Μια άλλη 17η Νοεμβρίου – Γαλλική τραγωδία σε δύο πράξεις

Ο Εμίλ Κοσταντίνοφ χαρίζει τη νίκη και την πρόκριση στη Βουλγαρία

Μετά από μέτρια εμφάνιση στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου του 1992, η οποία οφειλόταν στο επιφυλακτικό και υπέρμετρα αμυντικογενές παιχνίδι της, η Γαλλία έχει δύσκολη αποστολή προκειμένου να προκριθεί στην τελική φάση του Μουντιάλ των ΗΠΑ. Κληρώνεται σε έναν ανταγωνιστικό όμιλο με κύριους αντιπάλους την ισχυρή Σουηδία και τη Βουλγαρία, η οποία ναι μεν προέρχεται από μακρά περίοδο ποδοσφαιρικής μετριότητας, πλην όμως διαθέτει στις τάξεις της μια πλειάδα αστέρων που διαπρέπουν αγωνιζόμενοι στους μεγαλύτερους ευρωπαϊκούς συλλόγους (Στόιτσκοφ, Πένεφ, Κοσταντίνοφ, Μπαλάκοφ κ.ά.). Τον όμιλο συμπληρώνουν η παρηκμασμένη πλέον Αυστρία και οι θεωρητικά αδύναμες εθνικές της Φινλανδίας και του Ισραήλ.

Η ομάδα του Ζεράρ Ουγέ ξεκινά τα προκριματικά με εντυπωσιακό τρόπο. Τελικά, δύο αγωνιστικές πριν από την ολοκλήρωση της προκριματικής φάσης βρίσκεται στην πρώτη θέση του ομίλου, μπροστά από τη Σουηδία και σε απόσταση ασφαλείας από τη Βουλγαρία. Για να σφραγίσει το εισιτήριο για την Αμερική χρειάζεται απλώς μια ισοπαλία στα δύο παιχνίδια που απομένουν, παιχνίδια τα οποία έχει στην έδρα της.

Για να είμαστε ειλικρινείς, στις αρχές Οκτωβρίου του 1993 κανένας άνθρωπος στη Γαλλία δεν πιστεύει ότι υπάρχει περίπτωση οι τρικολόρ να μην ταξιδέψουν στις ΗΠΑ. Ο ίδιος ο Ουγέ, άλλωστε, δίνει συνεντεύξεις δεξιά κι αριστερά εξηγώντας τον τρόπο και το σύστημα με το οποίο θα παρατάξει την ομάδα του στα αμερικανικά γήπεδα, τις φιλοδοξίες της και όλα τα σχετικά. Μόνο που σε τέτοιες περιπτώσεις αποδεικνύεται ότι άλλες είναι οι βουλές του θεού του ποδοσφαίρου.

Ζεράρ Ουγέ

Η πρώτη πράξη του δράματος εκτυλίσσεται στο Παρκ ντε Πρενς του Παρισιού στις 13 Οκτωβρίου. Αντίπαλος είναι το Ισραήλ, μια ομάδα με τεχνίτες ποδοσφαιριστές, αλλά χωρίς σημαντικές επιτυχίες. Στην πρώτη αναμέτρηση των δύο ομάδων οι Γάλλοι είχαν επικρατήσει άνετα με σκορ 4-1. Πριν αρχίσει το παιχνίδι, η ατμόσφαιρα είναι πανηγυρική. Από τα μεγάφωνα του σταδίου ακούγεται το L’Amérique του Τζο Ντασσέν. Μ’ αυτά κι εκείνα, όμως, η εθνική Γαλλίας μπαίνει υπεροπτικά στο γήπεδο κι αιφνιδιάζεται από τον αντίπαλό της. Γρήγορα αντιδρά κι ανατρέπει το σκορ με τους Σωζέ και Ζινολά πριν λήξει το πρώτο ημίχρονο. Τα λεπτά περνούν, χωρίς η Γαλλία να εκμεταλλεύεται την υπεροχή της με ένα τρίτο γκολ. Στο 83^ο λεπτό, σε κάποια από τις επικίνδυνες αντεπιθέσεις των Ισραηλινών, ο Εγιάλ Μπέρκοβιτς της Μακκάμπι Χάιφας φέρνει το παιχνίδι στα ίσα. Ακόμη κι έτσι, αν το σκορ παραμείνει ισόπαλο η Γαλλία σφραγίζει το εισιτήριο για το υπερατλαντικό ταξίδι. Αμφιταλαντευόμενη, όμως, μεταξύ της ανάγκης να διαφυλάξει το αποτέλεσμα και της επιθυμίας να αποδείξει την ανωτερότητά της, έστω και στο τέλος, η Γαλλία δεν κατορθώνει τίποτε από τα δύο. Απλώς πελαγοδρομεί. Έχουμε φτάσει στο 93^ο λεπτό. Η ισραηλινή άμυνα ανακόπτει ακόμη μία κακοσχεδιασμένη γαλλική επίθεση. Η μπάλα προωθείται και φτάνει στον «μάγο» Ρόνι Ρόζενταλ ο οποίος ταλαιπωρεί τη γαλλική οπισθοφυλακή και δίνει μια μπαλιά-φαρμάκι στην καρδιά της άμυνας των πετεινών. Την υποδέχεται ο Ατάρ, μεγάλη μορφή με φάτσα και μαλλί που θυμίζουν Βαμβακούλα, και μ’ ένα τρομερό βολέ κεραυνοβολεί τον Μπερνάρ Λαμά. 2-3! Δεν είναι καταστροφή, η Γαλλία θα έχει ακόμη μια ευκαιρία για να προκριθεί. Είναι, όμως, οιωνός τρομερός, από εκείνους που προμηνύουν ανείπωτες συμφορές.

