Σελεσάο, αλλά το δύσκολο σενάριο για τους Βραζιλιάνους ήταν στο μυαλό μου το εξής: είτε να παρέμενε το 0-0 είτε οι Ολλανδοί να άνοιγαν το σκορ (κατά προτίμηση νωρίς). Το ζητούμενο από τους Βραζιλιάνους θα ήταν τότε να κυνηγήσουν το γκολ με σύνεση, χωρίς να ανοιχτούν υπερβολικά και χωρίς να πανικοβληθούν από το εναντίον τους αποτέλεσμα. Δεν φανταζόμουν, όμως, ότι οι Βραζιλιάνοι θα αποκλείονταν ενώ το παιχνίδι θα είχε ξεκινήσει ιδανικά για αυτούς. Και το παιχνίδι του Πορτ Ελίζαμπεθ άρχισε με τον καλύτερο τρόπο για τη Σελεσάο: γρήγορο γκολ από τον Ρομπίνιο (10΄) ΄κι ένα ολόκληρο πρώτο μέρος κατά το οποίο οι Βραζιλιάνοι έχουν την υπεροχή και, κατά τα φαινόμενα, τον απόλυτο έλεγχο του παιχνιδιού. Κι ενώ το δεύτερο μέρος ξεκίνησε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, δημιουργώντας την εντύπωση ότι η έκβαση του αγώνα θα ήταν αυτή που αναμενόταν βάσει των προγνωστικών, η μορφή του άλλαξε άρδην μέσα σ’ ένα λεπτό. Στην αρχή της φάσης υπάρχει ένα φάουλ λίγο κάτω από τη σέντρα, το οποίο κερδίζει θεατρικά ο Ρόμπεν από τον Μπάστος, πέφτοντας θεαματικά ενώ δεν υπάρχει καν επαφή μεταξύ των δύο παικτών. Πρώτα νεύρα και απώλεια συγκέντρωσης από την πλευρά των Βραζιλιάνων. Στην εξέλιξη, σέντρα του Σνάιντερ προς τη βραζιλιάνικη περιοχή και σ’ ένα σημείο όπου δεν υπάρχει κανένας Ολλανδός. Ο Φελίπε Μέλο ετοιμάζεται να διώξει με κεφαλιά. Λογαριάζει, όμως, χωρίς τον τερματοφύλακά του: ο Ζούλιο Σέζαρ επιχειρεί αψυχολόγητα έξοδο για να διώξει αυτός τη μπάλα. Το αποτέλεσμα είναι να συγκρουστεί με τον Μέλο, ο οποίος άθελά του βρίσκει τη μπάλα με το κεφάλι και τη στέλνει στο βάθος της εστίας του (53΄). Αυτό το χοντρό λάθος θα σταθεί αρκετό για να πανικοβληθεί εντελώς το μεγάλο φαβορί, με την πρώτη μόλις δυσκολία που αντιμετώπιζε στη διοργάνωση. Νεύρα και ταραγμένο μυαλό. Ειδικά οι πρωταγωνιστές της φάσης χάνουν ολότελα τα λογικά τους: οι μετέπειτα ενέργειές τους δείχνουν ανθρώπους που βρίσκονται σε κατάσταση απόλυτης ταραχής και μόνο κακό μπορούν να κάνουν στην ομάδα τους. Ο πανικός πληρώνεται τοις μετρητοίς: 68΄, κόρνερ του Ρόμπεν, κεφαλιά του Κέυτ που πασάρει προς τον Σνάιντερ κι αυτός με κεφαλιά κάνει το 2-1. Κανείς από τους Βραζιλιάνους που βρίσκονται στη μεγάλη και στη μικρή περιοχή τους δεν επιχειρεί να μαρκάρει ή να εμποδίσει κάπως είτε τον πασέρ είτε τον σκόρερ. Ο κοντούλης Σνάιντερ πιάνει την κεφαλιά χωρίς να χρειαστεί να σηκωθεί από το έδαφος. Στο 73΄ το βραζιλιάνικο δράμα κορυφώνεται: ο Φελίπε Μέλο επιχειρεί να «αποδώσει δικαιοσύνη» μόνος του και να εκδικηθεί τον Ρόμπεν πατώντας τον εκτός φάσης. Αποβολή. Αν με 11 η Βραζιλία έδειχνε ήδη ανήμπορη να αντιδράσει, με 10 τα πράγματα γίνονται πολύ χειρότερα. Οι προσπάθειες για την ισοφάριση θα γίνουν, αλλά εντελώς ανορθόδοξα: ατομικές προσπάθειες του Κακά, γεμίσματα και σέντρες, την ώρα που οι Οράνιε πιέζουν όλο και πιο ψηλά και απειλούν να τελειώσουν τον αγώνα, εκμεταλλευόμενοι κάποιο από τα πολλά λάθη της πελαγωμένης ή ανύπαρκτης αντίπαλης άμυνας. Το σκορ δεν θα αλλάξει [Ολλανδία-Βραζιλία 2-1 (0-0)]. Η Ολλανδία επιστρέφει στα ημιτελικά μετά από 12 χρόνια. 

Πώς μπορεί να εξηγηθεί το ξαφνικό βραζιλιάνικο ναυάγιο; Από πολλούς και διάφορους λόγους. 

– Η ποιότητα του αντιπάλου. Η, τελικά επιτυχής, προσπάθεια των Ολλανδών να πρεσάρουν ψηλά και (τουλάχιστον στο β΄ μέρος) διαρκώς τη Σελέστε, δεν επέτρεψε στη δεύτερη να αναπτυχθεί όπως συνηθίζει. Ταυτόχρονα, η νοοτροπία των Ολλανδών που δεν φοβήθηκαν το όνομα του αντιπάλου και προσπάθησαν να πάρουν ό,τι μπορούσαν από ένα παιχνίδι στο οποίο δεν ήταν φαβορί και δεν είχαν να χάσουν τίποτε, ενώ μπορούσαν να κερδίσουν πολλά. Αντιθέτως, η ταμπέλα του φαβορί έκανε κακό στη Βραζιλία: όχι μόνο επαναπαύθηκε σ’ αυτήν (βλ. και επιχείρημα Κώστα Ζαφείρη σε σχόλιο του προηγούμενου ποστ), υποτιμώντας σε ορισμένο βαθμό την αντίπαλό της, αλλά τελικά αποδείχθηκε ότι δεν είχε και σχέδιο αντίδρασης σε περίπτωση που η εξέλιξη του αγώνα διέψευδε τις βεβαιότητές της. Η εικόνα της καθολικής βραζιλιάνικης υπεροχής στο α΄ μέρος επέτεινε την αίσθηση αυτή και τελικά κατέστησε ακόμη δυσκολότερη την αντίδραση στην ώρα των δυσκολιών (βλ. σχόλιο π2 στο προηγούμενο ποστ). 

–  Η υποχρέωση όχι απλώς νίκης, αλλά κατάκτησης του τροπαίου αποδείχθηκε ότι είχε συσσωρεύσει τεράστιο άγχος στους Βραζιλιάνους, άγχος που εκδηλώθηκε στην πρώτη δυσκολία που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν και τελικά τους παρέλυσε. 

– Εδώ και περίπου 15 χρόνια οι Ολλανδοί έχουν γίνει δεξιοτέχνες του “βρόμικου” παιχνιδιού. Όχι βέβαια με την έννοια του επικίνδυνου για τη σωματική ακεραιότητα του αντιπάλου, αλλά μ’ αυτήν της χρήσης κάθε μέσου ικανού να τον εκνευρίσει (θέατρο για να κερδηθούν φάουλ – βλ. Ρόμπεν στη φάση που προηγήθηκε της ισοφάρισης -, τραβήγματα φανέλας και σορτ σε κάθε μονομαχία – βλ. Φαν Μπόμμελ, Όιγιερ, Ντε Γιονκ -, και γενικά όλα αυτά τα φάουλ, εντός και εκτός φάσης, που συνήθως δεν σφυρίζονται). 

Σε τελική ανάλυση, κι ας μη μου κρατήσουν κακία οι φίλοι των Οράνιε, νομίζω ότι τον χτεσινό προημιτελικό περισσότερο τον έχασε η Βραζιλία παρά τον κέρδισε η Ολλανδία. Σε κάθε περίπτωση όμως για να έχεις ευκαιρίες σε έναν αγώνα και για να κλονίσεις την αυτοπεποίθηση του αντιπάλου σου, πρέπει να το επιδιώξεις ο ίδιος. Η Ολλανδία το προσπάθησε και ανταμείφθηκε για αυτό. Άλλωστε χτες τα περισσότερα ατού της βρέθηκαν σε σπουδαία μέρα: ο Σνάιντερ έκανε το μεγάλο παιχνίδι που χρωστούσε. Ο Φαν Πέρσι ήταν σαφώς βελτιωμένος. Ρόμπεν και Κέυτ ήταν και πάλι οι σταθερές αξίες. Η άμυνα κράτησε στις δύσκολες στιγμές. Πάνω από όλους, όμως, νομίζω ότι στάθηκε ο Φαν Μπόμμελ, αποδιοργανώνοντας πλήρως τη βραζιλιάνικη ανάπτυξη με τις τοποθετήσεις και τη διορατικότητα στο παιχνίδι του, αλλά και με τα σκόπιμα φάουλ. Η Ολλανδία έχει πλέον την ευκαιρία να παίξει έναν ημιτελικό ως φαβορί, απέναντι σε μια αντίπαλο πιο κουρασμένη και με σημαντικές απώλεις. Πόσο της πάει, όμως, το ένδυμα του φαβορί; Η απάντηση την Τρίτη στο Κέηπ Τάουν. 

