Παράξενα κι ασήμαντα

  

Εντάξει, δεν υπάρχει λόγος να σταθείτε στο ενδεχομένως σεξιστικό περιεχόμενο της διαφήμισης. Ας πούμε ότι τη διάλεξα για το αρκετά έξυπνο σλόγκαν της (και φυσικά γιατί το μοντέλο της φωτογραφίας είναι συμπαθέστατο). Επιπλέον, μου φαίνεται σαν ιδανική εισαγωγή σε μια ανάρτηση χωρίς κεντρικό θέμα και χωρίς αξιώσεις σοβαρότητας. 

Χθές και προχθές είχα την ευκαιρία να κοιτάξω με περισσότερη προσοχή το τεύχος του France Football της 1ης Ιουνίου. Η σχέση μου με το εν λόγω περιοδικό διαρκεί πάνω από είκοσι χρόνια κι ομολογώ ότι ειδικά κατά την προ διαδικτύου περίοδο το αντιμετώπιζα ακριβώς όπως έλεγε και το διαφημιστικό σύνθημά του, δηλαδή ως Βίβλο του ποδοσφαίρου. Σήμερα βέβαια οι πληροφορίες του δεν έχουν την ίδια αξία: οποιοσδήποτε μπορεί να βρει με τρία κλικ επαρκή στοιχεία για τη Β΄ Εθνική Αργεντινής ή… Ισλανδίας ή να διαπιστώσει πώς πήγε η τελευταία αγωνιστική του αξιόλογου πρωταθλήματος των νησιών Φίτζι. Σε κάθε περίπτωση, το Φρανς Φουτ παραμένει ένα πολύ ενδιαφέρον έντυπο, με πολύ χρήσιμες αναλύσεις τακτικής ή ρεπορτάζ για το γαλλικό και διεθνές ποδόσφαιρο, αποδεικνύοντας πώς μπορεί να είναι ο αθλητικός τύπος όταν διακρίνεται από σοβαρότητα και επαγγελματισμό. Τέλος πάντων, αυτά συμβαίνουν σε μια χώρα με σχεδόν εξαπλάσιο πληθυσμό από τη δικιά μας, πλην όμως με μία μόνο αθλητική εφημερίδα και ένα εβδομαδιαίο ποδοσφαιρικό έντυπο. Το συγκεκριμένο τεύχος ήταν αυτό με το αναλυτικό αφιέρωμα για το προσεχές Παγκόσμιο Κύπελλο: εκτός από την παρουσίαση εθνικών ομάδων και παικτών, την ανάλυση του τρόπου παιχνιδιού τους και τα απαραίτητα ιστορικά στοιχεία, το περιοδικό είχε, όπως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, και διάφορα παρασκηνιακά, παράξενα κ.ο.κ. Από αυτά διάλεξα κάποια στοιχεία που μου έκαναν εντύπωση. 

Το πρώτο ήταν η αναφορά στους τρεις πιο παράξενους τραυματισμούς που στέρησαν σε ποδοσφαιριστές τη συμμετοχή σε τελική φάση ποδοσφαιρικής διοργάνωσης. Οι δύο πρώτες περιπτώσεις αφορούν το ασιατικό μουντιάλ του 2002 σε Ν. Κορέα και Ιαπωνία. Στο ξεκίνημα της αγωνιστικής περιόδου 2001-2002, ο Μαρτίν Παλέρμο είναι κατά γενική ομολογία ο νέος μεγάλος σέντερ φορ που έχει αναδείξει το αργεντίνικο ποδόσφαιρο. Από το χειμώνα της προηγούμενης περιόδου έχει μεταγραφεί από τη Μπόκα Τζούνιορς στην ισπανική Βιγιαρεάλ, όπου πηγαίνει πολύ καλά, ενώ καλείται τακτικά στην εθνική ομάδα της χώρας του. Μοιάζει βέβαιο ότι θα περιληφθεί στην αποστολή της Αργεντινής για το ΠΚ κι αρκετοί πιστεύουν ότι μπορεί ακόμη και να διεκδικήσει τη θέση του βασικού φορ από τον πολύ Γκαμπριέλ Μπατιστούτα. Είμαστε στο φθινόπωρο, και η Βιγιαρεάλ αντιμετωπίζει στο γήπεδό της τη Λεβάντε για το Κύπελλο Ισπανίας. Ο Παλέρμο σκοράρει και για να το πανηγυρίσει πηγαίνει προς την κερκίδα των φανατικών οπαδών της ομάδας του. Ανεβαίνει σε μια διαφημιστική πινακίδα που είναι στερεωμένη σ’ ένα τσιμεντένιο τοιχείο. Πάνω στους έξαλλους πανηγυρισμούς παίκτη και οπαδών πινακίδα και τοιχάκι υποχωρούν κι ο Παλέρμο βρίσκεται στο έδαφος με κομμάτια τσιμέντου και κάμποσα σώματα οπαδών πάνω του. Το αποτέλεσμα; Συντριπτικό κάταγμα κνήμης και περόνης, έξι τουλάχιστον μήνες αποχή από κάθε αθλητική δραστηριότητα και, φυσικά, τέλος στα όνειρα για συμμετοχή στο ΠΚ. 

