Συμφορές, καταστροφές και διοικητικοί ερασιτεχνισμοί

Καλά να πάθω που ήθελα να συνεχίσω το ποδοσφαιρικό ιστολόγιο και μετά το Μουντιάλ. Βρίσκομαι διαρκώς στη δυσάρεστη θέση να κλαίγομαι για τα παθήματα της ομάδας μου. Επειδή, όμως, μετά το τελευταίο σκανδιναβικό στραπάτσο, η παραπληροφόρηση, η προπαγάνδα και η σκόπιμη συσκότιση πάνε σύννεφο, ας προσπαθήσουμε να βγάλουμε μια άκρη για τους λόγους που οδήγησαν τον Παναθηναϊκό σε μια από τις χειρότερες ευρωπαϊκές εμφανίσεις στην Ιστορία του. Η «επίσημη» εκδοχή μάς λέει ότι φταίνε η κακή φυσική κατάσταση, η άμυνα (ή, μάλλον ακριβέστερα, οι αμυντικοί) και οι αστοχίες της «κακής» διοίκησης Τζίγγερ. Πόσο ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα αυτές οι παραδοχές; Κι αν ναι, φταίνε μόνον αυτά ή μήπως και πολλά άλλα που όχι τυχαία αποσιωπούνται;

Ι. Η κακή φυσική κατάσταση: Ο έρωτας και το χρήμα ίσως τελικά και να μπορούν να κρυφτούν, ο βήχας κάπως δυσκολότερα, αυτή, όμως, η ρημάδα η κακή φυσική κατάσταση δεν κρύβεται με τίποτε. Πώς να κρυφτεί δηλαδή όταν ο Παναθηναϊκός περπατάει από το πρώτο λεπτό, αδυνατεί να ασκήσει την πλέον στοιχειώδη πίεση στον αντίπαλο και δεν έχει την παραμικρή έκρηξη στο παιχνίδι του; Είναι πρόδηλο ότι στην προετοιμασία έγιναν πολλά λάθη. Ότι η επιλογή γυμναστή ήταν εσφαλμένη, μια και εκ των πραγμάτων αποδεικνύεται ότι οι επιλογές του κατά τη διάρκεια της βασικής προετοιμασίας ήταν εσφαλμένες. Όλα αυτά μοιάζουν αυταπόδεικτα με την παρούσα εικόνα της ομάδας. Προφανώς και δεν λήφθηκε καμιά ειδική μέριμνα για το πρόβλημα που όλοι γνώριζαν ότι θα αντιμετώπιζε ο ΠΑΟ: τη συμμετοχή (και τη συνακόλουθη καταπόνηση) των περισσότερων ποδοσφαιριστών του στο ΠΚ της Νότιας Αφρικής. Η ιδιαιτερότητα αυτή, σε συνδυασμό με την απόλυση ενός τημ που είχε αποδείξει ότι ήξερε να προετοιμάζει σωστά την ομάδα από άποψη φυσικής κατάστασης είχαν προκαλέσει ερωτηματικά σε πολλούς. Περιαυτολογώντας κατ’ ανάγκη, υπενθυμίζουμε ότι είχαμε διατυπώσει τις αμφιβολίες μας από το καλοκαίρι (ενώ και ο φίλος π2 είχε αναπτύξει εκτενέστερα το θέμα με τα σχόλιά του). Φυσικά το ζήτημα είναι πιο περίπλοκο απ’ ό,τι νομίζουν ορισμένοι: κι άλλες ομάδες, μεταξύ των οποίων κι ορισμένες πραγματικά μεγάλες, αντιμετώπιζαν το ίδιο πρόβλημα με τους «μουντιαλικούς» τους, χωρίς να καταφέρουν να το λύσουν (τί να πει ας πούμε η Μπάγιερν, που σε 6 ματς πρωταθλήματος έχει 2 ισοπαλίες και 2 ήττες, ή η Ρεάλ που συνεχίζει να ψάχνεται, ακόμη και η Ίντερ που δεν εντυπωσιάζει ακριβώς;). Σε καμία από αυτές δεν τέθηκε εν αμφιβόλω η επάρκεια του τημ των γυμναστών τους. Για να το πούμε και αλλιώς, δεν ξέρω αν θα έλυνε το πρόβλημα ο Έμπεν, αν υποθέσουμε ότι έκανε αυτός την προετοιμασία της ομάδας (όπως δεν ξέρω αν θα μπορούσε να κάνει σωστά τη δουλειά ο Κέζος σε μια χρονιά χωρίς καταπόνηση πολλών παικτών λόγω ΠΚ). Όμως το πρόβλημα του ΠΑΟ είναι πολύ σοβαρότερο για να συνοψισθεί απλώς στην κακή φυσική κατάσταση. Η ομάδα που παρακολουθούμε σέρνεται από το ξεκίνημα σχεδόν των αγώνων, επιδεικνύει απίστευτη νωθρότητα, έλλειψη αγωνιστικότητας και προσωπικότητας. Όλα αυτά δεν οφείλονται αποκλειστικά στην κακή προετοιμασία και την ανεπαρκή φυσική κατάσταση.

