Περί Ευρώπης, παγκοσμιοποίησης και άλλων θεμάτων

Χάρτης της Ευρώπης από τον Φλαμανδό χαρτογράφο Γεράρδο Μερκάτορ, πιθ. 1589

Οι παραδόσεις υπάρχουν συνήθως για να σπάνε. Έως το 2010 καμία ευρωπαϊκή ομάδα δεν είχε κατακτήσει το τρόπαιο μακριά από τη Γηραιά Ήπειρο. Στις τελευταίες δύο διοργανώσεις, ευρωπαϊκές ομάδες σήκωσαν το τρόπαιο σε άλλες ηπείρους: πρώτα η Ισπανία στην, ας πούμε, «ουδέτερη» Νότια Αφρική και έπειτα, το 2014, η Γερμανία, αυτή τη φορά, όμως, στο έδαφος της ηπείρου που μοιράστηκε με την Ευρώπη τις κατακτήσεις του Παγκοσμίου Κυπέλλου και μάλιστα στη Βραζιλία, τη χώρα με τις περισσότερες νίκες στον θεσμό.

Κάποιες παραδόσεις αποδεικνύονται ιδιαίτερα ανθεκτικές. Μετά το 1958 και τη νίκη της Βραζιλίας στη Σουηδία, οι τελικές φάσεις που διοργανώνονται στην Ευρώπη οδηγούν και στη στέψη ευρωπαϊκής ομάδας. Η παράδοση αυτή επιβεβαιώνεται και φέτος. Και επιβεβαιώνεται με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο. Όπως είχε συμβεί και το 2006 στη Γερμανία, και οι τέσσερις ομάδες των ημιτελικών είναι ευρωπαϊκές! Δεν αποτελεί το γεγονός αυτό απόδειξη της πρωτοκαθεδρίας του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου; Προφανώς, ναι! Ή, μάλλον, εκ πρώτης όψεως. Η πραγματικότητα είναι πάντα πιο σύνθετη απ’ όσο δείχνει.

Το ποδόσφαιρο στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης: Έχουμε επισημάνει πολλές φορές ότι το επαγγελματικό ποδόσφαιρο αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και προωθημένα παραδείγματα παγκοσμιοποίησης. Δεν υπάρχει κανένα ποδόσφαιρο του «δρόμου» ή της «αλάνας», αλλά μόνο ποδόσφαιρο φυτωρίων και επαγγελματικών σχολών κατάρτισης. Ο νεαρός ποδοσφαιριστής εκπαιδεύεται και μαθαίνει να σκέφτεται και να ενεργεί με τον ίδιο κατ’ ουσίαν τρόπο στο Ροσάριο, το Σάο Πάουλο, το Ντόρτμουντ και τη Λυών. Στην εποχή, λοιπόν, της παγκοσμιοποίησης, μπορούμε να κάνουμε λόγο για «ευρωπαϊκό» και άλλο ποδόσφαιρο; Ίσως να ήταν ακριβέστερο να μιλήσουμε για ποδόσφαιρο το οποίο κάπως απλουστευτικά ονομάζουμε ευρωπαϊκό. Το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο δεν είναι ούτε ενιαίο (είναι ίδιο το ποδόσφαιρο της Ισπανίας, έστω αυτής των τελευταίων δέκα χρόνων, με εκείνο της Γερμανίας, της Ιταλίας ή της Αγγλίας;) ούτε αποκλειστικά ευρωπαϊκό. Έχει διαμορφωθεί χάρη στη συμβολή ποδοσφαιριστών και τεχνικών προερχόμενων από πλείονες ηπείρους. Αν τα κύρια συστατικά του σύγχρονου ποδοσφαίρου είναι ευρωπαϊκά, αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί στο ότι τα πλουσιότερα πρωταθλήματα, αυτά που προσελκύουν τους ποδοσφαιριστές με τη μεγαλύτερη «χρηματιστηριακή» αξία, βρίσκονται στη Γηραιά Ήπειρο. Εάν θα έπρεπε να μιλήσουμε για κάποια ηγεμονία με γεωγραφικούς όρους, αυτή θα είχε χαρακτηριστικά πρωτίστως οικονομικά.

Η αποτυχία των Λατινοαμερικανών: Γιατί απέτυχαν οι εκτός Ευρώπης εθνικές ομάδες; Μήπως ακριβώς γιατί στηρίχθηκαν στα πιο γνωστά ποδοσφαιρικά αστέρια, τα οποία αποδείχθηκαν στην πράξη πολύ λίγα για να τις οδηγήσουν στη διάκριση; Είναι αλήθεια ότι το ρωσικό ΠΚ υπήρξε συνώνυμο της, κατά το μάλλον ή ήττον, παταγώδους αποτυχίας των μεγάλων αστέρων: ο Μέσσι λύγισε κάτω από το βάρος της ευθύνης, χαρίζοντας εκλάμψεις μόνο του μεγάλου ταλέντου του. Ο Νεϋμάρ αναλώθηκε σε ατομισμούς και σε προσπάθειες να εκβιάσει κάποιο πέναλτυ. Ακόμη κι ο Ευρωπαίος Κριστιάνο Ρονάλντο σίγησε εκκωφαντικά όταν φτάσαμε στη φάση των νοκ άουτ παιχνιδιών, όπως μας έχει τελικά συνηθίσει. Η εξήγηση των σταρ που απέτυχαν εξουθενωμένοι από εξαντλητικές σαιζόν σε απαιτητικά πρωταθλήματα είναι ευλογοφανής, αλλά όχι ικανοποιητική. Οι παίκτες και των τεσσάρων ντεμιφιναλίστ προέρχονται κατά πλειονότητα από εξαντλητικές αγωνιστικές χρονιές σε δύσκολα πρωταθλήματα. Γιατί διαπρέπει και δίνει τα πάντα ένας Μόντριτς; Να φταίει άραγε ότι τα μεγάλα αστέρια προτιμούν τις διακρίσεις με τους συλλόγους τους, γιατί αυτές δίνουν τις επικερδείς συμβάσεις με συλλόγους ή διαφημιστικές εταιρίες; Ναι, σε κάποιο βαθμό! Αλλά όχι επαρκή για να εξηγήσει την αποτυχία.

Ποδόσφαιρο αλάνας στην Αργεντινή. Πηγή: ιστότοπος La Règle du Jeu

Κάποιοι διατείνονται ότι οι εκτός Ευρώπης (και κυρίως οι λατινοαμερικανικές) ομάδες απέτυχαν διότι έχασαν την ιδιαίτερη ποδοσφαιρική τους ταυτότητα. Μπορεί, αλλά ομάδες όπως η Αργεντινή και η Ουρουγουάη αγωνίζοντας ανέκαθεν ευρωπαϊκά, έστω και με την προσθήκη κάποιων ποδοσφαιριστών υψηλής τεχνικής κατάρτισης. Ακόμη και η Βραζιλία είχε μεταμορφωθεί τα τελευταία είκοσι χρόνια σε μια ομάδα απολύτως ευρωπαϊκής νοοτροπίας. Ίσως, επομένως, οι λόγοι να είναι διαφορετικοί.

Εάν μπορούμε να εντοπίσουμε κάποιον «δομικό» λόγο, αυτός έγκειται στη φυσική κόπωση που συνεπάγονται τα διαρκή υπερατλαντικά ταξίδια για τους ποδοσφαιριστές των λατινοαμερικανών ομάδων και στις δυσχέρειες μονταρίσματος που ενέχει η πιο σποραδική συγκέντρωσή τους στο πλαίσιο των αντίστοιχων εθνικών τους. Ίσως, όμως, και αυτή η εξήγηση να είναι μόνο μερικής αξίας και η αποτυχία να εξηγείται από λόγους περισσότερο συγκυριακούς: ανεπαρκείς τεχνικοί και δυσλειτουργικές ομοσπονδίες (Αργεντινή), έλλειψη ποδοσφαιριστών με συγκεκριμένα τεχνικά χαρακτηριστικά σε καίριες θέσεις (Βραζιλία), κοκ.

Σε κάθε περίπτωση, μια εντελώς ευρωπαϊκή τελική τετράδα στερεί από τη διοργάνωση την οικουμενικότητά της, το ενδιαφέρον που προσδίδει η παρουσία ομάδων που σπανιότερα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε. Αλλά, φυσικά, δεν φταίνε οι Ευρωπαίοι για αυτό.

Η καλύτερη τελική τετράδα; Είναι οι τέσσερις αυτές ομάδες πραγματικά οι καλύτερες; Θα ήταν ακριβέστερο να πούμε ότι στα ημιτελικά θα αναμετρηθούν τρεις από τις ομάδες με την πιο ικανοποιητική παρουσία στη διοργάνωση, συν μία που εκμεταλλεύθηκε με απόλυτη αποτελεσματικότητα την ανισορροπία η οποία ανέκυψε όσον αφορά το πρόγραμμα των αναμετρήσεων. Η σχετική ή πλήρης αποτυχία των μεγάλων που προορίζονταν για το δεύτερο μισό του ταμπλώ των νοκ άουτ αγώνων έφερε κάποιους στο πρώτο μισό (Αργεντινή) και κάποιους άλλους εκτός διοργάνωσης (Γερμανία). Πάντως, λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, καμία ομάδα δεν έκλεψε τη θέση της στα ημιτελικά.

Αντουάν Γκριεζμάνν (Γαλλία)/ πηγή: ιστότοπος soccer.ru, Антон Зайцев.

 

• Η Γαλλία είναι η ομάδα με το πλουσιότερο ταλέντο και το καλύτερο δυναμικό. Μετά το τρελό ματς με την Αργεντινή, απέκλεισε άνετα κι επαγγελματικά μια Ουρουγουάη που έδειξε τα όρια των δυνατοτήτων της. Η Γαλλία δεν έχει εμφανείς ελλείψεις. Έχει καλό και σταθερό τερματοφύλακα, πολυδύναμους ακραίους αμυντικούς και αμυντικούς μέσους, αξιόπιστα κεντρικά μπακ, δημιουργικό κέντρο και πλειάδα επιθετικών λύσεων με διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά. Θα ξεκινήσει από τη θέση του φαβορί τον ημιτελικό της και, αν όλα πάνε για εκείνην κατ’ ευχήν, τον τελικό.
• Το Βέλγιο κατόρθωσε να περάσει σε άλλη πίστα δυσκολίας και αξίας. Αντιμετωπίζοντας στη φάση των 16 μια θεωρητικά αδύναμη ομάδα, βρέθηκε να χάνει με 0-2, αλλά μπόρεσε να ανατρέψει την κατάσταση. Στον προημιτελικό, ο προπονητής του είχε το θάρρος (και τη λογική) να ξεκινήσει με την ομάδα που τελείωσε τον αγώνα με την Ιαπωνία. Ήταν σαφές ότι αυτή, η θεωρητικά πιο επιθετική διάταξη, επιτρέπει στους Κόκκινους Διάβολους να εκμεταλλευθούν  με την καλύτερο τρόπο την πλειάδα αστέρων που διαθέτουν στο κέντρο και την επίθεση, αλλά και το μεγάλο όπλο τους, δηλαδή τις ταχύτατες αντεπιθέσεις. Αυτή η πιο ορθολογική (τελικά) σύνθεση, με την επιθετική πεντάδα Ντε Μπρόυνε, Αζάρ, Φελλαϊνί, Σαντλί και Λουκακού, κατέδειξε όλες τις αδυναμίες της θεωρητικά μεγάλης Βραζιλίας και οδήγησε το Βέλγιο δίκαια στην τελική τετράδα. Μπορεί να υπερνικήσει και την πληρέστερη ομάδα της διοργάνωσης; Θα το μάθουμε αύριο.

Ρ. Λουκακού (Βέλγιο)

• Όσο άνετη υπήρξε η Κροατία στη φάση των ομίλων, τόσο δυσκολεύτηκε στα νοκ άουτ παιχνίδια, επικρατώντας και στα δύο χάρη στη διαδικασία των πέναλτυ. Δυσκολία να αναλάβει τον ρόλο του φαβορί; Συγκυρίες (ο αιφνιδιασμός από τους Δανούς, ο αγώνας με τη διοργανώτρια στα προημιτελικά); Δίχως αμφιβολία το υλικό της είναι πρώτης ποιότητας, πεπειραμένο και με εξαιρετικά τεχνικά προσόντα. Ίσως να υπάρχει ένα εύλογο ζήτημα νοοτροπίας, αυτή η αίσθηση ότι ο στόχος έχει ήδη επιτευχθεί, ότι καλά είναι κι ως εδώ. Την Τετάρτη θα μας αποδείξει αν οι φιλοδοξίες της είναι πραγματικά μεγάλες. Τέτοια ευκαιρία, πάντως, δεν πρόκειται να της παρουσιαστεί ξανά.
• Από άποψη υλικού, η Αγγλία είναι η πιο αδύναμη ομάδα από τις τέσσερις. Από άποψη φιλοδοξιών και, ενδεχομένως, νοοτροπίας, ίσως και να είναι η πιο δυνατή. Κι αυτά τα στοιχεία αποτελούν σημαντικά πλεονεκτήματα στο ποδόσφαιρο και όχι μόνο. Η επικράτηση των λιονταριών στα προημιτελικά ήταν άνετη. Η Σουηδία υπήρξε το ιδανικό θύμα. Οι φάσεις που θα άλλαζαν τη ροή του αγώνα δεν της βγήκαν (δεν είναι αμέτοχος σε αυτό ο Πίκφορντ), ο διαιτητής άφησε το σκληρό παιχνίδι των Βρετανών και οι Σκανδιναβοί αποχώρησαν ήρεμα και χωρίς να διεκδικήσουν πολλά. Για την Αγγλία το ζητούμενο θα είναι να υπερβεί τις τεχνικές αδυναμίες μεγάλου μέρους του δυναμικού της. Μπορεί να το πετύχει; Ασφαλώς, διότι πιστεύει στον εαυτό της και θεωρεί ότι η διοργάνωση της χρωστάει κάτι.

Συμπεράσματα; Μας έμαθε κάτι νέο το ρωσικό ΠΚ σε επίπεδο τακτικής και τεχνικής; Αυτό είναι εξαιρετικά αμφίβολο. Άλλωστε, μια τελική φάση ΠΚ δεν αποτελεί το ιδανικό πεδίο για πειραματισμούς και νεωτερισμούς. Ούτε και οι εθνικές ομάδες, με τις δυσκολίες μονταρίσματος, τη σχετική μόνο συνοχή και την πλημμελή ομοιογένεια, προσφέρονται για κάτι τέτοιο. Τα περισσότερα τέρματα επιτεύχθησαν είτε από στημένες φάσεις είτε από αντεπιθέσεις, ό,τι κι αν σημαίνει ο όρος αυτός. Για την ακρίβεια, αποδείχθηκε η σημασία της συμπεριφοράς των ομάδων στις δύο φάσεις μετάβασης (transition), δηλαδή κατά την απώλεια και την ανάκτηση της κατοχής. Οι ομάδες που διακρίθηκαν στη διοργάνωση είχαν και πολύ καλές επιδόσεις στον τομέα αυτό.

Τα δάκρυα του Χιμένες (πηγή: Le Soir.be)

Τι να κρατήσουμε για προσωρινό επίλογο, λίγο πριν τα ημιτελικά; Ίσως τα δάκρυα του Ουρουγουανού Χιμένες, δείγμα του ψυχολογικού βάρους που προσπάθησε να σηκώσει μια εθνική με μεγάλη ιστορία, αλλά και με τόσο μικρή δεξαμενή άντλησης έμψυχου δυναμικού. Και την αρχοντιά του Γκριεζμάνν, για ακόμη μια φορά, ο οποίος σχεδόν δεν πανηγύρισε το κρίσιμο γκολ που πέτυχε κατά της Ουρουγουάης. Το δίχως άλλο σκεφτόταν τους αντιπάλους του εκείνης της ημέρας που είναι και συμπαίκτες του στη Μαδρίτη (τον Χιμένες και τον, ανάδοχο της κόρης του Γάλλου επιθετικού, Γοδίν). Ίσως και το ότι ένα γκολ που είναι σε μεγάλο βαθμό δώρο του αντίπαλου τερματοφύλακα δεν πρέπει να πανηγυριστεί όπως θα πρόσταζε η πρακτική σημασία του.

Ein deutsches Requiem

Ο Γ. Λεβ μετά την ταπεινωτική ήττα από την Κορέα

Το κείμενο αυτής της ανάρτησης άρχισα να το γράφω το βράδυ του Σαββάτου, κατά τη διάρκεια της ανάπαυλας του αγώνα Σουηδίας-Γερμανίας. Μια ώρα αργότερα, η μαχητικότητα και η επιμονή των Γερμανών, η ατολμία της Σουηδίας (που οπισθοχώρησε ενώ είχε αριθμητικό πλεονέκτημα), η ποδοσφαιρική αφέλεια του Ντουρμάζ και μια μικρή διαιτητική βοήθεια που είχε προηγηθεί (το πέναλτυ στον Μπεργκ που δεν δόθηκε ποτέ) καθιστούσαν το κείμενο εντελώς ανεπίκαιρο. Όλως παραδόξως, επρόκειτο απλώς για μια παράταση ζωής. Η φετινή Γερμανία δεν άξιζε για πολλά.

Με τα στελέχη που είχαν συμβάλει στην κατάκτηση του τροπαίου του 2014 να δείχνουν γερασμένα, κουρασμένα και χορτασμένα και με τους νέους παίκτες να μην έχουν το απαιτούμενο επίπεδο για τη Μάννσαφτ (ποιοι είναι αυτοί οι Βέρνερ, οι Γκορέτσκα και οι Ζύλε;), η Γερμανία διάβηκε αυτό το ΠΚ τρεκλίζοντας. Κατέληξε να παίζει την πρόκρισή της με τη Νότια Κορέα, μια ομάδα μαχητική, γρήγορη και με εξαιρετική φυσική κατάσταση, αλλά ταυτόχρονα απίστευτα άμπαλη. Ο εξευτελισμός της πρωταθλήτριας ήταν ακριβώς η ήττα από μια τέτοια ομάδα. Στείρα ανάπτυξη, ανακάτεμα της ενδεκάδας με τρόπο που έδειχνε βραχυκύκλωμα (ο Λεβ έπαθε Σαμπάολι), αστοχία και στο τέλος… δράμα. Η παράδοση που τείνει να δημιουργηθεί τηρήθηκε. Στις 4 από τις 5 τελευταίες διοργανώσεις η κάτοχος του τροπαίου αποκλείεται ήδη από τη φάση των ομίλων. Τώρα ήρθε η σειρά και της Γερμανίας, μιας ομάδας που ποτέ πριν δεν είχε αποκλειστεί τόσο νωρίς. Τα εισιτήρια για Φρανκφούρτη εκδόθηκαν 20 ημέρες πριν από την επιθυμητή ημερομηνία.

Επιστροφή από τον ποδοσφαιρικό Άδη: Πόσο μεγάλη είναι η δυστυχία της Κασσάνδρας που βλέπει τις προφητείες της να εκπληρώνονται! Ό,τι είχαμε δει στον πρώτο αγώνα της Αλμπισελέστε πραγματοποιήθηκε στον δεύτερο αγώνα της, τον διασυρμό από την Κροατία. Ακολούθησαν επεισόδια κάποιας φτηνιάρικης τηλεοπτικής σειράς, με μπόλικο υλικό για σκανδαλοθηρικά έντυπα. Φήμες για πραξικόπημα των ποδοσφαιριστών που ήθελαν να διώξουν τον πελαγωμένο Σαμπάολι, καβγάδες και ξύλο μεταξύ των πρώτων, στην ομοσπονδία επικρατεί χάος (αν κάνετε τον κόπο να γουγλίσετε το όνομα του προέδρου Κλάουντιο «Τσίκι» Τάπια και δείτε και φωτογραφίες όλο και κάτι θα υποψιαστείτε), ο Μπουρουτσάγα έρχεται, λέει, για να σώσει το καράβι που βυθίζεται, αλλά τελικά τίποτε δεν αλλάζει και συνεχίζουμε με αυτούς που έχουμε.

Σαμπάολι και Μέσσι (φωτογραφία: Reuters)

Η Αργεντινή κατεβαίνει στο γήπεδο για να δώσει τον υπέρ πάντων αγώνα, ο Σαμπάολι ανακατεύει και πάλι την τράπουλα, από τις εμπνεύσεις του κάποιες βγαίνουν, κάποιες είναι εξίσου τραγικές με τις προηγούμενες, ο Μέσσι υπερνικά σε κάποιο βαθμό το βάρος της ευθύνης και, τελικά, διά πυρός και σιδήρου, με πόνο, δάκρυα κι αγωνία, η Αργεντινή ξεπερνά το εμπόδιο της αξιόμαχης Νιγηρίας και προκρίνεται στους 16. Μπορεί να πάει πιο μακριά; Λογικά, όχι: πού μπορεί να φτάσει με ένα μεγάλο αστέρι τόσο εύθραυστης ψυχοσύνθεσης, βασικά ατού σε κακή κατάσταση (Ιγουαΐν, Ντι Μαρία), έναν ποδοσφαιρικά συνταξιούχο που παίζει λόγω ονόματος και επειδή είναι πάλιουρας [Μασ(κ/τσ)εράνο], με παίκτες μέτριους (Έντσο Πέρες, Παβόν, Μπανέγα) ή καλούς μόνο για να τους στείλεις να δουλέψουν στα βαπόρια (Ταλιαφίκο, Ακούνια, Μέσα) κι έναν προπονητή που έχει περιέλθει σε κατάσταση πλήρους σύγχυσης κι έχει χάσει κάθε εξουσία πάνω στην ομάδα των ποδοσφαιριστών;

Από την άλλη, το ΠΚ έχει πολλές ιστορίες με τέτοιες ομάδες που ξεκίνησαν άσχημα, καμιά φορά και τραγικά, για να φτάσουν στη συνέχεια πολύ ψηλά. Κάποιες κατέκτησαν και το τρόπαιο (η Ιταλία του 1982), άλλες έπαιξαν τελικό. Όπως η ίδια η Αργεντινή στο Ιτάλια Νοβάντα, όταν άρχισε με ντροπιαστική ήττα από το Καμερούν και κατέληξε να χάνει το τρόπαιο εξαιτίας ενός πέτσινου πέναλτυ κι έχοντας αγωνιστεί στον τελικό με δεύτερη ομάδα λόγω τιμωριών από κάρτες.

Κροατία: στο ερώτημα αν υπάρχει κάποια ομάδα που με εντυπωσίασε σε αυτό το Μουντιάλ θα απαντήσω χωρίς δισταγμό ότι υπάρχει μία μόνο κι αυτή είναι η Κροατία. Υλικό το οποίο στην καλύτερη περίπτωση είναι παγκόσμιας κλάσης (Μόντριτς, Ράκιτιτς, Πέρισιτς, Μάντζουκιτς) και στη «χειρότερη» περίπτωση πολύ καλό. Σοβαρός προπονητής. Άριστη διαχείριση των αγώνων (άψογη επαγγελματική νίκη επί της Νιγηρίας, εντυπωσιακή επικράτηση επί της Αργεντινής και νίκη επί της Ισλανδίας με τους αναπληρωματικούς). Τα μόνα στοιχεία που της λείπουν είναι η παράδοση να αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο και η εμπειρία στην επιτυχή διαχείριση αγώνων νοκ άουτ.

Μόντριτς και Κροατία (φωτογραφία: Ivan Alvarado / Reuters)

Αυτοί που μένουν κι αυτοί που φεύγουν

Α. Είναι συγκινητική η εικόνα του γερόλυκου Ταμπάρες που κοουτσάρει με πατερίτσες (στο τελευταίο Κόπα Αμέρικα ήταν με αμαξίδιο). Κι η Ουρουγουάη μπορεί να ήταν εκνευριστική στα δυο πρώτα εύκολα ματς, αλλά όταν ήρθε η ώρα του δύσκολου παιχνιδιού έκανε επίδειξη ποδοσφαιρικής ωριμότητας. Η Ρωσία πανικοβλήθηκε εύκολα και στο πρώτο παιχνίδι που της στράβωσε έβγαλε ξανά στην επιφάνεια τον γνωστό κακό εαυτό της. Η Σαουδική Αραβία του Πίτσι πήρε το ντέρμπυ των ουραγών κι έσωσε τα προσχήματα. Όσο για την πολυδιαφημισμένη Αίγυπτο του Κούπερ και του Σαλάχ σημείωσε ένα ολοστρόγγυλο μηδενικό στον έλεγχό της. Θα της μείνουν οι φωτογραφίες του Σαλάχ με τον γνωστό και μη εξαιρετέο άρχοντα της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ.

Ο Ταμπάρες σε φωτογραφία του 2012 (πηγή: http://soccer.ru/gallery/51751 Елена Рыбакова)

Β. Κανείς από τους μεγάλους του Β΄ ομίλου δεν με έπεισε. Μάλλον έδειξαν πολλές αδυναμίες, αφού ζορίστηκαν και μάλιστα πολύ από το Ιράν και το Μαρόκο. Η Ισπανία έχει εξαιρετικά ευάλωτη αμυντική λειτουργία, ενώ η επίθεσή της λες και στηρίζεται στη ρέντα του Ντιέγκο Κόστα και μόνο. Η Πορτογαλία είναι πιστή στις χρόνιες αδυναμίες της, αλλά η διαφορά της με την γείτονα είναι απλή. Όταν η Ισπανία δεν παίζει καλά δεν μπορεί να πάει μακριά σε μεγάλη διοργάνωση. Η Πορτογαλία μπορεί να προχωρήσει ακόμη κι αν παίζει μέτρια. Οι εμπνεύσεις του Κριστιάνο Ρονάλντο και οι αμυντικές μαγείες του Φερνάντο Σάντος έχει αποδειχθεί ότι μπορεί και να είναι αρκετές. Καλός βαθμός και στο μαχητικό Ιράν του Κεϊρός που μπορεί να λέει ότι αδικήθηκε (το γκολ με τους Ισπανούς που ακυρώθηκε) κι ότι διεκδίκησε την πρόκριση μέχρι την τελευταία στιγμή. Συμπαθητικό και το Μαρόκο του Ερβέ Ρενάρ, αν και πιο αφελές ποδοσφαιρικά και πιο αδύνατο αμυντικά από τους Ιρανούς.

Γ. Η Γαλλία του Ντεσάν δεν εντυπωσίασε. Μάλλον για λογική της ήσσονος προσπαθείας πρέπει να μιλάμε. Το 0-0 με τους Δανούς πρέπει να ήταν το χειρότερο παιχνίδι της διοργάνωσης. Βεβαίως, οι μονάδες μεγάλης αξίας υπάρχουν, όπως και οι δυνατότητες για σπουδαία πορεία. Μένει να αποδειχθούν και στην πράξη, πράγμα που δεν θα είναι απλό. Η Δανία προκρίθηκε γιατί νίκησε στο παιχνίδι που έπρεπε να κερδίσει. Σοβαρή, επαγγελματική και αξιόμαχη, χωρίς τίποτε το εντυπωσιακό, θα αποκλειστεί πιθανότατα στον επόμενο γύρο, αλλά με αξιοπρέπεια, χωρίς να αφήσει ιδιαίτερες αναμνήσεις στον θεατή.

Ο αποκλεισμός αυτής της ταλαντούχας και τεχνική ομάδας του Περού με λύπησε ιδιαίτερα. Για να προκριθείς, όμως, πρέπει και να σκοράρεις στα κρίσιμα παιχνίδια. Στο ντέρμπυ πρόκρισης με τη Δανία το Περού αποδείχθηκε ανίκανο να μετουσιώσει σε τέρμα οποιαδήποτε ευκαιρία, από τις αμέτρητες που του παρουσιάστηκαν. Με τη Γαλλία φάνηκε πιο διστακτικό, δεν πάτησε όσο έπρεπε περιοχή. Οπότε, αρκέστηκε να σώσει τιμή και υπόληψη νικώντας την Αυστραλία. Μια ομάδα απλώς μαχητική, με περιορισμένες ποδοσφαιρικές δυνατότητες.