Λίγους μήνες αργότερα, λίγο πιο νοτιοδυτικά στην Ισπανία, στη Βαλένθια συγκεκριμένα. Ο βασικός τερματοφύλακας της μεγάλης τοπικής ομάδας (που τις δύο προηγούμενες χρονιές έχει παίξει σε ισάριθμους τελικούς του Τσάμπιονς Ληγκ) και της εθνικής Ισπανίας, ο Σαντιάγο Κανιθάρες, έχει μόλις τελειώσει το μπάνιο του και ετοιμάζεται να παρφουμαριστεί (Κανιθάρες και κοκεταρία είναι έννοιες σχεδόν συνώνυμες). Μόνο που το μπουκάλι με το άρωμα τού πέφτει από τα χέρια. Με τα γρήγορα αντανακλαστικά του ο τερματοφύλακας επιχειρεί να στοπάρει τη… μπάλλα, δηλαδή το γυάλινο μπουκάλι, με το πόδι του. Η κίνηση μπορεί να είναι τέλεια, αλλά ένα γυάλινο μπουκάλι δεν έχει ακριβώς την ίδια επιφάνεια με μια μπάλλα ποδοσφαίρου. Ρήξη αχίλλειου τένοντα. Μουντιάλ τέλος!

Το βραβείο, όμως, του πιο κουλού τραυματισμού, το Φρανς Φουτμπώλ το δίνει σ’ ένα Γάλλο (ελάτε, αυτό δεν είναι ακριβώς σωβινισμός). Σε μια εποχή όχι και τόσο μακρινή, ο Στηβ Μαρλέ ήταν ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους ποδοσφαιριστές. Τον Ιούνιο του 2004, έχει ολοκληρώσει μια πολύ καλή σεζόν με τη Μαρσέιγ (οι Φωκαείς ήταν φιναλίστ του κυπέλλου Ουέφα) και έχει επιλεγεί από τον Ζακ Σαντινί για την αποστολή της εθνικής Γαλλίας που ετοιμάζεται να αγωνιστεί στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Πορτογαλίας. Μόλις έχει παραλάβει την κάρτα διαπίστευσής του και είναι πολύ χαρούμενος. Τόσο που παίζει μ’ αυτήν σαν παιδάκι: τη στριφογυρίζει, την πετά ψηλά για να την ξαναπιάσει. Ενώ επιχειρεί ένα πιο ψαγμένο ζογκλερικό με την κάρτα διαπίστευσης, η γωνία της σφηνώνεται κυριολεκτικά στο μάτι του Γάλλου μεσοεπιθετικού. Ο κερατοειδής γίνεται σμπαράλια. Ο Μαρλέ χάνει τη συμμετοχή του στο τιμημένο Γιούρο 2004. Στους Τρικολόρ δεν πρόκειται να κληθεί ποτέ ξανά.

Τα παραπάνω περιστατικά είναι ίσως παλαβά, αστεία, όμως, όχι. Έχουν πολύ πόνο και ζημίωσαν ιδιαίτερα τη σταδιοδρομία των τριών θυμάτων. Ας δούμε και κάτι λοιπόν που μόνο αστείο μπορεί να θεωρηθεί.