ΙΙ. Η κακή άμυνα και οι πιο κακοί αμυντικοί: Εδώ και χρόνια στον Παναθηναϊκό κάποιοι έχουν αποφασίσει ότι για όλα τα στραβά φταίει η άμυνα και για την ακρίβεια οι ανεπαρκείς κεντρικοί μπακ. Ωραία, δεν πρόκειται να το παίξω τρελός ισχυριζόμενος ότι η ομάδα έχει τους καλύτερους αμυντικούς στον κόσμο, θα επαναλάβω όμως ότι: πρώτον, δεν έχει κατ’ ανάγκη χειρότερο υλικό από τους βασικούς εγχώριους ανταγωνιστές της και, δεύτερον, και κυριότερο, το σημαντικότερο δεν είναι τα πρόσωπα, αλλά η συνολική αμυντική λειτουργία της ομάδας. Να θυμίσω πόσο αξιόπιστος ήταν αμυντικά ο ΠΑΟ με κεντρικά μπακ τον Γκούμα και τον Βόκολο (κανένας από τους οποίους δεν ήταν Μπεκενμπάουερ); Δεν χρειάζεται, γιατί η απόδειξη ήρθε χειροπιαστή στο ματς με την Κοπεγχάγη. Κάποιοι έπεισαν τον προπονητή ότι υπεύθυνος για όλα τα δεινά ήταν ο συμπαθής Μπουμσόνγκ κι ότι καλό θα ήταν να βάλει στο κέντρο της άμυνας κάποιον από τους «παγκοσμίου κλάσης» αμυντικούς χαφ Ζιλμπέρτο Σίλβα και Κατσουράνη. Το αποτέλεσμα το είδαμε: ο Ζ. Σίλβα έκανε κατά πάσα πιθανότητα το χειρότερο ματς της καριέρας του. Όχι μόνο γιατί από την αρχή της σεζόν είναι σε κακή κατάσταση, ταλαιπωρημένος από τη συμμετοχή στο Μουντιάλ και από την προχωρημένη ποδοσφαιρικά ηλικία του. Αλλά και κυρίως γιατί έπαιξε για πρώτη φορά στη ζωή του στη συγκεκριμένη θέση. Έτσι, έχει άμεση συμμετοχή και στα δύο γκολ που δέχθηκε η ομάδα, ενώ ολοκληρώνει την τραγωδία με την ανόητη αποβολή του. Όλα αυτά (το ρεζίλεμα και της ομάδας και ενός ποδοσφαιριστή με μεγάλη ιστορία), επειδή ορισμένοι επέβαλαν τους μύθους σχετικά με το πόσο σπουδαία σέντερ μπακ θα είναι ο Σίλβα κι ο Κατσουράνης αν τους ανατεθεί τέτοιος ρόλος. Μάλιστα. Ξεχνάμε ότι βασική προϋπόθεση για την επιτυχή εμφάνιση είναι η εξοικείωση του ποδοσφαιριστή με τη θέση στην οποία καλείται να αγωνιστεί. Για να το κάνω πενηνταράκια, προτιμώ να παίξω με σέντερ μπακ ένα μέτριο αμυντικό παρά με ένα σπουδαίο επιθετικό. Απλή λογική! Η οποία απουσιάζει από τους κύκλους τόσο του Παναθηναϊκού όσο και του τμήματος της ελληνικής αθλητικογραφίας που έχει ως κύριο έργο την προώθηση κάποιων παικτών και παραγόντων. Ξεχνάμε ακόμη ότι βασικό για την καλή απόδοση ενός κεντρικού αμυντικού διδύμου είναι η αμοιβαία συμπληρωματικότητα και η ανάπτυξη των μεταξύ τους αυτοματισμών. Πράγματα που συμβαίνουν όταν υπάρχει μια κατασταλαγμένη ιδέα σχετικά με τα πρόσωπα που πρέπει να το απαρτίζουν κι όχι όταν ποτέ δεν αγωνίζονται οι ίδιοι αμυντικοί.