Δ. Για την Κροατία και την Αργεντινή τα είπαμε ήδη. Η Νιγηρία είχε αξιόλογη παρουσία και πολέμησε ως την τελευταία στιγμή, αλλά είχε την ατυχία να παίξει την πρόκριση απέναντι στον κακό της δαίμονα, την ομάδα που τόσο συχνά αντιμετωπίζει σε τελικές φάσεις ΠΚ και από την οποία, τελικά, πάντοτε χάνει. Σε σχέση με τις προσδοκίες που είχε καλλιεργήσει, η συνολική εμφάνιση της Ισλανδίας κρίνεται απογοητευτική, εξαιρουμένης της αναμέτρησης με την Αργεντινή (όπου όμως καθοριστική σημασία είχε η κάκιστη εμφάνιση του φαβορί κι όχι οι αρετές των συμπαθών Ισλανδών). Απόλυτο βραχυκύκλωμα με τη Νιγηρία, αδυναμία να κερδίσει τα δεύτερα της αδιάφορης στο ματς εκείνο Κροατίας. Το κικ εν ρας, έστω και κάπως εκσυγχρονισμένο, δεν σε πάει μακριά. Άλλο το Ευρωπαϊκό και άλλο το Παγκόσμιο, όπως αποδείχθηκε για μια φορά ακόμη.

Ε. Όχι, δεν με έπεισε η Βραζιλία. Τα βρήκε μπαστούνια με τη σκληροτράχηλη Ελβετία, με την πιο αδύναμη ομάδα του ομίλου χρειάστηκε τις καθυστερήσεις για να σκοράρει, η Σερβία την πίεσε αφόρητα για ένα διάστημα γύρω στο ημίωρο του μεταξύ τους αγώνα. Όμως, δεν χρειάστηκε να βιώσει κανένα ψυχόδραμα για να προκριθεί, όπως άλλοι. Κι αυτού του είδους οι εμφανίσεις πάνε γάντι σε ένα φαβορί που ανεβάζει σιγά-σιγά ρυθμούς. Η Ελβετία δεν κερδίζει συμπάθειες (για πολλούς και διάφορους λόγους), αλλά έχει πολλές αρετές. Η διαφορετική εθνοτική προέλευση του υλικού της, προσδίδει στην ομάδα μια ενδιαφέρουσα και χρησιμότατη ποικιλία ποδοσφαιρικών χαρακτηριστικών.

Φ. Κοουτίνιο

Η Σερβία είχε υλικό που μπορούσε να την πάει πολύ πιο μακριά. Αλλά υστέρησε δραματικά στις λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά. Αντιμετώπισε με τον χειρότερο δυνατό τρόπο το κρίσιμο παιχνίδι με τους Ελβετούς, μολονότι αυτό ξεκίνησε ιδανικά για εκείνη. Η φάση του γκολ του Σατσίρι στις καθυστερήσεις, που ξεκινά από μια αποτυχημένη σερβική επίθεση, είναι απολύτως ενδεικτική. Κι ίσως χρειαζόταν έναν επιθετικό με διαφορετικά χαρακτηριστικά από τον εντελώς βρετανικής κοπής Μίτροβιτς. Σπαρασσόμενη από εσωτερικές έριδες ανάμεσα στις κλίκες του Νάβας, του αρχηγού Ρουίς και δεν ξέρω ποιου άλλου, η Κόστα Ρίκα έμεινε μοιραία μακριά από τους στόχους της. Δεν ήταν αμελητέα ποσότητα, αλλά απείχε πολύ από την ομάδα που έφτασε στους προημιτελικούς της προηγούμενης διοργάνωσης.

ΣΤ. Η Σουηδία κατόρθωσε να ανασυνταχθεί από το δράμα της ήττας από τη Γερμανία και συντρίβοντας το Μεξικό εξασφάλισε την πρωτιά στον όμιλό της. Είναι ενδιαφέρουσα ομάδα, αλλά μένει να μάθουμε τα όριά της. Η κακή διαχείριση ενός κατά τα λοιπά εξαιρετικού ματς (αυτού με τη Γερμανία) προδιαθέτει αρνητικά. Η γρήγορα ανασύνταξη αφήνει ελπίδες για κάτι καλό.

Το Μεξικό απέτυχε πλήρως να αναλάβει τον ρόλο του φαβορί. Έχει δυνατότητες και μονάδες, είναι γρήγορο και δυναμικό, αλλά του λείπει η δύναμη και η ψυχολογία για να πετύχει όσα θα μπορούσε. Ούτε που θυμάμαι πόσες είναι οι διοργανώσεις στις οποίες κατορθώνει πάντοτε να αποκλειστεί στον γύρο των 16, παρά τις υποσχέσεις που είχε δώσει με το παιχνίδι του. Πώς να σπάσει άραγε την κακοδαιμονία;

Ζ. Όλος ο κόσμος έχει ενθουσιαστεί με την Αγγλία και το Βέλγιο, εγώ διατηρώ τις επιφυλάξεις που έχω διατυπώσει. Δεν γίνεσαι υπερομάδα επειδή συντρίβεις καφενεία (ή έστω ένα καφενείο, αυτό των δύο ωκεανών, και μια ομάδα με περιορισμένες δυνατότητες και πολλές ατυχίες τραυματισμών). Να δούμε τις δύο ομάδες σε σοβαρό παιχνίδι (όχι το μεταξύ τους) κι έπειτα θα έχουμε ακριβέστερη εικόνα των πραγματικών δυνατοτήτων τους.

Η. Η Σενεγάλη είχε τεράστια ευκαιρία να κλειδώσει την πρόκριση και την πέταξε στα σκουπίδια. Ήταν καλύτερη, προηγήθηκε δύο φορές στο σκορ, πλην όμως οι αμυντικές αδυναμίες της επέτρεψαν στην (κατώτερη, αλλά ανταγωνιστική) Ιαπωνία να ισοφαρίσει. Την ίδια ώρα, στο ντέρμπυ των υποτιθέμενων φαβορί που τα είχαν θαλασσώσει στην πρεμιέρα, η Κολομβία του Πέκερμαν ξαναέβρισκε τον καλύτερο εαυτό της και με εξαιρετικούς τους Κουαδράδο, Χάμες και Φαλκάο (και όχι μόνο) συνέτριβε τη θλιβερή Πολωνία. Τα αποτελέσματα αυτά αφήνουν σε θέση ισχύος για την πρόκριση τη λιγότερο ταλαντούχα ομάδα του ομίλου (Ιαπωνία), καθώς η μονομαχία Κολομβίας-Σενεγάλης πιθανότατα θα αφήσει μία από τις δύο ομάδες εκτός νυμφώνος.

Και τώρα;

Τα έξι από τα οχτώ ζευγάρια του γύρου των 16 είναι ήδη γνωστά. Να διακινδυνεύσουμε προγνωστικά, γνωρίζοντας ότι κατά πάσα πιθανότητα θα διαψευστούν, μια και η αλήθεια των νοκ άουτ αγώνων είναι πολύ διαφορετική από εκείνη της φάσης των ομίλων;

1. Καζάν, Γαλλία-Αργεντινή: η Γαλλία έχει καλύτερο υλικό και ψυχολογία, σοβαρότερο προπονητή, μεγαλύτερες δυνατότητες. Η Αργεντινή είναι ένα ναυαγισμένο πειρατικό με παράφρονα καπετάνιο και πλήρωμα που πλακώνεται στο ξύλο. Όμως… η Γαλλία δεν έχει κάνει ούτε ένα πραγματικά πειστικό παιχνίδι. Κι η Αργεντινή έχει πιο βαριά φανέλα. Είναι ικανή για το χειρότερο, αλλά δεν μπορείς να αποκλείσεις και το καλύτερο. Αν τα άστρα βρεθούν στη σωστή θέση, οι πειρατές ίσως και να κάνουν πετυχημένο ρεσάλτο. Πρόβλεψη: 55 % – 45 %.

2. Σότσι, Ουρουγουάη-Πορτογαλία: η Ουρουγουάη είναι καλύτερη ομάδα, μια καλή Αργεντινή, ισορροπημένη κι αποτελεσματική. Αλλά δεν ξεγράφεις εύκολα τον Κριστιάνο και τον Σάντος. Μια ηρωϊκή επικράτηση στις καθυστερήσεις της παράτασης ή στα πέναλτυ είναι πάντα πιθανή. Πρόβλεψη: 55 % – 45 %.

3. Λουζνικί, Μόσχα, Ισπανία-Ρωσία: Η Ισπανία δεν πατάει καλά, η Ρωσία δεν πείθει. Η έδρα, όμως, είναι σημαντικός παράγοντας. Η γηπεδούχος χρωστά ένα μεγάλο ματς. Πιθανότατα δεν μπορεί και δεύτερο, αλλά η νίκη στη συγκεκριμένη αναμέτρηση είναι εντός των εύλογων προσδοκιών. Πρόβλεψη: 40 % – 60 %.

4. Νίζνι Νόφγκοροντ, Κροατία-Δανία: Η διαφορά δυναμικότητας είναι μεγάλη. Το πιθανότερο στάνταρ. Πρόβλεψη: 75 % – 25 %.

5. Σαμάρα, Βραζιλία-Μεξικό: Η Βραζιλία βαδίζει στον συνήθη δρόμο ενός μεγάλου φαβορί. Δεν εντυπωσιάζει, δεν ανησυχεί υπερβολικά. Το Μεξικό τα κατάφερε να παίξει με τον χειρότερο δυνατό (για εκείνο) αντίπαλο. Θα παλέψει, αλλά μάλλον θα πέσει ηρωϊκά. Πρόβλεψη: 70 % – 30 %.

6. Πετρούπολη, Σουηδία – Ελβετία: η Σουηδία δίνει την εντύπωση ομάδας με μεγαλύτερη σύμπνοια και πίστη σε έναν κοινό σκοπό. Η Ελβετία υπερτερεί σε επίπεδο ατομικού ταλέντου. Ένας Θεός ξέρει τι μπορεί να δώσει αυτή η αναμέτρηση. Αν έδινα μικρό προβάδισμα στη Σουηδία θα ήταν για συναισθηματικούς και μόνο λόγους. Πρόβλεψη: 50 % – 50 %.

Παναγία του Ροζαρίου, Σαν Νικολάς, Αργεντινή

Πριν αρχίσει η διοργάνωση, ο Λιονέλ Μέσσι έκανε ένα τάμα. Αν η Αργεντινή κερδίσει το τρόπαιο τότε θα πάει πεζός από τη γενέτειρά του, το Ροσάριο, για να προσκυνήσει στο ιερό της Παναγίας του Ροζαρίου στο Σαν Νικολάς, 70 χιλιόμετρα μακριά. Εμπνεόμενο από την υπόσχεση αυτή, το γαλλικό Φρανς Φουτμπώλ εγκαινίασε στήλη με θέμα «τι θα κάνετε αν κερδίσετε το Παγκόσμιο Κύπελλο;». Ο Ντι Μαρία απάντησε ότι θα ακολουθήσει τον αρχηγό του στην πεζοπορία των εβδομήντα χιλιομέτρων, έχοντας τη βεβαιότητα ότι πολύς κόσμος θα θελήσει να τους συνοδέψει σε περίπτωση τελικής επικράτησης της Αλμπισελέστε. Απαντώντας στο ίδιο ερώτημα, ο Μεσούτ Εζίλ της Γερμανίας δήλωσε απλά ότι «θα πάει για διακοπές σε κάποιο τροπικό νησί, ώστε να ξεκουραστεί από τη σκληρή δουλειά». Αυτή η επαγγελματική αντίληψη ίσως είναι απολύτως υγιής. Κι εγώ θέλω να πάω διακοπές ύστερα από μερικούς μήνες σκληρής δουλειάς. Μόνο που το ποδόσφαιρο δεν είναι ένα συνηθισμένο επάγγελμα.

Χαμένες ευκαιρίες

«Οι Χαμένες Ευκαιρίες», τραγικωμωδία του Ζαν ντε Ροτρού, 1631 (εξώφυλλο της έκδοσης του 1636, φωτογραφία: Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, gallica.bnf.fr)

Το ποδόσφαιρο είναι πρωτίστως ένα παιχνίδι. Ένα παιχνίδι που, όπως και τα άλλα ομαδικά αθλήματα, έχει την ιδιότητα να αποτελεί μικρογραφία της ζωής με υπερτονισμένα και συμπιεσμένα στον χώρο και τον χρόνο τα πιο δραματικά στοιχεία της. Καθώς έχει ως εγγενή χαρακτηριστικά γνωρίσματα τόσο τη συνεργατικότητα όσο και την αντιπαράθεση αποτελεί αρκετά πιστό καθρέφτη της ανθρώπινης κοινωνίας. Κι άλλες δραστηριότητες τα έχουν όλα αυτά, αλλά, καταρχήν τουλάχιστον, το ποδόσφαιρο είναι λιγότερο επικίνδυνο από έναν πόλεμο ή μια κοινωνική σύγκρουση. Από την άποψη αυτή μοιάζει περισσότερο με όνειρο μεγάλης έντασης.

Η προσπάθεια να ερμηνευθεί με όρους αμιγώς ιδεολογικούς και πολιτικούς, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ιδιαίτερη φύση του, καταλήγει μοιραία σε παρανάγνωση που αποδίδει στο άθλημα ιδιότητες που σε καμία περίπτωση δεν έχει. Προβάλλοντας στο ποδόσφαιρο στοιχεία ξένα προς αυτό, θεωρώντας ομάδες και ποδοσφαιριστές φορείς ιδεολογιών, δεν κάνουμε κάτι διαφορετικό από το να ψάχνουμε για ανεμόμυλους τους οποίους θα αντιμετωπίσουμε σαν να ήταν θανάσιμοι εχθροί μας. Κάπως έτσι χάνουμε τόσο τη χαρά του παιχνιδιού όσο και τη δυνατότητα παρατήρησης ανθρώπινων χαρακτήρων και ατομικών και συλλογικών συμπεριφορών (την οποία μας παρέχουν ιδίως οι μεγάλες διοργανώσεις σαν το Παγκόσμιο Κύπελλο το οποίο τόσοι επιμένουν να ξορκίζουν).

Το ποδόσφαιρο, όμως, θα εξακολουθήσει να είναι το παιχνίδι του αναπάντεχου και του δραματικού. Ένα αγώνας που μετά από σχεδόν δύο ώρες μαρτυρίου για τον θεατή μπορεί να καταλήξει σε μια τρελή πεντάλεπτη κορύφωση που θα τη θυμόμαστε για χρόνια. Το παιχνίδι στο οποίο ένας προπονητής, λίγο πριν αρχίσει κάποια παράταση, θα δώσει οδηγίες σε κάθε παίκτη του ατομικά κι έπειτα σε ολόκληρη την ομάδα με τόση ένταση και σοβαρότητα μαζί που δεν θα αφήνει καμιά αμφιβολία για το αν έχει επίγνωση της σπουδαιότητας της αποστολής του.

Ι.   Η μεγάλη χαμένη ευκαιρία

Παπασταθόπουλος και Κάμπελλ (Ελλάδα-Κόστα Ρίκα 1-1. 3-5 πέν.)

Η πρόκριση στις 8 καλύτερες ομάδες μιας τελικής φάσης Παγκοσμίου Κυπέλλου αποτελεί εξαιρετική διάκριση. Από την άποψη αυτή, το γεγονός ότι η συγκεκριμένη εθνική Ελλάδας δεν κατάφερε να βρεθεί στα προημιτελικά ίσως και να είναι δίκαιο, διότι δεν επρόκειτο για «εξαιρετική ομάδα». Μόνο που τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Τις ευκαιρίες πρέπει να τις εκμεταλλεύεσαι όταν σου παρουσιάζονται. Μπορείς, άλλωστε, να δικαιολογήσεις την επιτυχία σου και εκ των υστέρων. Επιπλέον, με γνώμονα αποκλειστικά την αναμέτρηση με την Κόστα Ρίκα (1-1 καν. αγ. και παρ., 3-5 πέν.), η εθνική Ελλάδας ήταν η ομάδα που θα έπρεπε να έχει κερδίσει την πρόκριση σύμφωνα με την απόδοσή της στο συγκεκριμένο παιχνίδι. Αντίπαλος χωρίς βαριά φανέλα και ιστορία που κάνει και το χειρότερο παιχνίδι του στη διοργάνωση. Παίζει με παίκτη λιγότερο. έχει κυριολεκτικά σκάσει στην παράταση: ανά πάσα στιγμή μπορεί να δεχθεί το γκολ που θα κρίνει τον νικητή.

Η εύκολη εκ των υστέρων κριτική είναι να καταλογισθούν οι ευθύνες της ήττας αποκλειστικά στον Καρνέζη και τον Γκέκα. Όμως… δεν υπάρχει καμία υποχρέωση του τερματοφύλακα να αποκρούσει κάποιο πέναλτυ. Συνήθως, σε μια σειρά πέναλτυ υπάρχει πάντα κάποιο τόσο κακοεκτελεσμένο που κάνει ήρωα τον τερματοφύλακα καθαρά από τύχη: κάποιο πέναλτυ που φεύγει άουτ, κάποιο άλλο τόσο αδύναμο που ο γκολκήπερ μπορεί να το σταματήσει ακόμη κι αν έχει επιλέξει λάθος γωνία. Ο Καρνέζης δεν είχε αυτή την τύχη. Στην πραγματικότητα, η εθνική δεν έπρεπε να αφήσει το παιχνίδι να πάει στα πέναλτυ. Στη διαδικασία αυτή έχει σαφές ψυχολογικό προβάδισμα η ομάδα που βρέθηκε πιο κοντά στην ήττα κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, όχι αυτή που είχε τις περισσότερες ευκαιρίες νίκης. Οπότε, μπορούμε να πούμε αρκετά για την έλλειψη διαύγειας κι αποτελεσματικότητας στην τελική προσπάθεια (του Μήτρογλου ή του Χριστοδουλόπουλου λ.χ.), για την αδυναμία του Τοροσίδη να βγάλει έστω και μία στοιχειωδώς καλή σέντρα σε τόσες φάσεις επίθεσης στις οποίες η εθνική μας βρισκόταν σε πλεονεκτική θέση. Αλλά και πάλι η ατομική κριτική δεν πρόκειται να δώσει μια απολύτως δίκαιη και ακριβή εικόνα του παιχνιδιού. Θα μπορούσε, άλλωστε, να αντιταχθεί ότι ήδη υπήρχε μια δόση τύχης στο γεγονός ότι η εθνική μας κατόρθωσε να ισοφαρίσει στις καθυστερήσεις του κανονικού αγώνα, οπότε η παράταση με την εικόνα της ελληνικής υπεροχής δεν θα είχε υπάρξει ποτέ.

Αρκετές επικρίσεις δέχθηκε κι ο προπονητής. Γνώμη μου είναι ότι το μεγαλύτερο σφάλμα που μπορεί να καταλογιστεί στον Σάντος δεν αφορά το κοουτσάρισμά του κατά τη διάρκεια της τελικής φάσης: και οι αρχικές ενδεκάδες του και οι αλλαγές που έκανε (από το ένα ματς στο άλλο ή κατά τη διάρκεια των αγώνων) είχαν κάποια λογική. Το μεγαλύτερο σφάλμα ήταν η χωρίς αλλαγές επιλογή των ποδοσφαιριστών που είχαν αγωνιστεί στα προκριματικά, χωρίς να ληφθεί υπόψη η μέτρια αγωνιστική κατάσταση αρκετών (λόγω έλλειψης αγώνων, τραυματισμών ή ηλικίας) και η άρνηση μετάγγισης νέου αίματος στην ομάδα.

Ακόμη κι έτσι, πρέπει να ομολογήσουμε ότι ο τελικό απολογισμός της παρουσίας μας στο ΠΚ 2014 είναι θετικός. Αν υπάρχει γλυκόπικρη γεύση οφείλεται στην αίσθηση ότι, όπως τελικά ήρθαν τα πράγματα, μπορούσαμε να πάμε ψηλότερα. Δεν μπορούμε, όμως, να τα έχουμε όλα.

Χάμες Ροδρίγες (Κολομβία)

ΙΙ.   Και οι υπόλοιποι αγώνες της φάσης των 16

Εάν υπάρχει κάποιο προγνωστικό μας που τελικά επιβεβαιώθηκε, αυτό έχει να κάνει με τον εξαιρετικά αμφίρροπο χαρακτήρα των αγώνων της β΄ φάσης. Μόλις 2 από τους 8 αγώνες κρίθηκαν στην κανονική διάρκειά τους, χωρίς να χρειαστεί παράταση ή και πέναλτυ. Και ο ένας από τους δύο αυτούς αγώνες κρίθηκε με τέρματα που σημειώθηκαν στο τελευταίο δεκάλεπτο.

Η ατυχία της Χιλής: Όπως αναμενόταν, η Χιλή έκανε τη ζωή της Βραζιλίας πάρα πολύ δύσκολη. Η Βραζιλία ίσως εμφανίστηκε λίγο βελτιωμένη στο δημιουργικό σκέλος του παιχνιδιού, αλλά και πάλι ήταν απογοητευτική στην τελική προσπάθεια (είτε στη θέση του φορ βρισκόταν ο Φρεντ είτε ο Ζο). Τα άκρα της με Ντάνι Άλβες και Μαρσέλο ήταν πηγή κινδύνων, αποτελούσαν πραγματικές λεωφόρους για τους επικίνδυνους Χιλιανούς. Η Χιλή στάθηκε καλύτερα στο γήπεδο και στα 120 λεπτά του αγώνα. Με ελάχιστη δόση τύχης θα κέρδιζε με τη βολίδα του Πινίγια στο τέλος της παράτασης. Δεν το κατάφερε και στα πέναλτυ αποδείχθηκε λιγότερη ικανή και, κυρίως, τυχερή από τη διοργανώτρια (1-1 καν. αγ. και παρ., 3-2 πέν.).

Παρόντες και απόντες:  Η μεγάλη αναμέτρηση μεταξύ της Κολομβίας και της Ουρουγουάης κρίθηκε τελικά πριν αρχίσει: η τιμωρία του Σουάρες αποσταθεροποίησε πλήρως την Ουρουγουάη τόσο ψυχολογικά όσο και αγωνιστικά. Η απουσία του καλύτερου επιθετικού της Σελέστε δεν ήταν δυνατό να αναπληρωθεί από κανέναν: ο Φορλάν δεν έχει πια καμία σχέση με τον ποδοσφαιριστή που είχε λάμψει στα γήπεδα της Νότιας Αφρικής, ο Καβάνι μοιάζει εξαντλημένος από την αγωνιστική περίοδο και χωρίς (ακόμη;) την προσωπικότητα του παίκτη που θα πάρει μια ομάδα από το χέρι για να την οδηγήσει στη νίκη. Η Κολομβία πέρα από την υπεροπλία σε έμψυχο δυναμικό (σε αρχική ενδεκάδα και πάγκο) βρήκε τον παίκτη αυτό στο πρόσωπο του Χάμες Ροδρίγες. Ο μεσοεπιθετικός της Μονακό ξεκλείδωσε το ματς με τη βολίδα του στο πρώτο μέρος και σφράγισε τη νίκη πετυχαίνοντας και το δεύτερο τέρμα της ομάδας του (2-0).

«Δεν κάνω θέατρο, βουτώντας, για να κερδίσω πέναλτυ. Απλώς το πρόβλημα είναι ότι οι αμυντικοί, ενώ περιμένεις ότι θα σε βρούν, τραβάνε το πόδι τους την τελευταία στιγμή κι έτσι δεν υπάρχει τελικά επαφή. Εσύ, όμως, δεν είναι δυνατό να μην πέσεις!» (Άριεν Ρόμπεν)

«Είναι αλήθεια ότι στο πρώτο ημίχρονο έκανα θέατρο για να εκβιάσω κάποιο πέναλτυ. Στο τέλος, όμως, ο Μάρκες με βρήκε, υπήρχε παράβαση«. (Άριεν Ρόμπεν)

Πλατούν, χειρουργεία χωρίς αναισθητικό και Πορτογάλος «πεζοναύτης»: Λέγαμε ότι το Μεξικό θα μπορούσε να πετάξει τους Ολλανδούς έξω από τη διοργάνωση. Μοναχά δύο βρομόλεπτα έλειψαν για να γίνει πραγματικότητα κάτι τέτοιο. Οι Μεξικανοί που ήταν σαφώς καλύτεροι στη μεγαλύτερη διάρκεια του αγώνα οπισθοχώρησαν αδικαιολόγητα (ή μήπως έφταιγε η εξάντληση από ένα παιχνίδι που έγινε καταμεσήμερο και κάτω από τον καυτό ήλιο, όπως διατεινόταν κι ο προπονητής τους;) και το πλήρωσαν. Η ολλανδική αντίδραση και οι μεγάλες ερμηνευτικές ικανότητες του Ρόμπεν με τη συνεργασία του γενναιόδωρου Πορτογάλου διαιτητή έφεραν την ανατροπή και τη Μάρθα Βούρτση του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου στα προημιτελικά και μάλιστα με την προοπτική του ευκολότερου αγώνα στο στάδιο αυτό της διοργάνωσης (1-2). Το Μεξικό δεν κατάφερε ούτε τώρα να σπάσει την κατάρα της φάσης των 16 (στην οποία, κατά απαρέγκλιτο  κανόνα, εγκαταλείπει τη διοργάνωση). Εκτός από την ατυχία, φέτος μπορεί να επικαλεσθεί και τη δικαιολογία των αλλεπάλληλων χειρουργείων χωρίς αναισθητικό.

Στον κόσμο των ιδεών, το πόδι του Ρόμπεν ίσως και να συνάντησε εκείνο του Μάρκες κι η κατάληξη ήταν αυτή που βλέπετε (ΟΚ, αφίσα της γνωστής κινηματογραφικής ταινίας του Όλιβερ Στόουν, 1986)

Ως τώρα, όλα καλά: Η Γαλλία είχε ελαφρά υπεροχή στην αναμέτρησή της με την εξαιρετικά αξιόμαχη Νιγηρία, αλλά χρειάστηκε να φτάσει το τελυταίο δεκάλεπτο για να τη μετουσιώσει σε γκολ (2-0). Εάν πρέπει να αναζητήσουμε την καθοριστική στιγμή του αγώνα, αυτή είναι το οριακά οφσάιντ γκολ που σημειώνει η Νιγηρία στο πρώτο ημίχρονο. Για λίγα εκατοστά, ο αγώνας θα εξελισόταν με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Δεν γνωρίζουμε πόσο θετικά θα αντιδρούσε σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο η σχετικά άπειρη γαλλική ομάδα.

Υψηλή αποστολή: Χωρίς καμία αμφιβολία ο προπονητής και η ομάδα με το υψηλότερο αίσθημα ευθύνης και την απόλυτη συνείδηση της σπουδαιότητας της αποστολής ήταν ο Βαχίντ Χαλίλοτζις και η Αλγερία. Ο Βόσνιος προπονητής άλλαξε τη μισή αρχική ενδεκάδα του σε σχέση με την ισοπαλία πρόκρισης εναντίον των Ρώσων, με το σκεπτικό της μεγαλύτερης φρεσκάδας και της επιλογής των καταλληλότερων για τη συγκεκριμένη μονομαχία με τη Γερμανία. Δικαιώθηκε. Η Αλγερία προκάλεσε τεράστιες δυσκολίες στη γερμανική μηχανή με το ψυχωμένο, αλλά και ορθολογικό παιχνίδι της. Πρεσάρισμα του αντιπάλου και αναζήτηση των κατάλληλων συνθηκών για την εκδήλωση αντεπίθεσης. Η τύχη ξεκλειδώνει το παιχνίδι για λογαριασμό των Γερμανών στο ξεκίνημα της παράτασης και τη φάση του γκολ του Σύρρλε. Όσο για τις δυνατότητες της ομάδας του Χαλίλοτζιτς, η καλύτερη απόδειξη είναι ο εξαιρετικός συνδυασμός που καταλήγει στη μείωση του σκορ (τη μοναδική στιγμή που έχει χαλαρώσει η γερμανική άμυνα, ακριβώς επειδή έχει μόλις επιτευχθεί το 2-0 κι υπάρχει η αίσθηση ότι το παιχνίδι κρίθηκε). Οπωσδήποτε και η παρουσία μερικών εξαιρετικών μονάδων όπως (πρωτίστως) ο Φεγκουλί, ο Σλιμανί ή ακόμη και ο σκόρερ Τζαμπού [Γερμανία-Αλγερία καν. αγ. 0-0, παρ. 2-1].