Δια πυρός και σιδήρου – Η Ουρουγουάη επιστρέφει στα ημιτελικά: Η τελευταία φορά ήταν πριν 40 χρόνια, σ’ ένα μάλλον φιλικό περιβάλλον (Πόλη του Μεξικού). Τότε αντίπαλος ήταν η υπερδύναμη του υπαρκτού σοσιαλισμού, η οποία μάλλον είχε και την υπεροχή στο παιχνίδι. Και τότε χρειάστηκε παράταση, η Σελέστε όμως πρόλαβε να χτυπήσει λίγο πριν το τέλος με την κεφαλιά του αναπληρωματικού φορ Εσπάρραγκο (Ουρουγουάη-ΕΣΣΔ 1-0). Χτες το περιβάλλον ήταν εχθρικό, μια και όλο το στάδιο υποστήριζε την προσπάθεια της Γκάνας να γίνει η πρώτη αφρικανική ομάδα που θα παίξει σε ημιτελικό ΠΚ. Χρειάστηκε όχι μόνο παράταση, αλλά και πέναλτυ. Ένας συνεχής αγώνας τεράστιας έντασης και με απίστευτη εξέλιξη. Χορταστικό θέαμα από δύο ομάδες που θα χάσουν πολλές ευκαιρίες επιδιώκοντας τη νίκη. 

Στα πρώτα 25΄, μία μόνο ομάδα υπάρχει στον αγωνιστικό χώρο. Παρά την απόφαση του Ταμπάρες να γυρίσει τον Καβάνι σε θέση μέσου, η Ουρουγουάη έχει καθολική υπεροχή και χάνει πέντε τουλάχιστον ευκαιρίες με σπουδαιότερη την τελευταία, όταν ο Σουάρες ξεφεύγει από τους αντιπάλους του και σουτάρει για να διώξει σε κόρνερ ο Κίνγκσον την τελευταία στιγμή. Έπειτα η Γκάνα ισορροπεί το παιχνίδι και στη συνέχει παίρνει τον έλεγχό του. Δύο μεγάλες ευκαιρίες στο 29΄ και 30΄ (κεφαλιά του Βόρσα και σουτ του Τζυαν ελάχιστα άουτ). Η Ουρουγουάη χάνει στο 37΄ τον αρχηγό και στυλοβάτη της άμυνάς της, τον Ντιέγκο Λογκάνο. Η Γκάνα επιμένει και ανοίγει το σκορ σε καθοριστική στιγμή, ενώ παίζονται οι καθυστερήσεις του α΄ ημιχρόνου, με απίστευτο σουτ του Μουντάρι (σχεδόν από τη σέντρα και με τη μπάλα να αναπηδά μπροστά από τον Μουσλέρα, ο οποίος δεν έχει και οπτικό πεδίο). Η Ουρουγουάη μπαίνει στην επανάληψη αποφασισμένη να ισοφαρίσει και το πετυχαίνει στο 55΄ με το εξαιρετικό φάουλ του Φορλάν. Μετά την ισοφάριση ο αγώνας ισορροπεί ξανά, ενώ χάνονται ευκαιρίες εκατέρωθεν. Παράταση. Στο πρώτο μέρος της είναι η Γκάνα που ξεκινά πιο δυνατά κι η Ουρουγουάη που χάνει τις ευκαιρίες προς το τέλος του. Στο δεύτερο, μετά το 110΄, η Ουρουγουάη φαίνεται πιο κουρασμένη, η Γκάνα διαπιστώνει ότι μπορεί να κερδίσει τον αγώνα πριν από τα πέναλτυ, πιέζει και δημιουργεί φάσεις, τις οποίες χάνει στην τελική προσπάθεια. Κι ενώ είμαστε πια βέβαιοι ότι η αναμέτρηση θα κριθεί στα πέναλτυ, έρχεται η ώρα του δράματος του 120΄. 

Ο Πορτογάλος διαιτητής, που έχει παίξει πολύ διακριτικά τη «γηπεδούχο» Γκάνα (δίνοντας ευκολότερα φάουλ στους επιθετικούς της σε επικίνδυνες θέσεις) σφυρίζει ακόμη ένα φάουλ κοντά στη μεγάλη περιοχή των Ουρουγουανών. Ακολουθεί ένα απίστευτο μελέ όπου οι Γκανέζοι επιθετικοί έχουν 4 ή 5 τεράστιες ευκαιρίες να πετύχουν το γκολ της νίκης, αλλά η μπάλα αποκρούεται στη γραμμή από τον Μουσλέρα ή τους αμυνόμενους. Η μία από αυτές τις αποκρούσεις οφείλεται στο χέρι του Σουάρες. Πέναλτυ και αποβολή του αστεριού της επίθεσης της Σελέστε, αλλά αυτό είναι το λογικό τίμημα για τη σωτηρία από ένα βέβαιο γκολ. Ο Τζυαν ετοιμάζεται να εκτελέσει το πέναλτυ και να στείλει την αφρικανική ομάδα στον τελικό. Μόνο που το σουτ του χτυπά με δύναμη στο οριζόντιο δοκάρι του Μουσλέρα. Ενώ αγκάλιασαν σφιχτά τον παράδεισο του ημιτελικού, οι Γκανέζοι διαπιστώνουν με απογοήτευση ότι ο δρόμος προς την κόλαση είναι πιο ανοιχτός. 

Αρχίζουν τα πέναλτυ. Φορλάν 1-0. Ο Τζυαν νικά την απογοήτευση και πηγαίνει να επιτελέσει το καθήκον του: τέλεια εκτέλεση στο παραθυράκι του Μουσλέρα και 1-1. Αν είχε κάνει το ίδιο λίγα λεπτά πιο πριν… Βικτορίνο και Άπια εκτελούν υποδειγματικά και 2-2. Ο βετεράνος κεντρικός μπακ Σκόττι που αντικατέστησε τον τραυματία Λουγκάνο εκτελεί με ελάχιστη φόρα και ξεγελά για λίγο τον Κίνγκσον. Το αποτέλεσμα είναι, όμως, αυτό που μετράει και 3-2 για την Ουρουγουάη. Ο Τζων Μένσα παίρνει σειρά. Σουτάρει χωρίς καθόλου φόρα και ο Μουσλέρα αποκρούει σχεδόν άνετα. Ο Μάξι Περέιρα πάει να σκοτώσει τον αντίπαλο. Σουτάρει δυνατά και άουτ. Οι αφρικάνικες ελπίδες παίρνουν παράταση ζωής. Για ελάχιστο χρόνο. Ο νεαρός επιθετικός Αντίγια εκτελεί άτολμα κι ο Μουσλέρα αποκρούει στην αριστερή γωνία. Τώρα ο γνώριμός μας Αμπρέου έχει την πρόκριση στα πόδια του. Εκτελεί δεξιοτεχνικά το πέναλτυ (α λα Πανένκα) και στέλνει τη Σελέστε στα ημιτελικά [Ουρουγουάη-Γκάνα 1-1 παράτ. (1-1 καν. αγ., 0-1 ημίχρ.), 4-2 πέναλτυ, Γιοχάνεσμπουργκ]. Σαράντα χρόνια μετά. Και με τρελά όνειρα για έναν ημιτελικό στον οποίο η Ουρουγουάη θα ξεκινήσει από σαφή θέση αουτσάιντερ. Κουρασμένη. Δίχως το μεγάλο της επιθετικό αστέρι, τον Λουίς Σουάρες, που χτες έκανε ένα μεγάλο παιχνίδι, τόσο επιθετικά όσο και αμυντικά. Απλώς δεν σκόραρε, απέτρεψε όμως την ήττα. Χωρίς τον αριστερό ακραίο της, τον Χόρχε Φουσίλε, που κι αυτός έκανε σπουδαίο παιχνίδι στον προημιτελικό. Κόντρα σε μια αντίπαλο που οι ειδήμονες θεωρούν σαφώς καλύτερή της σε ποδοσφαιρική αξία. Με την πεποίθηση, όμως, ότι από το παιχνίδι αυτό δεν έχει τίποτε να χάσει, μόνο να κερδίσει δόξα που όμοιά της γνώρισαν μόνον οι θριαμβευτές του Μαρακανά πριν από 60 χρόνια.

Απόψε μας περιμένουν δύο σπουδαία, αν και διαφορετικών προδιαγραφών παιχνίδια. Μετά το χτεσινό παιχνίδι της Βραζιλίας, η σύγκρουση Αργεντινής και Γερμανίας προβάλλει ακόμη πιο έντονα ως πρόωρος τελικός της διοργάνωσης. Κανένα αποτέλεσμα δεν θα αποτελέσει έκπληξη σ’ αυτήν την αναμέτρηση μεταξύ των δύο πιο φορμαρισμένων ομάδων του ΠΚ. Ίσως η πληρότητα και η μεγαλύτερη εμπερία των μονάδων της Αργεντινής να της δίνουν ένα ελάχιστο προβάδισμα. Όταν, όμως, απέναντι βρίσκεται η πιο ταλαντούχα και επικίνδυνη μεσαία γραμμή, το όποιο προβάδισμα τείνει να εξαλειφθεί. Ας ελπίσουμε μόνο να παρακολουθήσουμε έναν αγώνα υψηλής ποιότητας, όπως αρμόζει στην μεγάλη ποδοσφαιρική αξία των μονομάχων.