Πάνω απ’ όλα όμως επαναλαμβάνουμε το αυτονόητο: η κακή απόδοση της άμυνας είναι υπόθεση συνολικής αμυντικής λειτουργίας (και στον ΠΑΟ είναι πολύ κακή, με δυο σκασμένα αμυντικά χαφ που βαριούνται ή δεν μπορούν να καλύψουν χώρους και με δύο έως τρεις – επιθετικούς – μέσους που δεν ξέρουν, δεν θέλουν ή δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα βασικά αμυντικά τους καθήκοντα). Και για να είμαστε πιο σωστοί: η απόδοση της άμυνας σχετίζεται με τη συνολική λειτουργία μιας ομάδας. Η άμυνα (ως σύνολο και ως πρόσωπα) δυσκολεύεται, πελαγώνει, υποπίπτει σε σφάλματα όταν υφίσταται συνεχή πίεση ή βρίσκεται εκτεθειμένη: αυτά συμβαίνουν όταν η ομάδα δεν ασκεί καμία πίεση ψηλά στον αντίπαλο, δεν κρατά μπάλα, δεν επιτίθεται με κάπως σοβαρές αξιώσεις. Ο φετινός ΠΑΟ δεν κάνει τίποτε από αυτά: υφίσταται κι υπομένει, δεν προκαλεί και δεν δημιουργεί. Πώς να τα κάνει όλα αυτά: με τρεις αμυντικούς χαφ, από τους οποίους οι δύο όπως προείπαμε είναι καμμένοι, ενώ ο τρίτος είναι φιλότιμος, δυνατός, αλλά από άποψη τεχνικής και ανεπαρκής είναι και έχει κάνει και βήματα προς τα πίσω; Με δύο λάιτ πλάγιους που βολοδέρνουν δίχως στηρίγματα; Με κτηνώδεις αποστάσεις μεταξύ των γραμμών, αλλά και μεταξύ των παικτών; Με πλήρη απουσία οποιουδήποτε δουλεμένου συνδυασμού ή τρόπου ανάπτυξης παιχνιδιού; Επειδή δεν είναι όλοι αυτοί οι παίχτες απαραίτητα τελειωμένοι, καμμένοι ή άμπαλοι, μήπως υπάρχει και κάποιο «προβληματάκι» στο στήσιμο και την τακτική της ομάδας;