Ελβετική σπαζοκεφαλιά: Τα πολύ δύσκολα έβαλε κι η Ελβετία στην Αργεντινή, υποκύπτοντας στο τέλος μόλις της παράτασης, και μάλιστα όχι δίχως να φτάσει μια ανάσα από την ισοφάριση στις καθυστερήσεις (καν. αγ. 0-0, παρ. 1-0).  Η Ελβετία εξουδετέρωσε σχεδόν πλήρως το φαβορί χωρίς να παίξει άμυνα-ταμπούρι και χωρίς να παρκάρει κανένα πουλμανάκι στη μεγάλη περιοχή της. Προτίμησε (και κατάφερε) να καταπιεί κυριολεκτικά τους χώρους, προκαλώντας ασφυξία στην αντίπαλό της. Εάν αυτή η ομάδα παιδιών μεταναστών είχε κι έναν αληθινό φορ θα ήταν εξαιρετική. Στην κανονική διάρκεια του αγώνα οι σοβαρότερες ευκαιρίες είναι δικές της. Όσο για την Αργεντινή, δυστυχώς επιβεβαιώνει φόβους και προβληματισμούς. Στατική, χωρίς καλή σύνδεση μεταξύ των γραμμών, με επιθετικούς κουρασμένους και χωρίς εκρηκτικότητα, οι οποίοι αδυνατούν να προκαλέσουν μόνοι τους κινδύνους για τον αντίπαλο. Μετά τον Μέσσι, σχεδόν το χάος. Πετυχαίνουν το γκολ στη μοναδική επίθεση που βρίσκουν απροετοίμαστη την ελβετική άμυνα: το κλέψιμο του Σαμπαλέτα δημιουργεί τις προϋποθέσεις της γρήγορης αντεπίθεσης που θα εξελιχθεί υποδειγματικά και θα καταλήξει στο γκολ του Ντι Μαρία. Θετικό βεβαίως για την Αργεντινή το ότι εκμεταλλεύεται τη μοναδική στιγμή χαλάρωσης της αντιπάλου της. Αρνητικό στοιχείο ο τρόπος αντίδρασης μετά το άνοιγμα του σκορ: απλώς ας τελειώσει το παιχνίδι, ας ροκανίσουμε λίγο τον χρόνο κι όλα θα είναι εντάξει. Έμ, δεν είναι! Η φοβερή ευκαιρία με το δοκάρι του Μπλερίμ Τζεμαϊλί θα μπορούσε να στείλει το παιχνίδι στα πέναλτυ. Ο Θεός μόνο ξέρει τι σόι αντίδραση θα επιδείκνυε η Αλμπισελέστε σε τέτοια περίπτωση.

Ωραίο ματς! Ο τελευταίος αγώνας της φάσης των 16 ήταν τελικά κι ο συναρπαστικότερος, τουλάχιστον όσον αφορά την εξαιρετική παράταση που παρακολουθήσαμε. Γρήγορος ρυθμός και φάσεις σε ολόκληρη τη διάρκεια του παιχνιδιού. Ένα πρώτο ημίχρονο με σχετική υπεροχή των Βέλγων, αλλά ευκαιρίες εκατέρωθεν. Εικόνα που αλλάζει στο β΄ μέρος με την υποχώρηση των Αμερικανών. Πραγματική πολιορκία του Άλαμο. Τις ΗΠΑ τις σώζουν η έλλειψη διαύγειας των Βέλγων στην τελική προσπάθεια (βλ. Μιραλλάς), ο εξαιρετικός Χάουαρντ κι η τύχη. Κι όμως, στην εκπνοή του αγώνα είναι οι ΗΠΑ που παραλίγο να κλέψουν τη νίκη με την απίστευτη ευκαιρία του Γουωντολόφσκι (όπου ο, προφανώς ανεπαρκής, επόπτης σηκώνει σημαία σε μια πεντακάθαρη φάση). Παράταση και στο πρώτο μέρος της οι Βέλγοι δείχνουν να καθαρίζουν το παιχνίδι: δύο γκολ στα οποία το δίδυμο Ντε Μπρέυνε και Λουκακού (ξεμπούκωσε κι αυτός που είχε δεχτεί τόσες επικρίσεις) εναλλάσσονται σε ρόλους δημιουργού κι εκτελεστή. Κι ενώ είμαστε βέβαιοι ότι το παιχνίδι έχει κριθεί, οι Αμερικανοί απαντούν με την γκολάρα του Γκρην (που μόλις έχει μπει αλλαγή) στην πρώτη επίθεσή τους κατά το β΄ ημίχρονο της παράτασης. Οι Βέλγοι αντιδρούν φοβικά και σπασμωδικά, να διώξουμε τη μπάλα όπως να είναι… Οι ΗΠΑ πολιορκούν, χάνουν ευκαιρίες, αλλά τελικά το αποτέλεσμα δεν αλλάζει: 2-1 και οι Βέλγοι ξανά στα προημιτελικά 28 χρόνια μετά.

ΙΙΙ.   Και οι προημιτελικοί;

Μπογοτά, Κολομβία

Εάν οι αγώνες της φάσης των 16 ήταν εξαιρετικά αμφίρροποι, δεν υπάρχει κανένας λόγος για να μη συμβεί το ίδιο και στους προημιτελικούς.

Για τον πρώτο από αυτούς ούτε προγνωστικό μπορώ να κάνω ούτε κάποιο προαίσθημα για τον τελικό νικητή έχω. Οι Γάλλοι ξέρουν μπάλα, η ομάδα τους είναι καλή, αλλά μου φαίνεται κάπως χαμηλών λιπαρών, άπειρη και τρυφερή για σύγκρουση σε αυτό το επίπεδο. Ίσως ψυχολογικά να έχουν την εντύπωση ότι η αποστολή τους εξετελέσθη, μια και ο πραγματικός στόχος είναι το Ευρωπαϊκό του 2016. Και δεν έχουν ακόμη αντιμετωπίσει μεγάλη ομάδα για να δούμε ποιες είναι πραγματικά οι δυνατότητές τους. Οι Γερμανοί εντυπωσίασαν μόνο στο πρώτο παιχνίδι, με τους καμένους Πορτογάλους. Δείγμα ανεπαρκές. Κι εξακολουθώ να αναρωτιέμαι αν αυτή η ομάδα τους είναι καλύτερη εκείνων του 2010 ή του 2012. Δεν το νομίζω.

Με την εικόνα που δείχνει και το υλικό που διαθέτει, η φετινή Βραζιλία δεν είναι δυνατό, λογικά, να φτάσει μέχρι το τέρμα του δρόμου. Εκτός κι αν εμφανιστεί ριζικά μεταμορφωμένη. Η Κολομβία έχει το ιδανικό προφίλ για να γίνει δήμιος της διοργανώτριας. Εκτός από μια λεπτομέρεια (και ξέρουμε ότι ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες): δεν έχει τη βαριά φανέλα, ούτε την απαραίτητη εμπερία για το επίπεδο αυτό, καθώς είναι πρωτάρα στους προημιτελικούς.

Το Βέλγιο έχει πλούσιο υλικό και μεγάλες δυνατότητες. Στην πορεία έλυσε κάποια από τα προβλήματα μονταρίσματος, αλλά όχι κι όλα (πόσο χρήσιμος είναι ο Φελλαϊνί σε αυτή την υβριδική θέση λίμπερο μεσοεπιθετικού;). Εξακολουθεί να είναι άπειρο και να μην μπορεί να διαχειριστεί ιδανικά τα παιχνίδια του (το είδαμε και στον αγώνα με τις ΗΠΑ). Όταν κάτι πηγαίνει στραβά πανικοβάλλεται. Όλα αυτά θα καθιστούσαν φαβορί τον αντίπαλο, αν δεν επρόκειτο για τη φετινή Αργεντινή με τα τόσα προβλήματα. Ζητείται επειγόντως μεταμόρφωση ομάδας με φορμάρισμα όσων έχουν ως τώρα υστερήσει. Γίνεται; Να βρεθούν πάντως τώρα οι αναγκαίοι δημιουργικοί μέσοι που θα ανυψώσουν το επίπεδο παιχνιδιού των Νοτοοαμερικανών δεν γίνεται, φοβούμαι.

Ο τέταρτος προημιτελικός είναι κι ο μόνος με ακλόνητο φαβορί. Εξαντλημένη και με απουσίες λόγω τιμωριών, η Κόστα Ρίκα θα δυσκολευτεί πολύ για να αποφύγει τη σκληρή μοίρα της ηττημένης απέναντι στους Ολλανδούς.

Το Μουντιάλ αυτό δεν είχε ως τώρα την ομάδα που θα εντυπωσιάσει, δημιουργώντας την πεποίθηση ότι θα είναι κι η τελική νικήτρια. Ούτε και προσέφερε νέα συστήματα και τακτικές. Υπήρξε, όμως, θεαματικό, με παιχνίδια γρήγορου ρυθμού, αρκετά συναρπαστικά ή, έστω, ενδιαφέροντα. Οι πιο πολλές ομάδες είχαν επιθετικό προσανατολισμό και διάθεση να παίξουν καλό ποδόσφαιρο. Θα ήταν πραγματικά άδικο να παραπονεθεί ο τηλεθεατής.    

Το μερτικό μου απ’ τη χαρά

Μουράτ Δ΄, ο σουλτάνος που είχε απαγορέψει σχεδόν όλες τις απολαύσεις (μικρογραφία από το μουσείο του Τοπκαπί)

Δεν το έχουν πάρει άλλοι, για τον απλούστατο λόγο ότι εκείνοι όχι μόνον έχουν αποποιηθεί το δικό τους μερίδιο, αλλά πιστεύουν ότι το ίδιο οφείλω να πράξω κι εγώ.

Πρέπει λοιπόν να χαιρόμαστε για μια νίκη της ποδοσφαιρικής ομάδας που υποστηρίζουμε ή όχι; Για ποιους λόγους πρέπει να αρνηθούμε αυτό που θα έπρεπε να είναι προφανές λαμβανομένης υπόψη της ίδιας της φύσης και της λειτουργίας του αθλήματος/ θεάματος; Δεν υπάρχει τίποτε κακό στο να αποκομίζεις θετικά συναισθήματα από το ποδόσφαιρο. Κακό είναι να νομίζεις ότι το αποτέλεσμα ενός ποδοσφαιρικού αγώνα πρόκειται να εξαφανίσει ως διά μαγείας όλα τα σοβαρά προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζεις στη ζωή σου ή τα οποία ταλαιπωρούν την κοινωνία στην οποία ανήκεις. Όμως το πρώτο (η χαρά) δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκη το δεύτερο (την πεπλανημένη ερμηνεία της πραγματικότητας). Πολύ χειρότερο είναι βέβαια να πιστεύεις ότι η επικράτηση της ομάδας σου σε εντάσσει αυτοδικαίως σε ένα «ανώτερο σύνολο». Ένα από τα κύρια επιχειρήματα των επικριτών του ενθουσιασμού για το ποδόσφαιρο είναι ακριβώς το ότι το άθλημα ενέχει τον κίνδυνο να εθίσει το άτομο σε ψυχολογία μάζας και να το καταστήσει ευπρόσβλητο σε φανατισμούς και ιδεολογίες μίσους. Το, μεταξύ άλλων και μπορχεσιανό, επιχείρημα αυτό εμπεριέχει σοβαρή δόση αλήθειας. Δεν ισχύει όμως μόνο για το ποδόσφαιρο. Ισχύει κατά μείζονα λόγο για πολιτικές και άλλες ιδεολογίες, θρησκευτικά δόγματα κ.ο.κ. Έπειτα, η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ ποδοσφαίρου και ιδεολογιών μίσους ούτε είναι αυταπόδεικτη ούτε, κυρίως, υφίσταται οπωσδήποτε σε όλες τις περιπτώσεις. Έ, ναι, υπάρχουν άνθρωποι που χαίρονται ως άτομα και με επίγνωση της πραγματικής σημασίας του ποδοσφαίρου, ικανά να διακρίνουν την αυτοτελή αξία του δεύτερου χωρίς να την υπερεκτιμήσουν και να της αποδώσουν ιδιότητες που δεν διαθέτει. Έχω επίσης την εντύπωση ότι η οξύτατη πολιτική, κοινωνική και οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα μας τα τελευταία χρόνο έχει καταστήσει πιο υπεύθυνους πολλούς από τους Έλληνες ποδοσφαιρόφιλους και τους έχει βοηθήσει να συνειδητοποιήσουν τη διαφορά μεταξύ πρόσκαιρου ή δευτερεύοντος και ουσιώδους.

Τέλος, όλοι, μηδενός εξαιρομένου, χαιρόμαστε για πράγματα με χαρακτηριστικά παρεμφερή αυτών του ποδοσφαίρου. Όλοι χαιρόμαστε για μια θεατρική παράσταση, ένα κινηματογραφικό έργο, μια συναυλία, ένα ωραίο φαγητό ή ένα ποτήρι καλό κρασί. Όλα αυτά δεν ασκούν καμία άμεση επίδραση στον αγώνα για την εξάλειψη των ουσιαστικών προβλημάτων. Κάνουν, όμως, καλύτερη τη ζωή μας με τρόπο απτό και άμεσο. Γιατί, από όλα αυτά, πρέπει μόνο η ποδοσφαιρική χαρά να μας προκαλεί τύψεις; Μήπως επειδή πίσω από τις επικρίσεις των διάφορων κηνσόρων υπάρχει συχνά ο αγνός ελιτισμός; Μήπως το πρόβλημα είναι ότι το ποδόσφαιρο θεωρείται ψυχαγωγικό προϊόν κατώτερης ποιότητας, «λαϊκό», απευθυνόμενο σε κοινό «χαμηλού μορφωτικού επιπέδου»; Δεν θα επιχειρήσω να αντικρούσω επί του παρόντος την επιχειρηματολογία αυτή. Αν θέλει κάποιος μπορεί να ξαναδιαβάσει τις πρώτες αναρτήσεις του ιστολογίου αυτού. Θα περιορισθώ μόνο στη διαπίστωση ότι ο ρόλος του αστυνόμου της χαράς του άλλου δεν μου μοιάζει και πολύ συμπαθής. Θα επισημάνω ότι η στάση αυτή δεν συνάδει προς την ιδεολογία του σεβασμού του διαφορετικού, διότι αυτή δεν νοείται επιλεκτικά, με κριτήριο του τι μας αρέσει και τι θεωρούμε άξιο σεβασμού. Ας αφήσουμε στην άκρη τις διάφορες διδασκαλίες και τα μαθήματα αγωγής και συμπεριφοράς. Είναι παράλογο να επιβάλλεις στον άλλο τους λόγους για τους οποίους πρέπει ή δεν πρέπει να χαίρεται. Η παρατήρηση ισχύει και για τα δύο στρατόπεδα, τόσο για αυτό των φίλων όσο και για εκείνο των εχθρών του ποδοσφαίρου.

Δεν χρειάζονταν και τόσο πολλά: Τελικά αρκούσε η προσθήκη δύο δημιουργικών παικτών με στοιχειώδη τεχνική κατάρτιση (Καραγκούνη και Χριστοδουλόπουλου), σε συνδυασμό με μια αναγκαστική απουσία, για να μεταμορφώσει την εθνική Ελλάδος από σύνολο που παίζει κάτι σαν ποδόσφαιρο σε κανονική ποδοσφαιρική ομάδα. Την ευνοήσε επίσης η συγκυρία να κρίνεται το μέλλον της στη διοργάνωση από ένα μόνο παιχνίδι: σε τέτοιες περιστάσεις η εθνική έχει δείξει ότι μπορεί να ξεπερνά τον εαυτό της (ας θυμηθούμε το παιχνίδι με τη Ρωσία στο Ευρωπαϊκό του 2012 ή, κατ’ αναλογία, τη διαχείριση των μπαράζ για την πρόκριση στα ΠΚ του 2010 και του 2014). Οι δύο αναγκαστικές αλλαγές λόγω τραυματισμών κατά τη διάρκεια του αγώνα δεν επηρέασαν τη θετική μεταμόρφωση: η αλλαγή τερματοφύλακα δεν έπαιξε κάποιο ουσιώδη ρόλο, λόγω και του μικρού αριθμού επικίνδυνων φάσεων που δημιούργησαν οι αντίπαλοι, ενώ η αντικατάσταση του Κονέ από τον Σάμαρη έκανε τελικά καλό, χωρίς ο δεύτερος να είναι καλύτερος ως μονάδα από τον πρώτο. Τα χαρακτηριστικά παιχνιδιού του μέσου του ΟΣΦΠ ήταν πιο κατάλληλα για το συγκεκριμένο παιχνίδι, μια και το κέντρο της ομάδας απέκτησε βάθος χωρίς να υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα στις γραμμές. Τέλος, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι βοήθησε στην επιτυχία της εθνικής και η εντελώς αποτυχημένη διαχείριση του παιχνιδιού εκ μέρους των παικτών και της τεχνικής ηγεσίας της Ακτής Ελεφαντοστού. Λογική ήσσονος προσπαθείας, υπέρμετρο άγχος και τακτική αφέλεια που δεν συγχωρείται στο επίπεδο αυτό. Η νίκη ήρθε εντελώς αγχωτικά, με το πέναλτυ του Σαμαρά στις καθυστερήσεις (2-1), αλλά τυχόν διαφορετικό αποτέλεσμα θα ήταν άδικο με βάση την εικόνα των ομάδων. Η Ελλάδα ήταν καλύτερη, επιθετικότερη και πιο ουσιαστική.

Στο άλλο παιχνίδι του Γ’ ομίλου οι όποιες φιλοδοξίες της Ιαπωνίας να διεκδικήσει πρόκριση έσβησαν γρήγορα. Η Κολομβία έδειξε τη σοβαρότητα και τον εντυπωσιακό πλούτο του έμψυχου δυναμικού της (4-1).

Πάει κι η Σκουάντρα Ατζούρρα: Πριν ξεκινήσει η διοργάνωση ποιος περίμενε ότι τελικά από τον Δ΄ όμλο θα αποκλείονταν και η Αγγλία (εντάξει αυτό το περιμέναμε ορισμένοι) και η Ιταλία; Ωστόσο, στο κρίσιμο παιχνίδι εναντίον της Ουρουγουάης (0-1) η Σκουάντρα Ατζούρρα ουσιαστικά δεν εμφανίστηκε καν στον αγωνιστικό χώρο του Εστάντιου ντας Ντούνας του Νατάλ. Εξαντλημένη από τα συνεχή κουραστικά ταξίδια, φοβισμένη, προσπάθησε να παίξει για το 0-0 που θα της χάριζε την πρόκριση και μοιραία υπέκυψε χωρίς να δώσει μάχη. Μπορεί βεβαίως να διαμαρτύρεται για την αυστηρότατη αποβολή του Μαρκίζιο και για το ότι δεν αποβλήθηκε ο Σουάρες, όμως η ίδια δεν έκανε απολύτως τίποτε για να αλλάξει τη μοίρα της. Πιο αποφασιστική και με ουσιαστικότερες ευκαιρίες, η Ουρουγουάη ήθελε περισσότερο τη νίκη και την κατέκτησε.

Δυο λόγια για την τιμωρία του Σουάρες: ο Ουρουγουανός είναι ψυχάκιας κι έπρεπε να αποβληθεί και να τιμωρηθεί. Η ίδια η ποινή όμως είνει υπέρμετρα αυστηρή (σε αυτό συμφωνεί ως κι ο Κιελλίνι, το θύμα της επίθεσης), δυσανάλογη προς το παράπτωμα κι ελαφρώς υποκριτική. Είναι αποτέλεσμα της ενορχηστρωμένης εκστρατείας των αγγλόφωνων ΜΜΕ (αυτών δηλαδή που διαμορφώνουν την παγκόσμια κοινή γνώμη) και σαφώς υπερβολική, καθόσον εξαντλεί την αυστηρότητα σε μια γραφική συμπεριφορά με ψυχοπαθολογικά αίτια, την ώρα που οι διάφοροι χασάπηδες των γηπέδων αντιμετωπίζονται με περισσότερη επιείκεια μια και η συμπεριφορά τους μοιάζει σε κάποιους πιο ταιριαστή με ένα «αντρικό και σκληρό» σπορ. Τέλος, ως καταναλωτής του προϊόντος θεάματος που λέγεται ποδόσφαιρο αισθάνομαι ότι η απόφαση με πλήττει, μια και θα λείψει από τη διοργάνωση ένας από τους παίκτες που έκαναν τη διαφορά. Ας πρόσεχε, θα μου πείτε. Δίκιο θα έχετε σε κάποιο βαθμό.

Κανείς δεν πρόκειται να θυμάται τον αγώνα Κόστα Ρίκα-Αγγλίας (0-0). Η Κόστα Ρίκα επιβεβαίωσε τη σοβαρότητά της, η Αγγλία επιστρέφει άδοξα και πολύ νωρίς στη βάση της, με τρόπο αντιστρόφως ανάλογο των ευσεβών πόθων των οπαδών της που περίμεναν διακρίσεις ή ακόμη και κατακτήσεις τροπαίων.

Παιχνίδια αδιάφορα και τυπικές διαδικασίες: Λίγοι επίσης θα θυμούνται τους αγώνες της τελευταίας αγωνιστικής στον πέμπτο όμιλο. Με πολλές αλλαγές, αδικαιολόγητα νεύρα και σχετική αδιαφορία η Γαλλία, με περιορισμένες δυνατότητες να κάνει την έκπληξη ο Ισημερινός. Καθώς στην πορεία προστέθηκε η ανάγκη επικράτησης με διαφορά κι η αποβολή του αρχηγού του Εκουαδόρ (Α. Βαλένσια), η αποστολή πρόκρισης έγινε σχεδόν αδύνατη για τους Λατινοαμερικάνους και η ισοπαλία χωρίς τέρματα ήρθε σχεδόν φυσικά. Η Ελβετία από την πλευρά της εκμεταλλεύθηκε την εκτελεστική δεινότητα του Σακίρι και την απίστευτη αδυναμία των παικτών της Ονδούρας στην τελική προσπάθεια για να σφραγίσει δίχως άγχος το εισιτήριό της για την επόμενη φάση (3-0).

Θετικά σημάδια και λόγοι ανησυχίας: Χωρίς έκπληξη τελείωσε κι ο έκτος όμιλος. Σε ένα θεαματικό παιχνίδι με γρήγορο ρυθμό, η Αργεντινή επικράτησε της Νιγηρίας 3-2. Η Αλμπισελέστε μπορεί να κρατήσει ως θετικά τη νίκη και την πρωτιά στον όμιλο, καθώς και την επιθετική αποτελεσματικότητά της που όφειλε στον Μέσσι. Σημειώνονται βήματα προόδου στο θέμα της βέλτιστης εκμετάλλευσης του μεγάλου αστεριού της ομάδας, αν κι ακόμη απέχουμε πολύ από το ιδανικό. Ωστόσο δεν είναι και λίγα τα σημάδια που πρέπει να προκαλέσουν προβληματισμό: η αργεντίνικη άμυνα έδειξε εξαιρετικά ασταθής απέναντι σε μια επίθεση αξιόλογη μεν, αλλά όχι και φόβητρο. Προβληματική αλληλοκάλυψη, όχι πάντα σωστές τοποθετήσεις κι ατομικά λάθη (όπως αυτά του Φερνάντες της Νάπολι). Επίσης, το υποτίθεται ποιοτικό τρίο Ντι Μαρία, Ιγουαΐν, Αγουέρο συνεχίζει να απογοητεύει και να μην προσφέρει τίποτε το ουσιαστικό. Όταν βγήκε ο Μέσσι η επίθεση της Αργεντινής έμοιαζε ξεδοντιασμένη. Στο άλλο ματς του ομίλου αποδείχθηκε ότι η Βοσνία έπρεπε να αποκλεισθεί για να παίξει σύμφωνα με τις δυνατότητές της. Το Ιράν έμοιαζε κατώτερο των περιστάσεων σε όλη τη διάρκεια του αγώνα κι αποχαιρέτησε τη διοργάνωση (3-1).

Οικογενειακό δίτερμα και ματς απελπισμένων: Ο αγώνας Πανιωνίου-Πλατανιά… συγγνώμη Γερμανίας-ΗΠΑ ήταν σχεδόν όπως τον περιμέναμε. Δεν τελείωσε βεβαίως ισόπαλος, αλλά το 1-0 για τους Γερμανούς ήρθε με τρόπο που έδειχνε μεγάλη προσοχή μην τυχόν και συμβεί κανένα απρόπτο στον άλλο αγώνα και μέριμνα για την πρόκριση αμφοτέρων των ομάδων. Γενικώς, ατμόσφαιρα που ταιριάζει σε οικογενειακό δίτερμα κι όχι σε παιχνίδι τελικής φάσης ΠΚ. Πώς όμως θα μπορούσε τελικά να τεθεί σε κίνδυνο η πρόκριση των Αμερικανών; Η Πορτογαλία δεν βρισκόταν σε κατάσταση ούτε καν για να προσπαθήσει να διεκδικήσει νίκη με πολύ μεγάλο σκορ. Όσο για την Γκάνα (για την οποία είναι η πρώτη φορά που αποκλείεται από τη φάση των ομίλων), δεν μπήκε καν στο κλίμα του παιχνιδιού και στη μάχη για την πρόκριση. Όταν την προηγούμενη ημέρα αποκλείεις δύο από τα βασικά στελέχη σου (Μουντάρι και Μπόατενγκ) για πειθαρχικούς λόγους, είναι σαφές ότι το κλίμα στην ομάδα δεν είναι το κατάλληλο για τέτοια πράγματα. Κρίμα για το αφρικανικό ποδόσφαιρο! Η τελική επικράτηση των Πορτογάλων έχει σημασία μόνο χάριν πληρότητας των στατιστικών στοιχείων (2-1).

Τα φεννέκ στους 16: Το Βέλγιο φαίνεται πως εμπνεύσθηκε από τη μεγάλη γείτονα Γαλλία στην προσέγγιση του τελευταίου του παιχνιδιού. Πολλές αλλαγές στην αρχική σύνθεση, πολλά κι αδικαιολόγητα νεύρα στον αγώνα. Κατάφερε να νικήσει με το γκολ που σημείωσε ο αρχηγός του (Βερτόνγκεν), έχοντας ως αντιπάλους τους Νοτιοκορεάτες που τελικά κέρδισαν τον τίτλο της πιο αδιάφορης για τον ουδέτερο θεατή ομάδας του τουρνουά. Στην κρισιμότατη σύγκρουση του ομίλου, οι Ρώσοι παρουσιάστηκαν βελτιωμένοι αλλά όχι αρκετά. Είχαν καλύτερη κυκλοφορία της μπάλας, αλλά τους έλειψε πέρα από το πάθος για τη νίκη κι ένας πραγματικός φορ περιοχής (πέραν του Κερζακόφ) που θα τελείωνε τις φάσεις και το ματς. Μαχητικοί οι Αλγερινοί, απειλούσαν μόνο στις στημένες φάσεις. Κέρδιζαν, όμως, τόσο πολλές που ήταν μαθηματικά βέβαιο ότι σε κάποια από αυτές θα ερχόταν και το γκολ (που ήρθε με τη βοήθεια του γκαφατζή Ακινφέγιεφ – ο οποίος, πάντως, είχε σαφώς επηρεαστεί κι από τα λέιζερ των οπαδών της Αλγερίας). Από την ομάδα του Χαλίλοτζιτς θα επαινέσουμε την αγωνιστικότητά της και το πνεύμα αυταπάρνησης και προσήλωσης στον στόχο το οποίο επέδειξε. Όχι και κάποιες άλλες συμπεριφορές που παρέπεμπαν σε αγώνα ελληνικού πρωταθλήματος χαμηλότερης κατηγορίας. Ας χαρεί όμως κι αυτή η χώρα που τόσο έχει υποφέρει.