Στο δεύτερο ματς, η Ισπανία ξεκινά ως το μεγάλο φαβορί. Βεβαίως, οι δυνατότητές της (ως ομάδας και ατομικά των ποδοσφαιριστών της) υπερβαίνουν κατά πολύ αυτές της Παραγουάης. Δεν αρκούν όμως για να της εξασφαλίζουν την πρόκριση σε ένα ματς που έχει τα χαρακτηριστικά της παγίδας: μια αντίπαλος αποφασισμένη, καλά οργανωμένη και ικανή για να διεκδικήσει το καλύτερο. Αν προσθέσουμε το γεγονός ότι η Ισπανία δεν έχει βρει ακόμη το επίπεδο παιχνιδιού που είχε στο τελευταίο Ευρωπαϊκό, καθώς και το βάρος που συνιστά για τους παίχτες της ο τίτλος του φαβορί και η υποχρέωση επικράτησης και τελικής νίκης στη διοργάνωση, τότε ίσως συνειδητοποιήσουμε ότι δεν βρισκόμαστε και τόσο μακριά από την έκπληξη…

Η ώρα των δυνατών

Οι αγώνες του γύρου των 16 δεν επεφύλασσαν τελικά ιδιαίτερες εκπλήξεις. Στους 7 από τους 8 αγώνες επικράτησαν, εύκολα ή δύσκολα, τα φαβορί. Μόνο σε έναν προκρίθηκε το αουτσάιντερ (Γκάνα), αν και στην ουσία επρόκειτο για αγώνα μεταξύ σχεδόν ισοδύναμων ομάδων, όπου είχαμε θεωρήσει ως σχετικό φαβορί την ομάδα που τελικά αποκλείστηκε (ΗΠΑ), με κριτήριο ότι έπαιζε ως τότε σαφώς ωραιότερο ποδόσφαιρο από την αντίπαλό της. Η ποιότητα των παιχνιδιών κυμάνθηκε από το πολύ καλό ως το σαφώς κάτω του μετρίου. Οι αγώνες των «μικρών» το Σάββατο έδωσαν υποσχέσεις, ενώ την Κυριακή παρακολουθήσαμε δύο αναμετρήσεις υψηλού επιπέδου και μεγάλης έντασης. Δυστυχώς η συνέχεια δεν ήταν ανάλογη: τη Δευτέρα είχαμε ένα μέτριο παιχνίδι κι ένα στο οποίο η διαφορά δυναμικότητας αφαίρεσε γρήγορα  σχεδόν κάθε ενδιαφέρον, ενώ την Τρίτη παρακολουθήσαμε τις δύο χειρότερες σε ποιότητα αναμετρήσεις.

 Η Ουρουγουάη επιβεβαίωσε τις μεγάλες προσδοκίες που έχει δημιουργήσει. Ξεκίνησε δυνατά τον σαββατιάτικο αγώνα της κόντρα στη Ν. Κορέα [Ουρουγουάη.Ν. Κορέα 2-1 (1-0), Πορτ Ελίζαμπεθ] και άνοιξε γρήγορα το σκορ με τον Λουίς Σουάρες (8΄). Στη συνέχεια έκανε το λάθος να προτιμήσει να διαχειριστεί το σκορ αντί να το διευρύνει, με αποτέλεσμα, ιδίως στα πρώτα 23΄ του β΄ μέρους, να παραχωρήσει την πρωτοβουλία στην αντίπαλό της. Το αποτέλεσμα αυτής της υποχώρησης ήταν να δεχτεί την ισοφάριση από τους πάντα μαχητικούς Κορεάτες (Λη Τσουνγκ Γιονγκ, 68΄). Η ισοφάριση αφύπνησε τη Σελέστε, η οποία συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να προσπαθήσει για να κατακτήσει ξανά την πρόκριση σε προημιτελικό μετά από 40 χρόνια. Αφού χάθηκαν κάποιες ευκαιρίες, το μεγάλο ταλέντο του Σουάρες έδωσε τη λύση: αφού ντρίμπλαρε τον προσωπικό αντίπαλό του, ο φορ του Άγιαξ έπιασε ένα εξαιρετικό σουτ από τη γωνία της μεγάλης περιοχής, το οποίο κατέληξε στα αντίπαλα δίχτυα. Η περιπέτεια τελείωνε για τη φιλότιμη Κορέα. Συμπαθής, αλλά όχι για πολύ μεγάλα πράγματα, μπορεί να επιστρέψει στη χώρα της με ψηλά το κεφάλι (και να μας κάνει να σκεφτούμε ότι στη θέση της θα μπορούσε, με λίγη σοβαρότητα στο εναρκτήριο ματς, να είναι η εθνική μας). Όσο για την Ουρουγουάη, έδειξε ξανά τις αρετές της: άψογη οργάνωση, εξαιρετική αμυντική λειτουργία υπό την καθοδήγηση του Λουγκάνο (το Σάββατο δέχτηκε το πρώτο μόλις γκολ στη διοργάνωση) και μια υπέροχη επιθετική τριάδα με τους Φορλάν, Σουάρες και Καβάνι. Θα μπει στα προημιτελικά ως μεγάλο φαβορί για πρόκριση.

Οι ΗΠΑ, αντιθέτως, δεν κατόρθωσαν να δικαιώσουν τις προτιμήσεις μας. Με λιγότερη φρεσκάδα, αναγκασμένες να κυνηγούν από νωρίς το σκορ και χωρίς τη νοοτροπία της αληθινά μεγάλης ομάδας που της επιτρέπει να κερδίζει ακόμη κι όταν δεν βρίσκεται στην καλύτερη μέρα της, έπεσαν στην παγίδα της Γκάνας, μιας ομάδας που δεν παίζει ελκυστικό ποδόσφαιρο, αλλά έχει την αποφασιστικότητα να πάρει το αποτέλεσμα που θέλει απέναντι σε αντίπαλο που είναι κοντά στα κυβικά της [Γκάνα-ΗΠΑ 2-1 παράτ., 1-1 καν. αγ. (1-0), Ράστενμπεργκ/ Ρύστενμπυρχ]. Τρεις λόγοι εξηγούν κυρίως την αμερικανική αποτυχία: 1. οι αμυντικές ολιγωρίες (ή και αδυναμίες) σε πολύ κρίσιμα σημεία (αρχή του αγώνα και αρχή της παράτασης), τις οποίες δεν συγχώρεσε το μεγάλο ατομικό ταλέντο των δύο σκόρερ της αντιπάλου. 2. Τα ατυχή πειράματα του Μπράντλεϋ από τα οποία δεν βγήκε κανένα (η out of the blue χρησιμοποίηση στη βασική ενδεκάδα του Κλαρκ, την οποία ο κόουτς αναγκάστηκε να διορθώσει με αλλαγή α λα Αλέφαντος/ η, ανεξήγητη αν δεν ανέκυψε πρόβλημα τραυματισμού, έξοδος του Άλτιντορ πριν την έναρξη της παράτασης). 3. Η σωματική και ψυχική κούραση που συνεπάγονταν οι προσπάθειες που κατέβαλε η ομάδα κυνηγώντας το σκορ και στα τρία ματς των προκριματικών (επιστροφή από το 0-1 με τους Άγγλους, το 0-2 με τους Σλοβένους, αναζήτηση του γκολ της νίκης με τους Αλγερινούς) και στο χτεσινό. Όταν ήρθε το 1-2 στο χειρότερο σημείο, οι ΗΠΑ δεν είχαν πια δυνάμεις και μυαλό για να επιδιώξουν ορθολογικά την ισοφάριση, όπως είχαν κάνει στα προηγούμενα ματς. Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ εγκατέλειψαν το ΠΚ αφήνοντας καλές εντυπώσεις και υποσχέσεις για το μέλλον.

Η Γκάνα έφερε σε πέρας την αποστολή της, παίζοντας το τόσο προσφιλές σ’ αυτήν ποδόσφαιρο αναμονής. Ευτύχησε να πετύχουν γκολ σε καθοριστικά σημεία δύο από τις πιο ταλαντούχες μονάδες της, όπως είναι ο Κέβιν Πρινς Μπόατενγκ και, κυρίως, ο Τζυαν Ασαμόα (υπόδειγμα τελειώματος φάσης το 2ο γκολ), οπότε μπόρεσε να διαχειριστεί τον αγώνα από θέση ισχύος. Έδειξε τον σκληρό χαρακτήρα της, καθώς δεν κάμθηκε από την ισοφάριση με πέναλτυ του Ντόνοβαν που έστειλε τον αγώνα στην παράταση. Μεγάλο παιχνίδι από τον αριστερό μέσο Αντρέ Αγιού (κρατώ την προφορά των Γάλλων, μια και ο γιος του Αμπεντί Πελέ είναι προϊόν του γαλλικού ποδοσφαιρικού συστήματος: ανήκει στη Μαρσέιγ και την περασμένη χρονιά έπαιζε – και μάλλον θα παίζει και την επόμενη – στην Αρλ-Αβινιόν που κέρδισε την άνοδό της στη Λιγκ 1). Λογικά οι δυνατότητες της Γκάνας είναι για μέχρι εδώ. Ωστόσο φαντάζομαι ότι θα κυνηγήσει την πρόκριση στα ημιτελικά με όλες τις δυνάμεις της και με όπλα την υποστήριξη του κοινού και των διοργανωτών (ο εκπρόσωπος της οργανωτικής επιτροπής έδωσε συγχαρητήρια για την «πρόκριση στο ημιτελικό»! Το λάθος το διόρθωσε γρήγορα, αλλά η λανθάνουσα γλώσσα αν μη τι άλλο εκφράζει ειλικρινώς κάποιες επιθυμίες).