ΙΙΙ. Ο ανεπαρκής (;) προπονητής: Την περασμένη χρονιά ο Νίκος Νιόπλιας διαχειρίσθηκε επιτυχημένα το υλικό της ομάδας στις εγχώριες διοργανώσεις. Φέτος δείχνει να τα έχει χαμένα. Δεν του χρεώνεται μόνο η πλήρης ανυπαρξία συστήματος ανάπτυξης της ομάδας, αλλά και συγκεκριμένες καταστροφικές επιλογές τακτικής και προσώπων. Ας πούμε προχτές η φαεινή ιδέα χρησιμοποίησης του Ζιλμπέρτο Σίλβα ως στόππερ ή ο παραγκωνισμός του Σπυρόπουλου «ως ανέτοιμου», με αποτέλεσμα να αγωνισθεί ένα δίδυμο ακραίων χωρίς καμία συμμετοχή στην επιθετική ανάπτυξη ή έστω στη στήριξη των ακραίων μέσων (φαινόμενο ιδιαίτερα τραγικό στην περίπτωση Βύντρα-Λέτο). Επιπλέον, δείχνει εντελώς αδύναμος να αλλάξει από τον πάγκο την κακή εικόνα της ομάδας κατά τη διάρκεια του αγώνα. Κι αυτό συμβαίνει ακόμη και όταν κάνει έγκαιρα αλλαγές προσώπων: η ομάδα συνεχίζει να αγωνίζεται όπως πριν. Η απειρία του Νιόπλια είναι μια εξήγηση. Ίσως σταθεί τυχερός και σώσει την καριέρα του μαθαίνοντας γρήγορα από τα λάθη του. Οι πιθανότητες, ωστόσο, δεν είναι με το μέρος του. Κατά μείζονα λόγο όταν δείχνει ότι πολλές επιλογές δεν είναι καν δικές του στην πραγματικότητα, αλλά του επιβλήθηκαν άνωθεν.

IV. Η ερασιτεχνική διοίκηση: Πάμε λοιπόν στον τελευταίο στη σειρά, πλην όμως καθοριστικής σημασίας, παράγοντα που συνετέλεσε στη σημερινή πράσινη τραγωδία. Οι αποφάσεις και η όλη συμπεριφορά της διοίκησης Πατέρα μπορεί και να λειτουργούσαν σε σύλλογο που αγωνίζεται σε κάποια ερασιτεχνική κατηγορία, όχι όμως και σε σύλλογο που καμώνεται ότι έχει τάχα μου ευρωπαϊκές βλέψεις. Με τα καμώματά της έχει καταφέρει να απαξιώσει προπονητή και παίχτες. Την περασμένη εβδομάδα, μετά την ισοπαλία στην Καβάλα, προέβαλε τη θεωρία της χαλαρότητας στα αποδυτήρια. Επί τρεις ημέρες όλες οι εφημερίδες βούιζαν ότι ο Νιόπλιας θα πάει να τα ψάλλει στους παίχτες, πράγμα που τελικά συνέβη (χωρίς φυσικά να φέρει θετικά αποτελέσματα, όπως αποδείχτηκε). Τώρα ήταν οι εφημερίδες μέσα στο μυαλό του (φημιζόμενου ως πολύ ήρεμου) Κοζανίτη προπονητή ή η πληροφορία τους διοχετεύτηκε από κύκλους της διοίκησης, τους ίδιους προφανώς που επέβαλαν στον Νιόπλια να πάει για να κατασαδιάσει τους ποδοσφαιριστές; Ακολούθησε η (εξίσου «ευεργετική») συνάντηση του προέδρου με τους Νιόπλια, Φρέιτας, όπου κατσαδιάστηκε το τεχνικό τημ. Φαίνεται ότι πέρα από την ψύχωση με τα πρωταθλήματα, ο Ν. Πατέρας ενεργεί πλέον με απόλυτο ίνδαλμα τον Κόκκαλη της περιόδου της παντοδυναμίας του δευτέρου. Μόνο που πράγματι ορισμένες φορές η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα, αφήστε που σε επίπεδο ψυχολογίας ο ΠΑΟ ποτέ δεν λειτουργούσε όπως ο Ολυμπιακός. Τέλος, είναι σαφές ότι επιβλήθηκε στον Νιόπλια ν’ αφήσει εκτός ενδεκάδας τον άτυχο Μπουμσόνγκ, ο οποίος θεωρήθηκε… σύμβολο του βαρδινογιαννισμού και στου οποίου την πλάτη έπρεπε να φορτωθούν οι αμυντικές αμαρτίες πέντε τουλάχιστον χρόνων. Τέλεια! Ακόμη μια εύστοχη επιλογή.