Και τώρα;

Ο ερειπωμένος ναός της Άμωμης Σύλληψης (17ος αι.), Ουχαρράς, Κόστα Ρίκα

Οι αγώνες της φάσης των ομίλων έχουν τη χάρη τους. Σου επιτρέπουν να παρακολουθήσεις αρκετές φορές όλες τις ομάδες και να διαπιστώσεις πόσο έξω έχεις πέσει στα προγνωστικά σου. Τόσο αυτά που έκανες πριν τη διοργάνωση, όσο κι εκείνα μετά την πρώτη αγωνιστική. 🙂 Το πραγματικό Μουντιάλ, όμως, αρχίζει με τα νοκ άουτ παιχνίδια. Για τα παιχνίδια της φάσης των 16 μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι μόνο τρία έχουν καθαρό φαβορί: Αργεντινή-Ελβετία, Γαλλία-Νιγηρία, Γερμανία-Αλγερία. Η Βραζιλία, ως διοργανώτρια, είναι βεβαίως φαβορί στην αναμέτρηση με τη Χιλή, αλλά δεν θα περάσει κι εύκολα. Το Βέλγιο έχει σαφώς καλύτερο υλικό από τους Αμερικανούς, αλλά είναι άπειρο και με προβλήματα στο ροντάρισμα της ενδεκάδας, στοιχείο που καθιστά δυνατή την έκπληξη. Οι υπόλοιπες τρεις αναμετρήσεις είναι εντελώς αμφίρροπες. Στον αγώνα μεταξύ δύο ομάδων που εντυπωσίασαν στον πρώτο γύρο, δηλ. της Ολλανδίας και του Μεξικού, θα δώσω προβάδισμα (προς κατάπληξη των περισσότερων) στο Μεξικό, λόγω ατομικού κι ομαδικού ταλέντου του και λόγω αίσθησης ότι το σύμπλεγμα ανωτερότητας που ενδεχομένως θα έχουν οι Ολλανδοί δεν θα τους βοηθήσει καθόλου. Εκτός κι αν τελικά βγει στην επιφάνεια το σύμπλεγμα κατωτερότητας των Μεξικανών απέναντι στις πολύ καλές ευρωπαϊκές ομάδες. 😉

Με κριτήριο την απόδοση στους έως τώρα αγώνες, η Κόστα Ρίκα θα έπρεπε κι αυτή να θεωρηθεί φαβορί στην αναμέτρησή της με την εθνική Ελλάδας. Δεν μετρά μόνο αυτό. Η εθνική μας έχει μπροστά της μια τεράστια ευκαιρία: είναι πάντα προτιμότερο να αντιμετωπίζεις μια ομάδα χωρίς βαριά φανέλα, παρά κάποια που φοβάσαι το όνομα και την ιστορία της. Αρκεί φυσικά να έχει μελετηθεί επαρκώς το παιχνίδι του αντιπάλου και να μην επικρατήσουν οι ανόητες απόψεις του στυλ «αυτούς τους έχουμε».

Ίσως όμως το πιο συγκλονιστικό παιχνίδι να είναι αυτό της Κολομβίας με την Ουρουγουάη. Μια ανερχόμενη ομάδα με πολύ πλούσιο υλικό και τακτική ωριμότητα απέναντι σε μια από τις ιστορικότερες εθνικές του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, η οποία διαθέτει και ταλέντο και αγωνιστικό φρόνημα. Ο Σουάρες θα της λείψει, αλλά αυτό δεν καθιστά κι αυτόματα φαβορί την εξαιρετική ομάδα των Καφετέρος. Είθε το θέαμα να είναι αντάξιο των προσδοκιών μας! 

Κάποιοι πέφτουν μα σηκώνονται, κάποιοι άλλοι μένουν για πάντα ασάλευτοι στη νοτισμένη γη

 

Αλικσάντρ Ντεϊνέκα «Η Άμυνα της Σεβαστούπολής», 1942

Κι ανάμεσά τους βρίσκονται γενναίοι και δειλοί, άτυχοι κι απερίσκεπτοι. Γιατί σ’ αυτήν την προσομοίωση πολέμου που ονομάζεται ποδόσφαιρο πρέπει να συνδυάζεται το ακόρεστο πάθος για τη νίκη με την ψυχραιμία, τη διορατικότητα και την ευφυΐα που θα οδηγήσουν στη σωστή επιλογή την κρίσιμη στιγμή. Διαφορετικά ο νόμος είναι πολύ σκληρός. Κατά μείζονα λόγο στη διοργάνωση αυτή που δεν συχωρεί σχεδόν τίποτε.

Άλβαρο Περέιρα

Βρισκόμαστε στο Σάο Πάουλο, στο 60ό λεπτό της αναμέτρησης Ουρουγουάης-Αγγλίας. Ο Άλβαρο Περέιρα επιχειρεί με αυτοθυσία να ανακόψει τον επιτιθέμενο Στέρλινγκ. Ο Άγγλος ποδοσφαιριστής βρίσκει τον αντίπαλό του στο πρόσωπο, πρώτα με το παπούτσι, έπειτα με το γόνατο. Ο Περέιρα βρίσκεται αναίσθητος στο έδαφος. Για κάποιες στιγμές δεν κινείται καθόλου. Τον μεταφέρουν εκτός αγωνιστικού χώρου ώστε να του παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες. Συνέρχεται. Ο γιατρός της νοτιοαμερικάνικης ομάδας ζητεί αλλαγή. Τότε ο Περέιρα αρχίζει να ουρλιάζει σαν αγρίμι. «Είμαι εντάξει! Είμαι έτοιμος! Μπορώ να παίξω!» Η απόλυτη αυταπάρνηση. Το απόλυτο πάθος για τη νίκη.

Ο όμιλος των γενναίων: Η Ουρουγουάη ξεκίνησε τη διοργάνωση με το αριστερό. Μπήκε στο γήπεδο απροετοίμαστη κι έχοντας φανερά υποτιμήσει τον αντίπαλό της. Μέχρι να καταλάβει τι συμβαίνει κι ότι έχει απέναντί της μια ομάδα γρήγορη, τεχνική και φιλόδοξη, το πλεονέκτημά της στο σκορ έχει εξανεμιστεί.  Για την ακρίβεια προσπαθεί πλέον, ζαλισμένη και λαβωμένη, να ισοφαρίσει την Κόστα Ρίκα του Κάμπελλ. Μόνο που όταν έχεις πλανηθεί σε όλα δεν πρέπει να περιμένεις να σ’ ευνοήσει η τύχη. Το αντίθετο! Η ομάδα από την Κεντρική Αμερική πετυχαίνει και τρίτο γκολ με τον αναπληρωματικό της Μάρκο Ουρένια ο οποίος μόλις έχει περάσει στο παιχνίδι: εξαιρετική κίνηση στον κενό χώρο και τέλειο πλασέ για το 3-1. Η Ουρουγουάη, μια από τις ομάδες που πολλοί περιμένουν να πετύχει κάτι σπουδαίο σε τούτο το ΠΚ, έχει τελειώσει το πρώτο παιχνίδι της χάνοντας με διαφορά δύο γκολ από τη θεωρητικά ασθενέστερη ομάδα του ομίλου και με επιπλέον απώλεια την αποβολή του Μάξι Περέιρα. Χειρότερα ίσως και να μη γίνεται.

Πέντε ημέρες αργότερα, η Ουρουγουάη είναι μια άλλη ομάδα. Έχει πλέον θυμηθεί την ιστορία και την αξία

Λουίς Σουάρες

της. Έχει ξανά στις τάξεις της τον τραυματία Λουίς Σουάρες. Σε ένα ματς μεγάλης ποδοσφαιρικής έντασης και ομορφιάς, από αυτά που μόνο το Παγκόσμιο Κύπελλο προσφέρει, κατορθώνει να επικρατήσει της Αγγλίας με 2-1 και να ανακτήσει τις ελπίδες της για πρόκριση. Ένα σύνολο ενωμένο που αγωνίζεται με ξεχωριστό πάθος κι έχει ως επιπλέον πλεονέκτημα την ύπαρξη ποδοσφαιριστών μεγάλης αξίας σαν τον Καβάνι ή τον σκόρερ και των δύο τερμάτων Σουάρες.

Κι αν η Ουρουγουάη νίκησε δίκαια, οφείλω να ομολογήσω ότι αυτή τη φορά η Αγγλία άξιζε κάτι καλύτερο στο Μουντιάλ από ένα διαφαινόμενο αποκλεισμό. Μετά από πολλά χρόνια έπαιξε καλό ποδόσφαιρο, είχε στη σύνθεσή της παίκτες με πολύ ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά (σαν τον Στάρριτζ λ.χ.), αλλά στάθηκε άτυχη πέφτοντας στον δυσκολότερο δυνατό όμιλο. Γιατί πριν από τους Ουρουγουανούς, είχαν περάσει κι οι συνήθεις ύποπτοι Ιταλοί. Με ένα υλικό που στα χαρτιά μάλλον δεν εντυπωσιάζει, πλην όμως με όλες τις παραδοσιακές αρετές των ιταλικών ομάδων: υψηλή τεχνική κατάρτιση, τακτική κουλτούρα επιπέδου καθηγητή πανεπιστημίου, ομαδικό πνεύμα. Η νίκη τους στο Μανάους επί των αξιόμαχων Άγγλων έρχεται αβίαστα και φυσικά, με απόλυτο έλεγχο της εξέλιξης του παιχνιδιού. Με τον Μπαλοτέλλι να δείχνει πιο ώριμος και καθοριστικός από ποτέ και με κάποιους νέους στην ομάδα να αποδεικνύουν ότι αξίζουν τη θέση τους στη Σκουάντρα Ατζούρρα (σαν τον Καντρέβα της Λάτσιο για παράδειγμα).

Μόνο που αυτή η εθνική Ιταλίας έχει ένα πρόβλημα που η καλή ημέρα κάποιων παικτών της και οι αμυντικές αδυναμίες της Αγγλίας δεν άφησαν να φανεί στο πρώτο παιχνίδι. Αν δούμε την ιταλική αποστολή, ποιοι διαπιστώνουμε ότι είναι οι επιθετικοί της, εκτός του Μπαλοτέλλι; Ο Κασσάνο (παίζει ακόμη ποδόσφαιρο αυτός;), και οι… Ινσίνιε, Ιμμόμπιλε και Τσέρτσι. Δεν εντυπωσιάζουν τα ονόματα. Άλλους ήθελε να πάρει μαζί του ο Πραντέλλι, μα κάποιοι έμειναν πίσω από τραυματισμούς (ο «φαραώ» Ελ Σαρααουύ, ο «Αμερικάνος» Τζουζέππε Ρόσσι) ή έκαναν εσφαλμένες επιλογές για τη συνέχιση της ποδοσφαιρικής σταδιοδρομίας τους (ο Ιταλοαργεντίνος Οσβάλντο που πήγε και θάφτηκε στο Σαουθάμπτον). Η ιταλική επίθεση δεν είναι επομένως παντός καιρού. Κι αυτό μπορεί να στοιχίσει. Για την ακρίβεια, ήδη στοίχισε.

Σε συνδυασμό με το περίπλοκο ταξίδι από το Μανάους στο Ρεσίφε και ένα παιχνίδι στο τροπικό καταμεσήμερο, η επιθετική φτώχεια των Ατζούρρι οδήγησε σε μια κατά τα φαινόμενη απροσδόκητη ήττα. Η Ιταλία βραχυκύκλωσε κι εκείνη με τη σειρά της μπροστά στο παιχνίδι των Κοσταρικανών που πήραν από την αρχή τον έλεγχο του αγώνα. Μετά ο Πραντέλλι πανικοβλήθηκε κι άρχισε τις αλλαγές που κάνει ένας προπονητής για να σώσει την ομάδα του, πλην όμως καταλήγει να την αποδιοργανώσει εντελώς: η Ιταλία κατέληξε να παίζει με τέσσερις επιθετικούς, μόνο που δεν μπορούσε να κάνει ούτε ευκαιρία. Οι Τίκος (που θα έπρεπε να έχουν πάρει κι ένα πέναλτυ που έγινε στον Κάμπελλ) κατακτούσαν δίκαια τη νίκη. Τελικά αυτοί είναι μάλλον η πιο άξια ομάδα του ομίλου (κι οπωσδήποτε η πιο συνηθισμένη να αγωνίζεται στις συγκεκριμένες κλιματικές συνθήκες).

Μετά κι από τον αγώνα του Ρεσίφε η Κόστα Ρίκα είναι ήδη στον επόμενο γύρο. Ουρουγουάη κι Ιταλία θα παίξουν για μια θέση σε έναν ακόμη αγώνα ζωής και θανάτου. Όσο για τη βαριά λαβωμένη Αγγλία που από χτες βρισκόταν πεσμένη στο πεδίο της μάχης χωρίς καν δυνατότητα ιατρικής βοήθειας, καταλέγεται πλέον στους ηρωικά πεσόντες. Κρίμα που δύο από αυτές τις ομάδες θα γυρίσουν στη βάση τους.

Οι αφόρητα πληκτικοί: Και κρίμα, θα τολμούσα να πω, που θα προκριθούν δύο ομάδες από τον Γ΄ Όμιλο. Η Κολομβία του Πέκερμαν πήρε αυτό που ήθελε, αν και τελικά με την ψυχή στο στόμα. Ενώ φάνηκε να καθαρίζει το παιχνίδι με τα γκολ των Κιντέρο και Τζέιμς Ροδρίγες, γύρισε πίσω κι επέτρεψε στην Ακτή να ξαναμπεί στο παιχνίδι και παραλίγο να ισοφαρίσει με την ευκαιρία του Ντρογκμπά, τον οποίο σταμάτησε με έξοδο ο Οσπίνα. Η Κολομβία προκρίθηκε, η Ακτή ελπίζει βάσιμα, αλλά η κατάστασή της είναι πιο περίπλοκη απ’ ό,τι φαίνεται με πρώτη ματιά. Η ομάδα της βασίζεται σε μια γενιά ιδιαίτερα ταλαντούχων παικτών που δεν κατάφερε όλα όσα θα μπορούσε να επιτύχει βάσει του ταλέντου της, αλλά βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση του κύκλου της. Αυτή είναι η τελευταία της ευκαιρία: στοιχείο που μπορεί να συνιστά κίνητρο, μπορεί όμως και να βραχυκυκλώσει αυτούς που συνειδητοποιούν ότι ο χρόνος τους τελειώνει. Επιπλέον, αν απέδειξε ότι μπορεί να ανατρέψει τη σε βάρος της κατάσταση αντιμετωπίζοντας μια μέτρια ομάδα όπως είναι η Ιαπωνία, με δυσκολότερους αντιπάλους η τακτική της προσέγγιση εξακολουθεί να είναι αρκετά αφελής. Προσθέτουμε και το πρόσφατο δράμα της οικογένειας Τουρέ και συνειδητοποιούμε ότι το συγκριτικό της πλεονέκτημα περιορίζεται στο ότι της αρκεί και η ισοπαλία στον τρίτο αγώνα και στο ταλέντο κάποιων μονάδων της. Μπορεί να αποδειχθεί αρκετό, μπορεί και όχι.

Κατσουράνης

Κάποιος φίλος έγραψε ότι, ακόμη κι αν δεχθούμε ότι η εθνική μας αμύνθηκε ηρωικά εναντίον των Ιαπώνων, οι πραγματικοί ήρωες ήμασταν όσοι παρακολουθήσαμε σε προχωρημένη ώρα ολόκληρο το παιχνίδι. Θα προσέθετα ότι η εθνική μας παίζει ποδόσφαιρο ακριβώς όπως η χώρα «ξεπερνά την κρίση και βγαίνει στις αγορές». Με τα ψέμματα, θα διευκρίνιζε κάποιος κακεντρεχής. Η πικρή αλήθεια είναι ότι η ομάδα αυτή δεν δίνει κανένα λόγο σ’ έναν ουδέτερο φίλαθλο για να τη συμπαθήσει. Δεν παίζει θεαματικό ποδόσφαιρο, δεν διακρίνεται για το αθλητικό πνεύμα της, δεν είναι καν αουτσάιντερ για να προκαλέσει τη συμπάθεια που δείχνει κανείς στους Δαυίδ που τολμούν να αναμετρηθούν με τους Γολιάθ. Είναι μια βαρετή, κακομαθημένη ομάδα. Τόσο βαρετή που δεν μπορεί να κατακτήσει ούτε τον τίτλο της χειρότερης ομάδας της διοργάνωσης. 😉 Ο συντηρητισμός του Σάντος περιόρισε τις αλλαγές μετά το κολομβιανό στραπάτσο στις ελάχιστες «αναγκαίες». Η ομάδα έπαιξε ποδόσφαιρο νεολιθικής εποχής μέχρι την ανόητη κι αντιεπαγγελματική αποβολή του Κατσουράνη κι έπειτα δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να το γυρίσει σε σύστημα παλαιολιθικής: όλη η ομάδα πίσω για να συγκρατηθεί η υπερδύναμη του παγκοσμίου ποδοσφαίρου Ιαπωνία και γιόμες ή μοναχικές τρεχάλες χωρίς καμία απολύτως ελπίδα για δημιουργία επικίνδυνης για τον αντίπαλο φάσης.

Η τύχη βέβαια τα έφερε έτσι που αυτή η ομάδα μπορεί ακόμη να προκριθεί. Με απόλυτη ειλικρίνεια θα έλεγα ότι αυτό δεν θα είναι καλό ούτε για το παγκόσμιο ποδόσφαιρο ούτε για το ελληνικό.

Και το jogo bonito; Πάει αυτό, πέθανε. Εδώ και 25 χρόνια οι Βραζιλιάνοι παίζουν με ευρωπαϊκό ρεαλισμό. Απλώς είχαν 3-4 μέσους κι επιθετικούς οι οποίοι, με τις τεχνικές αρετές και τη φαντασία τους, ικανοποιούσαν τις ψευδαισθήσεις του Ευρωπαίου οπαδού τους. Τώρα πια χάθηκε κι αυτό. Μια ομάδα με αμυντικούς, αμυντικούς μέσους και τον Νεϋμάρ που όσο καλός κι αν είναι δεν αρκεί από μόνος του. Η λευκή ισοπαλία με το Μεξικό στη Φορταλέζα επιβεβαίωσε όλες τις (άσχημες) υποψίες που προκάλεσε ο αγώνας με την Κροατία. Τρομακτική επιθετική στειρότητα που εύλογα δημιουργεί την εντύπωση ότι χωρίς τη διαιτητική βοήθεια στο πρώτο παιχνίδι η Βραζιλία θα αντιμετώπιζε πολλές δυσκολίες για να προκριθεί. Εάν δεν ήταν η διοργανώτρια δεν θα της έδινα ούτε μισή πιθανότητα να κατακτήσει τρόπαιο.

Θα ήταν πολύ άδικο για το Μεξικό να συνοψίσουμε την πολύ καλή του εμφάνιση στην εξαιρετική βραδιά του Οτσόα. Το Μεξικό έδειξε καλύτερο της Βραζιλίας σε όλους τους τομείς. Θα διεκδικήσει την πρόκριση με το αβαντάζ ότι μπορεί να αρκεστεί και στην ισοπαλία. Οι προσεχείς αντίπαλοί του, πάντως, δεν αστειεύονται. Το κακορίζικο Καμερούν οι Κροάτες το έκαναν μια χαψιά (4-0). Οι επιστροφές του Πράνιτς (ναι, μη γελάτε) και, κυρίως, του Μάντζουκιτς έκαναν το παιχνίδι της Κροατίας πιο συγκροτημένο και πιο αποτελεσματικό. Το ντέρμπυ για τη δεύτερη θέση αναμένεται εξαιρετικά ενδιαφέρον.

Το Καμερούν κερδίζει με το σπαθί του τον τίτλο της χειρότερης ομάδας του τουρνουά. Ξεκινά τον κρίσιμο αγώνα εναντίον των Κροατών με υποσχέσεις, αλλά δέχεται γκολ στην πρώτη οργανωμένη επίθεση των αντιπάλων του. Χάνει κάθε ελπίδα από μόνο του, με την εγκληματική βλακεία του Σονγκ (βραβείο ψυχάκια της διοργάνωσης, συν βραβείο για την πιο αντιεπαγγελματική συμπεριφορά) που οδηγεί στην αποβολή του. Καταρρέει, με αποθέωση το ξύλο που παίζουν ο Ασσού-Εκοτό (βραβείο καλύτερης κόμμωσης στο Μουντιάλ) με τον Μουκαντζό ενώ παίζεται ακόμη παιχνίδι. Ντροπιαστική εμφάνιση για τη χώρα που πρώτη από την Αφρική έφτασε μέχρι και να χτυπά την πόρτα των ημιτελικών του ΠΚ.

«Εμείς δεν παίζουμε ξύλο μοναχά στις προπονήσεις, γατάκια!»

Η αποκαθήλωση: Η παγκόσμια πρωταθλήτρια παρέδωσε το στέμμα της μετά από δύο μόνο παιχνίδια, ανήμπορη να αντιδράσει μπροστά στο ομαδικό κι ατομικό ταλέντο των Χιλιανών, την τακτική ωριμότητα και τον ρεαλισμό τους. Η Ισπανία δεν έπαιξε κακό ποδόσφαιρο: της έλειψε όμως εντελώς η αποτελεσματικότητα, η τύχη και, πρωτίστως, το κίνητρο, η επιθυμία υπέρβασης με στόχο ένα ακόμη τρόπαιο. Ήταν κουρασμένη και κορεσμένη. Η δήλωση του Κασίγιας (πριν αρχίσει το Μουντιάλ) ότι «η γενιά αυτή έχει κερδίσει το δικαίωμα στην αποτυχία» είναι απολύτως ενδεικτική της άτυχης ψυχολογικής προσέγγισης των Ισπανών. Η μεγάλη διοργάνωση δεν συγχωρεί όσους δεν έχουν πάθος, όσο ταλέντο κι αν διαθέτουν. Κι όλα αυτά σε μια χρονιά που ισπανικοί σύλλογοι κατέκτησαν και τα δύο ευρωπαϊκά τρόπαια και στον τελικό του Τσάμπιονς Ληγκ αναμετρήθηκαν δύο ισπανικές ομάδες. Ίσως αυτή η παταγώδης αποτυχία να ήταν αναπότρεπτη αν λάβουμε υπόψη την κούραση των παικτών της, την ηλικία τους, τη μέτρια κατάσταση κάποιων. Ο κύκλος της πιο ένδοξης ισπανικής γενιάς έφτασε στο τέλος. Μπροστά στο πεπρωμένο η όποια συζήτηση για επιμέρους επιλογές (ο Ντιέγκο Κόστα ως ξένο σώμα στην ομάδα) μάλλον παρέλκει.

Αφιερώνοντας τόσο χρόνο στον ηττημένο, αδικούμε τη θριαμβεύτρια. Η Χιλή αυτή είναι εντυπωσιακή από κάθε άποψη, οι παίκτες της εξαιρετική. Αν η φανέλα της ήταν πιο βαριά δεν θα διστάζαμε ούτε στιγμή να τη χρίσουμε φαβορί για το τρόπαιο. Αλλά…

Ο καθεδρικός του Σαντιάγο της Χιλής

Η Ολλανδία δυσκολεύτηκε πολύ για να καταβάλει τους Αυστραλούς (3-2) σε ένα θεαματικό ματς το οποίο κατέδειξε τα όρια και τις (σοβαρές) αμυντικές αδυναμίες των Οράνιε. Καλοί μεν οι Ολλανδοί, αλλά θα τους χρειαστούν πολλά ακόμη για να φτάσουν ψηλά. Η Αυστραλία ήταν μια ομάδα μέτριων δυνατοτήτων με μια μεγάλη αρετή: ομαδικό πνεύμα κι αγωνιστικότητα. Ακριβώς ό,τι λείπει από ομάδες σαν τη δική μας.

Ο αγώνας μεταξύ των δύο που εξασφάλισαν την πρόκριση δεν θα είναι καθόλου αδιάφορος. Ο ηττημένος (ή, σε περίπτωση ισοπαλίας, η Χιλή) θα πρέπει να παίξει στο Μπέλο Οριζόντε με αντίπαλο τη διοργανώτρια Βραζιλία. Κι όσο κι αν αυτή η ομάδα δεν πείθει κανέναν για τις ικανότητές της, λίγοι μπορούν να φανταστούν ότι είναι δυνατό ν’ αποκλειστεί από τον γύρο των 16.

Εάν τα διδάγματα του πρώτου αγώνα δεν απέχουν πολύ από το τίποτε, αυτά του δεύτερου δεν είναι κατ’ ανάγκη πολύ πιο χρήσιμα. Κάποιες φορές μάλιστα ούτε και το τέλος της πρώτης φάσης βοηθά. Ποιος περίμενε τους Ιταλούς το ’82 μετά τη μετριότητα των τριών ισοπαλιών. Ίσως λοιπόν η τελική νικήτρια να κρύβεται ανάμεσα στις ομάδες που ξεκίνησαν μέτρια. Αλλά ας μη βιαζόμαστε, μπορούμε να απολαύσουμε τα παιχνίδια ένα προς ένα και να περιμένουμε. Όσο για την τάχα μου «ηρωική» εθνική μας, αυτη βρίσκεται πάντα πεσμένη στο πεδίο της μάχης. Διατηρεί βεβαίως τις αισθήσεις της και φωνάζει στους τραυματιοφορείς να τη σώσουν, αλλά η κατάστασή της δεν εμπνέει και μεγάλη αισιοδοξία για τη συνέχεια.

Μα, συμβιβάζονται Μουντιάλ και αδιαφορία;

Αμφιβολίες: Είναι η πρώτη φορά που πλησιάζει τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου κι εγώ εξακολουθώ να αισθάνομαι κάτι που μοιάζει με αδιαφορία. Να φταίνε τα χρόνια που έχουν περάσει κι οι υποχρεώσεις που έχουν πολλαπλασιαστεί, στοιχεία που εξοντώνουν κάθε παιδικό ή νεανικό πάθος; Η ελληνική κρίση που δεν είναι πια στις αρχές της όπως τότε με το νοτιοαφρικάνικο Μουντιάλ; Η σκληρή βεβαιότητα που φέρνει μαζί της πείθοντας και τον τελευταίο ποδοσφαιρόφιλο ότι μια νίκη σε ποδοσφαιρικό παιχνίδι δεν πρόκειται να εξαφανίσει κανένα από τα σκληρά προβλήματα της καθημερινότητας; Μήπως φταίει η ελάχιστα ελκυστική εικόνα που εμφανίζει η εθνική μας, αντιστρόφως ανάλογη της αποτελεσματικότητάς της; Ή, τελικά, η αδιαφορία μου δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια στάση αδράνειας, αδυναμίας να επιλέξω τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσω για ένα παγκόσμιο κύπελλο που θα διοργανωθεί σε χώρα με τόσες κοικωνικές ανισότητες, αδικία και αναταραχή;

Πρέπει, λοιπόν, να μποϊκοτάρουμε το βραζιλιάνικο μουντιάλ σε ένδειξη συμπαράστασης στον εξεγερμένο βραζιλιάνικο λαό, διαμαρτυρίας ενάντια στην αστυνομική βία και την κοινωνική αδικία, αλλά κι ενάντια στην ακραία εμπορευματοποίηση της διοργάνωσης εκ μέρους της FIFA; Στο ερώτημα αυτό δεν έχω κάποια εύκολη απάντηση… Σέβομαι απεριόριστα αυτούς που ενσυνείδητα δεν πρόκειται να παρακολουθήσουν κανέναν αγώνα, μολονότι είναι φίλοι του ποδοσφαίρου. Αλλά φοβούμαι ότι δεν θα τους ακολουθήσω. Ίσως γιατί δεν έχω την αναγκαία τόλμη και αυτοπειθαρχία για να μιμηθώ το παράδειγμά τους. Ίσως και γιατί δεν θεωρώ την αντίδραση πρόσφορη για τον επιδιωκόμενο σκοπό (ειδικά όσον αφορά την εμπορευματοποίηση, το μποϊκοτάρισμα των προϊόντων των χορηγών της διοργάνωσης μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό). Κι επειδή πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, για δύο πράγματα σαφώς διακριτά: η αγάπη για το άθλημα, το θέαμα, όπως θέλετε πείτε το, είναι άλλο πράγμα από την επιδοκιμασία της κοινωνικής αδικίας και της χυδαίας εμπορευματοποίησης. Κι αυτό το άθλημα έχει την αυτοτελή αξία και γοητεία του, τα είχαμε πει και στις πρώτες αναρτήσεις αυτού του ιστολογίου ώστε να μην υπάρχει ανάγκη να επανέλθουμε σε αυτά.

Στην πραγματικότητα, παρά τις αμφιβολίες και τη χλιαρή διάθεση, δεν έχω άλλη επιλογή παρά να ανοίξω τις πόρτες αυτού του ιδόμορφου καφενείου των φιλάθλων και να περιμένω τους αγαπημένους φίλους να γεμίσουν τα τραπεζάκια του. Για να αρχίσουμε τις προβλέψεις και τις κριτικές, για να προσθέσουμε κάθε πιθανή κι απίθανη πληροφορία για ομάδες και χώρες, όπως κάναμε και στο νοτιοαφρικάνικο ΠΚ. Το είχα άλλωστε υποσχεθεί και τις υποσχέσεις πρέπει να τις τηρούμε.