Τα ματς της Κυριακής ήταν με διαφορά τα καλύτερα από άποψη ποιότητας και έντασης, καθώς αφορούσαν τέσσερις μεγάλες σε όνομα και/ ή ποδοσφαιρικό ταλέντο εθνικές ομάδες. Δυστυχώς και τα δύο σημαδεύτηκαν από σοβαρά διαιτητικά σφάλματα (για την ακρίβεια σφάλματα των εποπτών) που τελικά αδικούν όχι μόνο τους ζημιωθέντες και ηττημένους, αλλά και τους ευνοηθέντες και τελικά νικητές, καθώς αφήνουν μια σοβαρή σκιά στην επικράτησή τους. Βάσει αξίας και αυτών που έδειξαν στο γήπεδο, Γερμανία και Αργεντινή θα πρέπει να προχωρούσαν και χωρίς τη διαιτητική εύνοια. Ωστόσο, τα λάθη επιτρέπουν (ίσως ακόμη περισσότερο στη χώρα μας) την ανάπτυξη μιας ολόκληρης φιλολογίας για το τί θα συνέβαινε αν είχε μετρήσει το γκολ του Λαμπάρντ, που δεν είδε ο επόπτης του Ουρουγουανού διαιτητή Χόρχε Λαρριόνδα, ή αν ακυρωνόταν όπως έπρεπε το οφσάιντ πρώτο γκολ του Τέβες.

Το εντονότερο σε συγκινήσεις, μέχρι τώρα, ματς του Μουντιάλ επρόκειτο να είναι ένας αγώνας στον οποίο συμμετείχε η εθνική Αγγλίας (έτσι για να δοκιμαστούν οι πεποιθήσεις ή οι ιδεοληψίες μου). Μετά από ένα αναγνωριστικό εικοσάλεπτο, ακολούθησε ένα καταιγιστικό τέταρτο γερμανικής κυριαρχίας που ξεγύμνωσε τις αδυναμίες της αγγλικής άμυνας. Στο 20΄ ο Κλόζε κερδίζει το σπρηντ από τον Άπσον, την ώρα που ο Τέρρυ έχει χάσει εντελώς τη φάση. Ο Ντέιβιντ «Καλάμιτυ» Τζέημς δεν επιχειρεί καμία έξοδο και ο πρώτος εκ των Πολωνών της γερμανικής επίθεσης τελειώνει τη φάση. Στο 32΄, έξοχος συνδυασμός Κλόζε, Μύλλερ, Ποντόλσκι, και ο έτερος Πολωνός σκοράρει με ωραίο διαγώνιο πλασέ. Στο σημείο εκείνο είμαι απολύτως βέβαιος ότι το ματς έχει τελειώσει και ότι το μόνο ζητούμενο είναι το εύρος του τελικού σκορ. Λογαριάζω χωρίς την παροιμιώδη αγωνιστικότητα των Άγγλων (και τις εμφανείς αμυντικές αδυναμίες των Γερμανών). Μετά από γέμισμα του Τζέρραρντ στην καρδιά της γερμανικής περιοχής και απελπιστική έξοδο του Νώυερ, ο Άπσον μειώνει με κεφαλιά (34΄). Ένα λεπτό αργότερα, ο Λαμπάρντ εξαπολύει έναν κεραυνό που βρίσκει το οριζόντιο δοκάρι και σκάει μισό τουλάχιστον μέτρο μέσα από τη γραμμή του τέρματος του Νώυερ. Επόπτης και διαιτητής δεν βλέπουν τίποτε και ιδού πεδίο δόξης λαμπρό για όσους αρέσκονται στην κατασκευή υποθετικών σεναρίων. Οι Άγγλοι μπαίνουν φουριόζοι και στο β΄, ο Λαμπάρντ, πάλι, έχει ένα εξαιρετικό φάουλ που χτυπά στο οριζόντιο δοκάρι των Γερμανών. Σιγά-σιγά οι Γερμανοί ανακτούν τον έλεγχο του αγώνα και στο πιο κρίσιμο σημείο χτυπούν δύο φορές, εκμεταλλευόμενοι όχι μόνο την υποδειγματική ανάπτυξή τους, αλλά και τις παιδικές επιστροφές της αγγλικής ομάδας στον χώρο άμυνάς της. Οι δύο αντεπιθέσεις με δημιουργούς, αντίστοιχα, τον Σβάινστάιγκερ και τον Έζιλ και εκτελεστή και τις δύο φορές τον Μύλλερ (66΄, 69΄) τελειώνουν το ματς [Γερμανία-Αγγλία 4-1 (2-1), Μπλουμφοντέιν]. Και στις δύο περιπτώσεις όλη η Αγγλία έχει ξεμείνει κοντά στη γερμανική περιοχή από την εκτέλεση προηγούμενου φάουλ και ύστερα από πούλημα της μπάλλας: η επιδίωξη της ισοφάρισης με κατέβασμα ολόκληρης της ομάδας στην αντίπαλη περιοχή και η πλήρης αδυναμία επιστροφών μετά την απώλεια της κατοχής της μπάλας είναι συμπτώματα τακτικής αδυναμίας που δεν συναντά κανείς ούτε σε ερασιτεχνικές ομάδες. 

Οι Γερμανοί μπορούν να προετοιμαστούν με ηρεμία και αυτοπεποίθηση για τον πρόωρο «τελικό» του Σαββάτου. Το κέντρο τους μοιάζει να είναι το πληρέστερο και το πιο δημιουργικό της διοργάνωσης: με τέσσερις ποδοσφαιριστές που συμμετέχουν όλοι στην επιθετική ανάπτυξη της ομάδας, με την πάντα γοητευτική ιδέα των δύο ακραίων επιτελικών μέσων (έναν πιο χαφ και δημιουργικό, όπως είναι ο Έζιλ, κι έναν πιο εξτρέμ, όπως ο Μύλλερ) να υλοποιείται τέλεια, η Γερμανία υπόσχεται πολλά, δίνοντας την εικόνα ενός μελλοντικού φιναλίστ ή, ακόμη και, τροπαιούχου. Αν πρέπει να ανησυχεί για κάτι, αυτό είναι η άμυνα, περιλαμβανομένου και του τερματοφύλακά της. Η τρικυμία μετά το 2-0 (δηλαδή σε ένα ευνοϊκότατο σημείο του αγώνα) προκαλεί ανησυχίες και καταδεικνύει την αχίλλειο πτέρνα μιας ομάδας που παίζει επιθετικό ποδόσφαιρο.

Οι Άγγλοι εγκατέλειψαν και πάλι νωρίς τη διοργάνωση (όπως είχαμε προβλέψει και όπως δεν πίστευαν κάποιοι ειδήμονες). Εντούτοις, η τελευταία εικόνα της ήταν και η πιο συμπαθητική. Άλλες ομάδες θα είχαν διαλυθεί μετά το 0-2. Η Αγγλία ουσιαστικά ισοφάρισε το σκορ. Θα μπορούσε να επικαλείται το μεγάλο διαιτητικό σφάλμα και να υποστηρίζει ότι δεν της δόθηκε η ευκαιρία να κερδίσει το παιχνίδι. Δεν αρκούν, όμως, το πάθος και η εξαιρετική απόδοση κάποιων εκλεκτών μονάδων (Λαμπάρντ, Τζέρραρντ) για να γίνει μια ομάδα μεγάλη και να αποκλείσει τους Γερμανούς. Το υλικό της εθνικής Αγγλίας ήταν (και δεν είναι η πρώτη φορά) άνισης ποιότητας. Από τους σπουδαίους παίκτες της, ο μεν Ρούνευ εμφανίστηκε πραγματικά «καμένος» και δεν υπήρξε σε καμία στιγμή καθοριστικός. Ο Τέρρυ ήταν ξεχασμένος στις περιπέτειές του. Από τους υπόλοιπους, πολλοί είναι τόσο μέτριοι που δεν θα έβρισκαν θέση στην ενδεκάδα των περισσότερων από τις εθνικές που συμμετείχαν σ’ αυτό το Μουντιάλ. Ειδικά όσον αφορά την άμυνα και τους τερματοφύλακες η κατάσταση είναι απελπιστική. Προσθέστε τα ατυχή πειράματα του Καπέλλο (ο Ρούνεϋ δεύτερος επιθετικός, ο Τζέρραρντ στο αριστερό άκρο και όχι στον άξονα όπου αποδίδει καλύτερα) και τη χρόνια αφέλεια σε θέματα τακτικής κι έχετε τις εξηγήσεις του αποκλεισμού των Άγγλων χωρίς να μπείτε σε συζητήσεις περί διαιτησίας.