Γαλλία-Ισραήλ 2-3

17 Νοεμβρίου 1993. Δεύτερη πράξη του δράματος, ίδιο θέατρο. Η Γαλλία χρειάζεται πάντα μια ισοπαλία, μόνο που τώρα ο αντίπαλος δεν είναι το αδιάφορο και θεωρητικά αδύναμο Ισραήλ, αλλά η επικίνδυνη Βουλγαρία που φτάνει στο Παρίσι για να διεκδικήσει την πρόκρισή της σ’ ένα παιχνίδι-τελικό. Όπως αναμένεται, ο αγώνας είναι σκληρός κι αμφίρροπος. Οι Γάλλοι φαίνεται να πλησιάζουν τον στόχο τους, ανοίγοντας το σκορ με τον Ερίκ Καντονά στο 32^ο λεπτό. Μα δεν πρόκειται για λύτρωση, απλώς για πρόσκαιρη χαρά. Πέντε λεπτά αργότερα, ο Μπλαν μπερδεύεται και υπό την πίεση του Τσβετάνοφ στέλνει την μπάλα κόρνερ. Το εκτελεί δεξιοτεχνικά ο Μπαλάκοφ. Στη γωνία της μικρής περιοχής βρίσκεται ο Κοσταντίνοφ που με διαγώνια καρφωτή κεφαλιά σκοράρει. Το ματς επιστρέφει στην ισοπαλία και στην προηγούμενη άγρια κι αμφίρροπη μορφή του. Οι Γάλλοι έχουν την υπεροχή, αλλά η βουλγαρική άμυνα, καθοδηγούμενη από τον θρυλικό Τρύφωνα Ιβανόφ, ανακόπτει όλες τις επιθέσεις τους. Τα λεπτά περνούν. Η Γαλλία κρατά την πρόκριση στα χέρια της. Η Βουλγαρία ελπίζει στο γκολ της πρόκρισης. Οι ευκαιρίες είναι λιγοστές.

Μπήκαμε πια στο τελευταίο λεπτό της αναμέτρησης. Οι Γάλλοι κερδίζουν ένα φάουλ πλάγια, κοντά στη βουλγαρική μεγάλη περιοχή. Το εκτελούν με πάσα στον Ζινολά. Αυτός, αντί να ροκανίσει τον χρόνο, προτιμά να σεντράρει στην καρδιά της αντίπαλης άμυνας. Οι Βούλγαροι αποκρούουν εύκολα και ανακτούν την κατοχή. Η αντεπίθεσή τους ξεδιπλώνεται αστραπιαία. Ο Λιούμπος Πένεφ γεμίζει μπροστά, στον χώρο όπου κινείται ο Εμίλ Κοσταντίνοφ, ο οποίος περνά σαν σταματημένους τους Γάλλους αμυντικούς, με τελευταίο τον Αλαίν Ρος, προλαβαίνει το τάκλιν του Μπλαν και σουτάρει δυνατά κι επιδέξια, καρφώνοντας τον Μπερνάρ Λαμά κι ολόκληρη την ποδοσφαιρική Γαλλία στον σταυρό του μαρτυρίου. Τη στιγμή που η μπάλα χαϊδεύει τα δίχτυα του τερματοφύλακα από τη Γουϊάνα, το χρονόμετρο δείχνει ότι έχουν συμπληρωθεί 90 λεπτά παιχνιδιού. Ο Σκωτσέζος διαιτητής δεν θα κρατήσει παρά ένα λεπτό καθυστερήσεις. Όχι ότι οι Γάλλοι μπορούσαν να αντιδράσουν μετά από τέτοιο σοκ. Τέλος. Κυριολεκτικά.

Τον αγώνα εκείνο τον θυμάμαι σαν να έγινε χτες. Όταν βγήκα στον δρόμο λίγο μετά το τέλος του παιχνιδιού, νόμιζα ότι από κάθε σπίτι ακούγονταν λυγμοί. Λίγο πιο πέρα, σ’ ένα μπαλκόνι, κάποιος θρηνούσε με τρόπο που θύμιζε αρχαιοελληνική τραγωδία. Στάθηκα και τον παρατηρούσα. Κάποια στιγμή σταμάτησε κι έκανε να μπει στο διαμέρισμά του. Ξαφνικά, ενώ πήγαινε να κλείσει την μπαλκονόπορτα, κοντοστάθηκε, στράφηκε προς το αόρατο κοινό του και με τρόπο εξόχως θεατρικό αναφώνησε: «Τουλάχιστον έχουμε προκριθεί για τα τελικά του ’98!». Πράγματι, η Γαλλία είχε ήδη ορισθεί διοργανώτρια της τελικής φάσης εκείνης της χρονιάς. Πόσο μακρινό, όμως, έμοιαζε τότε το 1998.

Την επομένη, οι εφημερίδες περνούσαν την εθνική από τη μηχανή κοπής του κιμά. Η Équipe είχε ως κύριο τίτλο τη λέξη «Inqualifiable», λογοπαίγνιο, βέβαια, μια και σημαίνει τόσο αυτόν που δεν μπορεί να προκριθεί όσο και τον αχαρακτήριστο. Όσο για τον τίτλο της Λιμπερασιόν, ήταν εντελώς ειρωνικός: «Ποδόσφαιρο: η Γαλλία προκρίθηκε για την τελική φάση του 1998».

Δεν θα κυλούσαν ούτε πέντε χρόνια κι η ατιμασμένη εθνική του 1993 θα στεφόταν για πρώτη φορά στην ιστορία της παγκόσμια πρωταθλήτρια.