Σαλβαντόρ της Μπαΐα

Φαβορί; Ό,τι λέγαμε και προ τετραετίας. 1. Παγκόσμιο Κύπελλο κερδίζει ομάδα που το έχει ξανασηκώσει στο παρελθόν. 2. Ευρωπαϊκή ομάδα δεν κερδίζει κύπελλο εκτός της Γηραιάς Ηπείρου. Θα επισημάνετε ότι η Ισπανία έσπασε και τους δύο κανόνες πριν από τέσσερα χρόνια. Ήταν, όμως, μια πρωτιά καθόλα προβλέψιμη, τέτοια που ήταν η αγωνιστική αξία της ομάδας από την Ιβηρική. Κι έπειτα άλλο μια διοργανώτρια χώρα δίχως ποδοσφαιρική παράδοση κι άλλο μια τελική φάση στη Νότιο Αμερική και μάλιστα σε μια από τις μεγαλύτερες χώρες του ποδοσφαίρου (για πολλούς την πραγματική πατρίδα του).

Άρα, Βραζιλία, Αργεντινή κι Ουρουγουάη (μη σας εκπλήσσει η επιλογή κι ας κολλάει ο Φορλάν τα τελευταία ένσημα για τη συνταξιοδότηση). Κι αν είναι να σπάσει η παράδοση, Ισπανία (λόγω ποδοσφαιρικής αξίας), Ιταλία (λόγω προσωπικότητας και λατινικού χαρακτήρα) και Γερμανία (ως σταθερή αξία). Δύσκολα θα προσθέσω τη Γαλλία σ’ αυτόν τον κατάλογο, όσο κι αν τη θεωρώ ικανή για μια αξιοπρεπή εμφάνιση. Οπωσδήποτε δεν θα περιλάβω την Αγγλία, άλλωστε η ύπαρξη του ονόματός της στον κατάλογο των τροπαιούχων αποτελεί, για να το διατυπώσω με εύσχημο τρόπο, συγκυριακό γεγονός.

Εκπλήξεις: Είναι εξαιρετικά πιθανό στην τελική τετράδα να υπάρχουν μία ή δύο εκπλήξεις. Προτεραιότητα θα έδινα σε κάποια ομάδα της Λατινικής Αμερικής. Κι επειδή η Ουρουγουάη έχει ξεφύγει από την κατηγορία των αουτσάϊντερ, θα έλεγα ότι τον ρόλο αυτό θα μπορούσε να τον παίξει η Κολομβία. Θα ήθελα να δω κάποτε ψηλά το Μεξικό, αλλά οι άθλιες εμφανίσεις του στα προκριματικά δεν μου επιτρέπουν να δηλώσω ρητά και κατηγορηματικά ότι μπορεί να πετύχει την έκπληξη. Κι από την Ευρώπη; Μπορούν οι εντυπωσιακοί στα προκριματικά Βέλγοι να δείξουν την απαραίτητη ωριμότητα; Διατηρώ επιφυλάξεις. Οι Πορτογάλοι μπορούν να αποδείξουν ότι δεν είναι απλώς η ομάδα του Κριστιάνο Ρονάλντο; Θα αποκτήσουν ποτέ οι Ρώσοι προσωπικότητα μεγάλης ομάδας, όπως θα έπρεπε με βάση την αξία του υλικού τους και το μέγεθος της χώρας τους; Ή μήπως θα έπρεπε να αναζητήσουμε τη βαλκανική έκπληξη με τους πάντα ταλαντούχους Κροάτες ή τους ανερχόμενους Βόσνιους;

Κι από τον υπόλοιπο κόσμο; Θα καταφέρει μια αφρικανική ομάδα να ξαναβρεθεί στην οχτάδα όπως κάποτε το Καμερούν ή η Σενεγάλη; Η παρούσα κατάσταση των ομάδων που μετέχουν στην τελική φάση δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας. Κι από τις άλλες ηπείρους; Οι Αμερικανοί; οι Αυστραλοί; Ή να περιμένουμε τους Ιρανούς; Κανείς δεν ξέρει κι αυτή ακριβώς είναι η γοητεία των παγκοσμίων κυπέλλων.

Μπέλο Οριζόντε

Κι η Ελλάδα, κύριε; Μερικά πράγματα δεν είναι αντικειμενικώς αμφισβητήσιμα. Η Ελλάδα άλλαξε θέση στην παγκόσμια ποδοσφαιρική ιεραρχία μετά το θαύμα του 2004. Είναι παρούσα στην τελική φάση όλων των μεγάλων ποδοσφαιρικών διοργανώσεων, με την εξαίρεση του γερμανικού μουντιάλ. Έχει αποκτήσει το δικό της στυλ παιχνιδιού: αμυντικογενές, όχι ιδιαίτερα ελκυστικό, αλλά εξαιρετικά αποτελεσματικό, με ιδιαίτερη ικανότητα στην εκμετάλλευση των αντεπιθέσεων. Δεν πρόκειται να εξευτελιστεί, όσο κι αν προσπαθήσαμε να ανασύρουμε μνήμες από το αμερικάνικο ΠΚ, με τα φιλικά στις ΗΠΑ, την Καλομοίρα, τα κοψίδια και τα κλαρίνα.

Ωστόσο… υπάρχουν αρκετά ερωτήματα όσον αφορά την αγωνιστική κατάστασή της.

– Οι παίκτες του Ολυμπιακού, που αποτελούν τον κορμό της ομάδας, δεν τελείωσαν την αγωνιστική περίοδο καθόλου καλά.

– Βασικοί παίκτες βρίσκονται σε ηλικία συνταξιοδότησης.

– Από τους ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται στο εξωτερικό, αρκετοί αγωνίσθηκαν ελάχιστα: Ο Καρνέζης έπαιξε μόνο τα τελευταία ματς του ισπανικού πρωταθλήματος, ο Μήτρογλου είναι δύσκολο να βρεθεί σε καλή αγωνιστική φόρμα μετά τον τραυματισμό του.

– Ο Σάντος δεν προσέθεσε καθόλου νέο αίμα στην ομάδα. Κι όμως τρεις ή τέσσερις ποδοσφαιριστές του φορμαρισμένου και νεανικού Παναθηναϊκού θα είχαν θέση στην αποστολή.

– Η αποτελεσματικότητα της ομάδας με Ευρωπαίους αντιπάλους δεν είναι δεδομένη εναντίον ομάδων από άλλη ήπειρο. Και στη Βραζιλία θα αντιμετωπίσουμε ομάδες από τρεις διαφορετικές ηπείρους.

Ρεσίφε

Προγνωστικά: χαλαρά κι εντελώς τηλεγραφικά κι αφήνοντας τις αναλύσεις για τη συνέχεια,

Όμιλος Α΄: Βραζίλία και Κροατία ή Μεξικό/ Όμιλος Β΄: Ισπανία και Ολλανδία ή Χιλή/ Όμιλος Γ΄: Κολομβία κι Ελλάδα ή Ακτή Ελεφαντοστού/ Όμιλος Δ΄: Ιταλία και Ουρουγουάη/ Όμιλος Ε΄: Γαλλία κι Ελβετία ή Ισημερινός/ Όμιλος Στ΄: Αργεντινή και Βοσνία-Ερζεγοβίνη ή Ιράν/ Όμιλος Ζ΄: Γερμανία και Πορτογαλία/ Όμιλος Η΄: Ρωσία και Βέλγιο.

Εσείς, όμως, τι προβλέπετε; Δώστε, παρακαλώ, τα προγνωστικά σας στη δημοσκόπηση που, για «εμπορικούς» βεβαίως λόγους, προσθέσαμε στην ανάρτηση! [ειδοποίηση: η δημοσκόπηση μεταφέρθηκε στο πλάι της σελίδας του ιστολογίου (sidebar) για να αυτονομηθεί από την ανάρτηση]

 

Και τώρα Ευρωπαϊκό;

Πέρασε σχεδόν χρόνος από την τελευταία ανάρτηση και ομολογώ ότι σε καμία στιγμή αυτού του μεγάλου χρονικού διαστήματος δεν είχα ιδιαίτερη διάθεση να γράψω για ποδόσφαιρο. Θα φταίει μάλλον η ανησυχητική, αν όχι νοσηρή, ατμόσφαιρα: πολιτική και οικονομική κρίση στην Ελλάδα, κρίση χρέους σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό Νότο, κρίση στην ευρωζώνη, κρίση στην ΕΕ… Με ποδόσφαιρο να ασχολούμαστε τώρα και μάλιστα με ελληνικό; Που υποβαθμίζεται με ταχύτητα διαστημόπλοιου, ενώ ήταν ήδη χαμηλά;

Ι.   Τα περασμένα

Αν μετανιώνω για κάτι είναι που δεν έγραψα τίποτε για το τελευταίο Κόπα Αμέρικα. Για τη σταθερότητα σε υψηλό επίπεδο της Ουρουγουάης που κατέκτησε το τρόπαιο επικυρώνοντας τον άτυπο τίτλο της καλύτερης λατινοαμερικάνικης ομάδας της τελευταίας τριετίας. Για το αξιόμαχο της Παραγουάης. Και για την εντυπωσιακή άνοδο της Βενεζουέλας που από σάκος του μποξ για τους ισχυρούς της περιφέρειας έφτασε να είναι μια από τις καλύτερες ομάδες της Νότιας Αμερικής.

Για την Ελλάδα λίγα πράγματα αρκούν. Η ευκαιρία εξυγίανσης που παρείχε η αποκάλυψη του σκανδάλου των στημένων αγώνων και της Παράγκας ΙΙ χάθηκε. Την πλήρωσαν μόνον ο Ολυμπιακός Βόλου, η Καβάλα κι η Ηλιούπολη, καθώς κι οι μεγαλοπαράγοντές τους (αφήστε που οι δυο πρώτες ομάδες πρόκειται συντόμως να αποκατασταθούν). Τίποτε ουσιαστικά δεν άλλαξε στο παρασκήνιο. Όσο για το προσκήνιο, η βαθιά οικονομική κρίση επέτεινε τα χρόνια προβλήματα σχεδόν όλων των ομάδων. Ο Ολυμπιακός κέρδισε το νταμπλ, αλλά με δυσκολίες και χωρίς κάτι το εντυπωσιακό. Και για να προκαλέσω τους ολυμπιακούς φίλους μου θα πω (με μεγάλη δόση υπερβολής) ότι το πρωτάθλημα κρίθηκε σχεδόν στα χαρτιά. Ο Παναθηναϊκός άντεξε όσο του επέτρεπαν το αριθμητικά περιορισμένο υλικό του, η ένδεια κι η διοικητική ανυπαρξία. Όταν τραυματίστηκε ο Λέτο, όταν ο Ολυμπιακός φοβήθηκε ότι μπορεί να χάσει το πρωτάθλημα (τότε που δεν είδε το πέναλτυ στην Ξάνθη ο «Πάμε παιχταρά μου») και φούλαρε εντός κι εκτός αγωνιστικών χώρων, όταν ξαναεμφανίστηκαν στο προσκήνιο οι αμέτοχοι «σωτήρες», τότε η σεμνή τελετή έλαβε τέλος. Για να μην παρεξηγηθώ, δεν ισχυρίζομαι ότι ο Ολυμπιακός «έκλεψε» το πρωτάθλημά του. Αλλά να, έτσι για να πικάρουμε τους φίλους μας, μπορούμε κι εμείς οι πράσινοι να πούμε ότι αυτό ήταν «πρωτάθλημα Δούρου, Βγενόπουλου και κάφρων ΟΑΚΑ». Κι ακόμη μπορούμε να πούμε την αλήθεια: ότι, δηλαδή, ο Ολυμπιακός του Μπαλβέρδε είναι μια μέτρια ομάδα. Πόσο μέτρια; Όσο χρειάζεται για να τον αποκλείσει μια εντελώς άπειρη από ευρωπαϊκές διοργανώσεις ουκρανική ομάδα με μάλλον μισθοφορική σύνθεση. Μέτριος, όπως φυσικά κι ο αιώνιος αντίπαλός του που κατάφερε μέσα στον ίδιο μήνα του καλοκαιριού να αποκλειστεί από δύο ευρωπαϊκά κύπελλα, για δεύτερη φορά στην ιστορία του. Αλλά καλύτερα ας σταματήσουμε εδώ (ξεχνώντας π.χ. την περσινή και φετική οπερέττα των αδειοδοτήσεων…).

ΙΙ. Το Ευρωπαϊκό

Μπήκε Ιούνιος και το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου βρίσκεται προ των πυλών. Πρέπει να ομολογήσω ότι είναι η πρώτη φορά που μια μεγάλη ποδοσφαιρική διοργάνωση μου προκαλεί τόσο μικρό ενθουσιασμό. Βέβαια, από τη φύση τους τα ευρωπαϊκά μας έκαναν να ονερευόμαστε λιγότερο από τα παγκόσμια κύπελλα. Ομάδες γνωστές, κανένας εξωτισμός. Φέτος, όμως, τα πράγματα μοιάζουν ακόμη πιο αδιάφορα. Από τη μία λες «Γιούρο» και αναρωτιέσαι χωρίς να το θες αν θα έχεις ευρώ στην τσέπη σου. Από την άλλη, τα φαβορί φαντάζουν ψιλοαδιάφορα, ντεφορμέ και πεσμένα, οι μεγαλομεσαίοι ψάχνονται, έκπληξη να μας κάνει να παθιαστούμε δεν φαίνεται πουθενά στον ορίζοντα. Και, τέλος, αναρωτιέσαι πώς στο καλό θα μπορούσε να ενθουσιάσει η εθνική μας και κινδυνεύεις να απελπιστείς.

Η διοργάνωση

Φέτος είναι η τρίτη φορά που δοκιμάζεται στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα το μοντέλο της συνδιοργάνωσης (μετά την Ολλανδία και το Βέλγιο το 2000 και τις Αυστρία-Ελβετία το 2008). Πιθανώς δεν είναι και ό,τι καλύτερο, αλλά (ιδίως σε συνθήκες γενικευμένης οικονομικής κρίσης) δίνει την ευκαιρία διοργάνωσης ενός μεγάλου ποδοσφαιρικού τουρνουά σε χώρες που μόνες τους δεν θα μπορούσαν να το διοργανώσουν ποτέ. Αυτή τη φορά το Γιούρο πάει ανατολικά: η Πολωνία και η Ουκρανία είναι ό,τι εξωτικότερο θα μπορούσε να μας προσφερθεί σε επίπεδο διοργάνωσης (αν υποθέσουμε ότι το μέλος της Ουέφα που λέγεται… Καζακστάν δεν έχει και πολλές πιθανότητες να πάρει τέτοια διοργάνωση). Άλλωστε, μέχρι τώρα ο «εξωτισμός» ως προς τον διοργανωτή έφτανε μέχρι… το Βελιγράδι (το ’76) ή τη Σουηδία (το ’92). Για να ευλογήσουμε τα γένεια μας, θα τονίσουμε ότι ο «κανονικός» Ρογήρος σας προετοίμασε με την πολωνο-ουκρανικού ενδιαφέροντος τελευταία ανάρτησή του. Και θα θυμίσουμε ότι τα γεγονότα εκείνα είχαν τη σημασία τους στη διαμόρφωση νοοτροπιών που επιβιώνουν ακόμη και σήμερα. Αρκετά, όμως, με τα εξωαγωνιστικά (κι άλλη ώρα, άμα το θέλετε, συζητούμε και για μερικά πολιτικά ζητηματάκια, όπως οι – μάλλον μουσαντένιες – απειλές των Δυτικών για μποϊκοτάζ λόγω της συνεχιζόμενης φυλάκισης της Τιμασένκα).

Όμιλος Α΄(Βαρσοβία και Βρότσουαφ): Όπου και η Εθνική μας, η οποία μάλιστα ανοίγει και τη διοργάνωση στη Βαρσοβία αντιμετωπίζοντας την οικοδέσποινα Πολωνία. Πέρα από το ότι είμαστε Έλληνες κ.λπ., δεν βλέπω κανένα σοβαρό λόγο αισιοδοξίας. Η αποστολή της εθνικής καταρτίστηκε με τα γνωστά υπερσυντηρητικά κριτήρια του Σάντος (αυτούς ξέρω κι αυτούς εμπιστεύομαι όσο παίζουν μπάλα). Έτσι καταλήξαμε με τρεις τερματοφύλακες που όλοι μαζί έχουν παίξει το 2012 ματς που μετριούνται στα δάχτυλα. Το να καλέσει τον Καρνέζη θα πρέπει να φάνηκε στον Σάντος σαν επαναστατική κίνηση που θα προκαλούσε πανικό στις χρηματαγορές. Κατά τα λοιπά, οι παλιοσειρές (Κατσουράνης και Καραγκούνης) θα κληθούν να σηκώσουν το βάρος (λίγο πριν τη σύνταξη) κι εμείς θα περιμένουμε το κάτι παραπάνω από τον Νίνη (αν αποκτήσει τη σταθερότητα που δεν είχε ποτέ), τον Σαμαρά (αν θυμηθεί ότι ήξερε κάποια μπάλα πριν περάσει τη Μάγχη) ή τον τρελο-Μήτρογλου (πώς άραγε;), άντε και τον φιλότιμο Σαλπιγγίδη. Το (μόνο) θετικό είναι ότι ο όμιλός μας είναι βατός, τουλάχιστον στα χαρτιά. Μόνο που η μία από τις ομάδες του χεριού μας είναι η διοργανώτρια, οπότε το πλεονέκτημα μπορεί και να πάει περίπατο.

Η οικοδέσποινα, λοιπόν, διασχίζει εδώ και πολλά χρόνια την ποδοσφαιρική έρημό της. Πάνε τριάντα χρόνια που δεν έχει παρουσιάσει κάτι το αληθινά σπουδαίο. Το υλικό της είναι μέτριο. Ο υποτίθεται πιο ταλαντούχος παίχτης της, ο Σουαβόμιρ Πέσκο θα δει το ευρωπαϊκό από την τηλεόραση (αν το δει), μια και, διακρινόμενος στο πιοτό και τους καυγάδες σε μπαρ και ταξί, βρέθηκε εκτός αποστολής λόγω επανειλημμένων πειθαρχικών παραπτωμάτων. Μπορεί η δύναμη της έδρας να σηκώσει μια μέτρια ομάδα; Μπορεί, ειδικά όταν αυτή είναι κάπως καλύτερη π.χ.από τη θλιβερή Αυστρία του 2008 κι όταν ο προπονητής της, ο Φραντσίσεκ Σμούντα, δεν είναι και ο πρώτος τυχών.

Μετά την εντυπωσιακή ομάδα που ήπιε το πικρό ποτήρι του αποκλεισμού με άδοξο τρόπο το 2004, η Τσεχία κάνει σταθερά βήματα προς τη μετριότητα. Αστέρια που σταμάτησαν, ταλέντα που δεν επιβεβαίωσαν τις προσδοκίες. Δύσκολο να κάνει ξαφνικά την όποια υπέρβαση.

Η Ρωσία, τέλος, είναι το απόλυτο φαβορί του ομίλου. Ενδιαφέρον έμψυχο δυναμικό, επαρκής προπονητής, οικονομική δύναμη σε επίπεδο συλλόγων και καλή φόρμα (ρωτήστε τους Ιταλούς που εισέπραξαν μια ωραία τριάρα σε πρόσφατο φιλικό). Μένουν δύο ερωτηματικά, σχετικά με τις χρόνιες αδυναμίες του ρωσικού ποδοσφαίρου σε επίπεδο εθνικής: την αστάθεια στην απόδοση και, πάνω απ’ όλα, την έλλειψη προσωπικότητας και ψυχολογίας μεγάλης ομάδας. Κάποτε όλα αυτά αλλάζουν. Μπορεί να συμβεί φέτος;

Πρόβλεψη για την πρόκριση: Ρωσία, Πολωνία.

Όμιλος Β΄(Χάρκοβο, Λβιφ): Όμιλος που έχει την παρουσία του ενός από τα δύο μεγάλα φαβορί. Η Γερμανία συνεχίζει σταθερά με τον κορμό της εντυπωσιακής νεανικής ομάδας που εμφάνισε στη Νότια Αφρική. Μοιάζει να είναι η πιο αξιόπιστη και η πιο πεινασμένη για τίτλους από όλα τα φαβορί. Είναι η λογική πρόβλεψη για τον τίτλο της πρωταθλήτριας. Μόνο ερωτηματικό αποτελεί το αν οι (εφτά στην αποστολή) παίχτες της Μπάγιερν θα έχουν ξεπεράσει ψυχολογικά το σοκ του τελικού του Μονάχου.

Σε έναν μάλλον εύκολο όμιλο, η Ολλανδία προκρίθηκε με χαρακτηριστική άνεση. Κι αυτή διατηρεί τον κορμό που της επέτρεψε να φτάσει στον τελικό του τελευταίου Μουντιάλ. Κάποιοι βέβαια έχουν πάρει χρόνια (Φαν Μπόμμελ, Κάουτ) ή δείχνουν κάπως κουρασμένοι (Ρόμπεν). Ωστόσο, τα περισσότερα δεδομένα συνηγορούν υπέρ μιας καλής πορείας. Πόσο καλής;  Μπορεί και πολύ, ιδίως αν επιστρατέψουν και πάλι το γνωστό σύστημα των δρεπανηφόρων αρμάτων. Μόνο που υπάρχει ένα αλλά: δεν θα τρελαθώ από έκπληξη αν τους δω να αποκλείονται από τη φάση των ομίλων. Ο όμιλός τους είναι πονηρός.

Και είναι πονηρός γιατί υπάρχει η Πορτογαλία. Κάπως γερασμένη, με δυσκολίες στα προκριματικά, το χρόνιο πρόβλημά της στην επίθεση και σε μέτρια φόρμα, η Πορτογαλία μοιάζει ικανή για το καλύτερο ή το χειρότερο. Αν ήταν σε καλή κατάσταση θα την έδινα φαβορί για την πρόκριση. Τώρα αποτελεί ερωτηματικό (εκτός κι αν τη σώσει ο παλιός μας γνώριμος Έλντερ Ποστίγκα 😉 ).

Αξιόπιστη, μαχητική, αλλά περιορισμένων δυνατοτήτων, η Δανία του Μόρτεν Όλσεν και του Νίκλας Μπέντνερ έχει ελάχιστες πιθανότητες για κάτι καλό μέσα σ’ αυτόν τον όμιλο φωτιά. Και καθώς τα θαύματα σ’ αυτές τις περιπτώσεις γίνονται μονάχα μια φορά (βλ. το ’92)…

Πρόβλεψη για την πρόκριση: Γερμανία, Ολλανδία ή Πορτογαλία.

Όμιλος Γ΄(Πόζναν, Γκντανσκ): Όταν ένας όμιλος έχει τρεις τουλάχιστον πολύ δυνατές ομάδες (οπότε μία από αυτές δεν θα συνεχίσει) συνηθίζουμε να τον αποκαλούμε «όμιλο του θανάτου» ή άλλως «group of death». Παρακολουθώντας χαιρέκακα την αγωνία της Ευρωζώνης, οι αγγλικές φυλλάδες αποφάσισαν να βαφτίσουν τούτο τον όμιλο «group of debt»! Ισπανοί, Ιταλοί και Ιρλανδοί μαζί (εμείς κι οι Πορτογάλοι δεν χωρούσαμε). Αν αφήσουμε στην άκρη τον σωβινισμό του κερατά και το άκομψο χιούμορ των μετρ του είδους, θα διαπιστώσουμε ότι ο όμιλος δεν είναι και τόσο αμφίρροπος, αλλά μπορεί και να κρύβει εκπλήξεις (όχι πολύ πιθανές).

Η Ισπανία είναι η υπερδύναμη των τελευταίων χρόνων. Ο κορμός των επιτυχιών είναι πάλι εδώ (μείον τον άτυχο τραυματία Βίγια), ενώ ο Τόρρες σαν να ξαναθυμήθηκε ότι κάποτε ήταν σπουδαίος ποδοσφαιριστής. Ωστόσο, υπάρχει η απογοήτευση του αποκλεισμού των δύο μεγάλων ομάδων της Ισπανίας στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Ληγκ, ενώ όλοι τις περίμεναν στον τελικό. Και η ομάδα μοιάζει κάπως πιο βαριά, με μικρότερο ενθουσιασμό, λιγότερο πεινασμένη για τίτλους. Έπειτα, ποτέ ευρωπαϊκή ομάδα δεν έχει πάρει σερί τίτλους σε τρεις μεγάλες διοργανώσεις.

Οι Ιταλοί προέρχονται από το κάζο του νοτιοαφρικανικού μουντιάλ τους. Η ομάδα του Πραντέλλι διεκπεραίωσε με επαγγελματικό τρόπο την υπόθεση πρόκριση, αλλά δεν εντυπωσίασε. Τα ονόματα των παιχτών δεν προκαλούν ενθουσιασμό, ούτε η φόρμα τους (όπως διαπίστωσαν κι οι Ρώσοι). Μόνο που οι Ιταλοί είναι Ιταλοί και δεν μπορείς να τους ξεγράψεις μέχρι… να αποκλειστούν πραγματικά. Η κουλτούρα τους σε θέματα τακτικής και η τεχνική κατάρτισή τους είναι τέτοια που μπορούν να σηκώσουν τρόπαιο, χωρίς να τους περιμένει κανείς. Δύσκολα θα κάνουν δεύτερο συνεχόμενο αποτυχημένο τουρνουά. Δύσκολο όμως και να καταφέρουν να πάνε πολύ ψηλά τώρα αμέσως.

Με μια ομάδα που αποτελούν κυρίως ρολίστες του αγγλικού πρωταθλήματος και με μόνα όπλα την παροιμιώδη ιρλανδική αγωνιστικότητα και την ιταλική αλεπού στον πάγκο τους, οι πτωχοί πλην όμως τίμιοι Ιρλανδοί θα παίξουν για την περηφάνεια τους με την ελπίδα να πιάσουν κάποιον στον ύπνο ή σε στιγμή αδυναμίας.

Η Κροατία, τέλος, ποτέ δεν μπόρεσε να πλησιάσει τα επιτεύγματα της ομαδάρας του ’98, όταν με λίγη τύχη κι αν δεν έπεφτε πάνω στους διοργανωτές θα μπορούσε μέχρι και να σηκώσει το τρόπαιο. Φυσικά είναι δύσκολο μια μικρή χώρα να βγάλει τόσο σύντομα μια γενιά αστεριών ισάξια μ’ εκείνη. Επιπλέον, η πορεία της Κροατίας είναι μια καλή απόδειξη για τον τρόπο με τον οποίο η πολιτική επηρεάζει το ποδόσφαιρο. Η εθνική είχε συνδεθεί με το καθεστώς Τούτζμαν. Όταν αυτό έπεσε, ακολούθησε η απονομιμοποίηση του ποδοσφαίρου στο πλαίσιο της κροατικής κοινωνίας με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Μετά το ’98 η εθνική Κροατίας προκρίνεται συνήθως στις μεγάλες διοργανώσεις, αλλά δεν καταφέρνει κάτι το αξιόλογο. Η φετινή ομάδα δεν δείχνει ικανή να ανατρέψει την παράδοση αυτή, παρά την αδιαμφισβήτητη προπονητική αξία του Σλάβεν Μπίλιτς. Ο Μόντριτς είναι μόνος, ο Κράνιτσαρ δεν εκπλήρωσε τις προσδοκίες που είχε δημιουργήσει το τεράστιο ταλέντο του κι ο απών της τελευταίας στιγμής Ίβιτσα Όλιτς θα λείψει πολύ από την κροατική επίθεση, ακόμη κι αν έχει μεγαλώσει και δεν βρισκόταν στην καλύτερη κατάσταση της καριέρας του.

Πρόβλεψη για την πρόκριση: Ισπανία, Ιταλία.

Όμιλος Δ΄ (Κίεβο, Ντονιέτσκ): Δεν είναι ο όμιλος με το υψηλότερο επίπεδο, αλλά ίσως είναι ο πιο αμφίρροπος.