Κατά τη γνώμη μου, το ματς με το υψηλότερο επίπεδο τεχνικής ήταν η σύγκρουση Αργεντινής-Μεξικού στο Γιοχάνεσμπουργκ [3-1 (2-0)]. Το Μεξικό έδωσε ένα μάθημα για το πώς μπορείς να κοντράρεις στα ίσα μια ποδοσφαιρική υπερδύναμη, με την προϋπόθεση βέβαια να διαθέτεις και κάμποσο ταλέντο. Μολονότι δεν βγήκε το τρυκ του Αγκίρρε (χρησιμοποίηση, για πρώτη φορά, του Αδόλφο Μπαουτίστα στο αριστερό άκρο της επίθεσης – ο Μπαρρρέρα, με την απόδοσή του στο β΄μέρος που πέρασε σαν αλλαγή και με τα τεχνικά του χαρακτηριστικά, απέδειξε ότι ήταν καταλληλότερη λύση από τον βαρύ επιθετικό της Τσίβας της Γουαδαλαχάρα), στο πρώτο τέταρτο το Μεξικό είχε δημιουργήσει πολλά προβλήματα στην άμυνα της Αλμπισελέστε κι είχε ήδη χάσει τρεις μεγάλες ευκαιρίες (δοκάρι στο φοβερό σουτ του Σαλσίδο, σουτ του Γουαρδάδο που γλείφει το δοκάρι του Ρομέρο, σουτ του Ερνάντες λίγο άουτ). Μετά από ένα εικοσάλεπτο στο οποίο είναι επιθετικά μπλοκαρισμένη, η Αργεντινή θα αντιδράσει και θα σκοράρει στο 26΄ με τον Τέβες, χάρη στην αβλεψία επόπτη και διαιτητή που δεν προσέχουν ότι ο Αργεντίνος επιθετικός βρίσκεται σε καθαρή θέση οφσάιντ όταν δέχεται τη μπαλιά του Μέσσι. Το αντικανονικό γκολ που μέτρησε θα αποδιοργανώσει εντελώς το Μεξικό που γρήγορα θα βρεθεί και με δεύτερο γκολ στην καμπούρα του, ύστερα από το τραγικό γύρισμα του Οσόριο που θα εκμεταλλεύεται ψύχραιμα ο Ιγουαΐν. Στις αρχές του β΄μέρους ο Τέβες θα πετύχει και τρίτο γκολ με ένα εξαιρετικής ομορφιάς μακρινό σουτ. Προς τιμήν του, το Μεξικό δεν θα καταθέσει τα όπλα, θα παίξει όμορφο επιθετικό ποδόσφαιρο και θα πετύχει το γκολ της τιμής με μια φοβερή προσπάθεια του Ερνάντες (που ξεφεύγει από δύο αμυντικούς και σουτάρει από δύσκολη θέση).

Η Αργεντινή δείχνει να αποκτά αυτοπεποίθηση και να ανεβάζει σταδιακά την απόδοσή της σ’ αυτό το ΠΚ. Έχει βελτιωθεί σημαντικά στους τομείς αδυναμίας της. Δεν έχει, πάντως, λύσει όλα τα προβλήματά της: ο Μέσσι δεν έχει κάνει ακόμη το παιχνίδι που όλοι περιμένουν απ’ αυτόν, βάζοντας ως μέτρο σύγκρισης τις εμφανίσεις του με τη Μπαρσελόνα. Ίσως και να είναι δύσκολο να το κάνει παίζοντας με την εθνική πολύ πιο πίσω απ’ ό,τι με την ομάδα της Καταλωνίας. Και η άμυνα δεν εμπνέει και τόση σιγουριά, ώστε να τη θεωρεί κάποιος εγγύηση όταν επόμενος αντίπαλος είναι η επιθετικά καλύτερη ομάδα της διοργάνωσης. 

Όσο για το Μεξικό, νομίζω ότι ο Αγκίρρε και οι παίχτες του διέπραξαν μεγάλο σφάλμα που δεν κυνήγησαν με περισσότερο πάθος και αποφασιστικότητα τη νίκη στο τελευταίο παιχνίδι του ομίλου κατά της Ουρουγουάης. Η πρωτιά θα τους εξασφάλιζε μια σχετικά άνετη πορεία μέχρι τα ημιτελικά, διάκριση που ποτέ δεν έχει πετύχει το Μεξικό. Είναι κρίμα που μια τόσο ταλαντούχα κι επιθετική ομάδα εγκαταλείπει τη διοργάνωση, αποτυγχάνοντας μάλιστα για πέμπτη συνεχή φορά να προκριθεί από τους 16 στα προημιτελικά. Επειδή, όμως, αρκετοί από τους παίκτες του είναι ακόμη νέοι, μπορεί να διατηρήσει την αισιοδοξία του και να κάνει σχέδια για το μέλλον. 

Απέναντι στη Σλοβακία, δηλαδή μια ομάδα με σαφώς μικρότερες δυνατότητες και ταλέντο, πιο κουρασμένη και με παίκτες που σε κάποιο βαθμό ένιωθαν ότι είχαν εκπληρώσει την αποστολή τους αποκλείοντας την Ιταλία, η Ολλανδία συνέχισε να συλλέγει νίκες χωρίς να πείθει με την απόδοσή της [Ολλανδία-Σλοβακία 2-1 (1-0), Ντέρμπαν]. Φυσικά, η παρουσία στην ενδεκάδα του Ρόμπεν (σκόρερ του πρώτου γκολ) δίνει στην ομάδα άλλον αέρα, ο Κέϋτ είναι πολύ πειστικός σε ρόλο χαφ εξτρέμ που μοιράζει ασίστ (εν προκειμένω στον Σνάϊντερ για το δεύτερο γκολ), δικαιολογημένα αναμένεται ότι ο Σνάϊντερ μπορεί να ανεβάσει απόδοση, αλλά αυτό είναι όλο. Ο Φαν Πέρσι συνεχίζει να απογοητεύει, ενώ στον αγώνα της Δευτέρας έδειξε και πολύ κακή συμπεριφορά, δυσανασχετώντας με πολύ προφανή τρόπο όταν (επιτέλους) έγινε αλλαγή με τον Χούντελααρ. Επίσης, η άμυνά της δείχνει να παίζει με τη φωτιά όσον αφορά το οφσάιντ. Οι αργές κινήσεις των Ολλανδών αμυντικών πρόσφεραν στη Σλοβακία δύο τουλάχιστον κλασσικές ευκαιρίες (και μάλιστα κολλητές, μέσα σ’ ένα δίλεπτο), τις οποίες σταμάτησε ο Στεκέλενμπυρχ. Σε παιχνίδι με πιο δύσκολο αντίπαλο τέτοιες ολιγωρίες πληρώνονται τοις μετρητοίς. Με δεδομένο ότι επόμενος είναι η Βραζιλία, γρήγορα θα μάθουμε τα όρια των δυνατοτήτων των Οράνιε. Δεν μπορώ να αποκλείσω εντελώς το ενδεχόμενο οι Ολλανδοί να κάνουν την υπέρβαση. Πιστεύω όμως ότι οι πιθανότητές τους είναι πολύ μικρές.

Σε θέματα επιλογών τακτικής, ο Μαρσέλο Μπιέλσα βρίσκεται στους αντίποδες του Ρεχάγκελ. Έχοντας να αντιμετωπίσει το υπ’ αριθμόν ένα φαβορί για τον τίτλο, ο Αργεντίνος προπονητής παρέταξε τη Χιλή με το αγαπημένο του 3-3-1-3 (Σουάσο φορ, Αλέξις Σάντσες και Μπωσεζούρ στα άκρα της επίθεσης, Μαρκ Γκονσάλες πίσω τους ως επιθετικός μέσος). Κι όταν το ματς στράβωσε, δεν δίστασε να βγάλει δύο αμυντικούς και ένα μέσο για να περάσει δύο επθετικούς μέσους (Τέλλο, Βαλντίβια) κι έναν καθαρόαιμο επιθετικό (Μίλλαρ). Φυσικά όλες αυτές οι παρακινδυνευμένες κινήσεις δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα, εκτός της συμπάθειας που προκαλεί ο μέχρι τρέλας επιθετικός προσανατολισμός της εθνικής Χιλής. Δύο γκολ μετά το ημίωρο (κεφαλιά του Ζουάν, 34΄, πάσα Ρομπίνιο και ατομική προσπάθεια του Λουίς Φαμπιάνο, 37΄) κι ένα τρίτο με πολύ ωραίο φαλτσαριστό σουτ του Ρομπίνιο, έδωσαν ακόμη μία άνετη νίκη στη Σελεσάο [Βραζιλία-Χιλή 3-0 (2-0), Γιοχάνεσμπουργκ]. Ας επισημανθεί το εξαιρετικό παιχνίδι (αμυντικά και επιθετικά) του Ζιλμπέρτο Σίλβα. Με απόλυτη αυτοπεποίθηση και εντυπωσιάζοντας με τον τρόπο που αποκτά τον πλήρη έλεγχο των παιχνιδιών της, η Βραζιλία του Ντούνγκα αποτελεί ένα καθ’ όλα πειστικό φαβορί. Νομίζω ότι έχει με διαφορά την καλύτερη αμυντική λειτουργία από κάθε άλλη ομάδα αυτής της διοργάνωσης (έτσι για να καταρρίπτονται τα στερεότυπα).

Το τέλος των αγώνων της φάσης των 16 μας επιφύλαξε δύο άνοστα και μάλλον απογοητευτικά ματς. Στο ματς μεταξύ Παραγουανών και Ιαπώνων και οι δύο ομάδες είχαν παραλύσει από το δέος της πρόκρισης στους προημιτελικούς. Ο Μαρτίνο παρέταξε την ομάδα του, που ως πιο έμπειρη και δεμένη ήταν και το λογικό φαβορί, με αμυντικούς προσανατολισμούς: η βασική έγνοια ήταν να εξουδετερώσει τα επιθετικά ατού της αντιπάλου και ειδικά τον Χόντα. Ο σκοπός αυτός επιτεύχθηκε, αλλά ευκαιρίες στο παιχνίδι αυτό ουσιαστικά δεν είδαμε. Τελικά, χρειάστηκαν τα πέναλτυ για να προκριθεί το φαβορί [Παραγουάη-Ιαπωνία 0-0, 5-3 πέναλτυ, Πρετόρια]. Περιμένουμε πολύ περισσότερα πράγματα από την Παραγουάη: ο δύσκολος προημιτελικός της κόντρα σε μια ομάδα που επιδιώκει να επιβάλει το παιχνίδι της θα δείξει τί ακριβώς αξίζουν οι «Γκουαρανί». Με όπλο μια από τις καλύτερες άμυνες και ορισμένους εξαιρετικούς μέσους, η Παραγουάη θα παλέψει με ουσιαστικές πιθανότητες για να κάνει την έκπληξη. Άλλωστε ο ρόλος του αουτσάιντερ της πάει πιο πολύ. 