Καταρχάς, ας ξεκαθαρίσω κάτι: στις μεγάλες διοργανώσεις με απασχολεί μόνο το αμιγώς αθλητικό τμήμα τους. Αδιαφορώ… παντάπασι για τελετές έναρξης και λήξης, τις οποίες θεωρώ σπάταλες φαραωνικές γιορτές που κυμαίνονται μεταξύ των μεγαλομανών επιδείξεων τάσεων ολοκληρωτισμού από ανέμπνευστους μιμητές π.χ. της Ρίφφενσταλ και απλού καρακιτσαριού (και, σόρρυ για το απόλυτο της άποψης, δεν εξαιρώ καμία τελετή από τους παραπάνω χαρακτηρισμούς… το πιάσατε το υπονοούμενο, φαντάζομαι). Τέλος πάντων, θέμα μας δεν είναι οι τελετές (έτσι κι αλλιώς στα ΠΚ ποδοσφαίρου είναι τουλάχιστον πιο μαζεμένες), αλλά μια άλλη έκφανση του συνδυασμού πανηγυριού και μάρκετινγκ, δηλαδή οι διάφορες μασκότ των ΠΚ ποδοσφαίρου. Από το 1966 και πέρα, κάθε διοργάνωση έχει (δυστυχώς;) και τη μασκότ της. Εννοείται πως πριν δω το αφιέρωμα του περιοδικού δεν θυμόμουν παρά ελάχιστες από αυτές της μασκότ. Δεν θυμόμουν καν τη μασκότ του τελευταίου ΠΚ, αυτού της Γερμανίας (θα καταλάβετε από τη φωτό το γιατί). Στη μνήμη μου είχα κρατήσει τον Ναρανχίτο, το πορτοκάλι-ποδοσφαιριστή του ισπανικού μουντιάλ και το τρίχρωμο φουτουριστικό πολύσπαστο που μας είχε παρουσιάσει το Ιτάλια Νοβάντα. Και τα δύο, τα θυμόμουν μάλλον συμπτωματικά. Οι μασκότ διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: αυτής του απόλυτου κλισέ με ή χωρίς τάσεις γελοιότητας (η πρώτη από όλες, ο Γουίλι ο λιονταράκης του αγγλικού ΠΚ το 1966, ο Γκαουτσίτο της Αργεντινής το ’78, ο μουστακαλής πράσινη πιπεριά με σομπρέρο του μεξικάνικου μουντιάλ το ’86) και εκείνης του απόλυτου ανοσιουργήματος. Στην τελευταία κατηγορία συγκαταλέγονται αναμφίβολα: τα τρία διαβολικά που μας παρουσίασαν το 2002 Κορεάτες και Γιαπωνέζοι (οι Νικ, Άτο και Καζ, αν ενδιαφέρεστε να μάθετε τα ονοματάκια τους), το δίδυμο-ύμνος του κιτς (οι Τιπ και Ταπ του δυτικογερμανικού ΠΚ το ’74) και φυσικά η μασκότ του 2006, ο ανυπέρβλητος Γκολέο VΙ. Η μασκότ αυτή ήταν ένα λιοντάρι με κεφάλι που έφερνε λιγάκι προς καμήλα, το οποίο είχε τάσεις να γίνει επιδειξίας (δεν φορούσε σορτσάκι) και κρατούσε μια εξίσου κιτς χαμογελαστή μπάλλα. Όπως σημειώνει το Φρανς Φουτ, η εταιρία που διέθετε αυτό το καλόγουστο κουκλάκι στο εμπόριο κήρυξε πτώχευση πριν την έναρξη του ΠΚ της Γερμανίας, γεγονός όχι άσχετο με την «επιτυχία» του Γκολέο. Τελικά, είναι απορίας άξιο πώς ένας λαός που χάρισε στην ανθρωπότητα τον Γκαίτε, τον Σίλλερ και τον Μπετόβεν θα μπορούσε να παρουσιάσει τόσο κακόγουστα δημιουργήματα, που μπορούν να συγκριθούν μόνο με κάποιες ενδυματολογικές προτάσεις όπως είναι ο συνδυασμός σαγιονάρας με αθλητική κάλτσα ή τα κατακόκκινα σακκάκια των παρουσιαστών της γερμανικής τηλεόρασης. Εύλογα θα μου απαντήσετε ότι αυτή δεν είναι η μόνη αντίφαση, είτε μιλάμε για τους Γερμανούς είτε για οποιονδήποτε λαό επί της γης. Και θα σταματήσουμε εδώ τη συζήτηση.

Φέτος, πάντως, το μενού έχει Ζακούμι (ΖΑ, όπως Ζάουντ Άφρικα, όπως είναι η ονομασία της χώρας στα  άφρικάανς, τη γλώσσα δηλαδή που μιλούν οι Νοτιοαφρικανοί απόγονοι των Ολλανδών αποίκων, και Κούμι, που σημαίνει 10 – όπως 2010 – σε αρκετές από τις επιχώριες γλώσσες της Ν. Αφρικής). Ο Ζακούμι είναι μια λεοπάρδαλη με πράσινα μαλλιά που παραπέμπουν (η μορφή, όχι το χρώμα τους) σε χαίτη λιονταριού. Εσείς θα αποφασίσετε αν αυτό το υβρίδιο μπορεί να θεωρηθεί σχετικά καλόγουστο. Με όλα αυτά, όμως, που έχουν δει τα μάτια μας, μάλλον δεν πρόκειται και για τη χειρότερη μασκότ όλων των εποχών..

.