Μετά από ένα άθλιο ευρωπαϊκό (2008) και την τραγικότερη αγωνιστική κι εξωαγωνιστική παρουσία ομάδας σε μουντιάλ, η Γαλλία του Λωράν Μπλαν θα επιχειρήσει να αποκαταστήσει την τιμή κι αξιοπρέπειά της. Δεν υπάρχουν πια τόσες βεντέτες κι αυτό είναι καλό μετά από τα ρεζιλίκια στη Νότια Αφρική. Επίσης, μετά από πολλά χρόνια η αποστολή της εθνικής Γαλλίας απαρτίζεται κυρίως από παίκτες του γαλλικού πρωταθλήματος κι όχι από εκπατρισμένους. Κι αυτό μπορεί να είναι και καλό (γιατί δεν είμαι βέβαιος ότι η παρουσία σε μικρομεσαίες ομάδες του αγγλικού πρωταθλήματος βοήθησε στην πρόοδο πολλών ταλέντων του γαλλικού ποδοσφαίρου). Στα προκριματικά δεν έλαμψαν ακριβώς (ήττα και ισοπαλία με τη Λευκορωσία!) κι άλλωστε ο όμιλός τους δεν ήταν και τίποτα σπουδαίο. Επίσης, όπως επισήμαινε ο Πατρίκ Υρμπινί στο Φρανς Φουτμπώλ, η Γαλλία δεν έχει πετύχει ούτε μία νίκη στα τελικά διοργάνωσης χωρίς τον Πλατινί ή τον Ζιντάν! Τέλος πάντων, κάτι μου λέει ότι η σοβαρότητα του Μπλαν και η θέληση των νεαρών Γάλλων για διάκριση θα τους βοηθήσει να προκριθούν. Για περισσότερα είναι μάλλον νωρίς.

Η Αγγλία του Χότζσον κουβαλάει το βαρύ όνομα και την καλύτερη επικοινωνιακή μηχανή που τη φέρνει πάντα μεταξύ των φαβορί για κατάκτηση τίτλου ενώ η πραγματική αξία της είναι πολλές σκάλες κάτω. Και η φετινή Αγγλία είναι μια ομάδα με ρολίστες του εθνικού της πρωταθλήματος (κανένα μέλος της αποστολής δεν αγωνίζεται στο εξωτερικό), χωρίς σπουδαίους ποδοσφαιριστές (μετά τον τραυματισμό και του Λαμπάρντ απέμειναν μόνο ο Τζέρραρντ και ο Ρούνευ, που έτσι κι αλλιώς είναι τιμωρημένος για τα δυο πρώτα ματς). Εάν δεν υπήρχαν οι παραδοσιακές αρετές της αγωνιστικότητας και της περηφάνειας θα τους ξέγραφα άνετα.

Ο κανόνας στις συνδιοργανώσεις είναι ότι διακρίνεται η μία μόνο από τις οικοδέσποινες, ενώ η άλλη πατώνει. Εάν εξετάσουμε την παρουσία τους κατά την τελευταία δεκαετία, η Ουκρανία αποτελεί πολύ πιο αξιόπιστη υποψήφια για διάκριση από την Πολωνία. Μόνο που βρίσκεται σε πτώση. Και μόνο το γεγονός ότι το αστέρι της στην επίθεση εξακολουθεί να είναι ο γερο-Σέβα, λίγο πριν την τιμημένη συνταξιοδότηση, λέει πολλά. Ωστόσο η δύναμη της έδρας μπορεί να μεταμορφώσει προς το καλύτερο. Και, όσο κι αν ακούγεται σε κάποιους παράδοξο, έχω μεγάλη εκτίμηση για τον προπονητή Μπλαχίν.

Σταθερή στην αξιόπιστη μετριότητά της, η Σουηδία του Χάμρεν δεν δείχνει ικανή για σπουδαία πράγματα στον όμιλο αυτό. Ο Ιμπραΐμοβιτς δεν είναι ακριβώς στην καλύτερη κατάστασή του και μεταξύ των υπολοίπων είναι αρκετοί τόσο οι γερασμένοι (Μέλλμπεργκ), όσο και οι άπειροι.

Πρόβλεψη για την πρόκριση: Γαλλία, Ουκρανία.

Αυτά προς το παρόν κι έχοντας επίγνωση του ότι οι προβλέψεις στα χαρτιά ανατρέπονται συνήθως χαλαρά στην πραγματικότητα του αγωνιστικού χώρου. Επειδή, όμως, ύστερα από ένα χρόνο αγρανάπαυσης, κάπως πρέπει να προσελκύσουμε… πελατεία, είπα να προσθέσω μια μικρή δημοσκόπηση με θέμα τον τελικό νικητή του Ευρωπαϊκού. Και καθώς δεν είμαστε σουξεδιάρικο ιστολόγιο να ψηφίσουν πεντακόσια άτομα στην πρώτη ώρα, θα το αφήσω ανοιχτό μέχρι και το τέλος της πρώτης αγωνιστικής των ομίλων (Δευτέρα 11 Ιουνίου και μέχρι τα μεσάνυχτα, ώρα Κεντρικής Ευρώπης), έτσι ώστε να ψηφίσετε έχοντας εικόνα όλων των ομάδων ή, ακόμη καλύτερα, να διορθώσετε την αρχική ψήφο σας με μια δεύτερη, πιο ώριμη. 😉 Ανοίξαμε και σας περιμένουμε! 🙂

Το κοινό περί δικαίου αίσθημα

 

Παρακολουθήσαμε έναν από τους χειρότερους τελικούς Παγκοσμίου Κυπέλλου. Ευτυχώς, όχι τον χειρότερο (αυτός ο τίτλος δύσκολα διεκδικείται από τον άχρωμο και άοσμο τελικό Βραζιλίας-Ιταλίας το ’94). Ο φετινός τελικός είχε ένταση και αγωνία και, από το β΄μέρος και πέρα, κάποιες φάσεις που θα μπορούσαν να έχουν κρίνει νωρίτερα το αποτέλεσμα. Δυστυχώς παρακολουθήσαμε και τον πιο σκληρό και βρόμικο τελικό ΠΚ κι αυτό αποτελεί αποκλειστική ευθύνη των Ολλανδών και του διαιτητή. Διότι, ο ανεπαρκέστατος Γουέμπ υπήρξε καθοριστική μορφή του αγώνα.

Ευτυχώς υπάρχει και η παρηγοριά και δεν είναι διόλου αμελητέα. Τουλάχιστον στο τέλος επικράτησε η καλύτερη ομάδα. Ευτυχώς! Γιατί δεν θα ήταν καθόλου απίθανο από κάποια αντεπίθεση ή σε τίποτε πέναλτυ να κέρδιζε στο τέλος η μικτή καρατέκα και κικμπόξερ με τις πορτοκαλί φανέλες. Αυτό λοιπόν που θα προτιμήσουμε να συγκρατήσουμε από το φινάλε της διοργάνωσης είναι ότι αποδόθηκε δικαιοσύνη: τόσο με την κατάκτηση του τροπαίου από ομάδα που έπαιζε ποδόσφαιρο και μάλιστα επιθετικό και σ’  όλους τους αγώνες της έδειξε καλύτερη από τους αντιπάλους της, ακόμη κι αν συνάντησε δυσκολίες, όσο και με την ανάδειξη του Ντιέγκο Φορλάν ως καλύτερου ποδοσφαιριστή της διοργάνωσης. Δίκαιη επιβράβευση ενός παίκτη που είχε σπουδαία απόδοση σε όλους τους αγώνες και, κυρίως, έθεσε τις μεγάλες ατομικές αρετές του στην υπηρεσία του συνόλου.

Ο πιο βρόμικος τελικός; Οι ενδεκάδες και η τακτική των δύο φιναλίστ δεν έκρυβαν την παραμικρή έκπληξη. Η Ισπανία με την τριάδα Τσάβι, Ινιέστα, Αλόνσο και το επιθετικό δίδυμο Βίγια, Πέδρο μπήκε στον αγωνιστικό χώρο με τη συνηθισμένη νοοτροπία της, παίζοντας επιθετικά και προσπαθώντας να επιβάλει το στυλ παιχνιδιού της στην αντίπαλο. Όχι τυχαία, στα πρώτα 11΄ έχει κάνει ήδη τρεις ευκαιρίες. Η Ολλανδία από την άλλη μπήκε με εντελώς αμυντικούς προσανατολισμούς: έξι παίκτες με αποκλειστικά αμυντικά καθήκοντα και με στόχο την εξουδετέρωση της ισπανικής υπεροχής και επιθετικότητας με κάθε μέσο, νόμιμο και παράνομο. Σε αντίθεση π.χ. με την Παραγουάη που είχε επιλέξει να δυσκολέψει την Ισπανία πρεσάροντάς την πολύ ψηλά, στον ισπανικό χώρο άμυνας, οι Ολλανδοί του Φαν Μαρβέικ επέλεξαν να δώσουν γήπεδο στη Ρόχα και να ασκούν πίεση μόνο στον δικό τους χώρο άμυνας. Φιλοδοξία; Να τους δοθεί η ευκαιρία με κάποια αντεπίθεση κι ενώ η ισπανική άμυνα θα απουσιάζει να «κλέψουν'» το αποτέλεσμα. Ή. έστω, να πάνε τον τελικό στα πέναλτυ και να επικρατήσουν εκεί. Επισημαίνουμε ότι, ενώ οι Γερμανοί την Τετάρτη ακολούθησαν την αμυντική τακτική τους αδέξια, σχεδόν απρόθυμα, σαν να κάνουν κάτι που είναι έξω από τη φύση τους, οι Ολλανδοί ήταν απολύτως προσηλωμένοι στο κατενάτσο τους. Και πάλι: το παλιό κλασσικό ιταλικό κατενάτσο ήταν μια αμυντική τακτική πολύ πιο σύνθετη, που προϋπέθετε αμυντικούς παίκτες με υψηλή τεχνική κατάρτιση και κυρίως δεν είχε ούτε κατά διάνοια τον αντιαθλητικό χαρακτήρα του παιχνιδιού της χτεσινής Ολλανδίας. Το οποίο έχει μεγαλύτερη σχέση με πολεμικές τέχνες παρά με ποδόσφαιρο. Για να γίνει όμως αυτή η επίδειξη χρειαζόταν κι ένας σύμμαχος, τον οποίο οι Ολλανδοί βρήκαν στο πρόσωπο του Άγγλου διαιτητή Χάουαρντ Γουέμπ.

Ο χειρότερος διαιτητής τελικού: Αν Έλληνας διαιτητής είχε παίξει ένα ντέρμπυ του ελληνικού πρωταθλήματος με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που σφύριξε ο Γουέμπ τον τελικό του ΠΚ, τότε όλοι οι δημοσιογράφοι θα ζητούσαν να καεί στην πυρά. Μεταξύ αυτών θα καταλέγονταν οπωσδήποτε και οι αθλητικογράφοι-«πράκτορες της Ιντέλλιτζενς Σέρβις» που έχουν γράψει τόσους ύμνους για τον εν λόγω διαιτητίσκο (πρέπει μήπως να θυμηθούμε την αγιογραφική παρουσίαση της διαιτησίας του στον τελικό του Τσάμπιονς Ληγκ;). Ο Γουέμπ ανέχτηκε προκλητικά το βρόμικο παιχνίδι των Ολλανδών. Αν εφήρμοζε πιστά τους κανονισμούς θα έπρεπε να έχει αποβάλει τουλάχιστον τρεις από το α΄ ημίχρονο κιόλας. Βέβαια, αν είχε δείξει την πρώτη κόκκινη όταν έπρεπε ή έστω στην επόμενη φάση, τότε κατά πάσα πιθανότητα κι οι Ολλανδοί θα σταματούσαν να παίζουν κατς. Όσο όμως έβλεπαν ότι χαίρουν ασυλίας συνέχιζαν. Θέλετε την ταπεινή μου γνώμη; Η στάση του Γουέμπ καταδεικνύει ανοχή και συνενοχή προς τον πολιτισμικά συγγενή. Γιατί, δεν πρέπει να έχετε αμφιβολίες, αν στη θέση της Ολλανδίας βρισκόταν μια λατινοαμερικάνικη ομάδα ο Γουέμπ θα είχε αποβάλει τόσους παίχτες της που ο αγώνας θα είχε διακοπεί πριν από το τέλος του α΄ ημιχρόνου. Και βέβαια, η σκανδαλώδης ανοχή του στο αντιαθλητικό παιχνίδι των Ολλανδών τον οδηγεί στο τέλος σε τερατώδεις συμψηφισμούς (χαρίζει τη δεύτερη κίτρινη=κόκκινη στον Πουγιόλ, σφυρίζει υπέρ των Ισπανών σε κάποιες δευτερεύουσες φάσεις κ.λπ.) για τους οποίους στήνουμε στον τοίχο τον μέσο Έλληνα διαιτητή. Με απλά λόγια: ο Άγγλος ρέφερυ έχασε εντελώς τον έλεγχο του παιχνιδιού και είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνος για το κακό και ελάχιστα ποδοσφαιρικό θέαμα που παρακολουθήσαμε.

Το ημίχρονο του ξύλου: συνήθως σε μια ανασκόπηση παραθέτουμε τις καλύτερες ευκαιρίες που δημιούργησαν οι ομάδες. Για το χτεσινό α΄ ημίχρονο πρέπει να περιοριστούμε σε περιγραφή αντιαθλητικών μαρκαρισμάτων.

– Με το καλημέρα, ο Φαν Πέρσι μαζεύει από πίσω τα πόδια του Μπουσκέτς. Ο Γουέμπ δεν δείχνει την κίτρινη που όφειλε να έχει βγάλει. Στο 14΄ το ίδιο «λουλούδι» υποτροπιάζει κλαδεύοντας ακόμα πιο σκληρά τον Καπντεβίλα. Επιτέλους ο Άγγλος βγάζει μια κάρτα. Βάσει των κανονισμών, ο Φαν Πέρσι θα έπρεπε να έχει αποβληθεί με δύο κίτρινες. Η ανοχή του Γουέμπ, αποθρασύνει τους πλέον σεσημασμένους καρατέκα των Οράνιε.

– Στο 21΄ ο Φαν Μπόμμελ (ποιός άλλος) κάνει δολοφονικό τάκλιν με τα δύο πόδια κι από πίσω στον Ινιέστα. Πρόκειται για τον ορισμό της απευθείας κόκκινης. Για όλο τον κόσμο, εκτός από τον Γουέμπ, που αρκείται στην κίτρινη.

– Στο 28΄ ένα άλλο γνωστό καλό παιδί, ο Ντε Γιονκ δίνει εκτός διεκδίκησης κλωτσιά κικμπόξερ και σκαριά στο… στήθος του Αλόνσο. Πλέον έχουμε ξεφύγει εντελώς από το ποδόσφαιρο. Στο τεραίν του Σόκκερ Σίτυ έχουν περάσει ο Μπρους Λη, ο Βαν Νταμμ κι ο Σταλλόνε. Ο Γουέμπ το βρίσκει εντελώς φυσικό. Έ, ίσως λίγο πιο σκληρό απ`ό,τι πρέπει (εξ ου και η κίτρινη), αλλά τί τα θέλετε; Δεν λέτε ότι το ποδόσφαιρο είναι αντρικό σπορ»;  Φυσικά, υπό τις συνθήκες αυτές, οι φάσεις είναι ελάχιστες. Όσες πρόλαβαν να κάνουν οι Ισπανοί μέχρι το 11΄, πριν αρχίσει το ξύλο να πέφτει βροχή. Από την πλευρά των Οράνιε υπάρχει μόνο ένα σουτ του Ρόμπεν που αποκρούει σε κόρνερ ο Κασίγιας στις καθυστερήσεις του α΄μέρους.   

Κι αυτό της μετριότητας: Στο δεύτερο ημίχρονο παίζεται επιτέλους λίγο περισσότερο ποδόσφαιρο. Όσο τέλος πάντως αφήνει η διαιτητική ανεπάρκεια του Γουέμπ. Οι Ισπανοί χάνουν δύο μεγάλες ευκαιρίες: στο 69΄ μετά από μπάσιμο και σέντρα του Νάβας (ο οποίος είχε αντικαταστήσει στο 60΄ τον Πέδρο) και σουτ στην κίνηση του Βίγια που σώζει σε κόρνερ ο Φαντ ντερ Βιλ. Και στο 77΄, όταν μετά από κόρνερ του Τσάβι ο Ράμος πιάνει αμαρκάριστος κεφαλιά άουτ. Δύο ευκαιρίες δημιουργούν και χάνουν με τις αντεπιθέσεις τους και οι Ολλανδοί: στο 61΄, όταν ο Σνάιντερ βγάζει μόνο του τον Ρόμπεν που πλασάρει, αλλά σώζει με το πόδι ο Κασίγιας, και στο 82΄, όταν ο Ρόμπεν φεύγει ολομόναχος, αλλά ο Πουγιόλ τον συγκρατεί με φάουλ. Ο Ολλανδός συνεχίζει, πλην όμως λογω του φάουλ του Καταλανού σέντερ μπακ δεν έχει πια τις δυνάμεις και την ισορροπία που χρειάζεται κι ο Κασίγιας τον σταματά. Στη φάση αυτή ο Πουγιόλ πρέπει να πάρει κίτρινη κάρτα που θα ήταν η δεύτερη κι επομένως κόκκινη. Με τη λογική συμψηφισμού που συναντάμε στους μετριότερους των Ελλήνων διαιτητών, ο Γουέμπ θα του χαριστεί! Όταν έχεις αφήσεις ατιμώρητες τρεις εν ψυχρώ δολοφονίες διστάζεις να τιμωρήσεις τον διαρρήκτη! Μετά από όλα αυτά, το ματς οδηγείται μοιραία στην παράταση.

Παράταση και ισπανική λύτρωση: Πάντα σε παρατάσεις η κούραση των παικτών δημιουργεί περισσότερους κενούς χώρους και δυνατότητες για ευκαιρίες. Σχεδόν όλες θα είναι ισπανικές. Στο 95΄ ο Ινιέστα βγάζει μόνο τον Φάμπρεγκας (που έχει περάσει στο παιχνίδι αντί του Αλόνσο λίγο πριν τη λήξη του κανονικού αγώνα), όμως το πλασέ του παίκτη της Άρσεναλ το αποκρούει ο Στεκέλενμπυρχ με το πόδι. Στο 98΄ ο Ινιέστα μπαίνει μόνος στην ολλανδική περιοχή, καθυστερεί και κόβεται την τελευταία στιγμή από τον Φαν Μπρόνκχορστ. Δύο λεπτά αργότερα, διαγώνιο σουτ του Νάβας κοντράρει (πάλι) στον Φαν Μπρόνκχορστ και καταλήγει στην εξωτερική πλευρά των δικτύων του Στεκέλενμπυρχ. Στο 109΄, συμβαίνει επιτέλους αυτό που θα έπρεπε να έχει γίνει από το πρώτο εικοσάλεπτο: μια αποβολή Ολλανδού παίκτη. Το «θύμα» δεν ήταν κάποιος από τους βασικούς υποψήφιους. Την πληρώνει με δεύτερη κίτρινη (δικαιολογημένη) ο Χάιτινκα που κατεδαφίζει τον Ινιέστα ενώ ξέφευγε προς την ολλανδική περιοχή. Και λίγο πριν το τέλος έρχεται η λύτρωση για τους καλύτερους Ισπανούς: ο Φάμπρεγκας βγάζει τον Ινιέστα που μπάινει στην περιοχή, κοντρολάρει, αποφεύγει το τάκλιν του Φαν ντερ Φάαρτ και στέλνει τη μπάλα στα δίχτυα (116΄, 1-0). Οι Ολλανδοί διαμαρτύρονται για οφσάιντ του σκόρερ, αλλά δεν έχουν καθόλου δίκιο. Βέβαια, στο ξεκίνημα της φάσης, υπάρχει ένα φάουλ πάνω στον Ελία που, ως συνήθως, ξέφυγε από τον «γίγαντα της διαιτησίας» Χάουαρντ Γουέμπ. Τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει μέχρι το τέλος [Ισπανία-Ολλανδία 1-0 παράταση, κανονικός αγώνας 0-0, Γιοχάνεσμπουργκ]. 

Στην πρώτη συμμετοχή της σε τελικό ΠΚ, η Ισπανία κατακτά και το πρώτο της τρόπαιο. Γίνεται η πρώτη ευρωπαϊκή ομάδα που κερδίζει ΠΚ εκτός της Γηραιάς Ηπείρου και η πρώτη ομάδα που σηκώνει το κύπελλο μολονότι είχε χάσει τον εναρκτήριο αγώνα της στα τελικά. Επίσης, είναι μόλις η τρίτη ομάδα που κερδίζει στη σειρά Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα και ΠΚ, μετά τη Γερμανία (με την ίδια σειρά, ΄72 και ΄74) και τη Γαλλία (με αντίστροφη σειρά, ΄98 και 2000). Η επικράτησή της είναι σύμφωνη με το κοινό περί δικαίου αίσθημα, μια και η ομάδα ήταν καλύτερη από όλες τις αντιπάλους της, παίζοντας σαφώς επιθετικό ποδόσφαιρο. Δεν είναι τυχαίο ότι στην επιθετική της ανάπτυξη είχαν ουσιαστική συμμετοχή τουλάχιστον 8 παίκτες της ενδεκάδας (κι αν προσθέσουμε τα στημένα οι 10). Είναι μια πρωταθλήτρια κόσμου που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση κι αυτό είναι ήδη σημαντικό.

Δεν θα μπορούσαμε να πούμε τα ίδια και για τη φιναλίστ Ολλανδία.

Η «Μαύρη Βίβλος» των Οράνιε: Η εμφάνιση της Ολλανδίας του Φαν Μαρβέικ έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον θρύλο του επιθετικού, θεαματικού και «καθαρού» ολλανδικού ποδοσφαίρου. Στην πραγματικότητα, αυτό που διαψεύστηκε ήταν απλά η εξιδανικευμένη εικόνα των Οράνιε. Άλλωστε, από την αρχή της διοργάνωσης ο Ρογήρος είχε εξηγήσει γιατί η Ολλανδία δεν καταλέγεται πλέον στις ποδοσφαιρικές συμπάθειές του. Δυστυχώς, η φετινή ομάδα ξεπέρασε κατά πολύ τα ήδη απαράδεκτα στάνταρ αντιαθλητικού παιχνιδιού στα οποία κινείται την τελευταία δεκαπενταετία. Είναι ίσως η ευκαιρία να θυμίσουμε μερικά αμφιλεγόμενα χαρακτηριστικά του ολλανδικού ποδοσφαίρου.

– η αλαζονεία: σταθερό χαρακτηριστικό του ολλανδικού ποδοσφαίρου, όσο κι αν οι ίδιοι μιλάνε για σιγουριά και αυτοπεποίθηση. Πρόκειται ίσως για παράγοντα που στάθηκε καθοριστικός στις απώλειες των τίτλων του ΄74 και του ΄78, όταν, τουλάχιστον στην πρώτη περίπτωση, η Ολλανδία ήταν η ομάδα με τις περισσότερες δυνατότητες. Ειδικά στη Γερμανία, η ομάδα του Κρόυφ και του Νέσκενς έπαιξε τον τελικό με την απόλυτη βεβαιότητα ότι θα επικρατήσει (το «τρόπαιο» το είχαν γιορτάσει ήδη από τα αποδυτήρια). Ωστόσο απέναντί τους είχαν τη διοργανώτρια χώρα, από τους παίκτες της οποίας δεν έλειπε ούτε το ταλέντο ούτε η προσωπικότητα και η νοοτροπία του νικητή.

– «φραγκοφονιάδες«: κατά παράδοση, οι Ολλανδοί διεθνείς σπαταλούν αρκετές δυνάμεις για να προστατέψουν τα ατομικά εμπορικά συμφέροντά τους. Αθέμιτο; Φυσικά και όχι, μόνο που σε ορισμένες περιπτώσεις η πρακτική αυτή καταλήγει σε απίστευτα αποτελέσματα. Όπως η μεγάλη κόντρα ομοσπονδίας και Κρόυφ λίγο πριν το ΠΚ της Γερμανίας το ΄74. Η KNVB έχει ως προμηθεύτρια αθλητικού υλικού την αντίντας, ενώ ο Κρόυφ έχει συμβόλαιο με την πούμα και αρνείται πεισματικά να φορέσει εμφάνιση όπου θα φαίνεται το σήμα ανταγωνίστριας εταιρίας. Η λύση είναι λιγάκι κωμική: μια και ο Κρόυφ θα αγωνιστεί στο ΠΚ εκείνο με… διαφορετική εμφάνιση από αυτή των συμπαικτών του (χωρίς σήμα εταιρίας και με δύο ρίγες αντί των τριών της αντίντας).

– έριδες και κακό εσωτερικό κλίμα: Τα εγώ των διεθνών Ολλανδών σπανίως συνυπάρχουν αρμονικά, με συνέπεια να δημιουργούνται συχνά κλίκες (αναλόγως όχι μόνο προσωπικής φιλίας αλλά και του συλλόγου κατάρτισης και προέλευσης – αυτοί του Άγιαξ κόντρα σ’ αυτούς της Φέγιενορντ ή της Αϊντχόφεντ – ή ακόμη και της φυλής!). Θυμίζουμε το περιστατικό του ΄96, όταν ο Ντάβιντς εκδιώχθηκε από την αποστολή του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος ύστερα από προσβλητικές δηλώσεις που είχε κάνει για τον κόουτς Χίντινκ. Αιτία της σύγκρουσης, μια ιστορία πριμ, όχι όμως τόσο μπανάλ όσο φανταζόμαστε. Στην εθνική Ολλανδίας, ακολουθώντας το παράδειγμα του Άγιαξ, το πριμ ήταν διαφορετικό ανάλογα με… το χρώμα του δέρματος του ποδοσφαιριστή!

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι φέτος ο Φαν Μαρβέικ παρουσίασε μια από τις πειθαρχημένες εθνικές Ολλανδίες όλων των εποχών. Για να το πετύχει, όμως, πέρα από τη μακροχρόνια δουλειά του για τον σκοπό αυτό, χρειάστηκε: 1. να καταστείλει την εξέγερση μερικών από τα αστέρια της ομάδας που ήθελαν να τον αναγκάσουν να βγάλει από την ενδεκάδα τον υπερπολύτιμο και ομαδικό Κέυτ προκειμένου να χωρέσει στην ενδεκάδα ο Φαν ντερ Φάαρτ, 2. να συγκρατήσει όσο ήταν δυνατό τις εκρήξεις του Φαν Πέρσι, χωρίς πάντως να τον βγάλει από τη βασική ομάδα, παρά τις μέτριες έως άθλιες εμφανίσεις του και την απαράδεκτη αντίδρασή του (α λα Ζάχοβιτς) όταν αντικαταστάθηκε στο τέλος του ματς με τη Σλοβακία, αντίδραση που συνοδεύτηκε από απίστευτες δηλώσεις («και γιατί να μη βγάλει καλύτερα τον Σνάιντερ;»). Τα περιστατικά αυτά αποδεικνύουν πόσο εύθραυστη ήταν η ισορροπία στις τάξεις των Οράνιε. 

– το τέλος του θρύλου του επιθετικού ποδοσφαίρου: αν στο μυαλό μας συνδυάζουμε την Ολλανδία με το ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο της ομάδας του Ρίνους Μίχελς στη δεκαετία του ’70, είμαστε αναγκασμένοι να διαπιστώσουμε ότι η φετινή Ολλανδία δεν έχει την παραμικρή σχέση με την ενδοξότατη πρόγονό της. Η μετάλλαξη σε ένα ακραιφνώς αμυντικό και σκληρό στυλ παιχνιδιού δεν είναι φυσικά αποκλειστικά υπόθεση της διετίας Φαν Μαρβέικ. Έχει ξεκινήσει από τη δεκαετία του ’90 και τον Άγιαξ του Φαν Χάαλ. Αρκεί να θυμηθούμε τον τελικό Άγιαξ-Μίλαν 1-0 το ’95, όταν η ολλανδική ομάδα παρατάσσεται με αμυντική διάταξη, προσπαθώντας να κλέψει το ματς με κάποια αντεπίθεση (όπως και θα συμβεί με το γκολ του Κλάυφερτ στο τέλος). Οι ουσιαστικές ευκαιρίες εκείνου του παιχνιδιού ήταν όλες μιλανέζικες. Από ολλανδικής πλευράς, απολαμβάνουμε ένα ρεσιτάλ πάσας προς τον τερματοφύλακα μεταξύ Φρανκ Ντε Μπουρ και Φαν ντερ Σαρ.