Το ιβηρικό ντέρμπυ ίσως είχε ένταση και σκληρότητα, θέαμα πάντως όχι [Ισπανία-Πορτογαλία 1-0 (0-0), Κέηπ Τάουν]. Ναι μεν η Ισπανία επιδίωκε να επιβάλει τον ρυθμό της, αλλά ήταν πιο επιφυλακτική από άλλες φορές, μια και φοβόταν μήπως οι γείτονες της κάνουν τη ζημιά. Η δε Πορτογαλία, στημένη καρααμυντικά από τον Κεϊρός, δεν είχε παρά πρωτόγονο σχέδιο επιθετικής ανάπτυξης: είτε περίμενε από τον (και πάλι ανύπαρκτο) Κριστιάνο Ρονάλντο να περάσει 25 αντιπάλους και να κάνει το θαύμα, είτε έστελνε καμινάδες προς την ισπανική περιοχή με την ελπίδα να πάρει την κεφαλιά ο Αλμέιντα και να συμβεί κάτι. Στο εικοστό λεπτό του παιχνιδιού είχα ήδη παραδοθεί στην αγκαλιά του Μορφέα. Ξύπνησα γύρω στο 40΄ και έντρομος προσπάθησα να δω αν είχε ανοίξει το σκορ. Τίποτε, φυσικά. Περίμενα έπειτα τη σύνοψη του πρώτου μέρους για να διαπιστώσω αν είχα χάσει κάποια καλή φάση. Και πάλι τίποτε. Τελικά, το παιχνίδι κρίθηκε από το ισπανικό επιθετικό ξέσπασμα του δεκαλέπτου 60΄-70΄, το οποίο συνέπεσε (όχι τυχαία) με την είσοδο στην ενδεκάδα του Γιορέντε, ενός παίκτη με πιο κλασσικές τοποθετήσεις σέντερ φορ, ο οποίος δεν κατατρύχεται από τις ανασφάλειες του Τόρρες. Και πάλι το γκολ το πέτυχε ο Βίγια (62΄, από θέση οφσάιντ πάντως). Μένει να διαπιστώσουμε αν οι Ισπανοί θα μπορέσουν να απελευθερωθούν από την πίεση που δημιουργεί ο τίτλος του φαβορί και οι προσδοκίες του κόσμου στην πατρίδα τους (προσδοκίες που δεν έχουν κανένα έρεισμα στην ιστορία του ΠΚ: η Ισπανία έχει να βρεθεί σε τετράδα από το 1950!). Όσο για τους Πορτογάλους, επιβεβαίωσαν την εντύπωση ότι η εποχή της δόξας έχει περάσει για τη συγκεκριμένη ομάδα. Και, λυπάμαι που το λέω, αυτή η Πορτογαλία δεν πρόκειται να μας λείψει ιδιαίτερα. Πώς να μας λείψει μια ομάδα που σε τέσσερα παιχνίδια σκόραρε (ασύστολα μεν, αλλά…) μόνο σε ένα, αυτό που έδωσε με τα βορειοκορεατικά πτώματα.

Οι προημιτελικοί αρχίζουν την Παρασκευή και το μενού έχει παιχνίδια για όλα τα γούστα, από πρόωρο τελικό, μέχρι ντέρμπυ ανάμεσα σε αουτσάιντερ. Βραζιλία, Ισπανία και Ουρουγουάη ξεκινούν σαν φαβορί, αλλά δεν έχουν και την πρόκριση εξασφαλισμένη. Στο τέταρτο ματς πιστεύω ότι η Αργεντινή έχει ένα μικρό (πολύ μικρό) προβάδισμα, λόγω μεγαλύτερης εμπειρίας των μονάδων της και πληρότητας στη σύνθεσή της. Αλλά δεν είμαι καθόλου βέβαιος για το αν αυτά θα σταθούν αρκετά για να συγκρατήσουν την πιο ταλαντούχα και νεανική Νατσιονάλμάνσαφτ της τελευταίας εικοσαετίας.

Παρακμή και πτώση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας

Απ’ την αρχή λέγαμε ότι η φετινή Ιταλία, γερασμένη και δίχως τις μεγάλες προσωπικότητες του πρόσφατου παρελθόντος, δεν είχε καμία σχέση με την ομάδα που κατέκτησε τον τίτλο πριν από τέσσερα χρόνια. Πιστεύαμε όμως ότι λόγω νοοτροπίας, ιστορίας και της παρουσίας του Λίππι στον πάγκο θα τα κατάφερνε τουλάχιστον να περάσει από αυτόν τον όχι και τόσο υψηλού επιπέδου Στ΄ όμιλο κι ίσως να φτάσει ως τα προημιτελικά για να πέσει εκεί ηρωϊκά. Τελικά, τίποτε από αυτά δεν συνέβη: η κάτοχος του κυπέλλου έπεσε με πάταγο απ’ τον θρόνο της κι αυτό, λαμβανομένης υπόψη της συνολικής της παρουσίας, δεν ήταν παρά απονομή δικαιοσύνης.

Κατεβαίνοντας στο Έλλις Παρκ του Γιοχάνεσμπουργκ, η Ιταλία παρουσιάστηκε άτολμη, νευρική κι αγχωμένη, ίσως και φοβισμένη. Μπορεί και μπλεγμένη από τα οράματα των τριών ισοπαλιών που ίσως οδηγούσαν και πάλι στον θρίαμβο, όπως το ’82. Δυστυχώς η Ιστορία μόνο σαν φάρσα επαναλαμβάνεται. Αφού επέδειξε στο γήπεδο τις αδυναμίες της σε οργάνωση παιχνιδιού και άμυνα, δέχτηκε το πρώτο γκολ από τον Ρόμπερτ Βίττεκ, τον Σλοβάκο φορ που παίζει πια για την Ανκαραγκιουτζού, ομάδα που μάλλον δεν καταλέγεται στα μεγαθήρια του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Η είσοδος του Πίρλο στο β΄ μέρος κάπως συμμάζεψε τα πράγματα, η Ιταλία έχασε ευκαιρίες, ίσως και να έπρεπε να ισοφαρίσει στο σουτ του Κουαλιαρέλλα που σταματά ο Σκρτελ στη γραμμή (;) του τέρματος. Αντί ισοφάρισης, η ολιγωρία της άμυνας δίνει στον Βίττεκ την ευκαιρία να σκοράρει για δεύτερη φορά (73΄). Το παιχνίδι έχει πια αποκτήσει την άγρια ομορφιά που συνοδεύει την αγωνία του βασιλιά λίγο πριν έρθει η πτώση του, την οποία με κάθε μέσο πασχίζει να αποφύγει. Ο Ντι Νατάλε μειώνει (85΄). Ίσως τελικά το όνειρο με τις τρεις ισοπαλίες βγει αληθινό. Και πάλι όμως η άμυνα είναι ολάνοιχτη: ο νεοεισελθών Κοπούνεκ φεύγει στην αντεπίθεση και κάνει το 1-3 (89΄). Οι Ιταλοί δεν παραδίνονται. Απελπισμένα προσπαθούν να αποφύγουν το μοιραίο. Ο Κουαλιαρέλλα μειώνει στο δεύτερο λεπτό των καθυστερήσεων. Πολιορκία. Ο Πέπε στο 90΄+ 5΄ σπαταλά την τελευταία μεγάλη ευκαιρία. ΟΙ Ιταλοί μένουν εκτός από τον πρώτο γύρο [Σλοβακία-Ιταλία 3-2 (1-0)], κάτι που είχε 36 χρόνια να τους συμβεί. Η έλλειψη μεγάλων παικτών πληρώνεται. Στη θέση τους προκρίνονται οι Σλοβάκοι που στο τελευταίο κρίσιμο ματς αποφάσισαν να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να κάνουν το παιχνίδι που θα διηγούνται στα παιδιά και στα εγγόνια τους. Μετά από δύο μέτρια έως άσχημα παιχνίδια αποφάσισαν να αδράξουν την ευκαιρία που τους παρουσιάστηκε, ξεπερνώντας τους εαυτούς τους σε έναν αγώνα από τον οποίο δεν είχαν τίποτε να χάσουν και πολλά να κερδίσουν. Χαρακτηριστικά τα παραδείγματα του σκόρερ Βίττεκ ή του Στρμπα, του μέσου της Ξάνθης που έπαιξε με χτυπημένο το γόνατο από το 40΄ ως το 87΄.

Στο άλλο ματς, Παραγουάη και Νέα Ζηλανδία μας πρόσφεραν μια άθλια λευκή ισοπαλία στο Πολοκουάνε, την οποία και οι ίδιοι θα ξεχάσουν. Ή μάλλον όχι: οι Παραγουανοί πέτυχαν τον στόχο της πρωτιάς στον όμιλο, ενώ η θεωρητικά μικρότερης δυναμικότητας ομάδα αυτού του ΠΚ κατάφερε να ολοκληρώσει τους αγώνες της αήττητη και μπροστά από την πρωταθλήτρια κόσμου!