Συνεπής βέβαια με τη γραμμή άμυνας της νέας διοίκησης. Γιατί, εν θερμώ (;), λίγο μετά τον αγώνα με τους Δανούς, ο Πατέρας δήλωνε ρητά αυτό που οι κύκλοι της διοίκησής του άφηναν να διαρρεύσει στα ΜΜΕ: ότι για όλα τα τωρινά δεινά φταίνε τα λάθη της διοίκησης του καλοκαιριού! Bonjour l’ambiance, που λένε και στα μέρη μας. Είδαμε, όμως, ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να ισχύει: η διοίκηση Τζίγγερ δεν μπορεί να φταίει αποκλειστικά. Όχι μόνο γιατί οι ερασιτεχνικοί χειρισμοί των τελευταίων εβδομάδων καταρράκωσαν το ηθικό της ομάδας και την έκαναν κυριολεκτικά άνω κάτω, αλλά και γιατί ο Νιόπλιας αλλά και η μεγάλη πλειονότητα των ποδοσφαιριστών αποτελούν επιλογές των ανθρώπων της τωρινής διοίκησης. Είναι εντελώς αθώα η διοίκηση Τζίγγερ; Προφανώς και όχι! Το πιο σημαντικό λάθος της είναι η αποψίλωση του δυναμικού του ΠΑΟ. Στο βωμό της εκκαθάρισης του ρόστερ (δηλαδή της περικοπής των εξόδων μισθοδοσίας), έφυγαν παίχτες που δεν αντικαταστάθηκαν ούτε καν αριθμητικά. Προσωπικά ούτε ο Ρουκάβινα, ούτε ο Μάντζιος, ούτε ο Τζιόλης μου περίσσευαν. Ειδικά στην επίθεση φτάσαμε στο φοβερό να μη μπορεί ο ΠΑΟ να κάνει το εντελώς στοιχειώδες όταν κυνηγάει το σκορ: να «φορτώσει» την επίθεση μ’ ένα δεύτερο επιθετικό! Πώς να το κάνει βέβαια όταν έχει στο ρόστερ ένα μόνο (εντάξει, όσο ο Πετρόπουλος είναι τραυματίας). Αυτό μάλλον συνιστά παγκόσμια πρωτοτυπία.

Υπάρχουν ελπίδες να αλλάξει η κατάσταση; Ναι, όσον αφορά την Ελλάδα, γιατί το υλικό δεν μπορεί να είναι χάλια. Απαιτείται, όμως, νηφαλιότητα και σοβαρότητα, στοιχεία που επί του παρόντος απουσιάζουν. Γιατί δεν έχει καμία λογική να λες «στηρίζω τον προπονητή» και ταυτόχρονο όλα τα ΜΜΕ να γράφουν και να λένε ότι το ματς με τον Εργοτέλη είναι καθοριστικό για το μέλλον του Νιόπλια κι ότι η διοίκηση έχει επαφές με τον Κούπερ και τον Πελλεγκρίνι… Παρακαλώ ξυπνήστε!

ΥΓ 1: Μπορεί κάποιος να μου πει υπεύθυνα πότε ακριβώς απολύθηκε ο Έμμπεν από τον ΠΑΟ; Όταν απολύθηκε ο Τεν Κάτε ή το καλοκαίρι;

ΥΓ 2: Πώς εξηγείται το γεγονός ότι γνωστός αθλητικογράφος, δεδηλωμένων ολυμπιακών φρονημάτων, πλέκει εσχάτως συστηματικά το εγκώμιο του Τεν Κάτε και ταυτόχρονα ρίχνει όλες τις ευθύνες στη διοίκηση Τζίγγερ, βγάζοντας λάδι τον Πατέρα, δηλαδή τον άνθρωπο που απέλυσε τον Τεν Κάτε;