Φυσικά η Ολλανδία του 2010 είναι απείρως πιο αμυντικογενής από τον Άγιαξ του Φαν Χάαλ. Μόνο οι τρεις μεσοεπιθετικοί και ο φουνταριστός συμμετέχουν στην επιθετική ανάπτυξη. Από τους δύο αμυντικούς χαφ, ο μεν Φαν Μπόμελ έχει τη ευθύνη της σύνδεσης των γραμμών άμυνας κι επίθεσης της ομάδας, αλλά βασική του αποστολή είναι η με κάθε μέσο καταστροφή της ανάπτυξης του αντιπάλου. Ο Ντε Γιονκ έχει αμιγώς ανασταλτικά καθήκοντα. Τα πλάγια μπακ είναι περιορισμένα στον χώρο άμυνας και σχεδόν ποτέ δεν περνάνε τη γραμμή του κέντρου. Στον χτεσινό τελικό το αμυντικοστρεφές άγγιξε την ολοκλήρωση: ο Κέυτ θυσιάστηκε μαρκάροντας διαρκώς τον Σέρχιο Ράμος και προσπαθώντας να συγκρατήσει τις επελάσεις του, ο Σνάιντερ προσπαθούσε να παρενοχλεί τις μεταβιβάσεις του Πικέ προκειμένου να διακόψει τη μεταφορά της μπάλας προς τον χώρο επίθεσης των Ισπανών. Όλα αυτά είναι ωραία και καλά αν ο αποκλειστικός στόχος είναι τα αποτελέσματα, δεν αρκούν όμως για να κερδίσουν συμπάθειες, κατά μείζονα λόγο όταν ο αμυντικός προσανατολισμός συνδυάζεται με το πιο αντιαθλητικό παιχνίδι που έχω δει ποτέ σε ΠΚ. Το γεγονός ότι την πορτοκαλί φανέλα φόρεσαν ο Κρόυφ, ο Νέσκενς, ο Ρεπ ή ο Φαν Μπάστεν δεν αρκεί για να παρέχεται συνεχώς ασυλία σε ένα σύνολο που έχει ως βασικό στόχο την καταστροφή του ποδοσφαίρου του αντιπάλου.

Η ευχάριστη βραδιά του μικρού τελικού: Αν οι μεγάλοι τελικοί είναι παραδοσιακά αγώνες με ένταση, νευρικότητα και θέαμα μέτριο ή ακόμη χειρότερο, οι μικροί τελικοί είναι σχεδόν πάντα θεαματικά και ευχάριστα παιχνίδια, ακριβώς γιατί πρόκειται για ματς χωρίς σκοπιμότητες και άγχος. Ο αγώνας του Πορτ Ελίζαμπεθ επιβεβαίωσε τον κανόνα. Άλλωστε, αποφεύχθηκε ο συνήθης κίνδυνος των μικρών τελικών, δηλαδή η χρησιμοποίηση όσο περισσότερων αναπληρωματικών είναι δυνατό. Η Ουρουγουάη, έχοντας τις επιστροφές τραυματιών (Λουγκάνο) και τιμωρημένων (Φουσίλε, Σοάρες), παρατάχθηκε με την καλύτερη σύνθεσή της. Ο Ταμπάρες έφερε τον Φουσίλε στο δεξί άκρο, αφήνοντας στο αριστερό τον Μαρτίν Κάσερες που τα είχε πάει καλά στον ημιτελικό. Προώθησε στο κέντρο τον Μάξι Περέιρα (στα δεξιά), φέρνοντας τον Πέρες στον άξονα. Τέλος, με την επιστροφή του Σοάρες, ανασυστάθηκε και το επιθετικό τρίο με τους Φορλάν και Καβάνι. Η Γερμανία είχε περισσότερες αλλαγές προσώπων, δύο εκ των οποίων αναγκαστικές (ο άρρωστος Λαμ κι ο τραυματίας στη μέση Κλόζε, ο οποίος έχασε την ευκαιρία να κυνηγήσει το ρεκόρ γκολ του Ρονάλντο). Ο Λεβ τροποποίησε το σύστημά του: ένας μόνο καθαρόαιμος επιθετικός (Κακάου), υποστηριζόμενος από δύο ακραίους (Μύλλερ και Γιάνσεν). Μεταφορά του Έζιλ στον άξονα και κάλυψη των άκρων στη μεσαία γραμμή από Σβάινστάιγκερ και Χεντίρα.  

Η Γερμανία άρχισε να επιβάλλει τον ρυθμό της γύρω στο δεκάλεπτο (κεφαλιά του Φρήντριχ στο δοκάρι, 9΄) και άνοιξε το σκορ στο 19΄ μετά από φοβερό μακρινό σουτ του Σβάινστάιγκερ που απέκρουσε ο Μουσλέρα χωρίς να συγκρατήσει τη μπάλα. Ο επερχόμενος Μύλλερ τελείωσε τη φάση χωρίς δυσκολίες, φτάνοντας τους Βίγια και Σνάιντερ στην πρώτη θέση των σκόρερ με 5 γκολ (1-0). Η πάντα αγωνιστική Ουρουγουάη θα ισοφαρίσει σε λιγότερα από 10΄: εξαιρετικό κλέψιμο από τον Πέρες, πάσα στον Σουάρες ο οποίος βγάζει μόνο τον Καβάνι που πλασάρει αριστοτεχνικά (1-1, 28΄). Η μεγάλη ευκαιρία του α΄ ημιχρόνου θα είναι λατινοαμερικάνικη, αλλά ο Σουάρες σουτάρει λίγο άουτ (41΄). Το β΄ μέρος ξεκινά με τον ίδιο τρόπο (ευκαιρία των Ουρουγουανών που χάνει ο Σουάρες) και στο 51΄ η Σελέστε μπαίνει μπροστά στο σκορ. Εκπληκτική ενέργεια του Αρέβαλο (κλέψιμο, δύσκολο κοντρόλ, 1-2 κι έπειτα σέντρα στην περιοχή) που βρίσκει τον Φορλάν. Το αστέρι των Τσαρρούας πιάνει ένα υπέροχο σκαστό βολέ που στέλνει τη μπάλα στα δίχτυα του Μπουττ (1-2) και τον εαυτό του στα 5 γκολ και την πρώτη θέση των σκόρερ του ΠΚ μ’ όλη την παλιοπαρέα. Αντί, όμως, να προσπαθήσει να διαφυλάξει το σκορ, η Ουρουγουάη δεν θα κλειστεί και θα το πληρώσει γρήγορα. Σέντρα του Μπόατενγκ, τραγική έξοδος του Μουσλέρα που βρίσκει αέρα κι ο Γιάνσεν με γυριστή κεφαλιά ισοφαρίζει (2-2, 56΄). Η Σελέστε θα αντέξει ως το 65΄ περίπου. Μετά από το σημείο αυτό είναι τόσο κουρασμένη που οι Γερμανοί παίρνουν τον απόλυτο έλεγχο του παιχνιδιού και χάνουν διαρκώς ευκαιρίες. Το γκολ της νίκης θα το πετύχουν στο 81΄, μετά από κόρνερ και σύγχυση στην περιοχή των Ουρουγουανών, χάρη σε κεφαλιά του Χεντίρα (3-2). Ακόμη και με τις ελάχιστες δυνάμεις που της απέμεναν η Σελέστε θα ψάξει την ισοφάριση: στο τρίτο λεπτό των καθυστερήσεων κερδίζει ένα φάουλ σε εξαιρετικά ευνοϊκή θέση. Ο μέγας Φορλάν θα βάλει όλη τη μαεστρία του, αλλά το δοκάρι θα αρνηθεί να ικανοποιήσει το αίτημα για παράταση! Ακόμη κι έτσι, ήταν ένας θεαματικός αγώνας με δύο ομάδες που παίζουν επιθετικά και κυνηγούν το γκολ [Γερμανία-Ουρουγουάη 3-2 (1-1)]. Δύο ομάδες που δίκαια κέρδισαν τις εντυπώσεις. Και παράλληλα ένας αγώνας σύμβολο της αναγνώρισης και της καταξίωσης του ποδοσφαιριστή που θεωρούμε ότι υπήρξε πράγματι ο καλύτερος του νοτιοαφρικανικού Μουντιάλ, άσχετα αν η ομάδα του τερμάτισε τέταρτη.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο της Νότιας Αφρικής τελείωσε, όχι όμως και η ζωή του ιστολογίου. Απομένουν αρκετά πράγματα για να συζητήσουμε, όπως επίσης κι ένας απολογισμός της διοργάνωσης από διάφορες απόψεις. Κι έπειτα; Τελικά ΠΚ, καλά να είμαστε όλοι, θα ξανάχουμε σε 4 χρόνια. Πολύς καιρός. Ευρωπαϊκό σε δύο. Και πάλι ο χρόνος που μεσολαβεί δεν είναι λίγος. Ποδοσφαιρική επικαιρότητα θα συνεχίσει να υπάρχει. Και η σκέψη μετατροπής του βήματος αυτού σε «διαρκές» ποδοσφαιρικό ιστολόγιο, που θα ανανεώνεται εκ παραλλήλου με το ιστορικής θεματολογίας «Ιστολόγιο του Ρογήρου», μου φαίνεται εξαιρετικά δελεαστική. Σε κάθε περίπτωση και παρά την κούραση που συνεπαγόταν η ενημέρωση ενός δεύτερου ιστολογίου σε μια ιδιαίτερα βεβαρημένη χρονική περίοδο από άποψη φόρτου εργασίας, το εγχείρημα μου προσέφερε ιδιαίτερη χαρά. Κυρίως χάρη στη, μικρή ίσως αλλά πάντως εκλεκτή, παρέα που δημιουργήθηκε! Ένα μεγάλο ευχαριστώ λοιπόν σε όλους τους σχολιαστές και τους αναγνώστες αυτού του ιστολογίου! Η διαμόρφωση του χαρακτήρα του οφείλεται πρωτίστως σ’ αυτούς. Και τί άλλο; Συνεχίζουμε! Αρκεί να μη χρειαστεί να σπαταλήσουμε όλες μας τις δυνάμεις συζητώντας για τιτανομαχίες Μποροβήλου-Τσακίρη-Κανελλόπουλου ή για το νέο «αλβανικό έπος»…              

Άσμα ηρωϊκό (αλλά όχι πένθιμο) για τη Σελέστε

Ίσως είναι άδικο για τη νικήτρια του χτεσινού ημιτελικού, η οποία, όπως και να το κάνουμε, δεν έκλεψε την πρόκρισή της στον τελικό, αλλά θα προτιμήσουμε να αφιερώσουμε τη σημερινή ανάρτηση στην ηττημένη Ουρουγουάη. Αυτή τη μικρή χώρα της Νότιας Αμερικής, με τα μόλις 3,5 εκατομμύρια πληθυσμό, την πιο ευρωπαϊκή – μαζί με την «αδελφή» από άποψη σύνθεσης πληθυσμού και νοοτροπίας Αργεντινή – ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής, μια χώρα με την οποία (από σύμπτωση;) μοιραζόμαστε το ίδιο εθνικό σύνθημα (Libertad o Muerte), η οποία έχει ως Πρόεδρο έναν πρώην Τουπαμάρο  που πέρασε χρόνια στις φυλακές (Χοσέ Μούχικα), αλλά είναι φανατικός ποδοσφαιρόφιλος και φυσικά οπαδός της Σελέστε. Χώρα που είχε να επιδείξει (τουλάχιστον μέχρι να τη χτυπήσει η παγκόσμια οικονομική κρίση) ρυθμούς ανάπτυξης που πλησίαζαν το 10 %. Πρωτίστως, μια χώρα απόλυτα ποδοσφαιρική με μεγάλες στιγμές δόξας, έστω κι αν αυτές ανάγονται πια στο απώτερο παρελθόν της Ιστορίας του Ποδοσφαίρου (οι κατακτήσεις των ΠΚ του ’30 και του ’50).

Η τωρινή γενιά κατάφερε να ισοφαρίσει τουλάχιστον την τελευταία μεγάλη επιτυχία (την 4η θέση στο Μεξικό) μολονότι ξεκίνησε με τις πιο αντίξοες συνθήκες και προβλέψεις. Θυμίζουμε ότι η Ουρουγουάη τερμάτισε μόλις 5η στους προκριματικούς της Ν. Αμερικής και για να κερδίσει τη συμμετοχή της στο νοτιοαφρικανικό Μουντιάλ χρειάστηκε να δώσει αγώνες μπαράζ με την Κόστα Ρίκα, 4η στους προκριματικούς της ζώνης Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής (1-0 στο Σαν Χοσέ, 1-1 στο Μοντεβιδέο). Χωρίς συνολικά το υλικό της να είναι εξαιρετικό ευτύχησε να διαθέτει: έναν εμπειρότατο και ικανό τεχνικό (Όσκαρ Ταμπάρες), μερικούς παίκτες μεγάλης κλάσης (Λουίς Σουάρες, Ντιέγκο Λουγκάνο και φυσικά τον ηγέτη της Ντιέγκο Φορλάν), αλλά και δέσιμο συνόλου, στο πλαίσιο του οποίου όλοι οι παίκτες προσπάθησαν να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους, ομαδικότητα και πειθαρχία και, βέβαια, εξαιρετικό κλίμα στο εσωτερικό της. Κατορθώνοντας (αήττητη και δίχως να έχει δεχτεί γκολ) να εξασφαλίσει την πρώτη θέση στον όμιλό της, απέκτησε το δικαίωμα σε ένα βατό πρόγραμμα που φαινόταν να οδηγεί στα ημιτελικά. Το συμβόλαιο αυτό η Σελέστε το εκπλήρωσε, παρά τις δυσκολίες που συνάντησε στην πορεία. Ο ημιτελικός απέναντι στους Ολλανδούς ήταν κάτι διαφορετικό. Κουβαλώντας την κούραση της πρόκρισης στα πέναλτυ κατά της Γκάνας, έχοντας τιμωρημένους τον σέντερ φορ της Σουάρες και τον αριστερό της μπακ Φουσίλε, τραυματισμένο τον αρχηγό Λουγκάνο, αλλά και τον μέσο Λοντέιρο, η Ουρουγουάη δεν είχε αντικειμενικά πολλές ελπίδες κόντρα σε μια ομάδα με περισσότερους παίκτες αξίας. Παρ’ όλα αυτά, η αγωνιστικότητα και το πνεύμα αυταπάρνησης που διακρίνουν τους Τσαρρούας αποτελούσαν εγγύηση ότι οι Λατινοαμερικάνοι θα πάλευαν σκληρά ακόμα και για τις λιγοστές πιθανότητες πρόκρισης στον τελικό.  

Ο Ταμπάρες προσπάθησε να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το υλικό που είχε στη διάθεσή του. Προτίμησε να κατεβάσει τους Καβάνι και Φορλάν ως επιθετικό δίδυμο, μολονότι γνώριζε ότι προωθώντας τον Φορλάν σε θέση φορ η ομάδα στερείται μεγάλο μέρος από τις επιτελικές υπηρεσίες που μπορεί να της προσφέρει. Ήξερε, όμως, ότι η άλλη εναλλακτική λύση (η χρησιμοποίηση του Αμπρέου από την αρχή του αγώνα) ενείχε τον κίνδυνο να αλλοιώσει τον τρόπο ανάπτυξης της ομάδας, καθώς η παρουσία του υψηλόσωμου φορ θα παρωθούσε τους συμπαίκτες του σε βαθιές, ψηλές μπαλιές και σέντρες που δύσκολα θα προβλημάτιζαν τους Ολλανδούς. Επαναφέροντας τον Άλβαρο Περέιρα στη βασική ενδεκάδα ως αριστερό χαφ και μεταφέροντας τον Πέρες σε θέση δεξιού μέσου, ο Ταμπάρες επιχείρησε να γεμίσει τα άκρα, τον χώρο δηλαδή που χρησιμοποιούν τα βασικά ατού της ολλανδικής ομάδας. Με το ίδιο σκεπτικό και αντί του τιμωρημένου Φουσίλε έβαλε αριστερό μπακ τον Μαρτίν Κάσερες, παίκτη αρκετά ταχύ και με τεχνικές αρετές, ο οποίος είχε χάσει τη θέση βασικού μετά την αποβολή του στο κρίσιμο τελευταίο ματς των προκριματικών κατά της Αργεντινής (0-1) και στον οποίο ανατέθηκε εν μέρει η αποστολή φύλαξης του Ρόμπεν. Όσον αφορά, τέλος, τους αμυντικούς χαφ, πλαισίωσε τον ακούραστο και ευφυή Αρέβαλο με τον Γκάργκανο, το μηχανάκι αυτό της Νάπολι, προκειμένου να μη χάνεται ούτε μισό μέτρο στον χώρο άμυνας/ ανάκτησης κατοχής της μπάλας.

Στο στρατόπεδο των Οράνιε, ο Φαν Μαρβέικ δεν άλλαξε τίποτε στο σύστημά του (4-2-3-1), παρά μόνο τα πρόσωπα που έπρεπε να αντικαταστήσει (λόγω τιμωριών και τραυματισμών). Δηλαδή επιστροφή του Ματέισεν στο κέντρο της άμυνας, αντικατάσταση του τιμωρημένου Φαν Ντερ Βιλ στο δεξί άκρο της άμυνας από τον Μπουλαρούζ και του, επίσης τιμωρημένου, δεύτερου αμυντικού χαφ Ντε Γιονκ από τον Ντε Ζέου. Το ατού των Οράνιε παρέμενε φυσικά η τριάδα των μεσοεπιθετικών (Σνάιντερ στο κέντρο και Ρόμπεν, Κέυτ στα άκρα). Ερωτηματικό; Το πώς θα ανταποκρινόταν μια άμυνα με νέα πρόσωπα, κατά μείζονα λόγο όταν η αμυντική λειτουργία της ομάδας δεν ήταν ακριβώς υποδειγματική στα προηγούμενα παιχνίδια. 

Στο πρώτο τέταρτο του ημιτελικού του Κέηπ Τάουν τα σχέδια του Ταμπάρες φαίνεται να πετυχαίνουν. Η πίεση που ασκούν οι Ουρουγουανοί φαίνεται να έχει μπλοκάρει τους Οράνιε. Εντούτοις, το φαβορί θα ανοίξει το σκορ στο 18΄ και μάλιστα με σχετικά απροσδόκητο τρόπο: ένα φοβερό σουτ του Φαν Μπρόνκχορστ από σχεδόν 40 μέτρα, που θα καταλήξει στο παραθυράκι της εστίας του Μουσλέρα (1-0) [όσοι μιλήσαμε για προσβολή της αισθητικής αναφερόμενοι στην εικόνα της πανηγυρίζουσας Μέρκελ δεν είχαμε υπόψη μας την περίπτωση του Πρίγκιπα Γουλέλμου-Αλέξανδρου των Κάτω Χωρών και της πριγκιπικής συζύγου του – και κόρης του… Υπουργού Γεωργίας του Βιντέλα]. Πρέπει να περάσει το ημίωρο για να δούμε τη Σελέστε να ανασυντάσεται, να αποκτά τον έλεγχο του παιχνιδιού και να αρχίσει να επιδιώκει την ισοφάριση δημιουργώντας ουσιαστικούς κινδύνους (μια υποψία πέναλτυ στο 31΄, όταν ο Φαν Μπρόνκχορστ κατεβάζει τον Καβάνι ενώ περιμένουν σέντρα/ μια επέλαση του Καβάνι που δέχεται τη μπάλα μόνος προς το άκρο της ολλανδικής περιοχής, αλλά αργεί και κλείνεται στο 34΄). Τη λύση τη δίνει και πάλι η ιδοφυία του Φορλάν, ο οποίος, στο 41΄, αποφεύγει τον προσωπικό αντίπαλό του και σουτάρει εξαιρετικά πολύ έξω από την περιοχή. Ο Στεκέλενμπυρχ ίσα που αγγίζει τη μπάλα, αλλά δεν κατορθώνει να αλλάξει την πορεία της προς το βάθος της εστίας του (1-1).

Το α΄ ημίχρονο τελειώνει ισόπαλο και το β΄ ξεκινά με τον ίδιο τρόπο: η Ουρουγουάη μέχρι το 60΄ δείχνει να έχει μπλοκάρει την επιθετική ορμή των Ολλανδών και να απειλεί την όχι και τόσο σίγουρη άμυνά τους (ευκαιρία του 50΄ με τη διείσδυση του Καβάνι, όταν σώζει μπροστά στο τέρμα ο Φαν Μπρόνκχορστ). Μετά την ώρα παιχνιδιού τα πράγματα αλλάζουν: η Ολλανδία πιέζει όλο και περισσότερο, η Ουρουγουάη δείχνει σημάδια κούρασης. Στο 69΄ η ολλανδική υπεροχή φέρνει καρπούς: ο Σνάιντερ σουτάρει με φάλτσο στο ύψος της περιοχής, ενώ ο Φ. Πέρσι, από ελεγχόμενη θέση οφσάιντ, απασχολεί έναν αμυντικό, κλείνει το οπτικό πεδίο του Μουσλέρα και σχεδόν αγγίζει τη μπάλα που γλείφοντας το δικάρι καταλήγει στα δίχτυα της Σελέστε (2-1). Οι Ολλανδοί ξέρουν ότι έχουν την ευκαιρία να τελειώσουν το παιχνίδι και επιμένουν. Τρία λεπτά αργότερα σε σέντρα του Κέυτ ο Ρόμπεν με κεφαλιά κάνει το 3-1.  Οι Τσαρρούας είναι πια απογοητευμένοι. Η είσοδος του Αμπρέου στο παιχνίδι δεν φαίνεται να αλλάζει την κατάσταση. Στο 85΄ ο Ταμπάρες αποσύρει τον Φορλάν. Η κίνηση μοιάζει με παραδοχή της ήττας (αν και σήμερα θα διαβάσουμε ότι ο Φορλάν αγωνίστηκε τραυματίας). Παρά τις αντιξοότητες, η Ουρουγουάη θα παλέψει για ό,τι καλύτερο μέχρι τέλους. Μόλις έχουμε μπει στις καθυστερήσεις και μέσα από την περιοχή, αλλά μαρκαρισμένος, ο Μάξι Περέιρα με ένα διαβολεμένα φαλτσαριστό σουτ μειώνει το σκορ (3-2). Στα 3΄-4΄ που θα παιχτούν ακόμη η Σελέστε θα κυνηγήσει την ισοφάριση, χωρίς επιτυχία. Ακόμη κι έτσι έχει κερδίσει τη συμπάθεια του κοινού με την υπερπροσπάθεια που κατέβαλε. Sabremos cumplir. Πράγματι! [Ολλανδία-Ουρουγουάη 3-2 (1-1)].

Όσο για την Ολλανδία, πέτυχε τον στόχο της, έστω και με δυσκολίες και ετοιμάζεται να δώσει τον τρίτο τελικό της σε ΠΚ (και τον πρώτο στον οποίο δεν θα έχει να αντιμετωπίσει τη διοργανώτρια χώρα). Με μια ομάδα σαφώς κατώτερη της μεγάλης της δεκαετίας του ’70 ή και εκείνης της εποχής Φαν Μπάστεν, πέτυχε εκεί που προκάτοχοί της με μεγαλύτερο ταλέντο απέτυχαν. Εύσημα, συνεπώς, και στον Φαν Μαρβέικ που κατάφερε να οργανώσει σε πειθαρχημένο (για τα ολλανδικά δεδομένα εξυπακούεται) σύνολο τα εγώ των παιχτών του. Εύσημα και στα μεγάλα ονόματα της ομάδας που στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων (Ρόμπεν, Κέυτ, Σνάιντερ, Φαν Μπόμμελ και, ειδικά στο χτεσινό παιχνίδι, Φαν Μπρόνκχορστ).

Όχι άλλα ύποπτα κλισέ: Πέρα από την ομολογημένη συμπαθειά μου προς τις ομάδες της Λατινικής Αμερικής, η προνομιακή παρουσίαση της ηττημένης Ουρουγουάης οφείλεται και σ’ έναν άλλο συναφή λόγο. Το γεγονός ότι έχω πια κουραστεί με ορισμένα στερεότυπα που επιβιώνουν σε πείσμα της πραγματικότητας και ειδικά του μύθου για το «σκληρό και αντιαθλητικό» παιχνίδι των Λατινοαμερικάνων, σε αντίθεση με το φαιρ-πλέυ των Ευρωπαίων (Βόρειων και Δυτικών εννοείται). Από την προσεκτική παρατήρηση του σύγχρονου ποδοσφαίρου κατά τις τελευταίες δεκαετίες συνάγεται ότι δεν υπάρχει ουσιαστική διαφοροποίηση στο θέμα αυτό μεταξύ Λατινοαμερικάνων και Ευρωπαίων ποδοσφαιριστών (που άλλωστε αγωνίζονται συνήθως στα ίδια, ευρωπαϊκά πρωταθλήματα). Τί είναι αυτό που κάνει τον μέσο Ευρωπαίο φίλαθλο να διαιωνίζει ένα μύθο (που βασίζεται στην επίκληση μεμονωμένων περιστατικών του παρελθόντος που η σημασία τους γιγαντώθηκε) και ξαφνικά να χαρακτηρίζει τους παίκτες που εξυμνεί όταν αγωνίζονται με τα χρώματα του συλλόγου του ως «δρεπανηφόρα άρματα», «σκοτώστρες» και «ζώα» όταν αυτοί φοράνε τη φανέλα της εθνικής τους; Στην πιο ευγενική εκδοχή, το στερεότυπο οφείλεται σε μια θεμελιώδη παρεξήγηση που εκφράζει μια αντιπαράθεση κουλτούρας και αντιλήψεων γύρω από τον αθλητισμό, το αγωνιστικό πνεύμα και τη διεκδίκηση της νίκης. Μια σύγκρουση πολιτισμών, έστω και κατά πολύ αμβλυμένη. Στην πιο σκοτεινή εκδοχή του, όμως, ο μύθος εδράζεται σε μια ρατσιστική (ενίοτε αποικιοκρατικού χαρακτήρα) νοοτροπία των Ευρωπαίων. Και μη νομίσετε ότι ο άξονας της αντιπαράθεσης Βορρά-Νότου λειτουργεί μόνο σ’ αυτό το πλαίσιο. Υπάρχει και η ενδοευρωπαϊκή εκδοχή του, όπου τα θύματα των στερεοτύπων είναι βέβαια οι Μεσογειακοί (και κυρίως οι πιο αξιόμαχοι και διεκδικητικοί από αυτούς, δηλαδή οι Ιταλοί).

Η προκατάληψη εκδηλώθηκε «μεγαλειωδώς» με αφορμή το χέρι του Σουάρες στο τελευταίο λεπτό της παράτασης του παιχνιδιού με τη Γκάνα. Ο αγγλικός και ο γαλλικός τύπος είναι γεμάτοι με άρθρα δημοσιογράφων και επιστολές οργισμένων αναγνωστών που στηλιτεύουν την ενέργεια του Ουρουγουανού φορ και κοκκινίζουν τάχα μου με την «ελάχιστη» κατ’ αυτούς τιμωρία που του επιβλήθηκε. Κατά τη γνώμη μου και πάλι μίλησε ο λανθάνων ρατσισμός (όταν τα χέρια είναι ευρωπαϊκά ή έστω ανήκουν σε Λατινοαμερικάνο με υψηλή εμπορική αξία και αντίστοιχη επικοινωνιακή εικόνα, τότε είναι ευστροφία και ορθολογισμός, χέρι θεού ή jogo bonito). Σε αντίθετη περίπτωση… ΟΚ, να λυπηθούμε όλοι που αποκλείστηκε η Γκάνα (εδώ παίζει το ξεκάρφωμα/ αντιρατσιστική αντίδραση του Ευρωπαίου φιλάθλου). Πώς όμως να δεχτώ ότι ο Σουάρες και η Ουρουγουάη δεν τιμωρήθηκαν αρκετά; Ο παίχτης αποβλήθηκε, η ομάδα του στερήθηκε τη βοήθειά του και στον επόμενο κρισιμότατο αγώνα, ενώ η παράβαση τιμωρήθηκε και με πέναλτυ, άρα υψηλότατη πιθανότητα μετουσίωσης της ποινής σε τέρμα. Τί ζητάνε αυτοί που λένε ότι πρέπει να… αλλάξουν οι κανονισμοί; Να τιμωρείται όποιος υποπίπτει σε τέτοια παράβαση (που στο κάτω κάτω δεν έθεσε σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα κάποιου) με 200 αγωνιστικές; Ή να μετρά γκολ σε τέτοιες περιπτώσεις; Ποιός έχει αλήθεια παρανοήσει το πνεύμα του παιχνιδιού;

Άλλωστε το είδαμε και χτες. Ο μακράν αντιαθλητικότερος ποδοσφαιριστής που αγωνίστηκε δεν ήταν φυσικά Ουρουγουανός, αλλά Ολλανδός. Ο συνήθης ύποπτος Φαν Μπόμμελ. Αυτός που όσο μεγάλο ποδοσφαιρικό ταλέντο και ευφυία διαθέτει, άλλο τόσο «βρόμικα» μέσα χρησιμοποιεί. Κλαδέματα, κατά κόρον χρήση φάουλ που δεν σφυρίζονται, λεκτικός εκφοβισμός αντιπάλων και διαιτητή. Και ταυτόχρονα είναι τόσο γοητευτικός που χαίρει απόλυτης ασυλίας. Στο 42΄ κλαδεύει τον Καβάνι που φεύγει μόνος του προς το τέρμα. Ουδεμία επιδίωξη να βρει μπάλα. Απόλυτη σκοπιμότητα στο φάουλ για να μη βρεθεί η ομάδα του σε δύσκολη θέση. Ούτε τιμωρία (καμία κίτρινη δεν βγήκε), ούτε ηθική κατακραυγή! Κάποια στιγμή προς το τέλος κλαδεύει άγαρμπα τον νεοεισελθόντα Σεμπαστιάν Φερνάντες. Και μόλις σηκώνεται τον αρχίζει στα μπινελίκια και στις χειρονομίες! Και πάλι καμία κίτρινη. Και σήμερα καμία αναφορά στον τύπο. Και δεν λέω να σταυρώσουμε τον κάθε Φαν Μπόμμελ. Απλά να μην κατευθύνουμε επιλεκτικά την «οργή» μας. Και… να εγκαταλείψουμε τις προκαταλήψεις μας, όσο αυτό είναι δυνατό.