3Χ3 και σαμουράι: Οι πρώτοι του στ΄ ομίλου θα ζευγαρώσουν με αυτούς του ε΄, εκεί όπου η Ολλανδία, για πρώτη φορά στην ιστορία της, πέτυχε τρεις νίκες σε ισάριθμους αγώνες της πρώτης φάσης. Το πέτυχε μάλιστα. χωρίς να εντυπωσιάσει ούτε στο ελάχιστο. Το παιχνίδι με το ήδη αποκλεισμένο Καμερούν είχε διαδικαστικό χαρακτήρα [Ολλανδία-Καμερούν 2-1 (1-0), Κέηπ Τάουν]. Ούτε και την Πέμπτη έπαιξε η Ολλανδία θεαματικό ποδόσφαιρο: το παιχνίδι της ομόρφυνε κάπως με την είσοδο του Χούντελααρ και, κυρίως, του μάγου Ρόμπεν. Θα χρειαστούν αγώνες με ισχυρότερους αντιπάλους για να καταλάβουμε ποιές ακριβώς είναι οι πραγματικές δυνατότητες αυτής της Ολλανδίας. Το Καμερούν προσπάθησε να σώσει τα προσχήματα αλλά και πάλι δεν τα κατάφερε: οι συγκρούσεις μεταξύ κλικών (παλιοί και νέοι, φίλοι του Ετό’ο και μη) καταδίκασαν μια ομάδα όπου τη σύνθεση την έφτιαχνε κατά το ήμισι ο προπονητής και κατά το ήμισι οι παίχτες με τους παράγοντες της ομοσπονδίας.

Στην αναμέτρηση Ιαπωνίας και Δανίας παρακολουθήσαμε ένα από τα ωραιότερα ματς αυτού του Μουντιάλ [Ιαπωνία-Δανία 3-1 (2-0), Ράστενμπεργκ/ Ρύστενμπυρχ]. Οι Ιάπωνες προκρίνονταν και με ισοπαλία, μόνο που έπαιξαν για τη νίκη και μόνο. Παρότι οι Δανοί ξεκίνησαν φουριόζοι στο πρώτο τέταρτο, οι Ασιάτες ισορρόπησαν και οι μεγάλες ευκαιρίες άρχισαν να δημιουργούνται και να χάνονται εκατέρωθεν. Το ματς κρίθηκε με τα δύο αριστοτεχνικά φάουλ-γκολ των Χόντα και Έντο. Μετά το 2-0 οι Δανοί συνέχισαν να προσπαθούν, αλλά όσο περνούσε η ώρα τούς κυρίευε ο εκνευρισμός. Η μείωση του σκορ από τον Τόμασσον ήρθε πολύ αργά κι άλλωστε οι ελπίδες έσβησαν με τον αστραπιαίο συνδυασμό Χόντα και Οκαζάκι. Οι Ιάπωνες προκρίθηκαν πανάξια έχοντας παίξει σε όλα τα ματς από καλά έως εξαιρετικά. Ως και τα κεντρικά τους μπακ έπαιζαν σαν «χάμμερ» ενώ οι μέσοι τους (Έντο, Ματσούι) κεντούσαν. Ο παιχταράς είναι όμως ο Κεϊσούκε Χόντα: πασάρει, ντριμπλάρει και σουτάρει αριστοτεχνικά! Πολύ σπουδαίος παίχτης μιας ομάδας που δείχνει να έχει μέλλον.  

Όλα αγγλοσαξονικά, αλλά όχι με τη σειρά που περιμένατε: Τα δύο φαβορί προκρίθηκαν τελικά από τον Γ΄ όμιλο, όμως η πρωτιά κατέληξε (δικαιότατα) στους Αμερικανούς. Οι Αμερικανοί είναι, στον όμιλό τους, αν όχι σε ολόκληρο το Μουντιάλ, η ομάδα με την πιο υγιή ποδοσφαιρική νοοτροπία: προσπαθούν να παίξουν ποδόσφαιρο μέχρι το σφύριγμα της λήξης, αναπτύσσονται λογικά (όχι καμινάδες) και δεν πτοούνται από τις ατυχίες (την Τετάρτη είχαν δοκάρι και μπόλικες ευκαιρίες) ή τις διαιτητικές αποφάσεις σε βάρος τους (ο στόπερ των Αλγερινών, ο Αντάρ Γιάχια έπρεπε να αποβληθεί από πολύ νωρίτερα και να δοθεί και πέναλτυ στις ΗΠΑ για τη βρόμικη αγκωνιά του εντός περιοχής στον Ντέμσεϋ). Η λύτρωση στο ματς με την Αλγερία άργησε, αλλά το γκολ του Ντόνοβαν στις καθυστερήσεις τούς χάρισε ό,τι καλύτερο μπορούσαν να περιμένουν [ΗΠΑ-Αλγερία 1-0 (0-0), Πρετόρια]. Η Αλγερία είχε νωρίς τη μεγάλη της ευκαιρία (το δοκάρι του Τζεμπούρ), αλλά και πάλι εκνεύρισε με την ανορθολογική της ανάπτυξη και τον απίστευτο ατομισμό των παιχτών της (ντριμπλάρω 3-4 και σουτάρω από τα 40 μέτρα). Μπρος σε κάτι Ζιανί, ο Τζεμπούρ έμοιαζε με υπόδειγμα ομαδικότητας! Δεν είναι τυχαίο ότι η Αλγερία είναι η μία από τις 2 ομάδες που δεν πέτυχαν ούτε ένα γκολ σ’ αυτό το Μουντιάλ. Να πω, όμως, και μια καλή κουβέντα για τον μέσο της Γκλάντμπαχ Καρίμ Ματμούρ που έδειξε πολύ καλά στοιχεία. 

Ούτε και στο τρίτο παιχνίδι έπαιξαν μπάλα οι Άγγλοι, αλλά τουλάχιστον νίκησαν και προκρίθηκαν [Αγγλία-Σλοβενία 1-0 (1-0), Πορτ Ελίζαμπεθ], έστω κι αν αντίπαλός τους ήταν μια ομάδα η οποία φοβόταν τον ίσκιο της, δεν ήξερε πώς να αναπτυχθεί, λογικά δεν έχασε ούτε μισή ευκαιρία και της οποίας τον αποκλεισμό κανένας ουδέτερος δεν πρόκειται να κλάψει. Να αναγνωρίσουμε ότι παίζοντας με μια πιο λογική σύνθεση, η Αγγλία έδειξε σημάδια βελτίωσης: η έξοδος του Χέσκυ από την ενδεκάδα απέτρεψε τους συμπαίκτες του από το να επιχειρούν συνεχείς γιόμες και καμινάδες στο πουθενά, ενώ βελτίωσαν την ομάδα η είσοδος ενός πιο γρήγορου επιθετικού (του σκόρερ Ντεφόου), η τοποθέτηση του Ρούνεϋ ως τελευταίου επιθετικού και η σχετική προώθηση του Τζέρραρντ στον αγωνιστικό χώρο. Ωστόσο, οι Άγγλοι τη ζημιά την έπαθαν βγαίνοντας δεύτεροι: αντί να πάνε στο πολύ εύκολο πάνω ταμπλώ (όπου η «παράγκα» τους προόριζε για αντιπάλους της Βραζιλίας στον ημιτελικό), βρέθηκαν στο κάτω, δηλαδή στο λάκο με τα φίδια, και αρχίζουν τα νοκ άουτ με αντίπαλο τον κακό τους δαίμονα, τη Γερμανία. Για να βρουν έμπνευση νίκης κατά των Γερμανών, θα πρέπει να ταξιδέψουν 44 χρόνια πίσω, στον διαβόητο τελικό του Γουέμπλεϋ. Μ’ αυτά που έχουν δείξει έως τώρα, απλά δεν μπορούν. Επειδή, όμως, συμβαίνουν καμιά φορά και μεταμορφώσεις, κρατήστε μια (μικρή) επιφύλαξη.

Γερμανική αξιοπιστία, σερβική αυτοκτονία: Άνθρωποι αξιόπιστοι και του καθήκοντος, οι Γερμανοί δεν παρέλειψαν να πάνε στο ραντεβού τους με την πρόκριση [Γερμανία-Γκάνα 1-0 (0-0), Γιοχάνεσμπουργκ]. Μπάλα σπουδαία δεν έπαιξαν – το άγχος τους μη γίνει η στραβή ήταν εμφανές – αλλά το ματσάκι το καθάρισαν με τη γκολάρα του Έζιλ και τώρα περιμένουν στη γωνία τα φιλαράκια τους. Στη Γκάνα έλαχε η μοίρα να είναι η μοναδική ομάδα της Αφρικής που πέρασε στην επόμενη φάση. Σας έχω κουράσει, αλλά το κατενάτσο της αλά αφρικανικά δεν με ενθουσιάζει καθόλου. Δεδομένου ότι μέχρι τώρα σκοράρει μόνο με πέναλτυ δεν μου δίνει την εντύπωση ότι η ομάδα αυτή μπορεί να πάει πιο μακριά.