Σε λίγη ώρα ξεκινά ο δεύτερος ημιτελικός. Η δυναμικότητα των ομάδων, η κατάστασή τους, η αξία του πλούσιο υλικού τους οδηγούν πάλι στο… κλισέ του πρόωρου τελικού. Αυτή τη φορά οι ισορροπίες έχουν αλλάξει σε σχέση με τον τελικού του Ευρωπαϊκού πριν από δύο χρόνια. Η Γερμανία έχει παίξει το πιο πειστικό, το πιο ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο στη διοργάνωση. Είναι πλήρης, γεμάτη ταλέντο, φορμαρισμένη, καλά προετοιμασμένη, με ικανό προπονητή. Το μόνο ουσιαστικό της πρόβλημα είναι η (πολύ σημαντική) απουσία του Μύλλερ (και… η «πρόβλεψη» του Πάουλ, του χταποδιού του ενυδρείου του Ομπερχάουζεν που τούτη τη φορά διάλεξε το κουτί με τα χρώματα της Ισπανίας). Η Ισπανία έχει δυσκολευτεί περισσότερο, δεν έχει πείσει και τόσο, αλλά έχει σπουδαίες μονάδες στο κέντρο και ταυτόχρονα τον πιο φορμαρισμένο επιθετικό. Το κλειδί ίσως είναι η άμυνά της: αν οι δύο ακραίοι (και κυρίως ο Ράμος) τα πάνε πολύ καλά και συμμετέχουν και στην επιθετική ανάπτυξη, το κεντρικό δίδυμο προκαλεί πολλές ανησυχίες. Ειδικά ο τόσο υπερτιμημένος και δυνάμει γκαφατζής Πουγιόλ. Αν η Ισπανία θέλει να αντέξει, οι κεντρικοί της αμυντικοί πρέπει να ανεβάσουν απόδοση. Ακόμη, η Ισπανία δεν πρέπει να πέσει στην παγίδα να βγάλει από την ενδεκάδα έναν επιθετικό (ας πούμε τον ανασφαλή ντεφορμέ Τόρρες) για να χωρέσει ένα ακόμη προικισμένο παίχτη στο κέντρο (εν προκειμένω τον Φάμπρεγκας). Αν ο Βίγια μείνει μόνος στην επίθεση, χωρίς παρτενέρ που θα του ανοίγει χώρους, θα είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικός.

Η Γερμανία είναι το φαβορί. Όχι ακλόνητο όμως…

Edit κατόπιν εορτής: την παραπάνω φράση μου για τον Πουγιόλ την αφήνω ως μνημείο της απερισκεψίας μου. Εκτός κι αν ο Καταλανός σέντερ μπακ πληροφορήθηκε τί του έσυρα και σκίστηκε για να αποδείξει την αξία του (!!!). Προς το παρόν, όμως, απλώς γελάω με τον εαυτό μου. Ο νεαντερτάλειος της Μπάρσα έκρινε τον ημιτελικό.

mea (?) culpa (αλμπισελέστε ρεζιλίκια)

Κάποιοι ίσως και να υποθέσατε ότι η καθυστέρηση ως προς τη συγγραφή του ποστ για τους προημιτελικούς του Σαββάτου να οφειλόταν στην απογοήτευσή μου για τη συντριβή της ομάδας που υποστήριζα σ’ αυτό το Μουντιάλ. Όσο κι αν το αποτέλεσμα με πίκρανε, σας είχα διαβεβαιώσει ότι η ποδοσφαιρική λύπη (κι η αντίστοιχη χαρά) δεν διαρκεί παρά μια νύχτα. Στην πραγματικότητα ήμουν υποχρεωμένος να ασχοληθώ με την κανονική δουλειά μου. Έτσι, έχασα και την ευκαιρία να σκοράρω μετά την καταπληκτική ασίστ που μου έκανε χτες ο φίλτατος Νίκος Σαραντάκος. Έστω και αργά, ας δούμε πώς διαμορφώνεται η κατάσταση στο ΠΚ ενώ μπήκαμε πια στην τελική ευθεία, κι ας προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε όχι τόσο την εξαιρετική εμφάνιση της Γερμανίας (αυτό είναι πιο απλό), όσο το ξεβράκωμα της αγαπητής μου Αλμπισελέστε. Πριν περάσουμε, όμως στο κυρίως πιάτο, ας επισημάνουμε ότι ενώ περιμέναμε (ή τουλάχιστον εγώ περίμενα) ημιτελικούς με έντονα λατινοαμερικάνικο χρώμα, τελικά καταλήξαμε με τρεις ευρωπαϊκές ομάδες και πολύ μεγάλες πιθανότητες να σπάσει η παράδοση που θέλει τις εθνικές της ηπείρου μας να μην έχουν κατακτήσει ποτέ ΠΚ εκτός Ευρώπης. Παράδοξο (αλλά με κριτήριο την προ Μουντιάλ κατάσταση των ομάδων) είναι επίσης το γεγονός ότι η μόνη ομάδα της Λατινικής Αμερικής που έμεινε ζωντανή είναι η Ουρουγουάη, δηλαδή η 5η των προκριματικών της Ν. Αμερικής και τελευταία ομάδα που πήρε το εισιτήριο για τα τελικά. Από τις άλλες τρεις που διεκδίκησαν την πρόκριση (αν και στη περίπτωση της Αργεντινής η χρήση αυτού του ρήματος συνιστά ευφημισμό), αυτή που τελικά την άξιζε περισσότερο ήταν η μαχητική Παραγουάη που έπεσε ηρωϊκά και ίσως και λίγο άδικα. Και για να δω το ποτήρι των προβλέψεών μου μισογεμάτο, ας πω ότι πέτυχα τις 2 στις 4 ντεμιφιναλίστ (Ουρουγουάη, Ισπανία), έχοντας αφήσει φλου το θέμα του θεωρητικού ντέρμπυ Αργεντινής-Γερμανίας και χάνοντας βέβαια τη Σελεσάο. 

Ο αργεντίνικος καρνάβαλος και ο γερμανικός οδοστρωτήρας: Παρά τις προτιμήσεις μου, γνώριζα πολύ καλά ότι μια γερμανική επικράτηση στον αγώνα του Σαββάτου ήταν πολύ πιθανή. Δεν περίμενα όμως με τίποτε την εικόνα που είχε τελικά η αναμέτρηση. Τα κλισέ του στυλ «η καλή μέρα απ’ το πρωί φαίνεται» επιβεβαιώθηκαν για τους Γερμανούς που σκόραραν με την πρώτη ευκαιρία τους στο 3΄: φάουλ του Σβάινστάιγκερ από πλάγια, κάκιστες τοποθετήσεις της αργεντίνικης άμυνας, κεφαλιά του Μύλλερ και 1-0. Η Αργεντινή παγώνει εντελώς, παίζει χωρίς ψυχή και σίγουρα χωρίς καμία οργάνωση παιχνιδιού. Αντί να είναι αυτή που θα κυνηγήσει με πάθος την ισοφάριση, τελικά οι Γερμανοί φτάνουν κοντά στο 2-0 με το σερβίρισμα του Μύλλερ στον Κλόζε που θα σουτάρει άουτ. Λίγο μετά το 30΄, η Αργεντινή συνέρχεται στοιχειωδώς, αποκτά την κατοχή της μπάλας, αλλά αδυνατεί να διασπάσει την αμυντική οργάνωση των Γερμανών. Δεν δημιουργεί καμία πραγματική ευκαιρία, εκτός κι αν θεωρήσουμε τέτοια το ορθώς ακυρωθέν ως οφσάιντ γκολ του Ιγουαΐν στο 36΄ (και ο «σκόρερ» και ο πασέρ Τέβες δεν καλύπτονταν). Β΄ ημίχρονο κι ο Μαραντόνα δεν κάνει καμία διορθωτική κίνηση, παρά τις προφανείς δυσχέρειες που συναντά η ομάδα του. Μέχρι το 65΄ η Αργεντινή κάτι προσπαθεί να κάνει, κρατά τη μπάλα, αλλά είναι φλύαρη και δεν έχει ούτε τώρα κάποια κλασσική ευκαιρία. Η Γερμανία αντιλαμβανόμενη ότι δεν απειλείται βγαίνει στο κυνήγι του δεύτερου γκολ και αποκαλύπτει μεγαλοπρεπώς τη γύμνια της αργεντίνικης άμυνας. 67΄: ατομική προσπάθεια του Μύλλερ, πάσα στον Ποντόλσκι που σερβίρει αριστουργηματικά στον Κλόζε κι αυτός πλασάρει σε κενό τέρμα. 2-0. Η Αργεντινή καταρρέει αντί να προσπαθήσει να σώσει ό,τι μπορεί απ’ αυτό το παιχνίδι όσο υπάρχει καιρός. Η Αγγλία τουλάχιστον αντέδρασε ψυχωμένα μετά το 0-2 με τους Γερμανούς. Η Αλμπισελέστε, με παίκτες ατομικής αξίας πολύ ανώτερης από αυτήν της αγγλικής, παραδίνεται στις ορέξεις των Γερμανών. 73΄: ο Σβάινστάιγκερ γίνεται Μαραντόνα, ντριμπλάρει όποιον βρει μπροστά του και χαρίζει ένα γκολ στον καλό στρατιώτη Φρήντριχ. 3-0. Ο χρόνος κυλά και οι Αργεντινοί δείχνουν να περιμένουν το σφύριγμα της λήξης. Κάποιες μόνο ατομικές προσπάθειες του χαμένου στο διάστημα Μέσσι ή του Παστόρε που πέρασε σαν αλλαγή δεν καταλήγουν πουθενά. 88΄: νέα ταχύτατη γερμανική αντεπίθεση, Ποντόλσκι, Έζιλ, Κλόζε και γκολ! 4-0. Ο, ανύπαρκτος φέτος στη Μπάγιερν, Κλόζε φτάνει τα 14 γκολ σε τελικές φάσεις ΠΚ και διεκδικεί τον τίτλο του παίκτη με τα περισσότερα γκολ στην ιστορία των τελικών. Λήξη [Γερμανία-Αργεντινή 4-0 (1-0), Κέηπ Τάουν]. Η Γερμανία του Λεβ έκανε άριστα αυτό που ξέρει και μπορεί. Το εξαιρετικό κέντρο της ήλεγξε απόλυτα τον αγώνα και χτύπησε την αντίπαλο όταν έπρεπε. Η επίθεση ήταν και πάλι αξιόπιστη και παραγωγική. Η άμυνα δεν απειλήθηκε ποτέ. Κανείς δεν είδε τις πιθανολογούμενες πριν τον αγώνα αδυναμίες της. Πίσω απ’ όλα αυτά δεν μπορεί παρά να υπάρχει ένας προπονητής που προετοίμασε μεθοδικά την ομάδα του και την καθοδήγησε ευφυώς κατά τη διάρκεια των αγώνων της.

Η Αργεντινή, όμως; Η ομάδα που μέχρι το Σάββατο ήταν ένα από τα μεγάλα φαβορί; Πώς διαλύθηκε σαν ομαδούλα της σειράς; Πώς συνετρίβη χωρίς καν να διεκδικήσει τη νίκη (ή μάλλον ούτε καν μια αξιοπρεπή ήττα); Κάποιες εξηγήσεις υπάρχουν.

1. Η πλήρης αποτυχία της μεσαίας γραμμής: Πριν τον αγώνα ο κύριος προβληματισμός μου αφορούσε το πώς θα ανταποκρινόταν το κέντρο της Αργεντινής στην πρόκληση που συνιστούσε η φοβερή μεσαία γραμμή των Γερμανών με τέσσερις παίχτες που μπορούν να καλύψουν με μεγάλη επιτυχία τόσο τον άξονα όσο και τα άκρα (και εκ των οποίων ο ένας, ο Μύλλερ, φαίνεται να έχει αληθινή ψυχή εξτρέμ). Το πρόβλημα ήταν ότι η αργεντίνικη μεσαία γραμμή ήταν αδύναμη και αριθμητικά και σε ποικιλία παιχνιδιού, από την ώρα τουλάχιστον που ο Μαραντόνα αποφάσισε να χωρέσει στην ενδεκάδα δύο καθαρόαιμους επιθετικούς και τον Μέσσι. Από τους Μάξι, Ντι Μαρία και Μασκεράνο κανείς δεν είναι πραγματικός ακραίος. Επιπλέον η φόρμα τους έδειχνε να υπολείπεται της αντίστοιχης των Γερμανών ομοτίμων τους. Στο τεραίν η πραγματικότητα ήταν ακόμη πιο σκληρή για την Αλμπισελέστε. Κανείς δεν μπόρεσε να δημιουργήσει κινδύνους για τη γερμανική άμυνα. Όταν βρίσκονταν στα άκρα, οι Αργεντίνοι μέσοι έμοιαζαν απομονωμένοι κι ανίκανοι για κάτι δημιουργικό, όταν βρίσκονταν στον άξονα κουτούλαγαν ο ένας με τον άλλο. Όσο για τον Μέσσι, όπως έλεγα και στα σχόλια του προηγούμενο ποστ, απλώς στρογγυλοκάθισε στον θρόνο του Ροναλντίνιο με τα πατατάκια. Κοινώς το πείραμα αξιοποίησης του Μέσσι ως επιτελικού απέτυχε παταγωδώς. Ο Μαραντόνα νόμισε ότι ο Μέσσι ήταν ενσάρκωσή του, όμως ο Λιονέλ δεν είναι τελικά ικανός να παίξει τον ρόλο του δεκαριού. Είναι εξαίρετος ως «9,5», όπως αγωνίζεται με επιτυχία στη Μπαρσελόνα, όπως έπαιζε παλιά ο Ρομπέρτο Μπάτζο στην Ιταλία. Αναγκασμένος να γυρίζει πιο πίσω και να πασχίζει να οργανώσει παιχνίδι αποδείχθηκε απλά ανεπαρκής. Έτσι απλά! Αυτός, ο «καλύτερος παίχτης του κόσμου». Ωστόσο υπήρχε κάτι καταστροφικότερο για την Αργεντινή σ’ αυτήν την αδυναμία των μέσων της. Ήταν απίστευτα λίγοι στα αμυντικά τους καθήκοντα. Κι έτσι άφησαν να ξεγυμνωθούν και τα προβλήματα της άμυνας.

2. Οι μεγάλες αμυντικές αδυναμίες: Μέχρι τώρα συζητούσαμε για τις αδυναμίες της αργεντίνικης άμυνας, αλλά δεν τις είχαμε δει να πληρώνονται στον αγωνιστικό χώρο. Η ομάδα είχε δεχθεί δύο μόνο γκολ που δεν είχαν επηρεάσει καθόλου την εξέλιξη των αγώνων της. Το Σάββατο η άμυνα που παρέταξε ο Μαραντόνα ήταν πραγματικά για λύπηση. Όπως φοβόμουν, ο Οταμέντι αποδείχθηκε ο πιο αδύναμος κρίκος. Δεν έχει ούτε τις εμπειρίες ούτε τις ικανότητες να παίζει σ’ αυτό το επίπεδο. Στη φάση του καθοριστικότατου πρώτου γκολ χάνει εντελώς τον Μύλλερ με το μαρκάρισμα του οποίου ήταν επιφορτισμένος. Ντεμικέλις και Μπουρντίσσο μέτριοι, ο Χάιντσε έπαιζε σαν αριστερό μπακ, ενώ είναι κατά συνθήκη μόνο ακραίος αμυντικός. Αναρωτιέται κανείς τί απέγινε ο Σάμουελ που είχε ξεκινήσει βασικός το Μουντιάλ και πιθανώς θα ήταν πιο αξιόπιστη λύση στο κέντρο της άμυνας. Τι απέγινε ακόμη κι ο Γκουτιέρρες που μεγάλος παίχτης δεν είναι, αλλά τουλάχιστον είναι πραγματικός ακραίος. Και πάνω απ’ όλα αναρωτιόμαστε γιατί ο Μαραντόνα δεν πήρε στην αποστολή τους εμπειρότατους και απείρως πιο αξιόπιστους απ’ όσους έπαιξαν Καμπιάσσο και Τζανέττι.

3. Το είπαμε και πιο πριν, η έλλειψη αληθινών ακραίων, που θα χάριζαν ποικιλία στο παιχνίδι, θα «γέμιζαν» το γήπεδο και θα αποσυμφόριζαν τον άξονα της Αλμπισελέστε.

4. Η απουσία οποιασδήποτε βοήθειας από τον πάγκο: Ειλικρινής, αληθινός, έξω καρδιά και συμπαθής ο μέγας Ντιέγκο, αλλά ενώ έβλεπε σ’ όλο το πρώτο μέρος ότι η ομάδα του έχανε κατά κράτος το παιχνίδι τακτικής δεν τόλμησε καμία διορθωτική κίνηση. Οι αλλαγές χρειάζονταν από το 46΄ τουλάχιστον και δεν έπρεπε να είναι απλώς προσώπων, αλλά κυρίως τακτικής. Ωστόσο αποδείχθηκε ότι ο Μαραντόνα δεν είχε κανένα σχέδιο αντίδρασης για την κακιά ώρα που όπως και να το κάνουμε σε τόσο δύσκολο παιχνίδι ήταν πιθανό να έρθει. Τί θα μπορούσε να κάνει; Να αλλάξει έναν από τους επιθετικούς του, περνώντας τον Αγουέρο ή τον Μιλίτο, μπας και τονώσει την εμπροσθοφυλακή. Να περάσει τον Βερόν που θα οργάνωνε πιο ορθολογικά το παιχνίδι και θα απελευθέρωνε τον Μέσσι, δίνοντάς του την ευκαιρία να προωθηθεί περισσότερο κι έτσι να μικρύνουν οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών. Να δοκιμάσει να γεμίσει ένα άκρο, περνώντας ένα δραστήριο μέσο σαν τον Μπολάττι (ή έστω τον Παστόρε που τον έβαλε σαν αλλαγή μετά το 0-2) ή ακόμη κι έναν ακραίο όπως ο Γκουτιέρρες για τους λόγους που εξηγήθηκαν πιο πάνω. Για να το παίξω μάλιστα και εντελώς προπονητής του καναπέ (με κίνδυνο να γίνω ρόμπα), θα πω ότι μια ενδεχόμενη κίνηση σκακιέρας θα μπορούσε να ήταν η εξής: δύο αλλαγές στο 46΄ με αλλαγή συστήματος. Βερόν και ένας ακόμη μέσος (Μπολάττι, Παστόρε ή Γκουτιέρρες) αντί ενός μέσου (Μάξι ή Ντι Μαρία) κι ενός αμυντικού (κατά προτίμηση του τραγικού Οταμέντι). Προώθηση του Μέσσι, ανάληψη του ρόλου του επιτελικού απ’ τον Βερόν, άμυνα με τρεις, καλύτερη κάλυψη των άκρων και αποφυγή κινδύνων μέσω άσκησης πίεσης πιο ψηλά και ουσιαστικότερης επιθετικής ανάπτυξης. Κι αν μετά το 65΄ το παιχνίδι συνέχιζε να πηγαίνει στραβά αλλαγή ενός προσώπου στην επίθεση.

Προς το παρόν αυτά. Ως οπαδό το μόνο που με κρατάει είναι το όνειρο τροπαίου στο Μαρακανά. Μόνο που αυτό απαιτεί σκληρή δουλειά και πολύ καλύτερο προγραμματισμό. Και, δυστυχώς, τα μηνύματα από τις «μικρές» εθνικές της Αργεντινής δεν είναι επί του παρόντος πολύ αισιόδοξα. Άρα, δεν υπάρχουν εγγυήσεις για φουρνιά ταλέντων που θα αντικαταστήσει αυτούς που ως το 2014 θα έχουν σταματήσει.

Η Παραγουάη αγκαλιά με το θαύμα: Με το κάζο της Αλμπισελέστε αναγκαζόμαστε να αφιερώσουμε λιγότερο χώρο στην αληθινά συγκινητική προσπάθεια της Παραγουάης του «Τάτα» Μαρτίνο που έφτασε πολύ κοντά στο να αποκλείσει την πρωταθλήτρια Ευρώπης [Ισπανία-Παραγουάη 1-0  (0-0), Γιοχάνεσμπουργκ]. Η παρουσία της Παραγουάης, τόσο συνολικά στο ΠΚ αυτό όσο και ειδικά στον προημιτελικό με την Ισπανία, αποδεικνύει πώς μια καλά οργανωμένη και δουλεμένη ομάδα με αγωνιστικό φρόνημα μπορεί να κάνει σπουδαία πράγματα, ιδίως όταν έχει κι έναν αποδεδειγμένα ικανό προπονητή που δεν φοβάται να πειραματιστεί (στον προημιτελικό ξεκίνησαν έξι παίκτες που δεν βρίσκονταν στη βασική ενδεκάδα του προηγούμενου αγώνα) όταν βέβαια έχει βάσιμους λόγους να το πράξει. Με την πίεση που άσκησε ψηλά στο γήπεδο, η ομάδα του Μαρτίνο βραχυκύκλωσε το παιχνίδι των Φούριας Ρόχας για μεγάλο διάστημα του αγώνα. Στο πρώτο ημίχρονο μπορεί η Ισπανία να έχει την κατοχή της μπάλας, αλλά η Παραγουάη είναι αυτή που δημιουργεί τις ουσιαστικότερες ευκαιρίες. Και βέβαια μπορεί να διαμαρτύρεται για τη φάση του γκολ του Βαλντές που ακυρώνεται για οφσάιντ θέσης του Καρντόσο, ο οποίος δεν ακουμπά τη μπάλα στη συγκεκριμένη φάση. Φυσικά, είναι δύσκολο να μιλήσει κάποιος για καταφανή αδικία, γιατί πρόκειται όντως για αμφισβητούμενη φάση. Ωστόσο, υπάρχει πάντα η εντύπωση ότι αν στη θέση της Παραγουάης είχε σκοράρει κάποια μεγάλη ομάδα τότε το γκολ θα είχε μετρήσει.

Το δεύτερο ημίχρονο ξεκινά με τα ίδια χαρακτηριστικά, μέχρι να πραγματοποιηθεί το τρελό σενάριο των δύο φάσεων που σημαδεύουν τον αγώνα. Στο 57΄ ο Πικέ τραβά καθαρά τον Καρντόσο μέσα στην ισπανική μεγάλη περιοχή. Πέναλτυ που εκτελεί με τραγικό τρόπο ο παθών δίνοντας στον Κασίγιας την ευκαιρία να μπλοκάρει τη μπάλα. Δύο λεπτά μετά, επανάληψη της φάσης στην περιοχή της Παραγουάης: πέναλτυ (αυστηρό) για φάουλ του Αλκάρας στον Βίγια. Ο Αλόνσο εκτελεί και σκοράρει, αλλά ο διαιτητής διατάσσει επανάληψη γιατί κάποιος Ισπανός έχει μπει στην περιοχή πριν την εκτέλεση του πέναλτυ. Δεύτερη εκτέλεση, αλλά αυτή τη φορά ο Βιγιάρ αποκρούει. Έρχεται ο Φάμπρεγκας για να σκοράρει, ο Βιγιάρ τον ανατρέπει, ο διαιτητής από τη Γουατεμάλα δεν βλέπει τίποτε, ο Σέρχιο Ράμος ξανασουτάρει για να σώσει στη γραμμή κάποιος αμυντικός (μάλλον ο Μορέλ) βγάζοντας τη μπάλα κόρνερ. Τα λεπτά κυλούν. Οι Ισπανοί πιέζουν όλο και περισσότερο, οι Παραγουανοί δείχνουν να κουράζονται από την υπερπροσπάθεια. Στο 82΄, ο συνήθης ύποπτος, ο Βίγια, θα βάλει την Ισπανία μπροστά στο σκορ μετά από μια επική φάση που ξεκινά με επέλαση του Ινιέστα και πάσα στον Πέδρο που σουτάρει στο δοκάρι. Ο Βίγια παίρνει το «ρημπάουντ» και το σουτ του καταλήγει στα δίχτυα μετά από καραμπόλα από το αριστερό στο δεξί κάθετο δοκάρι του Βιγιάρ! Το παιχνίδι δεν έχει τελειώσει. Η κατάκοπη Παραγουάη δεν έχει πει την τελευταία της λέξη, Τα παίζει όλα για όλα. Στο 89΄ φτάνει μια ανάσα από την ισοφάριση: ο Μπάρριος που έχει μπει αλλαγή ξεφεύγει μόνος προς το ισπανικό τέρμα, ο Κασίγιας σώζει. Από πίσω έρχεται ο Σάντα Κρους, μόνο που αντί να πλασάρει, επιχειρεί να «σκοτώσει» τον Κασίγιας. Ο Ισπανός γκολκήπερ αποκρούει και οι ελπίδες της Παραγουάης σβήνουν. Όχι, όμως, και οι εξαιρετικές εντυπώσεις που άφησε η παρουσία της στο Μουντιάλ. Εύφημος μνεία για την αμυντική λειτουργία της, αλλά και στους αμυντικούς της ατομικά. Κι ακόμη, αξίζουν πολλοί έπαινοι στον Βαλντές που σχεδόν μόνος του τρομοκράτησε για 70΄ λεπτά την ισπανική άμυνα. Όσο για την Ισπανία, κατά κάποιο τρόπο εκπλήρωσε τις συμβατικές της υποχρεώσεις φτάνοντας στα ημιτελικά για πρώτη φορά στην ιστορία της μετά το 1950 και πλέον πηγαίνει για το κάτι επιπλέον. Μπορεί, όμως, να αντισταθεί στη γερμανική επέλαση; Οι ισορροπίες δυνάμεων έχουν αλλάξει σε σχέση με το 2008.      

Αύριο έχουμε τον πρώτο ημιτελικό. Οι Ολλανδοί παρουσιάζονται ως το μεγάλο φαβορί, από άποψη ομαδικών και ατομικών δυνατοτήτων, ονόματος και συγκυριών της δεδομένης χρονικής στιγμής. Η Ουρουγουάη είναι κουρασμένη από τον προημιτελικό με τη Γκάνα, μοιάζει να έχει εξαντλήσει τις δυνατότητές της και να έχει πετύχει με το παραπάνω τους στόχους της. Θα της λείπουν οι δύο τιμωρημένοι, Σουάρες και Φουσίλε, δύο παίκτες σημαντικοί για τη Σελέστε, και, κατά πάσα πιθανότητα, ο τραυματίας αρχηγός της Ντιέγκο Λουγκάνο. Εντούτοις, κανείς δεν πρέπει να παραβλέψει την αγωνιστικότητα της Ουρουγουάης και το εξαιρετικό κλίμα που επικρατεί στην ομάδα. Η τελευταία εκπρόσωπος της Λατινικής Αμερικής θα πουλήσει ακριβά το τομάρι της. Κι οι Ολλανδοί δεν είναι ακριβώς η ομάδα που αποκλείεται να υποτιμήσει τον αντίπαλο. Και θα της λείπουν και αυτής κάποιο τιμωρημένοι (Φαν ντερ Βίλ και Ντε Γιονκ). Η πιθανότητα της έκπληξης είναι μικρή, αλλά δεν μπορεί ποτέ να αποκλειστεί.