Άλλωστε η πρόκριση της Γκάνας οφείλεται εν πολλοίς στην αυτοκτονία των Σέρβων [Αυστραλία-Σερβία 2-1  (0-0), Νέλσπράυτ]. Πώς τα κατάφεραν να αποκλειστούν και πάλι, ένας θεός το ξέρει. Εγκληματικό κοουτσάρισμα του Άντιτς, που βγάζει από το παιχνίδι τον καλύτερο μέσο του (Κράσιτς) και τον πιο αξιόπιστο επιθετικό του (Ζίγκιτς) και τρώει δύο γκολ στο καπάκι από τους μαχητικούς Αυστραλούς. Όταν η Σερβία ξύπνησε, ήταν αργά: και η διαιτησία την αδίκησε (χερούκλα του Καχίλλ στην περιοχή) κι ο εαυτός της (ο Πάντελιτς που σπαταλά την ευκαιρία για το 2-2 στις καθυστερήσεις). Κρίμα στο ταλέντο των Σέρβων. Οι Αυστραλοί, αντιθέτως, επέδειξαν πείσμα πολύ μεγαλύτερο της (όχι αμελητέας) ποδοσφαιρικής αξίας τους. Αν η διαιτησία τους έπαιζε λίγο καλύτερα στο ματς με τη Γκάνα ίσως τώρα να είχαν προκριθεί αυτοί.  

Άνοστη σούπα: Διαδικαστικά και τα δύο παιχνίδια της τελευταίας αγωνιστικής του Ζ΄ ομίλου. Στο Ντέρμπαν, Βραζιλιάνοι και Πορτογάλοι δεν έδειξαν καμία διάθεση να κυνηγήσουν σοβαρά τη νίκη (δύο μεγάλες ευκαιρίες, μία για κάθε ομάδα: Νίλμαρ στο α΄ μέρος για τη Σελεσάο, Ραούλ Μεϊρέλες στο β΄ για τους Λουζιτανούς) κι έμειναν στη λευκή ισοπαλία. Η Βραζιλία κράτησε την πρώτη θέση και το προνόμιο του εύκολου δρόμου προς τον τελικό. Η Πορτογαλία πάει κατευθείαν στα αγγούρια και μένει να δούμε αν πάει ξυπόλυτη ή όχι. Ή εφτάρα επί των Βορειοκορεατών δεν μπορεί να αποτελεί σοβαρό κριτήριο για τη δυναμικότητά της.

Την ίδια ώρα, η Ακτή Ελεφαντοστού έκανε μια άνευ σημασίας επίδειξη δύναμης απέναντι στους ζαλισμένους απ’ την πορτογαλική εφτάρα Βορειοκορεάτες [Ακτή Ελεφαντοστού-Β. Κορέα 3-0 (2-0), Νέλσπράυτ]. Πολύ αργά και δίχως ουσιαστική αξία (ένα γκολ, πάντως, από τον «παλιόφιλο» Τουρέ). Η Ακτή έδωσε πολύ λιγότερα από αυτά που υποσχόταν η μεγάλη αξία των παιχτών της.

Η σωτηρία της πρωταθλήτριας Ευρώπης: Τελικά, η κατάρα του Μουντιάλ προς το παρόν έχει ξορκιστεί. Η Ισπανία δεν πλήρωσε την ήττα από τους Ελβετούς. Κατάφερε να νικήσει τη Χιλή και να πάρει και την πρώτη θέση στον όμιλο [Ισπανία-Χιλή 2-1 (2-0), Πρετόρια]. Επιβεβαιώνεται η τρομακτική φόρμα του Βίγια, βοήθησε πολύ η επάνοδος του Ινιέστα. Ωστόσο, η ισπανική νίκη δεν ήταν τόσο εύκολη όσο φάνηκε. Οι Χιλιανοί μπήκαν πολύ δυνατά στο πρώτο τέταρτο και δημιούργησαν πολλά προβλήματα στη μάλλον βραδυκίνητη ιβηρική άμυνα, ιδίως με το διάβολο Μπωσεζούρ (το γαλλικό επώνυμο οφείλεται στην καταγωγή του παίκτη από την Αϊτή). Στη συνέχεια, όμως, πλήρωσαν την απειρία τους τόσο σε επίπεδο τακτικής όσο και νοοτροπίας/ ψυχολογίας. Μεταξύ 15΄ και 21΄ δέχονται τρεις ανόητες κίτρινες. Το πρώτο ισπανικό γκολ ξεκινά από λάθος σε προσπάθεια ντριμπλαρίσματος; η ομάδα αργεί να γυρίσει, οι Ισπανοί βγαίνουν στον αιφνιδιασμό κι ο Χιλιανός τερματοφύλακας αναγκάζεται να βγεί ως τη σέντρα. Διώχνει άσχημα κι ο Βίγια βάζει τη γκολάρα του. Στη φάση του δεύτερου ισπανικού γκολ, αποβάλλεται (μάλλον άδικα) κι ο Εστράδα και το κακό γίνεται διπλό. Νομίζω ότι οι Χιλιανοί έσπασαν ψυχολογικά κάτω από την πίεση του αποφασιστικού αγώνα χωρίς αύριο με το φαβορί του ομίλου και κυρίως από το ενδεχόμενο να αποκλεισθούν μολονότι είχαν δύο νίκες. Υποκλίνομαι, πάντως, στο μουρλο-Μπιέλσα που είχε το θάρρος να περάσει μέσο κι επιθετικό αντί δύο μέσων, ενώ η ομάδα του έπαιζε με δέκα. Το κόλπο φάνηκε να δουλεύει, μια και ο νεοεισελθών Ροντρίγο Μίλλαρ, φορ της Κόλο Κόλο, μείωσε στο 47΄, δίνοντας την εντύπωση ότι η Χιλή θα κυνηγούσε τις λιγοστές πιθανότητές της για ισοφάριση. Οι Ισπανοί παρέμειναν, πάντως, κυρίαρχοι του παιχνιδιού, που μετά το 60΄ άρχισε να ατονεί. Προφανώς κάποιος σφύριξε στους ποδοσφαιριστές και των δύο ομάδων τί συνέβαινε στο άλλο ματς. Οπότε κανείς δεν είχε την όρεξη να ρισκάρει οτιδήποτε και να διαταράξει ένα σκορ που έδινε πρόκριση και στους δύο (άθλια βέβαια η εικόνα των Ισπανών να παίζουν πασίτσες στο τελευταίο δεκάλεπτο για να ροκανίσουν τον χρόνο, χωρίς οι Χιλιανοί να κάνουν την παραμικρή προσπάθεια για πίεση). Έστω κι έτσι οι δύο καλύτερες ομάδες του ομίλου προκρίθηκαν.

Και προκρίθηκαν γιατί, όταν ήρθε η ώρα να φορέσει τη στολή του φαβορί, η Ελβετία φάνηκε κατώτερη των περιστάσεων. Προσπάθησε, αλλά έλειπε το καθαρό μυαλό που χρειαζόταν για να καταβληθεί η συμπαθής Ονδούρα [Ελβετία-Ονδούρα 0-0, Μπλουμφοντέιν]. Τελικά, στο β΄ ημίχρονο οι μεγαλύτερες ευκαιρίες χάθηκαν πιθανώς από την ομάδα της Κεντρικής Αμερικής: η παροιμιώδης αστοχία των επιθετικών της, όμως, δεν της επέτρεψε να πετύχει το παρθενικό της γκολ στη διοργάνωση.

Η πρώτη φάση ολοκληρώθηκε και δεν μπορούμε να πούμε ότι το θέαμα μας ενθουσίασε. Οι υποσχέσεις της δεύτερης αγωνιστικής των ομίλων δεν επιβεβαιώθηκαν στην τρίτη αγωνιστική, όταν το άγχος και η διεκδίκηση του αποτελέσματος με κάθε μέσο λειτούργησαν σαν τροχοπέδη. Ο μέσος όρος γκολ ανά παιχνίδι έπεσε πάλι στο 2,1 (κάτω από τον τελικό μ.ο. τερμάτων στο φτωχικό Ιτάλια Νοβάντα) κι ο κίνδυνος να καταριφθεί το αρνητικό ρεκόρ παραγωγικότητας είναι πολύ μεγάλος. Ίσως οι μεγαλύτερες συγκινήσεις να είχαν «αρνητικό» χαρακτήρα μια και αφορούν τον αποκλεισμό της κατόχου του τίτλου ή το στραπάτσο της Γαλλίας. Κάποια φαβορί επιβεβαίωσαν τη φήμη τους, δηλαδή η Αργεντινή (πρωτίστως) και η Βραζιλία. Γερμανοί και Ισπανοί γνώρισαν κι ένα στραβοπάτημα, αλλά τελικά έδειξαν χαρακτήρα. Η Ουρουγουάη επέδειξε εντυπωσιακή ωριμότητα και έβαλε υποψηφιότητα για να γίνει η ομάδα έκπληξη της τετράδας. Παραγουάη, Χιλή και Μεξικό ενίσχυσαν την άποψη περί εξαιρετικής φόρμας των λατινοαμερικάνικων εθνικών. Κι είδαμε ωραίο ποδόσφαιρο από μικρομεσαίους σαν τους Ιάπωνες και τους Αμερικανούς. Όσο για αυτούς που έφυγαν, δεν πρόκειται να μας λείψουν και πολύ (ίσως οι Σέρβοι ή η Ακτή Ελεφαντοστού, αλλά ας πρόσεχαν κι οι δύο).

Τέλος, μια και φτάνει η ώρα των νοκ άουτ αγώνων, μπορείτε να περιμένετε μέχρι το μεσημέρι κι ένα σύντομο ποστ προγνωστικών κι «ανάγνωσης» του τελικού ταμπλώ της διοργάνωσης. Υπαρχουν προοπτικές για έναν πολύ μεγάλο τελικό και κάμποσες εκπλήξεις…